جهان٬ در آستانه انجام اولين پيوند قلب

به گزارش بولتن نیوزحدود 60 سال قبل٬ در روز 20 نوامبر سال 1967 ميلادي٬ پس از ده ها سال تحقيق و پژوهش٬ سرانجام پزشكان در اين روز تاريخي اعلام كردند آماده انجام اولين پيوند قلب در انسان هستند. اين روز٬ سرآغاز عصري نو و انقلابي بزرگ در دانش پزشكي است.

بنيانگذار پيوند قلب درجهان، دكتر نورمن ادوارد شاموي (Norman Edward Shumway) است.

به صورت مختصر تاريخچه و نتايج اين انقلاب بزرگ علمي را مرور مي كنيم :

·         دكتر نورمن ادوارد شاموي (Dr. Norman Edward Shumway) (1923 - 2006) جراح قلب برجسته دانشگاه استانفورد (stanford) آمريكا و بنيانگذار و پدر پيوند قلب  در جهان است.

·         در اواخر دهه 1950 دكتر شاموي با همكاري دكتر ريچارد لاور(Richard Lower) (1929 - 2008) ٬ شروع به تحقيقات و انجام  پيوند قلب در سگ ها كردند.

·         پس از 8 سال كار بر روي تكنيك هاي پيوند قلب در سگ ها و بعد از اينكه سگ هاي پيوند قلب شده توانستند به مدت يك سال زنده بمانند ، شاموي ٬ لاور و تيمشان در 20 نوامبرسال 1967 اعلام كردند آماده انجام پيوند قلب در انسان هستند.

·         زماني كه شاموي و تيمش منتظر پيدا كردن فرد دهنده قلب مناسب بودند تا بتوانند اولين پيوند قلب انسان را در جهان انجام دهند٬ دكتر كريستين بارنارد (Christian Barnard) (1922 - 2001) ، دربيمارستان گروت شور(Groote Shur) شهر كيپ تاون آفريقاي جنوبي و با استفاده از تكنيك شاموي ، در 3 دسامبر سال 1967 اولين پيوند قلب را در جهان با موفقيت انجام داد.

·         فرد پيوند شده٬ لوييس واشكانسكي (Louis Washkansky) ، كارگر 54 ساله ايي بود كه از نارسايي شديد قلبي رنج مي برد. دهنده قلب ، يك دختر 25 ساله به نام دنيس داروال  (Denise Darvall)بود كه بر اثر تصادف دچار مرگ مغزي شده بود. واشكانسكي٬ 18 روز پس از پيوند زنده ماند و سپس بر اثر عفونت شديد ريه فوت شد.

·         سه روزبعد٬ در 6 دسامبر سال ٬1967 دكتر آدريان كانتريويتز((Adrian Kantriwitz (1918 - 2008) باز با همان تكنيك شاموي ، دومين پيوند قلب را در مركز پزشكي مايمونيدز (Maimonides) در بروكلين نيويورك در آمريكا بر روي يك نوزاد انجام داد كه حدود 6 ساعت زنده ماند. گيرنده يك نوزاد 17 روزه با ناهنجاري قلبي شديد بود و قلب دهنده از يك نوزاد با ضايعات مغزي شديد بود.

·         در 2 ژانويه سال 1968 دكتر بارنارد دومين پيوند قلب خود را بر روي يك دكتردندانپزشك ، فيليپ بليبرگ (Philip Blaiberg) انجام داد كه 19 ماه زنده ماند.

·         سرانجام شاموي اولين پيوند قلب خود را در 6 ژانويه سال 1968 بر روي يك كارگر 43 ساله به نام مايكل كاسپراك (Michael Kasperak) انجام داد كه 14 روز زنده ماند. اولين پيوند قلب شاموي ٬ چهارمين پيوند قلب در جهان بود.

·         شور و شوق و هيجان بسيار زيادي كه از انجام پيوند قلب در سراسر جهان به وجود آمد٬ باعث شد جراحان كشورهاي مختلف كه زمان كمي را صرف يادگيري اين تكنيك جراحي كرده بودند و فقط براي انجام هرچه سريع تر پيوند قلب به نام خودشان، اقدام كنند.

