هیچ کس نمی‌تواند منکر جایگاه موسیقی شود

گروه موسیقی: حوزه فرهنگ و هنر را بسیاری از صاحبنظران و اهل فن، حوزه پیشرو و مهمتر از دیگر عرصه‌ها می‌دانند. به همین دلیل است که دولت‌ها همواره تلاش می‌کنند نگاهی جدی و برنامه‌هایی ویژه برای آن داشته باشند. بر همین مبنا مسئولان فرهنگی دولت به همین دلیل کوشیدند تا با تصویب سندی در حوزه‌های مختلف هنری، به نگاه‌های سلیقه‌ای و اختلاف نظر‌ها پایان بدهند. این مسأله بویژه در حوزه موسیقی که زبان بین‌المللی ملت‌ها است و البته همیشه تحت تأثیر نگاه‌های سلیقه‌ای بوده، بیشتر حس می‌شود و وجود نگاه حمایتی به موسیقی و موسیقیدانان لازم به نظر می‌رسد. 

به گزارش بولتن نیوز، بنابراین با تصویب سند توسعه موسیقی کشور و تبدیل آن به قانون، همه دستگاه‌ها ملزم به اجرای آن خواهند شد و به این ترتیب می‌توان امیدوار بود بیشتر مشکلات موسیقی، نظیر حق کپی رایت و دفاع از حقوق مادی و معنوی شرکت‌ها خصوصاً درصدا و سیما که بیشترین مصرف تولیدات موسیقی را دارد اما کمتر به این مسأله توجه می‌کند برطرف شود. لغو کنسرت‌ها و اقتصاد موسیقی هم دراین سند مد نظراست. درواقع با تصویب سند توسعه موسیقی کشورنه تنها وضعیت موسیقی کشور بعد از 38 سال مشخص می‌شود بلکه برای نسل آینده هم راهگشا خواهد بود. این سند  نخستین باردر دولت گذشته تدوین شد اما از سوی جامعه موسیقی و شورای عالی انقلاب فرهنگی تأیید نشد؛ به همین خاطر بر اساس سیاست‌های دولت «تدبیر و امید» مبنی برشرکت متخصصین هر صنف در تصمیم گیری‌های مربوطه، آن سند با حضور استادان و چهره‌ها و فعالان موسیقی به بحث گذاشته شد. این سند قرار است در ماه‌های آینده برای تصویب به صحن علنی مجلس شورای اسلامی برود و سرنوشت حوزه موسیقی را روشن کند. درباره این سند و مختصات آن با محمد حسین ایمانی خوشخو رئیس کمیسیون هنرومعماری شورای عالی انقلاب فرهنگی گفت‌و‌گو کرده‌ایم که در ادامه می‌خوانید.

شورای عالی انقلاب فرهنگی عالی‌ترین نهاد سیاستگذاری فرهنگی کشور و تصمیم گیرنده در باب مسائل فرهنگی، آموزشی و هنری است و در موارد مشخص شده نقش سیاستگذاری دارد. این شورا با حضور رؤسای سه قوه و مسئولان ذی‌ربط یک نهاد بالادستی درحیطه مسائل علمی، فرهنگی وهنری کشور است. اما از آنجا که هنر بخش مهم و تأثیرگذاردرحوزه فرهنگ و هنراست و درگذشته این شورا کمتر به مسأله هنرورود پیدا کرده بود، بنابراین تصمیم‌ گرفته شد تا کمیسیون ویژه‌ای برای پیگیری مسائل هنری تشیکل شود.

کمیسیون هنرومعماری شورای عالی انقلاب فرهنگی بیش ازسه سال است که با حضور، هنرمندان و استادان دانشگاه راه‌اندازی شده است و درهمین مدت توانسته پیگیری و فعالیت‌های خوبی داشته باشد و به‌عنوان حلقه‌ای ارتباطی در بین جامعه هنری و شورای عالی انقلاب فرهنگی عمل کند.

