شامگاه یکشنبه دهم اردیبهشت ماه، یکصدو دهمین برنامه «سینماروایت» در  حالی به نمایش فیلم مستند «فروشنده» اختصاص یافت که این مستند با نگاه نقادانه و افشاگرانه، ناگفته هایی از پشت صحنه تحولات سیاسی و اقتصادی ایران بویژه بحث تحریم ها و برجام در دولت یازدهم را کانون توجه خود قرار داده بود. مستند «فروشنده» با حضور محسن حاج کرمی (تهیه کننده)، محمد تقی فهیم (منتقد) و رسول شادمانی (مجری) در مجموعه اسوه مورد نقد و بررسی قرار گرفت.

در ابتدای نشست رسول شادمانی از عدم وجود تیتراژ در این فیلم پرسید و به قید  نشدن و مشخص نبودن نام کارگردان اشاره کرد که محسن حاج کرمی پاسخ داد: این مستند محصول مجموعه مستندسازان فانوس فردا است. معمولا این نوع مستندها به صورت گروهی تولید می شود و به همین دلیل نام کارگردان در این اثر قید نشده است.

حاج کرمی در مورد انتخاب نام «فروشنده» و تشابه اسمی با فیلم فروشنده اصغر فرهادی گفت: به هیچ عنوان قصد و غرضی از این انتخاب با فیلم آقای فرهادی نبوده و دلیل انتخاب این اسم به لحاظ مفهومی است که به موضوع فیلم نزدیکتر است.

وی افزود: نسخه نهایی مستند فروشنده از میان بیش از 10 ورژن متفاوت رونمایی شده است تا هم برای مخاطب قابل فهم باشد و هم اینکه بتوانیم نتایج تحقیقات مفصل شش ماهه خودمان را در این مستند ارائه دهیم.

حاج کرمی با بیان اینکه موضوع این مستند، ابعاد پیچیده ای داشت به گونه ای که هم سعی کردیم به مسائل روز بپردازیم و هم اینکه خیلی تحلیل ارائه ندهیم اضافه کرد: در این مستند تلاش شد بیشتر «خبر» ارائه شود و از چیدمان اخبار در کنار یکدیگر، مخاطب خودش به نتیجه نهایی دسترسی پیدا کند.

به گفته این تهیه کننده جوان، در این مستند سعی شده ناگفته هایی از اتفاقات برجام، شرایط روز و درگیری مردم با اوضاع اقتصادی به گونه ای بیان شود تا مردم متوجه باشند که تصمیم گیری های آنان در انتخابات می تواند به شدت در جامعه تاثیرگذار باشد.

تهیه کننده مستند «فروشنده» تصریح کرد: در تولید این مستند تلاش کردیم تا هیچ قضاوتی نسبت به موضوع نداشته باشیم و تنها نگاهمان را به صورت منصفانه به اتفاقات دولت یازدهم ارائه کنیم.

 حاج کرمی تاکید کرد: امروز زمانی که صحبت از بی اعتمادی نسبت به امریکا می شود باید به شیوه مستند و به صورت قانع کننده ای، این سخن را ادا کرد. این درحالی است که یک جریان فکری در کشور وجود دارد که موافق مذاکره با امریکا است و ما در مستند «فروشنده» سعی کردیم نشان دهیم که چقدر این حرف ها می تواند قابل قبول است.

وی خاطرنشان کرد: امیدواریم این مستند، تلنگری در جهت روشنگری مردم و همچنین برای جریانی که ناخواسته در مسیر ارتباط با امریکا قرار گرفتند باشد.

 «محمدتقی فهیم» منتقد سینمایی کشورمان نیز در این برنامه با بیان اینکه یکی از ویژگی مستند «فروشنده» تلاش زیاد برای تولید اثری متفاوت به لحاظ کیفیت است به طوری که این مستند از رده کیفی برنامه های تلویزیونی بالاتر باشد ادامه داد: این  مستند از ریتم بسیار خوبی برخوردار است که معمولا در کمتر فیلم مستندی شاهد هستیم و سازندگان این اثر، بسیار هوشمندانه از نماهای کوتاه استفاده کرده اند. ضمن اینکه در استفاده از نریتور، دست به ساختار شکنی زده اند و از صدای ناآشنا استفاده کرده اند و با همین کار، این مستند را خلاقانه و دراماتیزه کردند. این درحالی است که نریتور توانسته است به وسیله صدا، خلاقیت و جذابیت ایجاد کند و مخاطب را به دنبال خود بکشاند.

به گفته وی، این اثر تلاش کرده است از اتهام پوپولیستی که همه چیز را آماده به مخاطب ارائه می دهد  به خوبی عبور کند و مستند را به درام نزدیکتر سازد.

فهیم درحالی که این مستند را طولانی دانست (105 دقیقه) اما تاکید کرد: البته طولانی بودن موجب نمی شود مخاطب از فیلم دلزده شود و سالن را ترک کند.

این کارشناس سینما اظهار داشت: در میان مستندهای سیاسی کشور ما که البته تعداد آنان هم کم هستند، مستند «فروشنده» از لحاظ گونه، متعلق به ژانر سیاسی است. ضمن اینکه باید بدانیم این اثر، کاملا اعتقادی تولید شده است و بزرگترین مستند سازان نیز معتقدند مستند ساز اگر اعتقادی نسبت به اثرش نداشته باشد، بی شک فیلمش ارزش پیدا نخواهد کرد. این درحالی است که معمولا در کارهای داستانی، لزوما «اعتقاد» به موضوع می تواند وجود نداشته باشد اما در مستند سازی، اعتقاد بسیار مهم است چرا که فیلمساز، تمام پژوهش هایش را از فیلتر اعتقاد عبور می دهد و اصلا هم چیز بدی نیست. لذا مستند «فروشنده» کاملا نسبت به یک جریان جامعه موضع و نقد دارد و به درستی هم نقد می کند. بی شک، مستند فروشنده یک اثر شگفتی ساز می شد.

