گزارشی از موزه ها و آثار هنری جهان (+عکس)

گروه هنرهای تجسمی، دربسیاری از موزه‌های بزرگ جهان، برخی شاهکارهای هنری در معرض دید عموم قرار نمی‌گیرند؛ اما مهم‌ترین این آثار کدام‌اند و چرا علاقه‌مندان نمی‌توانند از این آثار دیدن کنند؟

 به گزارش بولتن نیوز،  در موزه‌ی هنرهای مدرن نیویورک از میان مجموعه‌ای شامل 1221 اثر از «پابلو پیکاسو» فقط 24 اثر در معرض دید بازدیدکنندگان قرار دارد. همچنین فقط یک اثر از مجموعه‌ی 145 اثری «ادوارد روشا» - هنرمند مفهومی - و 9 اثر از مجموعه 145 نقاشی «ژان میرو» - نقاش سورئال - به‌نمایش درآمده است.

در سایر موزه‌های مطرح جهان ماند «لوور»، نگارخانه «تیت مادرن» و موزه‌ی هنرهای مدرن نیویورک نیز گرچه دیوارها پر از آثار هنری است، اما بخش اعظمی از آثار، دور از دید مردم و در انبارهایی تاریک، سازمان‌دهی‌شده و با دمای قابل کنترل نگهداری می‌شوند.

آمار و ارقام ارائه‌شده از بزرگ‌ترین و مشهورترین موزه‌ها و گالری‌های جهان از این نیز غیرمنتظره‌تر است؛ موزه‌ی «تیت مادرن» فقط 20 درصد، موزه‌ی «لوور» 8 درصد، موزه‌ی «گالینگهام» 3 درصد و گالری موزه‌ی برلین فقط 2 درصد از تمام مجموعه آثاری را که در اختیار دارند، برای بازدیدکنندگان رونمایی کرده‌اند، البته مثلاً همان 2 درصد شامل شش‌هزار مجسمه، 80هزار عکس و 15هزار نسخه‌ی چاپی می‌شود.

«توماس کوهلر» مدیر گالری موزه‌ی برلین در این‌باره توضیح می‌دهد که فضای بیشتری برای نمایش آثار نداریم و موزه، مساحتی برابر با 1200 مترمربع را برای نمایش مجموعه‌هایی دارد که در طول دهه‌ها خریده یا به موزه اعطا شده‌اند. در اینجا مانند بسیاری از موزه‌ها در سراسر جهان، بسیاری از آثار به‌ندرت نور روز را به خود می‌بینند.

او ادامه می‌دهد: یکی دیگر از دلایل به‌نمایش درنیامدن برخی آثار برجسته، مد و روند جامعه است؛ برخی آثار در اختیار موزه‌های بزرگ دیگر، مطابقتی با اهداف آن موسسه برای جمع‌آوری، نگهداری و نمایش ندارند. همچنین آثار نه‌چندان معروف هنرمندان سرشناس معمولا در مخازن نگهداری می‌شوند و جای خود را به شاهکارها و آثار معروف آن هنرمندان می‌دهند.

نمایش فقط 5 درصد از مجموعه آثار ارزشمند ملی، موضوعی است که درک آن برای بسیاری از افراد دشوار است. بنابراین بسیاری از موزه‌ها درصدد پیدا کردن راه‌هایی برای نمایش تعداد بیشتری از آثار هستند که یکی از این روش‌های پیشنهادی، این است که بازدیدکنندگان آثار را روی ریل‌های روان و از پشت شیشه یا در حال مرمت تماشا کنند.

در این میان، برخی موزه‌ها مانند موزه‌ی هنر «بروکلین» در آمریکا نیز مخزن‌های آثار خود را برای عموم در دسترس قرار داده‌اند و برخی دیگر از موسسات نیز درصدد افزایش فضای دائمی برای نمایش آثار هستند.

تا زمانی که امکان دیدن مخازن در همه‌جا فراهم شود یا موزه‌ها آنقدر بزرگ شوند که فضای کافی برای نمایش تمام آثار در آن‌ها وجود داشته باشد، باید منتظر ماند. در ادامه، به برخی آثار فوق‌العاده اشاره شده است که تا کنون به‌ندرت در معرض دید عموم مردم قرار گرفته‌اند.

«خرگوش جوان» اثر «آلبرشت دورر» (1502) محل نگهداری: موزه آلبرتینا - وین

«خرگوش جوان» نقاشی آبرنگ و گواش معروف اثر «آلبرشت دورر» نقاش و ریاضی‌دان صاحب‌نام آلمانی است که قرن‌ها به‌عنوان معیار مورد استفاده قرار می‌گرفت و از جمله آثاری است که به‌ندرت در معرض نمایش قرار می‌گیرد. این اثر پس از نمایش حداکثر سه‌ماهه‌ی خود در موزه باید پنج سال در محلی تاریک و با رطوبت کمتر از 50 درصد نگهداری شود تا کاغذِ اثر به اندازه‌ی کافی استراحت کند.