یکی ازمشکلات حوزه‌های هنری کشوراین است که سیاستگذاری واحدی برای این حوزه‌ها وجود ندارد بنابراین وقتی سیاست واحدی وجود نداشته باشد برخوردهای سلیقه‌ای رخ می‌دهد و هر کسی ازموضع ونگاه خود وارد می‌شود؛ همچنین دربخش‌های نهادی وسازمانی نیزهرسازمان به تناسب خود تصمیم‌گیری می‌کند. درواقع مشکلات عمده همه حوزه‌های هنری همچون سینما، موسیقی، نمایش، تجسمی همین است و نهادهای سیاستگذاری کمتربه این مسأله پرداخته‌اند اما در حوزه موسیقی هیچ کس نمی‌تواند منکر جایگاه این هنر شود.

نقشی که موسیقی درتاریخ کشور و درجامعه ما دارد گواه این موضوع است. درهمین سی وچند سالی که ازانقلاب اسلامی می‌گذرد، موسیقی وهنرمندان موسیقی درمقاطع حساس کشور نقش مهمی ایفا کرده و درشروع انقلاب اسلامی، جنگ تحمیلی و دوره‌های مختلف موسیقی عامل ایجاد حرکت در مردم بوده ‌است اما متأسفانه این اختلاف سلیقه‌ها مشکلات بسیاری برسرراه این هنربه وجود آورده است. ان‌شاءالله با تصویب سندموسیقی درصحن علنی مجلس شورای اسلامی که مقدماتش درشورای عالی انقلاب فرهنگی فراهم شده، هم چارچوب این هنرمشخص شده وهم مسئولیت بخش‌هایی که برای حفاظت وصیانت ازموسیقی واستفاده صحیح ازاین هنردرجهت رشد فرهنگی کشور است تعیین شود وهمچنین تکلیف تمامی دستگاه‌های تصمیم‌گذار، سیاستگذار، مجری و رابطه هنرمندان با بخش‌های نظارتی و دستگاه‌های مسئول وفنی معین می‌شود درنتیجه این اختلاف سلیقه‌ها از بین می‌رود و یک نهاد عالی تصمیم‌گیر درکشورتصمیم‌گیری می‌کند که یقیناً همه تابع آن خواهند بود.

این سند برای نخستین‌باردرشورای عالی انقلاب فرهنگی مطرح شد و در دولت قبل چندان مورد توجه نبوده و تقریباً دو سال روی آن کارشده است؛ البته کاربه سختی انجام گرفت به این دلیل که نظرات مخالف و موافق مورد توجه بود و روی نقاط قوت تأکید بیشتری داشتیم. این سند درواقع اجماعِ نظرات و دیدگاه‌های مختلف است وهم‌اکنون پیش‌نویس اولیه آن تهیه شده ودرحال تکمیل شدن وارائه به صحنه شورای عالی است. قاعدتاً پیش‌بینی این است که در چند ماه آینده این تصمیم نهایی شود.

بله. ما همه دیدگاه‌ها را لحاظ کرده‌ایم، البته بخشی از موسیقی که مصداقی است و به صورت کارشناسی در مورد آن نظر داده شده ضرورت ندارد در سند موسیقی وارد شود بلکه درآنجا شورایی تعیین شده وبا مسئولیت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به آن شورا ارجاع داده شده است تا آن شورا بتواند در خصوص مسائل مصداقی و کارشناسی نظر بدهد.

بله. همان‌طورکه می‌دانید شورای عالی انقلاب فرهنگی بالاترین نهاد فرهنگی در میان همه دستگاه‌های فرهنگی وهنری است، بنابراین همه دستگاه‌ها به نحوی ملزم به اجرا می‌شوند و این گونه نیست که صدا وسیما، وزارت فرهنگ وارشاد اسلامی، وزارت آموزش و پرورش و... درچارچوب کاری و مورد نظر خود فعالیت کنند بلکه همه دستگاه‌های فرهنگی کشور درحیطه موسیقی تابع این سیاست‌ها خواهند بود.

بله. درچندسال اخیر برای مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی سیستمی طراحی شده است تا بتوانند درحیطه اجرا هم قابلیت رصد داشته باشند. به‌عنوان مثال سند تحول آموزش پرورش یا سندی که در حوزه زنان طراحی شده، ازجمله کارهایی است که درشورای عالی انقلاب فرهنگی تصویب شده است. نقشه جامع علمی کشور هم در ستاد راهبردی تعیین شده و مرتباً جلسات و دستگاه‌ها را رصد می‌کنند؛ یقیناً سیستم رصد درحوزه هنر هم انجام خواهد شد.