فهیم اضافه کرد: این مستند از نظر ساختار می تواند به مستند «فارنهایت» ساخته مایکل مور، پهلو بزند اما مشکل فروشنده ، آرشیوی بودن آن است درحالی که مستند «فارنهایت» یک اثر تولیدی است.

این منتقد سینما با بیان اینکه مستند «فروشنده» دارای افشاگری های زیادی است و این افشاگری ها معمولا از نوعی است که بسیاری از مردم دسترسی به آن ندارند گفت: ما از واقعیت های جامعه نمی توانیم فرار کنیم، اگر چه این مستند، مستند تلخی است اما مگر می شود این تلخی ها را نادیده گرفت؟

وی افزود: مستندهای سیاسی از جمله نیازهای کشور هستند و ما نیاز بیشتری برای تولید این نوع مستندها داریم و معتقدم باید فیلم مستند - سینمایی که معمولا ماندگارتر است بیشتر تولید شود.

فهیم با گریز به نقد دولت یازدهم و زمان روی کار آمدن دکتر روحانی تصریح کرد: برخی از دوستان سینماگر ما، هنگامی که آقای روحانی رییس جمهور شدند شادی و بزم گرفتند و معتقد بودند که همه کارها حل شده است اما همین هنرمندان، امروزه حتی حاضر نیستند در یک میزانسن واحد در کنار نه تنها آقای روحانی بلکه همکاران ایشان قرار بگیرند. به یاد دارم چند نفر از مسئولین خانه سینما که برای آمدن آقای روحانی توپ شادی سر می دادند الان حاضر نیستند حتی با مدیرکل های آقای روحانی در یک قاب و یک میزانسن دیده شوند.

وی درعین حال خاطرنشان کرد: درست که «آزادی» برای هنر مثل اکسیژن است اما هنرمند در کنار اکسیژن، کار و نان هم می خواهد. الان از 5 هزار اعضای خانه سینما ، 4 هزار نفر بیکارند.

یکصدودهمین برنامه «سینماروایت» شامگاه یکشنبه 10 اردیبهشت در مجتمع فرهنگی – هنری اسوه برگزار شد.

«یک روز بخصوص» داستانی روزنامه‌نگاری آرمانگرا است که سعی می‌کند  مسائل پشت پرده پزشکی و درمان از قاچاق دارو تا کارهای غیرمجاز را  افشا کند. در این راه برادرزن سابق او که از موقعیت شغلی خود برای منفعت فردی اش بهره می‌برد مانع او می‌شود. عوامل بیرونی باعث می‌شود حامد چک یکی از دلالان را برای نجات جان خواهرش قبول کند اما آن را پاره می‌کند. از دیدگاه فیلم آغاز درمان این بیماری مزمن (رشوه خواری) اصلاح فردی است. تا زمانی که این فساد از سطوح مختلف بخشی از مردم کف جامعه - امثال حامد و کافه چی- متوقف نگردد، مبارزه با آن به مطالبه عمومی بدل نخواهد شد. فیلم سوژه بسیاری خوبی دارد که به نظر می‌رسد با اکران در زمان نامناسب آنگونه که شایسته بود نتوانست نظر مخاطب را به خود جلب کند. 

به گزارش بولتن نیوز، «محسن کیایی» نقش برادرزن سابق حامد را بازی می‌کند. یکی از خبرنگاران  سرویس اجتماعی روزنامه که  قاچاقچی دارو با ارائه چک قصد دارد مانع افشاگری حامد باشد. در گفت و گو با محسن کیایی علاوه بر توجه به دو اثر «یک روز بخصوص» و «نقطه کور» درباره نحوه انتخاب فیلمنامه، چگونگی ارائه کاراکتر و نزدیک شدن به شخصیت صحبت کردیم که از نظرتان می‌گذرد:

من قصه گو بودن فیلمنامه و اینکه فیلم بتواند حرفش را بدون لکنت بگوید و قصه ای را تعریف کند و تماشاگر را بتواند حذب کند برایم اهمیت زیادی دارد. عموماً دوست دارم فیلمنامه ای که انتخاب می‌کنم  قصه گو باشد و دغدغه ای داشته باشد حتی فیلم کمدی‌ای هم انتخاب و بازی می‌کنم دوست ندارم کمدی صرف و خالی بدون  هیچ حرفی را بازی کنم. بیشتر علاقمندم اثر دغدغه مند باشد. در آثاری که انتخاب کردم سعی کردم این نکات را رعایت کنم . البته فیلم «یک روز بخصوص» نقش کوتاهی دارم .

اما با کوتاهی نقش در «یک روز بخصوص» نقش موثری را بازی می‌کنید و تاثیرگذاری این نقش به نسبت «نقطه کور» بسیار زیاد است. پیشنهاد مالی که به «حامد» ارائه می‌دهید در روند تصمیم گیری شخصیت اصلی بسیار نقش دارد.

