یک گفتوگوی خواندنی با فرزاد جمشیدی:
به نام حسین(ع) دعا کنیم تا مصیبت آلودگی هوا رفع شود
اگر قرار باشد لهجه اين برنامه پايتختي و تهراني باشد به درد شبكه تهران ميخورد اما در اين برنامه بايد يك ايران خودش را در آينه عاشورايي ببيند. چند شب پيش مسابقه پيامكي اعلام كردم كه اينطور بود: "من به امام حسين (ع) قول ميدهم كه..." و قرار شد شرکت کنندگان هرطور مايلند اين عبارت را كامل كنند
"اشک مهتاب" برنامه زنده ای است که از اولین شب
محرم به روی آنتن شبکه اول رفته و تا شب سوم شهادت امام حسین (ع) پخش خواهد
شد. ساختار این برنامه متمرکز بر شعور در واقعه عاشورا است و سعی می کند
در کنار انتقال اطلاعاتی به مخاطب احساسات او را نیز در نظر داشته باشد. گپ
و گفتی با مجری این برنامه داشتیم و دقایقی بیان شیوای او را شنیدیم که
ماحصل این گفت وگو در ادامه می آید.
آقای جمشیدی نقطه آغازین "اشک مهتاب" کجا بود و چطور شد که اجرای برنامه بامدادی دیگری را بر عهده گرفتید؟
بعد
از این که به لطف خدا و توجه خاص اولیای خدا به برنامه سحر ماه مبارک
رمضان بینندهها درخواست کردند برنامه سحر در همان زمان خود ادامه پیدا
کند، معاونت سیما و شبکه اول به فکر افتاد این برنامه در زمان راز و نیاز و
نجواهای شبانه مردم با خداوند ادامه پیدا کند. ابتدا پیشنهاد شد شبهای
جمعه که به شب زنده داری توصیه شده است این برنامه را ادامه دهیم و من
پیشنهاد دادم از نوروز قمری و آغاز محرم الحرام و از نام حضرت حسین (ع)
برکت بگیریم و این برنامه را در آن فضا اجرا کنیم. زمان پخشمان نیز به شکلی
است که عزاداران از مراسم برگشته و قادر به دیدن برنامه باشند. من نیز پیش
از این دو بار تجربه برنامههای محرم را یکی در سال 81 با برنامه "با حسین
تا بینهایت" و دیگری در سال 86 با برنامه "روز خدا" که هر دو دوازده
قسمتی بودند داشتم.
خوشبختانه ما در مملکتی زندگی میکنیم که خلاف دیگر
کشورها علاوه بر داشتن رسانه ملی، ملت رسانهای نیز داریم و مردم اگر از
برنامه سازان ما جلوتر نباشند لااقل همپا هستند و خواستههایشان منطبق با
نیازهای روز یک رسانه پیشرو در جهان است. مردم درخواست کردند برنامه را در
همان فضای سحر روی آنتن ببریم و میگفتند گمان کردهاید تنها ماه رمضان ماه
خدا است؟ ماههای دیگر ماه خدا نیستند؟ مخاطبان پیشنهاد میکردند جای ماه
خدا این برنامه را "یاد خدا" نامیده و آن را در تمام طول سال به روی آنتن
ببریم. مردم دنبال حرف معارفی خوب هستند و در این مزرعه معارفی گل مورد
انتظار خود را میچینند.
عنوان "اشک مهتاب" را نیز به دلیل این که فکر
میکنم محرم را زمانی به پایان میبریم که قرص ماه کامل میشود و تنها
مهتاب بر پیکری که سه روز و سه شب در صحرا ماند گریست انتخاب کردم. در زمان
تکمیل ماه است که پی میبریم گوهری به نام حسین (ع) را از دست دادهایم.
"اشک مهتاب" از اینجا آمده است و فکر کردیم این عنوان برای ویژه برنامهای
برای امامی که زمین و آسمان و فرشتهها به مصیبت او گریه میکنند مناسب
باشد.
شنیدهام برای برنامه ماه رمضان مطالعه و تحقیق
فراوانی میکنید که تمام وقتتان پیش از اجرا گرفته میشود. من هم که چندین
بار در آن زمان تماس گرفتم به دلیل همین درگیری موفق به مصاحبه با شما
نشدم. در این برنامه نیز منابع خاصی برای مطالعه دارید و یا چه آمادگیهای
قبلی پیش از اجرای برنامه کسب میکنید؟
تهیه کنندگان برنامه
دست نیازشان را به سوی دهها کارشناس دراز کردند و در این حوزه از بسیاری
افراد یاری گرفتهایم. اما بار مطالعاتی این حوزه بر دوش من گذاشته شده است
و در حالی با شما صحبت میکنم که دور و برم امپراطوری کاغذ و جزوه و کتاب
است. شبها که به مقصد استودیو در حرکتم زیارت عاشورا میخوانم و ذکرهایی
میگویم تا بتوانم کار دشواری چون حرف زدن درباره امام حسین (ع) را به
انجام برسانم. در این برنامه هر شب ده فضا به من داده میشود که هر کدام 5
دقیقه است و با وجود این که رویداد جانسوز کربلا و عاشورا مبحث اصلی است
اما نمیشود همیشه درباره این موضوع واحد صحبت کرد. بنا به گفته مقام معظم
رهبری عاشورا اقیانوسی است که از هر کرانهای میتوان در آن غوطه خورد.