بله. ولی بیشترین توجه درچارچوب کار موسیقی است که به حوزه نشرنزدیک می‌شود.اگرهنرمندی بخواهد موسیقی ای درجامعه عرضه کند چه به شکل آلبوم، اجرای صحنه‌ای یا اعزام گروه‌ها به خارج یا داخل کشور، باید تابع سیاست‌هایی باشند که دراین سند سعی شده به آن توجه شود تاهنرمندان، تصمیم‌گیران ومجریان تکالیف خود را دربخش موسیقی که جنبه عمومی پیدا می‌کند بدانند.

بله.البته تقسیم‌بندی موسیقی سنتی وموسیقی پاپ چندان ملاک نیست واگرچه درگونه‌های تخصصی ترهم موسیقی وجود دارد اما می‌توانند درگونه‌های نشر، اشاعه و حضور در جامعه از یک چارچوب و سیاستگذاری واحد تبعیت کنند.

موسیقی زبان بین‌المللی ملت‌ها است و به بخش داخلی و برون مرزی و بین‌المللی تقسیم می‌شود. بنابراین دراین سند پیش‌بینی‌های لازم برای چگونگی عرضه آثارموسیقایی دربیرون ازکشور یا استفاده از حوزه‌های موسیقی که در داخل هم می‌تواند استفاده شود انجام شده است.

 این سند وقتی به اجرا درمی‌آید بازنگری می‌شود البته همه سندها حتی قوانین اساسی کشورها هم ممکن است تکمیل شوند. نمی‌توان گفت یک سند برای همیشه لازم الاجرا است بنابراین وقتی مشکلاتی یا نقاط تکمیلی وجود داشته باشد، شورای عالی انقلاب فرهنگی محلی برای بازنگری یا تکمیل و تصحیح این سندها است.

خیر، نخستین سند که در صحن شورای عالی انقلاب فرهنگی در حال بررسی است سند معماری است. سند سینما نیز مراحل نهایی را می‌گذراند. همچنین درحوزه هنرهای سنتی هم به شکل ویژه و با همکاری سازمان میراث فرهنگی کارگروهی در حال شکل‌گیری است. البته تشکیل سند بعد ازسی وچند سال، برای همه هنرها لازم و ضروری است. باید یک مانیفست هنری در کشور داشته باشیم که یقیناً می‌تواند ظرفیت‌های شکوفا نشده فرهنگ و هنررا شکوفا کند. امروزه جوانان بسیار نخبه‌ای درحوزه هنر مشغول فعالیت هستند و باید پاسخگوی نسل جوان، پویا و با تحرک بالای هنری بود وامید را درآنها زنده نگاه داشت و بدانیم اگراز این سرمایه‌ها بدرستی استفاده شود اعتلایی که درگذشته فرهنگی کشور وجود داشته و انتظاری که از نظام جمهوری اسلامی به‌عنوان یک نظام فرهنگی داریم تحقق پیدا خواهد کرد؛ شکوفایی جوانان بارور می‌شود و این شکوفایی ایران را به کشوری پرامید، پویا، با تحرک بالا، هدفمند و همه آن شاخص‌هایی که مقام‌معظم رهبری مد نظردارند در آینده‌ای نه چندان دور تبدیل خواهد کرد.

بله. به‌نظر می‌رسد جشنواره‌های عمده فرهنگی کشور ارتباط ارگانیکی با هم ندارند، هر جشنواره‌ای در حیطه کاری خود فعالیت می‌کند. با توجه به گذشت بیش از 30‌سال ازعمر جشنواره‌ها ما به دنبال این هستیم تا با همکاری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برنامه جامعی برای جشنواره‌های عمده هنری کشور داشته باشیم که ان‌شاءالله بعد از پایان جشنواره‌ها و فعالیت دوستان پیگیر این کار خواهیم بود.

برنامه‌های جشنواره موسیقی فجر به سیاست های مدیران وزارت فرهنگ و ارشاد بستگی دارد و چندان دخالتی دراین حوزه و اجرا‌ها نخواهیم داشت؛ خود دستگاه‌ها مسئول نظارت و دخالت هستند اگر چه سعی می‌کنیم در کمیسیون هنرومعماری ازمدیران هنری دعوتی داشته باشیم تا نظرات اعضای شورا را بشنویم و بعد ازاجراهای جشنواره وگزارش عملکرد، نقاط ضعف و قوت را در کمیسیون هنر و معماری بررسی کنیم. بعد از آن هم طی نامه‌ای و با نظر کمیسیون، مشکلات دستگاه مسئول را پیگیری می‌کنیم.