شاید بتوانیم بگوییم که شخصیت  برادرزن حامد  خیلی نزدیکتر به عامه مردم هست . شاید بسیاری از افراد جامعه مانند کاراکتری که من نقش آن را بازی کردم، در آن شرایط فکر می‌کنند. کاراکتری که نفع خودش را در نظر می گیرد و به حامد می گوید که همه افراد جامعه  به فکر خودشان هستند تو هم به فکر خواهرت باش و زندگی کن. این کاراکتر برای تماشاگر ملموس تر است و شاید براساس منطق مخاطب قابل باورتر باشد . از نظر اندازه حضور در صحنه شاید حضور کمتری دارد نسبت به  کارهای دیگری که انجام دهم.  برای من حضور در کاری که  همایون اسعدیان  کارگردان است و او ثابت کرده که آدم مهمی است و حرف های خوب و مهم می زند، پیشنهاد ارائه شده را پذیرفتم. کاراکتر پیچ و خم و زوایای پنهانی زیادی نداشت، تلاش کردم کاراکتر به رئال‌ترین شکل ممکن بازی کنم.

فکر می کنم انتخاب من برای این نقش دلیلش همین طنز خاص و کمرنگ بود. آقای اسعدیان روز اول که با من صحبت کردند به این نکته اشاره کردند که  من دوست دارم کاراکتر کمی طنز داشته باشد زیرا فیلم به هرحال در فضای تلخ پیش می رود. دختری عمل جراحی  می شود و مردی که گرفتار این ماجرا است و دغدغه‌های دیگر که اطراف شخصیت داستان هست فضای کار را تلخ می‌کند. این کاراکتر به لحاظ جنس و خلقیاتش مانند یک شیطان است که او را به سمت رفتار بد هدایت می‌کند و او را برای رسیدن به منافع خودش تشویق می کند. برخلاف کاراکتر من خانم ایزدیار که شخصیت اصلی داستان را به سمت رفتار خوب هدایت می کند . مثل دو فرشته که روی دوش هر انسانی هست. آقای اسعدیان دوست داشتند این کاراکتر فرد خوش مشرب و شیرین باشد . من که حضورم برای ایفای نقش قطعی شد یکسری پیشنهادات داشتم که ارائه دادم.

 

آقای اسعدیان کارگردان بسیار دموکراتی هستند و حرف ها را گوش می‌کنند و  ایده اگر به نفع کار باشد حتما آن را به کار می‌گیرند. من خودم را وقتی در اختیار کارگردان قرار می‌دهم عموماً پیشنهادی ارائه می‌کنم که به فضای فیلم و کار کارگردان همچنین حرف فیلم نزدیک باشد پیشنهاد پرت نمی‌دهم.

مثلث جوان بازیگری درفیلم «یک روز بخصوص» در فیلم «خط ویژه» تجربه شده بود و این مثلث بسیار خوب جواب داده بود این افراد پتانسیل بالایی در جذب مخاطب دارند اما چرا در این فیلم متاسفانه نتوانست مخاطب را آنگونه که توقع می رفت جواب دهد.

همانطور که گفتید. این سه نفر در «خط ویژه» بازی می کردیم اما ما همه ابزار در دست کارگردان هستیم و جزیی از فیلمنامه ای هستیم که نوشته شده است. البته  شرایط اکران عید هم متفاوت است. این فیلم در کنار دو فیلم کمدی اکران شد . در تعطیلات نوروز مردم دوست دارند فضای شاد را تجربه کنند و کمدی ببینند کمتر به سمت آثاری می‌روند که قرار است آنها را  به فکر وادار کند. به لحاظ اکران سینماهای کمتری به فیلم‌های اجتماعی اختصاص می‌یابد. این مهم روی فروش فیلم تاثیرگذار است. سلیقه و نوع نگاهی که  آقای اسعدیان در فیلمنامه تزریق کردند و در طول کار هم از ما که ابزارشان بودیم اینگونه از ما استفاده کردند. فیلم کمدی یا اکشن نیست یا  شرایط خاصی ندارد که بخواهد مخاطب را درگیر و جذب کند. قصه آرام و نرمی قرار بود تعریف شود. قصه‌آی که حرف‌های زیادی برای گفتن دارد و  دغدغه مند است من فکر می کنم ما ابزاری در دست نویسنده و کارگردان هستیم این که چه چیزی از ما درمی آید و چه اتفاقی رخ می‌دهد به عهده من بازیگر نیست.

من هم معتقدم فیلم اگر ایام نوروز اکران نمی شد مخاطب بهتری را با خود همراه می کرد. البته این نکته را فراموش نکنیم در ایام نوروز در سال گذشته آثاری داشتیم که نگاه تلخی به یک مساله اجتماعی داشتند اما مخاطب را با خود همراه کردند . به عنوان یک هنرمند که در حوزه‌های مختلف فعالیت دارد، بفرمایید این مثلث که خوب توانسته بود جا بگیرد و جواب دهد چه اتفاقی افتاد که این بار پاسخ نداد.

