کلیت موضوع روشنفکری در ایران در هر دوره با نواقص خاص آن دوره همراه بوده و زمینه های ظهور آن نیز معیوب و با کاستی های علی که معلول علل وعوامل فراوان می باشد متولد شده است؛ بعبارتی این بستر های تولد، رشد و نمو موضوع مورد بحث ما ( روشنفکری در ایران ) بیشتر یک رهیافت رتوریک مبتنی بر لفاظی های فلسفی و بازی های زبانی وانگاره های ژله ای بوده است.