به عقیده من با حسن تدبیروحسن مدیریت بسیاری ازاین اتفاقات می‌توانست رخ ندهد. ما نمی‌توانیم مقابل دیدگاه‌های مختلف بایستیم یا برای مواجهه با دیدگاه‌های مختلف زمان صرف کنیم، بلکه باید ارتباط نزدیک تری برقرار کرد و در همه حوزه‌ها از جمله موسیقی مفاهمه داشته باشیم.

 با توجه به تجربه‌ و فعالیت چندین سال من در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی چنین چالش‌هایی در گذشته وجود نداشت و تقریباً همه هنرمندان اجرای برنامه داشتند؛ بویژه در حیطه موسیقی صدور یک مجوز کار یک مدیر را تمام نمی‌کند بلکه یک مدیر باید درجایی که اجرای کنسرت انجام می‌گیرد هماهنگی‌های لازم را شخصاً انجام دهد. از نگاه من، تدبیر برای موسیقی فراتر از یک اتاق تصمیم‌گیری است. مدیر در حوزه موسیقی باید درعرصه میدانی وارد عمل شود و تدبیر کند و یک نسخه واحد را برای همه استان‌های کشور نپیچد. وسعت و دامنه موسیقی بسیار وسیع و گسترده‌است و می‌توان اجراهای متنوع، متناسب با محیط‌ و گونه‌های مختلف موسیقی و درچارچوب سیاست‌های کشورداشته باشیم؛ مثل کشورهای دیگر. معتقدم عمده مشکلات هنر و موسیقی ارتباطی با اصل موسیقی ندارد و محصول بی‌تدبیری دربخش‌های مختلف است.

مدیریت هنری ‌ما باید آگاهی و اندیشه داشته باشد، اما متأسفانه ناشناخته است. تصور می‌کنیم راحت‌‌ترین مدیریت، مدیریت هنری است در صورتی که با توجه به تجربه بنده سخت‌ترین مدیریت در کشور مدیریت هنری‌است چرا که شما با انسان‌هایی سرو کار دارید که مؤلف هستند و حیطه‌های تعریف شده‌ و همچنین مخاطبین انبوه و نظرات مختلف و متفاوت دارند. بنابراین یک مدیر باید درایت وآگاهی بسیارقدرتمند وبالایی داشته باشد تا با تکیه برمشترکات و محیط‌ شناسی مناسب، هنرمندشناسی مناسب این فضا را ایجاد کند. هر کدام از این کارها اگر انجام نگیرد طبیعتاً لطمه‌اش برای هنر می‌رسد و نتیجه‌اش سرخوردگی هنرمند و تبعات دیگر است.

از دولت جناب آقای روحانی که خود شخصیتی فرهنگی هستند انتظار بیشتری وجود دارد. شاید مشکلات به جا‌مانده از گذشته در مسائل اقتصادی و سیاسی تا به امروز اجازه نداده دولت زمان ویژه‌ای برای حوزه فرهنگ در نظر بگیرد. انتظاری که جامعه فرهنگی- هنری دارد شاید بیشتر از این حدی است که در حال حاضر وجود دارد و به‌نظرمن انتظار بی‌جایی هم نیست.

خاستگاه جناب آقای روحانی فرهنگی است و شاهراه ایشان حول و حوش مسائل فرهنگی واجتماعی است بنابراین امیدواریم با رفع مشکلات اقتصادی و سامان یافتن سیاست و حوزه بین‌الملل دولت بتواند این کاررا انجام دهد، البته با تغییراتی که انجام گرفته و حضور آقای صالحی امیری در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی امیدواریم با یک تیم خوشفکرومتخصص در حوزه مدیریت هنری بتوانند ساماندهی بهتری داشته باشند.

