گشت‌وگذار پاییزی یک پلنگ در جنگل‌های هیرکانی

به گزارش بولتن نیوز به نقل از تسنیم، گردش پائیزی پلنگ رامسر همچنان با همه فشارها و تهدیدهای زیست محیطی، نشانی از یک اکوسیستم زنده و مقاوم را در دل خود حفظ کرده است؛  تماشای ردپای پلنگ، آن هم در روزهای رنگین پاییز شمال، برای دوستداران محیط زیست چیزی فراتر از یک مشاهده ساده است؛ نوعی «نفسِ گرم حیات‌وحش» که به ما یادآوری می‌کند هنوز چرخ حیات در جنگل‌های هیرکانی می‌چرخد. مازندران، با تنوع ارتفاعی از ساحل تا ارتفاعات صعب‌العبور، یکی از مهم‌ترین قلمروهای پلنگ ایرانی محسوب می‌شود؛ گونه‌ای که به‌عنوان نماد قدرت و پایداری زیست‌بوم‌های البرز شناخته می‌شود. هر بار مشاهده این حیوان، فرصتی است تا دوباره درباره چرایی پایداری این زیستگاه ارزشمند و ضرورت محافظت از آن سخن بگوییم.

پیشینه‌ای بر زیستگاه پلنگ در مازندران

پلنگ ایرانی (Panthera pardus tulliana) نشان می‌دهد سال‌هاست که در جنگل‌های انبوه هیرکانی، از رامسر تا گلوگاه، این گونه حضور ثابت دارد. حضور این گوشت‌خوار بزرگ‌جثه بی‌دلیل نیست؛ زیرا جنگل‌های هیرکانی با قدمتی چندمیلیون‌ساله، یکی از غنی‌ترین زیستگاه‌های طبیعی ایران به شمار می‌روند. تراکم پوشش جنگلی، وجود طعمه‌های مناسب مانند مرال، شوکا و گراز، تنوع ارتفاعات و دورافتادگی برخی مناطق صعب‌العبور، این پهنه را به بهشتی بومی برای پلنگ تبدیل کرده است.

در مازندران، برخی مناطق چون رامسر، دودانگه و چهاردانگه ساری، سوادکوه، الیت، بلده، جنگل‌های کجور و ارتفاعات لفور از کانون‌های مهم حضور پلنگ به حساب می‌آیند. این مناطق با داشتن دره‌های عمیق، شیب‌های تند، پوشش انبوه و منابع آبی، شرایط ایده‌آلی برای پنهان‌زیستی این حیوان فراهم می‌کنند. حضور پلنگ در رأس زنجیره غذایی باعث حفظ تعادل جمعیت علف‌خواران و کنترل چرای بیش از حد در جنگل‌ها می‌شود؛ بنابراین بقای پلنگ، نشانه سلامت اکوسیستم است.

با وجود این، زیستگاه پلنگ طی سال‌های اخیر با چالش‌هایی مواجه شده؛ از جمله تغییر کاربری اراضی، کاهش طعمه‌ها، برخوردهای انسانی، جاده‌سازی و گسترش سکونتگاه‌ها. اما همچنان مشاهده‌های دوره‌ای در رامسر، عباس‌آباد، کلاردشت و سوادکوه نشان می‌دهد که این گونه باارزش توانسته بخشی از قلمروی تاریخی خود را حفظ کند و در دل جنگل‌های هیرکانی به زندگی ادامه دهد.