دانشمند تاجیک: نوروز جشن ملی فارسی زبانان است

به گزارش بولتن نیوز، «ظفر میرزایان» دانشمند فرهیخته تاجیک که مقیم شهر باستانی «کولاب» منطقه‌ای در 200 کیلومتری جنوب تاجیکستان است در گفت‌وگو با خبرنگار فارس در دوشنبه، اعلام کرد: در دوران گذشته و همزمان با هجمه بیگانگان به فرهنگ و سنت مردم این منطقه، نیاکان هوشمند ما وجه مسلمانی این عید را جلا بخشیدند و برای بقا و حفظ آن تلاش کردند.

این دانشمند تاجیک و محقق کتاب ماندگار «شاهنامه حکیم» فردوسی معتقد است که نوروز این جشن ملی مردم فارسی زبان که هم‌اکنون با رنگ و تابش خاص به فرهنگ ملت و اقوام دیگر منطقه وارد شده کهن‌ترین میراث مشترک ملت‌های منطقه است.

به گفته وی، این گروه دانشمندان قدیم، تازیان و خلفای بغداد را که نوروز را جشن منکران دین خوانده بودند با ارائه دلایل تاریخی متقاعد کردند که نوروز جشنی است که به روز مولود آدم (ع) مربوط می‌شود.

این پژوهشگر تاجیک تصریح کرد: نیاکان ما با استناد به حکمت در 6 روز بنا یافتن دنیا از آیه‌های قرآن مجید با ارائه چند نمونه‌ از فرموده‌هایی در این کتاب آسمانی حرف خود را تقویت کردند که پروردگار ما خدایی است که زمین و آسمان را در 6 روز آفریده و آن روزها به نوروز مربوط است.

وی گفت: مردم تاجیکستان به عنوان میراث‌داران این عید سنتی در دوران زیر سلطه کمونیست، بار دیگر احساس محدودیت در برگزاری جشن نوروز را از سر گذراندند اما با این که ریشه‌های مردمی این عید قوی بود نوروز با نام عید آغاز کار بهاری، جشن دهقان و آغاز بهار تجلیل می‌شد.

میرزایان گفت: گذشتگان دور ما در دوره‌های فراتاریخی بدان سان نوروز را گرامی می‌داشتند که با یاد کرد نام آن سوگند می‌خوردند و چنانی که شاهان و سپهسالاران شاهنامه فردوسی از جمله نماد پایداری ایران بزرگ- رستم دستان به پاکی نوروز سوگند یاد می‌کردند؛

به یزدان و نام تو ای شهریار! به نوروز و مهر و خرم بهار

که گر دست من زین سپس نیز رود، بی‌ساید مبادا به من بر درود!

میرزایان گفت: ابوریحان بیرونی از دیگر شخصیت‌های توانمند و برجسته در تاریخ تمدن فارسی در کتاب «آثار الباقیه» در مورد این روز نوشتاری دارد و فرموده است: گذشتگان نوروز را دلیل پیدایش و آفرینش جهان دانسته و گفته‌اند در چنین روزی بود که خداوند افلاک را پس از آن که مدتی ساکت بودند به گردش درآورد و ستارگان را پس از چندی توقف بگردانید و آفتاب را برای آن که اجزای زمان از سال و ماه و روز به آن شناخته شود، آفرید.

به گفته دانشمند تاجیک، روز نوزدهم نوروز نیز از روزهای ویژه بوده و به عنوان روز آب‌های زنده یاد می‌شود و گاهی آن را جشن آب‌ریزان می‌نامیدند که در دهکده‌های جنوب تاجیکستان به عنوان «اشه‌گلان» تا به این زمان باقی مانده است.

این اندیشمند افزود: شایستگی نوروز در آن است که تاجیکان در در ازای ماه فروردین روشنایی و پاکی و آب‌های زاینده را ستوده و همه جا را پاک و روشن می‌ساختند و می‌سازند، برای خشنود کردن درگذشتگان قبور آنان را زیارت می‌کنند شب‌ها در بلندی‌ها آتش می‌افروزند، افرادی که با یکدیگر قهرند با هم آشتی کرده کدورت را از دل‌های رنجیده خود می‌زدایند، سر صبح خردسالان به تبریک بزرگسالان می‌شتابند و پاداش می‌گیرند، پدر و مادران برای عروسی فرزندان خود به خواستگاری می‌روند، حکما گناه مجرمان را می‌بخشند، به درویش و فقرا نذری می‌دهند خان‌ها را آراسته کرده، اود، سپند و انبر می‌سوزند.

مشک می‌پاشند سفره هفت سین و هفت میم نوروزی می‌گشایند، خلاصه هر فردی می‌کوشد از شرکت در این جشن در کنار نماند.

دانشمند تاجیک ثبت این جشن به عنوان یک رویداد ماندگار فرهنگی از سوی  یونسکو را اقدامی شایسته دانست و گفت: با تجلیل از نوروز فقط زیبای‌های بهار و طبیعت، آغاز دوران کاشت و کار دهقان را دیدن کافی نیست بلکه فلسفه و اندیشه ایرانی را به جهانیان ترویج باید داد.

وی گفت: دانشمندان کشورهای فارسی زبان ایران، تاجیکستان و افغانستان با تبلیغ ارزش‌های تاریخی نوروز به ویژه پیوستگی آن با تاریخ دولتداری و فرهنگ گسترده ایرانی‌تباران این واقعیت را آرزو و تلقین کنند که حافظ شیرازی هدایت کرده؛ ز کوی یار می‌آید نسیم باد نوروز از این باد ار مدد خواهی چراغ دل برافروزی.

این دانشمند با آرزوی توفیق به همه میراثداران این جشن گفت: امید است خردمندان سرزمین‌های ما با الهام از نسیم نوروزی برای تقویت همبستگی، آبادی، همچنین افزایش روشنایی و مهر بین یکدیگر با کوشش و تلاش بیش از بیش ملت‌های خود را خشنود کنند.