بنابراین در هر بخش از برنامه درباره مضامین مختلفی چون عبرتهای عاشورا،
عاشورا و بصیرت، تکیههای عزاداری و بایدها و نبایدهای محرم صحبت میکنم.
با
عنایت خدا به ذهنم رسید به آیینهای عزاداری نیز در برنامه بپردازم. تشت
گذاری در استانهای آذری زبان، نخل گردانی در یزد و خوربیابانك، ميقان،
اراک و تفت، دمام زنیهای بوشهر و نواهاي شروه خواني، گل مالان استان
لرستان و دیگر آیینهای عزاداری با سرچشمهای از فرهنگ و فولکولر ما نشان
دهنده این است که واقعه عاشورا کاملا درونی و ایرانی شده است و همچون نوروز
و آیینهای ملی دیگر توسط مردم پاسداري ميشود.
در سحرهای ماه رمضان در
برنامه درباره علما صحبت میکردم امسال خدا توفيق داد درباره پیرغلامان
اهل بیت حرف بزنم که برای این کار مجموعهای از نواهای كهن را دریافت
کردهام. در نخستین قسمت از حاج احمد صالح با نام اصلی احمد اسماعیل بیگ
بروجردی صحبت کردیم که بسیار مورد استقبال قرار گرفت، حاج شاه حسین بهاری
دیگر پیر غلام مورد توجه ما در این برنامه است و از نغمههای کهن شهید
غلامعلی جندقی که به شهید رجبی معروف است، اسماعیل و ماشالله چاووش، حاج
آقا آهی، حاج اكبر بازوبند، حاج باقر معمار، سيد محمد باقر حسيني قائمي،
علي اصغر خراطها، سيد محسن دروندي، احمد دلجو، محمد علامه، محمد تقي فارسي و
حاج اكبر ناظم در شبهای محرم در برنامه "اشک مهتاب" سخن میگویم.
آیا در این برنامه کارشناسانی نیز حضور دارند و در کنار سخنان شما چه بخشهایی دیگری شامل "اشک مهتاب" میشود؟
سعي
كرديم از وجود كارشناساني چون پناهيان در بخش ديگري از استوديو بهره ببريم
و قسمتهاي ديگري همچون نوحهها و روضههايي از حاج منصور ارضي، حاج سعيد
حداديان، حاج محمود كريمي که در فواصل روز ضبط شدهاند به روی آنتن
میروند. از طرفي چون شبكه پخش برنامه ما شبكه يك است كه ادعا داريم شبكه
هر ايراني است، اگر قرار باشد لهجه اين برنامه پايتختي و تهراني باشد به
درد شبكه تهران ميخورد اما در اين برنامه بايد يك ايران خودش را در آينه
عاشورايي ببيند. چند شب پيش مسابقه پيامكي اعلام كردم كه اينطور بود: "من
به امام حسين (ع) قول ميدهم كه..." و قرار شد شرکت کنندگان هرطور مايلند
اين عبارت را كامل كنند. بعضي از مخاطبان گفتهاند مسابقه بسيار سختي طراحي
كرده اید، بسیار سخت است که انسان به حضرت حسين (ع) قول بدهد مگر ميشود
بعد از اين زير قول خود زد؟ برگزیدگان مسابقه پیامک نیز قرار است 40 تن
باشند که در اربعين امام حسين از مقابل مسجد بلال به عنوان "كاروان اشك
مهتاب" راهی کربلای معلی شوند. برای انتخاب پیامکها نیز در محضر امامي كه
دَرهم ميخرد و به دِرهم جيب ما نگاه نميكند افراد را به قيد قرعه انتخاب
میکنیم که امور حج و زيارت سازمان ترتيب اعزام اين كاروان 40 نفري رابه
كربلاي معلا میدهد.
نبايد عاشورا و مراسم عزاداري را عوام زده دانست.
در مراكز علمي و دانشگاهي ما اتفاقات خوبي افتاده است و قرار است در برنامه
نيز اخبار مجامع علمي و دانشگاهي را منعكس كنيم. دانشجويان و دانشگاهيان
ما جلسات علمي براي عاشورا گذاشته و به آن به شكل يك موضوع كاملا آكادميك
نگاه ميكنند. مفهومي كه اصلا در گذشته نبوده و كهن و فرسوده به حساب
نميآيد اين موضوع كاملا با طراوت است.