اصلا مسئله ضعف یا اشکال در فیلم مطرح نیست که بخواهیم بگوییم فیلمنامه ضعیف بوده یا کار ضعیف بوده. ما وقتی فیلمی کارمی‌کنیم تلاش می کنیم اولین اتفاق این باشد که  تماشاگر اثر را ببیند و مورد استقبال قرار بگیرد و هزینه‌های فیلم بازگردد. گاهی اوقات سیاست انتخاب بازیگر، انتخاب متن، نوع و شیوه کار، چیدمان درست نیست. شاید تماشاگر از محسن کیایی انتظار طنازی بیشتری داشته باشد. انتظار داشته موقعیت طنز بیشتری برایش فراهم کند که باعث خنده  شود و موقعیت جذابی برایش خلق شود.  آقای اسعدیان بهترین انتخاب‌ها را انجام داد مصطفی زمانی که در سریال «شهرزاد» محبوبیت کسب کرد، پریناز ایزدیار که سیمرغ بلورین جشنواره فیلم فجر را از آن خود کرد ، من در میان دیگر دوستانم فیلم‌های پرفروش زیادی را در کارنامه‌ام دارم، همه را کنار هم قرارداده است . اما بستر که فیلمنامه است اجازه خودنمایی بیشتر به ما نداد ما در حد و اندازه فیلمنامه بازی کردیم و در حدو اندازه کار قرار گرفتیم به نظر من اینها همه به نوع نگاه کارگردان باز می‌گردد این که ایشان چگونه به کار نگاه کرده و ایشان چقدر علاقمند بودند از بازیگران استفاده کنند و چگونه از ما در کار بهره ببرند. اگر ترکیب بازیگران را در فیلم جابجا کنید فیلم دیگری خواهد شد. اگر من جای مصطفی زمانی بازی می‌کردم و او کاراکتر من را بازی می کرد فیلم جور دیگری می‌شد زیرا من چیزهایی را برای نقش حامد می‌بردم و بالطبع «زمانی» برای کاراکتر من چیزهایی می آورد که جنس کار تغییر می‌کرد. این سلیقه، نوع نگاه و فکر آقای اسعدیان بود که باید ایشان نظرشان را بگویند.

این نوع آرامش که شما درباره کاراکتر می گویید در نقش وجود داشت و آقای اسعدیان از کاراکتر این نوع کار را می خواستند. به عقیده من  بازیگرابزاری در دست کارگردان است و مدل کار من اینگونه است که خودم را به کارگردانن می‌سپارم زیرا احساس می‌کنم بازیگر وقتی خودش را به کارگردان می‌سپارد بهترین اتفاق است زیرا اگر من تصمیم بگیرم درباره نحوه ارائه نقش تصمیم بگیرم بعد از دو یا سه کار همه نقش‌ها شبیه به هم می‌شود زیرا همگی از فیلتر من عبور می‌کند. من فیلتر دیگری مانند کارگردان انتخاب می‌کنم که کار از زیر نگاه و فیلتر ایشان عبور کند که تفاوت‌های نقش‌هایم بهتر شکل بگیرد و ارائه شود. زیرا هر کارگردانی یک نوع نگاه با خود نسبت به کاراکتر دارد  و در ارائه کاری متفاوت به من کمک شایانی می‌شود.

من بازیگر خیلی وسواسی هستم و بازیگری هستم که اتفاقا کم کار می کنم الان  دوسه فیلم من  کنار هم اکران می‌شود زیرا در سالهای مختلف کار شده و به یکباره نزدیک به هم اکران شده. من  علاقمند نیستم همیشه و در هرزمانی دراکران باشم یا کاری در تلویزیون داشته باشم نیستم. از این موضوع فراری هستم و دوست دارم آرام کار کنم برای همه نقش هایم  استراتژی دارم که چه کاری انجام بدهم اما همه این ها باید از فیلتر کارگردان عبور کند . من هر ایده ای که دارم  حتما همسو با کارگردان می شود و حتما  در راستای هدف کارگردان که در فیلم برای خود ترسیم کرده، قرار می گیرد. من برای هر فیلمی که بازی می‌کنم ارزش قائلم، برای همه نقش‌هایم فکر می‌کنم و  تمام تلاشم را می کنم هر میزان توانایی که دارم در ارائه نقش متفاوت استفاده کنم. در برخی از روزها از فیلم سینمایی اولی که بازی کردم تا امروز را مرور می کنم ببینم چه استراتژی را دنبال کردم  و چه اولویت‌هایی را در نظر گرفتم.

متفاوت ترین نقش عمرم  را در «آستیگمات» بازی کردم که در جشنواره به نمایش درمی آید. کار سخت و متفاوتی بود و نقش اصلی فیلم را عهده ‌دار هستم در تمام سکانس ها حضور داشتم و برایم بسیار مهم بود که فیلم چگونه آماده می‌شود .  برای این نقش بسیار تلاش کردم امیدوارم این تفاوت ها در آمده باشد. من تلاش کردم که کار درآمده باشد. در این فیلم در کنار خانم‌ها مهتاب نصیرپور، باران کوثری، نیکی کریمی و آقایان هادی حجازی فر، حسین پاکدل، سیامک صفری بازی کردم  که کست بسیار خوبی بود.

برای همه فیلم‌هایی که امسال اکران می‌شود همچنین «نقطه کور» که از سال گذشته آماده بود و در حال اکران است تلاش کردم  «ایستگاه اتمسفر» نقش تلخی که تا به حال تجربه نکرده بودم و برای من آن‌همه حال بد را که بخواهم در یک فیلم تجربه کنم، سخت بود. اما برآیند سه فیلمی که هرسه در جشنواره حضور داشتند را بررسی می‌کنم براساس سلیقه‌ام فکر می کنم بازی‌ام در«سد معبر» جزئیات بهتر و بیشتری داشته و آنجا موفق تر بودم دلیلش این بود که  کاراکتر را خودم کمی  خاص کردم و چیزهایی برایش انتخاب کردم که براساس موقعیتش این نقش را متفاوت تر می‌کند.

