رایگان اما نوبت‌های طولانی در کانادا یا دسترسی آسان با هزینه‌ی بالا در ایران؟ نبرد دو سیستم درمانی

گروه اجتماعی: سیستم‌های درمانی در سراسر جهان، آینه‌ای از ارزش‌ها و ساختار اقتصادی-اجتماعی کشورها هستند. در این میان، مقایسه نظام سلامت کشوری مانند کانادا با سیستم بهداشت و درمان ایران، تفاوت‌های بنیادین در رویکرد "سلامت همگانی" را آشکار می‌سازد. در حالی که کانادا بر ارائه خدمات رایگان و عادلانه تأکید می‌کند، ایران با ترکیبی از بخش‌های دولتی و خصوصی در تلاش است تا پوشش گسترده‌ای را فراهم آورد. این ویدیو به شکلی عمیق، این دو سیستم را در بوته‌ی نقد و مقایسه قرار می‌دهد و مشخص می‌سازد که هر یک با چه مزایا و چالش‌هایی دست‌وپنجه نرم می‌کنند.

کانادا: دموکراسی درمانی و چالش انتظار

 به گزارش بولتن نیوز،سیستم درمانی کانادا (معروف به مدیکر)، به عنوان یک الگوی پرداخت واحد از طریق مالیات‌های دولتی، برای شهروندان و ساکنان دائم، دسترسی به خدمات پزشکی ضروری را "رایگان" می‌سازد. این نظام، عدالت در دسترسی را تا حد زیادی تضمین کرده و مانع از ورشکستگی مالی بیماران به دلیل هزینه‌های پزشکی می‌شود. ویزیت پزشک عمومی و بستری در بیمارستان، عموماً بدون پرداخت هزینه مستقیم انجام می‌پذیرد.

اما مشکل کجاست؟ چالش اصلی این سیستم، صف‌های انتظار طولانی برای دریافت خدمات تخصصی، جراحی‌های غیرضروری و حتی گاهی ویزیت‌های پزشک خانواده است. همچنین، بسیاری از خدمات حیاتی مانند دندانپزشکی، بینایی‌سنجی و بخش بزرگی از داروهای تجویزی سرپایی، تحت پوشش بیمه دولتی نیستند و نیازمند بیمه‌های خصوصی تکمیلی‌اند.

ایران: سرعت عمل با جیب بیمار

نظام سلامت ایران، دارای ساختاری ترکیبی است که هم بخش دولتی با بیمه‌های پایه (مانند تأمین اجتماعی و سلامت همگانی) و هم بخش خصوصی گسترده‌ای را شامل می‌شود. در این سیستم، دسترسی به پزشک و خدمات تخصصی، اغلب سریع‌تر از کاناداست، به‌ویژه در بخش خصوصی. بیمار می‌تواند در مدت‌زمان کوتاهی به متخصص مراجعه کند یا تحت عمل جراحی قرار گیرد.

اما بهایی که پرداخته می‌شود؟ بار مالی بالا بر دوش مردم. با وجود بیمه‌های پایه، میزان پرداختی از جیب مردم (Out-of-Pocket Payment) برای خدمات درمانی، به‌خصوص در بخش خصوصی و داروهای خاص، بسیار بالاست. همچنین، تفاوت کیفیت میان مراکز درمانی دولتی و خصوصی، و نیز نوسانات اقتصادی و تورم، همواره بر کیفیت و دسترسی عادلانه به درمان سایه می‌افکند. یکی دیگر از چالش‌های جدی سیستم درمانی ایران، مهاجرت فزاینده کادر درمان (پزشکان و پرستاران) به دلیل درآمد پایین و شرایط کاری نامناسب در مقایسه با استانداردهای جهانی است که آینده این سیستم را تهدید می‌کند.

نتیجه‌گیری: انتخاب میان هزینه‌ی مالی و زمانی

در نهایت، این مقایسه نه به دنبال برتری مطلق یک سیستم بر دیگری، بلکه به قصد شناخت چالش‌های هر دو است. کانادا با فدا کردن عنصر "سرعت" برای "عدالت مالی"، و ایران با فراهم آوردن "دسترسی سریع" با قیمت "پرداخت از جیب بیشتر"، هر کدام نقاط قوت و ضعف خاص خود را دارند.

نکته‌ی کلیدی در تحلیل این دو نظام، توجه به اولویت‌هاست: کانادا به دنبال حذف موانع مالی برای درمان ضروری است، در حالی که ایران بر دسترسی آسان و سریع، حتی اگر مستلزم پرداخت بالاتر باشد، تمرکز دارد.