بخش زیبای دعاخواني و ارتباط صميمانه و نزديك با مخاطبان را در اين برنامه نيز مد نظر قرار دادهايد؟
عدهاي
شيطنت كرده و گمان ميكنند مردم به این دلیل که اسمشان در برنامه سحر
خوانده ميشد بيننده اين برنامه بودند. فكر زيبايي نيست اگر تصور شود كسي
در پيامی به برنامه برای دختر سرطانياش التماس دعا میگوید با اين هدف كه
نامش در تلويزيون به اين شكل برده شود. بي معرفتي است كه درباره بينندگان
اين طور برداشت شود. آيين خوبي است كه ما در حق هم دعا كنيم و يكي از موارد
استجابت دعا نيز اجتماع در دعا است. چه رسم خوشايندي است كه براي
غريبههاي آشنا كه تنها از آنها نامشان را ميدانيم دعا كنيم. من مطمئنم
در اين شبهاي محرم الحرام كه مصيبت آلودگي هوا گريبانمان را گرفته است اگر
دستانمان را بالا ببريم و به نام حسين (ع) دعا كنيم خداوند به بركت دعاي
مردم باران نازل ميكند و آلودگي از سر مردم پر ميكشد و ميرود.
استقبال
از برنامههاي شما شايد تا حد زيادي مديون بيان شيوا، رسايي كلام و لغات و
عبارات زيبايي باشد كه شما به بهترين شكل كنار هم ميچينيد. اين تسلط به
زبان حاصل چه تجربياتي است و شما چه مراحلي را پشت سر گذاشتيد تا اين حد
لغات در زبانتان نرم شوند؟
کار خود را مدیون دو چیز میدانم
یکی قرآن که امکان ندارد در طول روز به آن مراجعه نکنم تا قرآن نخوانم سراغ
نوشتهای نمیروم در بالای هر سربرگ اسماءالحسنی استفاده میکنم، امکان
ندارد بدون وضو دست به قلم ببرم و بعد از قرآن نیز به امام مهربانی به نام
حضرت رضا (ع) مدیونم. جدا از مطالعه و تحقیقی که خود انجام میدهم و دوست
دارم کلامم شایسته باشد همیشه به قرآن و امام رضا (ع) توسل دارم. به خدا
قسم تمام مدت در برنامه "اشک مهتاب" حس میکنم آنجا خیمهای از خیمه های
حضرت حسین (ع) است و با این دید هر شب به برنامه رفتهام و مقابل دوربین
نشستهام. معتقدم مردم باید برای امامی که همه هستی خود را وسط گذاشت همت
کنند که این ایام بسیار آبرومند برگزار شود.
از آنجایی که
این برنامه همزمان با برگزاری مراسم عزاداری به روی آنتن میرود شما فرصت
رفتن به عزاداری را ندارید گویا رسالت شما در این برنامه گذاشته شده است.
امسال
از ما خواسته شده که کارمان، عبادتمان و ارادتمان همان سوگواریمان باشد.
از ما خواستند برای عدهای که نمیتوانند در مجالس سوگواری شرکت کنند
اشتغالاتی دارند؛ در آژانس یا اورژانس کار میکنند در مشاغل حراستی و
نگهبانی و نیروی انتظامی هستند، بیمارستانیاند و به هر دلیلی نمیتوانند
به مراسم بروند این برنامه را در نظر گرفتیم تا اگر نتوانستند بروند دو
ساعت بنشیند پای برنامه اشک مهتاب نم اشکی به چشمشان بنشیند یک جا هم ما
راست گفته باشیم به دل او بنشیند در این سوگواری با ما همراه باشد.
و سخن آخر؟
باید
از چند نفر نه به عطف شخصیت حقوقیشان بلکه به بهانه شخصیت حقیقیشان در
برنامه یاد کنم. از دکتر علی دارابی که به عنوان معاون سیما که من کمتر یاد
دارم کسی در این سمت انقدر جلسه بگذارد و حرف بزند و تلفن همراه مجری
برنامه را بگیرد و برنامهاش را پیگیری کند. معاون سیما به عنوان کسی که
خود را خدمتگزار این دستگاه ابی عبدالله میداند دائم با ما دلدادگی کرده
است. از مدیر شبکه یک یاد میکنم که در این فرصت شبانگاهی تیم 50،60 نفره
از بچههای پخش را برای این برنامه گسیل کرده است. از آقای گروسی مدیر کل
فرهنگی و مسئول حج و زیارت سازمان یاد میکنم که بسیار با ما همکاری کردند.
رضا مصداقی مدیر پخش شبکه اول، آقای کاشانی مدیر گروه معارف و تهیه کننده
بخش تولید سعید عباسی و تهیه کننده بخش زنده داود نجفی که از کهنه کاران و
پیشکسوتان آثار معارفی هستند و برنامه با آنها پیش میرود و همگی باید
تلاش کنند تا یک فرزاد جمشیدی بنشیند جلو دوربین تشکر می کنم و اگر بخواهم
بگویم تمام برنامه کار من است بسیار بی انصافی است.برنا