در نوع ارائه شخصیت هیچ گاه سعی نمی‌کنم ما به ازای بیرونی شخصیت را پیدا کنم بلکه تلاش می‌کنم کاراکتر را در خودم پیدا کنم. در مورد کاراکتر «یک روز بخصوص» تلاش کردم به این فکر کنم اگر یک روزی روزنامه نگاری باشم که در موقعیت این کاراکتر قرار بگیرد  یک چنین رفتاری از او بروز و ظهور می‌کند که در «یک روز بخصوص» می‌بینید. در نقش خیلی به ویژگی‌های خبرنگاری کاراکتر نپرداخته بود من هم خیلی در این باره تحقیق نکردم من فقط تلاش کردم درست این کاراکتر را ارائه بدهم. چیزهای  خاصی از برخی آدم‌ها در ذهنم دارم که از آن استفاده کنم اما فکر می‌کنم  همه نقش ها در همه آدم ها وجود دارد کافی است ذره بین بزرگی روش بگذاریم و آن وجه کاراکتر را از آن بیرون بکشیم . نکته دیگر این که افرادی که در حوزه هنر فعالیت می‌کنند ارتباط مستقیمی با روزنامه نگاران و خبرنگاران دارند  ما کنار هم زندگی می‌کنم  و امرار معاش می‌کنیم من احترام زیادی برای این صنف قائل هستم و همیشه به این قشر پاسخگو بودم و با حوصله و احترام سوالاتشان را پاسخ گفتم  

هم اینک مشغول بازی در نمایش «پپرونی برای دیکتاتوری» در سالن  پالیز هستم استقبال بسیار خوبی شده  و احتمالاً نمایش آن تا خردادماه ادامه پیدا می‌کند. فیلمنامه «لانه زنبور» قرار است توسط آقای  نیک نزاد کارگردانی شود که احتمالا  تابستان جلوی دوربین برود و  کار موضوع کمدی دارم که  نوشتم و خودم هم بازی می‌کنم. 

سی و پنجمین جشنواره جهانی فیلم فجر به دبیری سیدرضا میرکریمی از اول تا  هشتم اردیبهشت ماه سال جاری در تهران برگزار شد و این دومین تجربه دبیری این سینماگر در این جشنواره بود.

با پایان این رویداد سینمایی با رضا میرکریمی درباره این جشنواره به گفتگو نشستیم که وی در بخشی از صحبت های خود به این مساله اشاره کرد که جشنواره جهانی فیلم فجر باید همچنان به صورت مستقل برگزار شود که البته این استقلال به این معنا نیست که همسو با سیاست های نظام نباشد.

این کارگردان سینما همچنین تاکید کرد که جشنواره جهانی فیلم فجر یک دورهمی برای اهالی سینما است تا کنار هم بنشینند و درباره سینما گفتگو کنند. دبیر سی و پنجمین جشنواره فیلم فجر معتقد است که در حال حاضر هیچ دلیل منطقی برای تغییر مدیریت این جشنواره وجود ندارد که توضیحات بیشتر را با هم در گفتگو می‌خوانیم.

-برای ارزیابی دقیق این دوره از جشنواره جهانی فیلم فجر نسبت به سال گذشته کمی زود است، اما اگر بخواهم نسبت به مشاهدات خود اظهارنظر کنم باید بگویم که جشنواره منظم تر و هدفمندتر از سال گذشته برگزار شد و در انتخاب فیلم ها و مهمانان و برگزاری ورک شاپ ها برنامه ریزی دقیق تری انجام شده بود و فکر می کنم به بسیاری از اهداف خود در این دوره از جشنواره رسیده ایم.

موضوع مهمی که در این دوره نسبت به دوره گذشته موفق تر بودیم و تیم برگزاری در آن به خوبی عمل کرد، تثبیت جشنواره به عنوان یک رویداد مهم فرهنگی در تقویم سالانه کشور است. با اظهارنظرهایی که در طول برگزاری جشنواره جهانی فیلم فجر از سوی افراد مطرح و کسانی که مسایل فرهنگی را دنبال می کنند، شنیدیم و در کنار افزایش استقبال قابل توجه مخاطبان نسبت به سال گذشته می توان گفت جشنواره جهانی فیلم فجر قدم های بلندی برداشته تا بتواند جایگاه خود را در بین جشنواره های بین المللی که در سطح جهان برگزار می شود، بدست آورد.

-فکر می کنم این اظهارنظر فقط از سوی میشل فرودون منتقد سینمایی مطرح شده است در حالیکه ما ۳۵۰ مهمان خارجی داشتیم که هیچکدام از آنها این نظر را نداشتند. من به عنوان دبیر این جشنواره تقریبا با همه مهمانان خارجی صحبت کردم و هیچ کدام چنین نظری نداشتند.

ما نزدیک به ۴۰ فیلم ایرانی را در بخش بازار نمایش دادیم و اولویت تماشای فیلم در سینما به مهمانان خارجی داده شده بود. مهمانان خارجی چه در جشنواره فجر بهمن ماه و چه در اردیبهشت ماه در جشنواره فجر حضور پیدا کنند همین تعداد ۴۰ فیلم ایرانی را می‌بینند در نتیجه از نظر من این اشکال به جشنواره وارد نیست، علاوه بر آن اگر ما در ایران یک مهمانی بدهیم که خارجی ها بیایند و فقط فیلم ایرانی ببینند چندان به اهداف ملی و داخلی جشنواره توجه نکرده ایم و انگار به تعدادی مهمان که از خارج از ایران می آیند خدماتی می دهیم تا در یک هفته فیلم شرکت کنند. در چنین شرایطی جشنواره ما دیگر یک جشنواره کامل نخواهد بود و چنین نگاهی سبب می شود به اهداف خود که مهمترین آن ارتقای سینمای کشور است دست پیدا نکنیم. در نتیجه باید بگویم مسیری که برای جشنواره جهانی فیلم فجر در نظر گرفته شده است کاملا درست است.