بالاخره هنرمندان کشورو اصحاب فرهنگ و هنر به دولت محترم امید دارند؛ کشور ما کشوری فرهنگی و هنری است؛ مزیت‌هایمان اقتصادی و کشاورزی نیست بلکه حوزه فرهنگ و هنر است. بنابراین، این اولویت را باید برای بخش فرهنگ و هنر قائل شویم و بدانیم که توسعه اقتصادی بدون توسعه فرهنگی و هنری پایدار نخواهد بود حتی در دشوارترین شرایط اقتصادی فرهنگ وهنر به کمک می‌آیند تا سختی‌ها را به حداقل برسانند و راه را برای توسعه سیاسی واقتصادی هموار کنند. ما همه تلاشمان را برای اصحاب فرهنگ و هنر خواهیم داشت وان‌شاءالله با برگزاری جلسه‌ای با مدیریت جدید وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و کمک این عزیزان بسیاری از مشکلات حوزه موسیقی با حسن تدبیرکاهش پیدا خواهد کرد.

 

رضا مهدوی ( کارشناس و پژوهشگر موسیقی)

به‌طورکلی وجود سند برای فرهنگ وهنر ضمانتی اجرایی محسوب می‌شود اما در کشور ما فرهنگ وهنر از شرایط خاصی برخوردار است. به عبارتی قوه قهریه و نیروهایی درتصمیم‌گیری عرصه فرهنگ و هنر اثرگذارهستند و از آنجا که وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی تاکنون نشان داده که در دولت‌های مختلف نمی‌تواند ضابط اجرایی خوبی برای هنرمندان وعرصه فرهنگ و هنر باشد، به عقیده من سند موسیقی نیزمانند بسیاری ازآیین نامه‌ها و قوانینی که دررابطه با فرهنگ و هنر نوشته می‌شود عموماً اجراشدنی نیست و در قفسه‌ها بایگانی خواهد شد. از این‌رو چون خیلی به تصویب این سند خوشبین نیستم و فکر می‌کنم تنها یک وقت کشی است، بهتراست به جای آنکه بخواهند چیزی را روی کاغذ بیاورند قوای عملیاتی قوی داشته باشند تا مانع از برگزار نشدن کنسرت‌ها، حذف تدریجی ممیزی و بالابردن کیفیت آموزشی شوند.  وقتی وزارت فرهنگ و ارشاد و دفترموسیقی مجوزی صادر می‌کنند باید یک قانون تلقی شود چرا که مرجعی مجوز را براساس قانون اساسی و احترام به این قانون صادر کرده است؛ ولی وقتی نیروهایی می‌توانند ورود پیدا کنند این نشانه ضعف دولت و مدیران دولتی است که نمی‌توانند توانمند و قوی عمل کنند. حالا وقتی اسم سند به میان می‌آید نگاه کلان حاکمیتی و فقهی وجود دارد که غالباً با نگاه دولت‌ها در تضاد است. بنابراین باید بگویم چندان خوش بین نیستم سند موسیقی بتواند حرف اول و آخر را بزند و ما با خیال راحت بگوییم کنسرت‌ها بدون لغو برقرار هستند و روند تولیدات سهل می‌شود. تصور می‌کنم این سند به نوعی وجه سوم است و می‌خواهند اینگونه نتیجه بگیرند که اگر این سند از طرف شورای عالی انقلاب فرهنگی تصویب شود ضمانت اجرایی ندارد و گره‌ای برعرصه هنر و فرهنگ و بخصوص موسیقی خواهد بود؛ چرا که دولتمردان به این موضوع متمسک می‌شوند که این سند وجود دارد، اما چرا باز هم جلوی کنسرت‌ها گرفته و ممیزی موسیقی بیشترمی شود. حتی شنیده‌ام که قرار است به نوعی از گسترش موسیقی پاپ هم جلوگیری کنند و شرایط اجرا و تولید موسیقی مردمی سخت ترشود.

حمیدرضا نوربخش ( مدیر عامل خانه موسیقی)

سند موسیقی چندین سال است در شورای عالی انقلاب فرهنگی به‌عنوان یکی ازمهم‌ترین مراکز سیاستگذاری کشور وجود دارد اما جالب این است که خود ما هم نمی‌دانستیم. یعنی نقطه اتکایی که همه بتوانند برای آن اتفاق نظر داشته باشند وجود نداشته است؛ به‌همین دلیل در کمیسیون هنر و معماری شورای عالی انقلاب فرهنگی که من هم عضو آن هستم درباره این سند صحبت شد و پس از آن یک کار گروه تشکیل دادیم.