·         در طي سال 1968 بيش از 100 پيوند قلب در نقاط مختلف جهان انجام شد ولي متاسفانه نتايج اوليه بسيار ناگوار بود و كمتر از 20 درصد بيماران پيوند شده توانستند يك سال زنده بمانند. دو علت اصلي مرگ ومير بيماران ٬ رد پيوند حاد و عفونت بود. خيلي زود بسياري از جراحان و جوامع خواستار توقف انجام پيوند قلب شدند.

·         اما دكتر شاموي هرگز حاضر به تسليم نشد و با كار و تلاش شبانه روزي در مدت 20 سال ٬ پيوند قلب را از شكست نجات داد. بازبيني و تكميل تكنيك هاي پيوند قلب ٬ تشخيص و درمان زودهنگام پس زدگي قلب و استفاده ازداروي جديد مهار كننده ايمني بدن ، به نام سيكلوسپورين از كارهاي مهم وي بود.

·         در دهه 1980 با تلاش دكتر شاموي و تيمش ٬ ميزان بقاي يك ساله بيماران پيوند قلب به %80 رسيد و دكترشاموي تا سال 1988 كه بازنشسته شد ، 800 پيوند قلب در انسان را به صورت مستقيم و يا غير مستقيم سرپرستي كرد.

·         دكترشاموي در زمينه پيوند اعضا انقلابي بزرگ ايجاد كرد كه جنبه هاي زيادي ازآن فراتر از علم پزشكي گسترش يافت. كار وي ، تعريف سنتي مرگ را كه لحظه توقف قلب از تپش بود را عوض كرد و امروزه مرگ لحظه ايي است كه فعاليت مغز به طور كامل و غير قابل بازگشت متوقف شود. با اين تعريف جديد از مرگ ، بسياري از اعضاي بدن را مي توان به بيماران نيازمند براي زندگي دوباره اهدا كرد.

·         از سال 1982 تا سال 2017 حداقل 64000 پيوند قلب در بيش از 250 بيمارستان در سراسر جهان انجام شده است . در حال حاضر ميزان بقاي 10 ساله بيماران به بيش از%75 رسيده است.

·         در حال حاضر سالانه بيشتر از 700 مورد پيوند قلب در كودكان ( سن< 18 سال ) در بيش از 120 مركز در سراسر جهان به طور فعال انجام مي شود. برطبق آخرين آمار جهاني ٬ ميانگين بقاي يك ، پنج و ده ساله پيوند قلب در كودكان ، به ترتيب %85 ، %74 و %63 بوده است.

·         در ايران٬ مركز قلب و عروق شهيد رجايي به عنوان تنها مركز فعال پيوند قلب در كودكان است كه از سال 1391 شمسي تا به امروز حدود 300 مورد پيوند قلب كودكان٬ در اين مركز انجام شده است و ميزان بقاي يك و پنج ساله نزديك به آمار جهاني است.

دكتر آدريان كانتريويتز- دكتر كريستين بارنارد - دكتر ريچارد لاور - دكتر نورمن شاموي

با تلاش و كوشش دانشمندان و پزشكان بزرگي در سال هاي قبل و در راس آنها٬ دكتر نورمن ادوارد شاموي ، امروزه پيوند قلب تنها اميد و دريچه ايي براي زنده ماندن بيماران با نارسايي قلبي شديد است. پيوند قلب٬ يكي از بزرگترين دستاوردهاي دانش پزشكي است. حدود 60 سال از اولين پيوند قلب موفق در انسان مي گذرد و عليرغم پيشرفت هاي چشمگير در دانش پزشكي، همچنان به عنوان روش استاندارد درمان براي بيماران با نارسايي قلبي پيشرفته است.

پيوند قلب٬ امروزه در قله سيستم هاي بهداشتي- درماني جهان است و معياري اصلي براي تعيين سطح دانش پزشكي يك كشور است.

باشد كه سپاسگزار همه آنها باشيم ...

تهيه و تنظيم : دكتر حسين شهزادي - فوق تخصص قلب كودكان - مركز قلب شهيد رجايي