اینکه مهمانان فقط بخواهند در ایران فیلم ایرانی ببینند دیگر نیازی به برگزاری جشنواره ای به این بزرگی نیست و می توان تنها یک هفته فیلم برگزار کردباز هم تاکید می کنم چنین اشکالی به جشنواره وارد نیست چرا که ما فیلم های ایرانی را در جشنواره نمایش می دادیم و مهمانان خارجی هم فیلم ها را می دیدند و مهمانان خارجی از فیلم های غیر ایرانی که نمایش داده شد نیز استقبال کردند و از دیدن آنها راضی بودند. ما ذائقه ای را در انتخاب فیلم ها به کار بردیم که برای مهمانان خارجی جذاب بود و فیلم هایی را در این جشنواره دیدند که پیش از این فرصت دیدن آن را نداشتند. این مساله برای ما غرورانگیز است که جشنواره ای برگزار کردیم که در آن مجموعه ای از سینمای جهان را با ذائقه و سلیقه خود انتخاب کردیم و کسانی که به ما اعتماد دارند و علایق آنها شبیه ما است می توانند در این جشنواره فیلم های مورد علاقه خود را ببینند. اینکه مهمانان فقط بخواهند در ایران فیلم ایرانی ببینند دیگر نیازی به برگزاری جشنواره ای به این بزرگی نیست و می توان تنها یک هفته فیلم برگزار کرد.

البته این را هم باید بگویم که در این دوره از جشنواره در بخش ویدئو لایبرری ۶۰۰ فیلم ایرانی کوتاه و بلند که طی سه سال گذشته ساخته شده بود به نمایش درآمد که با استقبال خوبی از سوی مهمانان خارجی مواجه شد.

-این خود ما هستیم که باید فضای امنی را برای کاری که انجام می دهیم فراهم کنیم و باید با پشتکار و ایده های جدیدی که به کار می بریم و با شکل ارائه ایده ها و انجام آنها فضایی را ایجاد کنیم که اجازه دخالت های سلیقه ای را کم کند. بی شک مشارکت اهالی سینما در برگزاری جشنواره ای با این ابعاد به مردمی و حرفه ای شدن آن کمک می کند و در نهایت به استقلال آن می انجامد. این استقلال به این معنا نیست که یک جشنواره به دور از اهداف نظام و در مخالفت با برخی از سیاست های دولت قدم بردارد، بلکه این استقلال کمک می کند تا حس مشارکت افزایش پیدا کند و در کنار آن شرایطی را ایجاد کند تا جشنواره برنامه های درازمدت تری را مدنظر داشته باشد و یک راهبرد استراتژیک را برای خود طراحی کند و با تغییرات فصلی و موسمی که در سیستم مدیریتی پیش می آید، آسیبی به آن وارد نشود.

-حتما اولویت اول برای خودم فیلم ساختن است و تلاش می کنم که این فرصت را ایجاد کنم، اما حرکتی که برای این جشنواره شروع کرده ام به تنهایی نبوده است که بخواهم به تنهایی تصمیم بگیرم و آن را قطع کنم. ما یک تیم هستیم که ۲ سال است برای جشنواره جهانی فیلم فجر کار می کنیم و از ابتدا هم قرار بود اگر مانعی وجود نداشته باشد و اگر حمایت شویم تا زمانی که این جشنواره را به یک نقطه قابل اتکا و مطمئن نرسانیم کار خود را ادامه دهیم.

ما بلافاصله پس از پایان جشنواره ارزیابی های خود را خواهیم داشت و اولین جلسه مدیران جشنواره را تعیین کرده ایم تا هر کس گزارش واحد خود را مطرح و نقص های آن را برطرف کند و در نهایت به این نتیجه برسیم که برای دوره بعدی چه مسیری را باید پیش ببریم، اما اینکه چه اتفاقاتی در آینده رخ دهد و با توجه به اینکه بسیاری از مسائل تحت اختیار ما نیست، نمی توانم پیش بینی کنم چه چیز پیش روی ما است.

تغییری در سیاست های وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و البته سازمان سینمایی درباره جشنواره جهانی فیلم فجر ندیده ام و نمی‌دانم این سوءتفاهم چگونه بوجود آمده است-رابطه من و آقای حیدریان یک رابطه دوستانه و رفاقتی قدیمی است و آنچه که حضوری از وی شنیده ام این است که بسیار حامی حرکت جشنواره جهانی فیلم فجر هستند و تغییری در سیاست های وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و البته سازمان سینمایی درباره جشنواره جهانی فیلم فجر ندیده ام و نمی دانم این سوءتفاهم چگونه بوجود آمده و یا چه چیزی گفته شده است که چنین مساله ای تعبیر شده است. البته این را باید بگویم که آقای حیدریان در این زمینه تصمیم گیرنده هستند و ما بلافاصله با وی جلسه می گذاریم تا از نقطه نظرات وی نسبت به جشنواره آگاه شویم ولی به نظرم نمی رسد که اتفاق ویژه ای رخ دهد چراکه آنچه که من از رییس سازمان سینمایی و کارشناسان دیگر شنیده ام این است که جشنواره جهانی فیلم فجر در مسیر درستی قرار گرفته است.