بعد‌ها که دکتر روحانی به‌عنوان رئیس‌جمهوری انتخاب شدند آقای حسام‌الدین آشنا مشاور فرهنگی رئیس جمهوری هیأتی را در نهاد ریاست‌جمهوری مأمور رسیدگی به این کار کرد و جلسه‌ای تشکیل دادند و نظرات کارشناسی از مجموعه دولت و تعدادی از هنرمندان مطرح شد. نتیجه آن، تشکیل سندی خوب و جامع برای هنر موسیقی بود که در نوبت تصویب صحن شورای عالی انقلاب فرهنگی است. اگر این سند به تصویب برسد قطعاً بسیاری از اتفاقاتی که شاهد آن هستیم و همچنین چندگانگی‌هایی که نسبت به برخورد باموسیقی در کشور وجود دارد حل خواهد شد.

به‌ عنوان مثال بعضی از مسئولان دراستان‌ها دیدگاهی دارند که آن را اعمال می‌کنند یعنی براحتی قواعد و قوانین دولت را زیر پا می‌گذارند؛ صرف نظر از اینکه خود این کار خطا و غیر قانونی است.

اما در جای دیگری شورای‌عالی انقلاب فرهنگی تشکیل می‌شود که زیر نظر مستقیم ولی فقیه است و افراد مختلف چه دولتی و چه غیر دولتی با نقطه نظرات گوناگون و همچنین از همه قوای کشور در آنجا حضور دارند و این می‌تواند به‌ عنوان یک نهاد قدرتمند و فرا دولتی درحل این مسائل بسیار مؤثر باشد. براین اساس این سند به‌ عنوان یک نقطه اتکا است که همه می‌توانند اتفاق نظر داشته باشند. در واقع اختلاف نظر روحانیون، صدا و سیما و ائمه جمعه با هنر موسیقی بر طرف خواهد شد.

 

بابک چمن آرا ( مدیر انتشارات و مرکز موسیقی بتهوون)

«سند چشم انداز، سندی بالادستی و کلان است که تصویری واقعی، مطلوب و مورد انتظار را از آینده ترسیم می‌کند.»

این سؤال که سند چشم‌انداز موسیقی لازم و واجب است یا نه، به نظرم خنده داراست. اصولاً وقتی برای همه چیزمملکت قرار است آینده نگری و برنامه‌ریزی شود؛ طبیعتاً هنرو فرهنگ هم مستثنا نیستند.

اما... چند تا «اما» است که فقط به دو مورد آن اشاره می‌کنم:

1- چه ضمانت اجرایی برای قوانین و مصوبات و آیین نامه‌های اولیه و ثانویه و بعدی وجود دارد؟ اینکه تا الان هم موسیقی به صورت جدی دیده نشده و کم و بیش آیین نامه‌ای هم اگر وجود داشته در مواردی در نهادهای مربوط و نامربوط دیده نشده و درمواقعی زیر پا گذاشته شده است؛ تا زمانی که موسیقی در وضعیت «کج دار و مریز» است، اساساً وضع هرقانونی برای آن، بدون ضمانت اجرایی خواهد بود. باید قبول کنیم که موسیقی استفاده و مصرف می‌شود پس وجود دارد.

2- در سال‌های پس از انقلاب، نگاه به موسیقی، فقط نگاه از بالا بود؛ درحالی که در تعریف سند چشم‌انداز این چنین نیست. در ایران عده انگشت شماری تصمیم می‌گیرند که مردم کشور چه بشنوند؛ در حالی که 98% مردم هر چه بخواهند گوش می‌کنند و شاید هیچ وقت هم متوجه تفاوت موسیقی رسمی از غیررسمی و مجاز از غیرمجاز نباشند.

در تأیید این مهم همین بس که پرفروش‌ترین اثر تولید شده موسیقی کمی بیشتر از یک میلیون نسخه فروش داشته و این در مقایسه با جمعیت کشور دردآوراست.

حال به آلبوم‌هایی که زیر 1000 نسخه فروش دارند فکر کنید! موسیقی شاید تنها پدیده‌ای در ایران است که سرانه مصرف و تولید رسمی هیچ ربطی به هم ندارند.