این شاهکار هنری در سال 2014 برای مدت کوتاهی به‌نمایش گذاشته شد و قرار است در سال 2018 نیز دوباره برای نمایش عموم رونمایی شود.

«استخرا» اثر «هنری متیس» (1952) محل نگهداری: موزه‌ی هنرهای مدرن نیویورک

اینستالیشن بزرگ و آبی رنگ «آنری ماتس» نقاش صاحب‌سبک و معروف فرانسوی شامل موج‌های آبی و شناگران است که او آن را برای اتاق نهارخوری‌اش خلق کرده بود. این اثر اکنون و تا 10 فوریه 2015 در معرض دید عموم در موزه‌ی هنرهای مدرن نیویورک است؛ اما این اثر که از سال 1975 در اختیار این موزه بوده، برای مدت 20 سال از نظرها پنهان بود.

پارچه‌ی پشت این اثر هنری، رنگش را از دست داده و بسیار شکننده بود و فرآیند بسیار طولانی مرمت آن انگیزه‌ی برپایی نمایشگاهی است که اکنون در موزه‌ی هنرهای مدرن نیویورک در حال برگزاری است و قرار است پس از پایان نمایشگاه، این اثر دوباره به مخازن نگهداری کنترل‌شده از لحاظ دمایی و نوری بازگردانده شود.

«نقاشی دیواری روی زمینه قرمز هندی» اثر «جکسون پولاک» محل نگهداری: موزه هنرهای معاصر تهران

فرح پهلوی، همسر شاه مخلوع ایران، در آخرین سال‌های حکومت این سلسله با کمک درآمدهای نفتی، مجموعه‌ای از آثار هنری را جمع‌آوری کرد که اکنون چند میلیارد دلار ارزش دارد. این مجموعه شامل آثار هنرمندان سرشناسی مانند «پیکاسو»، «پولاک» و «وارهول» است که از زمان افتتاح موزه‌ی هنرهای معاصر تهران در سال 1977 تا سال 1979 و پیروزی انقلاب اسلامی در معرض دید عموم قرار داشت و پس از آن به مخزن‌های زیرزمینی و کنترل‌شده‌ی موزه انتقال یافت.

اغلب این آثار به سایر موزه‌ها در سراسر جهان قرض داده می‌شوند و گاهی نیز در خود ایران به‌نمایش درمی‌آیند.

«اسب‌های بزرگ آبی» اثر «فرانز مارس» (1911) محل نگهداری: مرکز هنری «والکر» در «مینیاپلیس» آمریکا

«اسب‌های بزرگ آبی» اثر «فرانز مارس» نقاش معروف آلمانی اولین اثری است که مرکز هنر «والکر» در سال 1941 به‌دست‌ آورد. مرکز هنری «والکر» که برای مجموعه‌های متعلق به دهه 1960 به بعد خود معروف است، به‌ندرت این شاهکار هنری را نمایش می‌دهد.

این اثر به‌دلیل این‌که با سیاست‌های کنونی آثار این مرکز مطابقت ندارد، به‌ندرت رونمایی می‌شود؛ اما این نقاشی از حالا تا 26 سپتامبر 2016 به بهانه‌ی هفتادوپنجمین سالگرد فعالیت این مرکز هنری در معرض دید عموم قرار گرفته است.

«نمایشگاه هنر» اثر «ادوارد کینهولز» محل نگهداری: گالری برلین در آلمان

اینستالیشن بزرگ «نمایشگاه هنر» اثر «ادوارد کینهولز» هنرمند آمریکایی به سبب آن‌که برای اجرا، نیازمند فضایی برابر یک گالری کامل است، به‌نمایش گذاشته نمی‌شود. «توماس کوهلر» رییس این گالری هنری معتقد است، برپایی این اینستالیشن علاوه بر فضای زیاد، زمان و انرژی زیادی نیاز دارد تا همه‌ی قطعات جزیی آن به‌درستی و در جای خود قرار گیرند.

فرش ایرانی اردبیل که یکی از محبوب‌ترین آثار بازدیدکنندگان از موزه‌ی «ویکتوریا و آلبرت» لندن است، به‌دلیل ظرافت مثال‌زدنی و قدمت بسیار زیادش پوشانده شده است و چراغ‌های بالای آن در هر ساعت، فقط 10 دقیقه روشن می‌شوند تا علاقه‌مندان بتوانند نگاهی به این هنر اصیل و برجسته‌ی ایرانی بیندازند.

فرش اردبیل (1540-1539) محل نگهداری: موزه‌ی هنرهای لس‌آنجلس

نسخه‌ی دیگری از این فرش نیز که اندکی کوچک‌تر است، در موزه‌ی هنرهای لس‌آنجلس نگهداری می‌شود و به سبب ابعاد بزرگ و همچنین حساسیت بسیار زیاد به نور، کمتر در معرض دید بازدیدکنندگان قرار می‌گیرد.