-فکر می کنم بهتر است در حال حاضر راجع به آن صحبت نکنیم. فکر می کنم هر اتفاقی باید دلایل منطقی خود را داشته باشد و من فعلا دلیل جدی برای چنین تغییری نمی بینم.

-برای من خیلی خوشحال کننده است که چنین اتفاقی در این جشنواره رخ داده است چراکه یکی از اهداف اصلی ما این بود که چنین دورهمی را در جشنواره جهانی فیلم فجر ایجاد کنیم. خلاصه کردن جشنواره در این معنا که جشنواره محلی برای نمایش فیلم ها است یک اشتباه محض است. از نظر من جشنواره یک آیین و محلی مناسب برای تعامل فرهنگی و دورهمی اهالی و کارشناسان سینما است. معتقدم جشنواره ها براساس ذائقه های مختلف شکل می گیرد و این گردهمی ها و دورهمی ها نیز براساس سلایق همسو با جشنواره شکل می گیرد و از این جهت اتفاقا هدفی است که بسیار دنبال آن بودیم و از طراحی فضای کاخ و ابعاد مختلف جشنواره مشخص است که ما به دنبال این بودیم که نشست ها و گپ و گفت ها هرچه بیشتر از تشریفات عاری تر باشد و تبدیل به یک گپ و گفت دوستانه شود.

-اینکه در ادوار مختلف شکل بازار فیلم تغییر کرده است، گاهی ایرانی ها بودند، گاهی خارجی ها بودند، گاهی کشورهای منطقه حضور داشتند و گاهی همه کشورهای جهان بودند یک بحث جداگانه ای است. استاندارد یک بازار این است که برگزارکنندگان آن فضایی را ایجاد کنند تا در آن امکان کسب و کار و خرید و فروش آثار سینمایی وجود داشته باشد. اینکه یک بازار در یک دوره ای موفق و در دوره ای دیگر ناموفق است به عوامل مختلفی بستگی دارد و ممکن است برگزارکننده هیچ نقشی در این فراز و نشیب ها نداشته باشد. به عنوان مثال امسال در بازار فیلم «پوسان» شرکت کردم این بازار جزو بازارهای بسیار مهم در آسیای دور است و بسیاری از کمپانی ها از سراسر جهان در این بازار حضور پیدا می کنند، مساله که در این دوره از بازار رخ داد این بود که بسیاری از شرکت کنندگان از این مساله شاکی بودند که اتفاق همیشگی در این بازار رخ نداده و نتوانسته اند به ایده آل خود برسند و هزینه های غرفه داری و آمد و رفتن آنها تامین نشده است.

اگر ما بخواهیم این مساله را از زاویه خود نگاه کنیم، بازار فیلم جشنواره در ۲ سال اخیر مشتریانی داشته که حاضرند هزینه های خود را برای حضور در این بازار بپردازند. وقتی کسی حاضر است هزینه کند و در این بازار حضور یابد حتما منافعی از این بازار نصیبش می شود چرا که امروز در شرایطی قرار نداریم که یک بنگاه فروش فیلم و یا یک پخش کننده بین المللی چند سال متوالی هزینه کند و در بازاری حضور پیدا کند که هیچ آورده اقتصادی برایش ندارد. حضور کمپانی های مختلف در بازار فیلم ایران علامت بسیار خوبی است اما اگر بخواهیم خیلی دقیق تر بررسی کنیم موارد پیچیده ای را باید مورد توجه قرار دهیم چرا که پیچیدگی هایی که در مسائل اقتصادی ایران وجود دارد خود داستانی است، مانند اینکه بسیاری از معاملاتی که در بخش خصوصی انجام می شود نه شفاف است و نه می توان آماری درست از آن گرفت که این مساله در بازار فیلم نیز وجود دارد.

برای عرضه محصولات منطقه به دنیا قطعا مناسب تر از ما وجود ندارد و بازار فیلم ایران همان جایی است که اگر کسی بخواهد محصولات سمعی بصری منطقه را خریداری کند باید به این بازار مراجعه کنداستقبالی که برای حضور در بازار و رقابتی که برای گرفتن غرفه در این بازار وجود داشت خود پارامتر بسیار خوبی است و باید آن را دنبال کرد. یکی دیگر از مسائلی که باید به آن توجه کنیم  ثبات سیاست در برگزاری بازار فیلم است و نباید زیاد سیاست ها و فرم برخورد خود با بازار را تغییر دهیم و هر روز نقشه ای جدید بکشیم که نسبت به دوره قبل متفاوت باشد. اگر بتوانیم چند سال با ثبات این بازار را برگزار کنیم، موفق خواهیم شد چرا که ایران جای مناسبی برای برگزاری بازار فیلم است، یعنی برای عرضه محصولات منطقه به دنیا قطعا مناسب تر از ما وجود ندارد و بازار فیلم ایران همان جایی است که اگر کسی بخواهد محصولات سمعی بصری منطقه را خریداری کند باید به این بازار مراجعه کند. با توجه به اینکه سرعت مصرف در سینما بالا رفته است ما باید نقش جدی تری در پیوند زدن آسیای دور و غرب به منطقه بازی کنیم.

- از نظر من اگر جشنواره به اهالی سینما با یک دوراندیشی جدی سپرده شود می تواند سیاست های درازمدت تری را دنبال کند، تا اینکه تغییرات مدیریتی دائم سیاست ها را تغییر دهد. این مساله که شما به آن اشاره می کنید نتیجه تغییرات موسمی و سلیقه ای است و اینکه جشنواره به شدت وابسته به سیستم دولتی است و به همین دلیل دست خوش چنین تغییراتی می شود. اگر ما بتوانیم مسیر امروز خود را در آینده دنبال کنیم می توانیم آن را کامل تر کنیم و دیگر مسیر عکس نخواهیم رفت چرا که باید به دنبال رفع ضعف های خود باشیم.

-آنچه که برای ما مهم است این است که توسعه کمّی کاملا مبتنی بر تقاضا باشد که اگر اینگونه نباشد چنین گستردگی ارزش ندارد. ما دنبال این نیستیم که شو و یا کارناوال راه بیندازیم و یا ویترینی داشته باشیم که در آن محصولی برای فروش وجود نداشته باشد. در واقع اصل برای ما جوهره نخبه گرایی جشنواره است. از نظر من جشنواره باید نخبه گرا باشد، باید جمعیت هدف جشنواره جهانی فیلم فجر مشخص باشد و در ادامه مردم از تبعات این جشن علمی و فرهنگی هدفدار استفاده کنند به همین دلیل باید این مساله را هدفمند دنبال کنیم.

امسال تجربه سینما فلسطین بسیار موفق بود و تجربه سینما فرهنگ اصلا موفق نبود که البته ما هم نمی توانستیم برای این سینما کاری کنیم و تنها فیلم های جشنواره را در آن نمایش دادیم. موفق نبودن تجربه سینما فرهنگ به این دلیل بود که این سینما تنها برای نمایش فیلم برای کسانی که عضو باشگاه نبودند و می خواستند بلیت روزانه خریداری کنند در نظر گرفته شده بود و با توجه به اینکه تبلیغاتی هم برای آن نشده بود نتیجه آن چندان برای ما مطلوب نبود. این درحالی است که سینما فلسطین هم ورک شاپ های علمی بسیار خوبی در آن برگزار شد و هم نمایش های خوبی را در آن تجربه کردیم و هم کمک حال ما برای پردیس چهارسو بود.

نکته دیگری که باید بدان اشاره کنم این است که اگر ترافیک پردیس چهارسو را کنترل نکنیم، با توجه به فضای اندک آن دیگر به اهدافمان که نزدیک شدن آدم ها و گپ زدن و تعامل فرهنگی بین آنها است آسیب وارد می شود. اگر در پردیس چهارسو ازدحام زیاد شود مهمانان خارجی و داخلی ما نمی توانند در یک فضای امن با یکدیگر گپ و گفت داشته باشند.

فکر می کنم باید بعد از ارزیابی دقیق جشنواره و کارهایی که می خواهیم در طول سال انجام دهیم درباره گسترش فضای نمایشی آن فکر کنیم.

-قطعا یک نیاز بسیار مبرم به کاخ جشنواره وجود دارد. زمانی که از کاخ جشنواره نام می بریم، ممکن است با هدف برگزاری جشنواره جهانی فیلم فجر ساخته شود اما محلی است که می توان همایش های فرهنگی را در طول سال در آن برگزار کرد. کمی خنده دار است که در کشور ما با این قدمت فرهنگی و پایتخت کشورمان با این جمعیت بزرگ ۱۳ میلیون نفری، زمانی که بخواهیم یک اختتامیه برگزار کنیم در تالار وحدت با ۸۰۰ صندلی و در شرایطی که برای ۵۰ سال پیش است این کار را انجام دهیم. علاوه بر آن یک رویداد بین المللی که تنها افتتاحیه و اختتامیه نیست، ما برای برگزاری جشنواره ای مانند جشنواره جهانی فیلم فجر حداقل به ۱۵ سالن سینما نیازمندیم. حتی می توانم بگویم به یک سالن سینمای ۱۵۰۰ نفره استاندارد برای نمایش فیلم و برگزاری افتتاحیه و اختتامیه نیاز داریم. همین طور نیازمند سالن هایی هستیم که بتوانیم به درستی در آن ورک شاپ برگزار کنیم. در حال حاضر این نشست ها در سالن های سینما برگزار می شود که اصلا مناسب این کار نیست. علاوه بر آن نیازمند فضاهایی برای گالری، دیدارهای عمومی و بازار هستیم. یکی از مسائلی که ما با آن مواجه بودیم این بود که تقاضا برای حضور در بازار فیلم ایران بسیار زیاد بود و ما فضای کافی برای آن نداشتیم چرا که بیشتر از این و بزرگتر از این جا برای برگزاری بازار نداریم. در واقع می توان گفت برای این بخش محدودیت فضا داریم نه محدودیت برنامه ریزی و اجرا. همه این موارد نیازمند یک فضای درست و آبرومندی است که شان کشور و فرهنگ و سینمای ما در آن دیده شود.

-ما یک تیم ۳۰ نفره مشاوران انتخاب فیلم برای جشنواره در نظر گرفتیم که محمدرضا عباسیان در کنار دیگر دبیران سابق جشنواره فیلم فجر یکی از افراد مجموعه مشاوران انتخاب فیلم در این دوره از جشنواره جهانی فیلم فجر بود. همچنین عباسیان در بخش خرید و فروش فیلم های خارجی فعال بوده است و سابقه خوبی در این زمینه دارد پس می توانست در فهرست مشاوران من قرار گیرد تا تنوع سلیقه در انتخاب فیلم وجود داشته باشد و فقط نوعی خاص فیلم روی میز من نیاید. تنوع مشاور در این بازار سبب شد تا سلیقه های مختلف در این جشنواره راضی باشند.