هشدار به حافظان زبان فارسی/ زبان در آستانه فراموشی دیجیتال

گروه فرهنگی - مجید سجادی پناه نوشت: جناب آقای دکتر  خداد عادل  رئیس محترم فرهنگستان زبان و ادب فارسی سلام بر شما و نهادی که میراث‌دار و نگهبان واژه ها و پاسدار ستون‌های زبان فارسی‌اید؛

به گزارش بولتن نیوز، فرهنگستان زبان و ادب فارسی در سال ۱۳۱۴ پدید آمد تا همچون دیواری استوار، زبان ملی را در برابر سیلاب واژه‌های بیگانه حفظ کند. محمدعلی فروغی، ادیب و نخست‌وزیر وقت، این نهاد را پایه نهاد تا هویت ایرانی در طوفان نفوذ زبان‌های خارجی تزلزل نپذیرد.

اما دشمن امروز دیگر از درِ واژه و ترجمه نمی‌آید؛ اکنون از درگاه داده‌ها و مدل‌های زبانی رخ می‌نماید. دشمن امروز ما، «بی‌زبانی دیجیتال» است، که تهدیدی خاموش و بی‌رحم برای حافظه‌ی تمدن فارسی به شمار می‌رود.

رئیس محترم؛

اگر امروز به میدان نیایید، فردا واژه‌های ما را دیگر نه در کتابخانه‌ها، بلکه در حافظه ماشین‌ها هم نخواهیم یافت.

هوش مصنوعی، همان‌قدر که فرصت است، تهدیدی بی‌رحم برای زبان‌هایی است که در جهان داده، صاحب سهم نیستند. اکنون بیش از ۹۰ درصد محتوای اینترنت به زبان انگلیسی است، و فارسی، با همه شکوه تمدنی‌اش، در لایه‌های پنهان دنیای دیجیتال در حال محو شدن است.

کشورهایی چون امارات با مدل‌هایی نظیر Jais و Falcon Arabic، برای زبان خود سنگر دیجیتال ساخته‌اند. عربی اکنون نه فقط زبان قرآن، که زبان الگوریتم شده‌ی آینده است. اما ما؟ هنوز در حد شعارِ «بومی‌سازی» مانده‌ایم و زبان فارسی در سرورهای جهانی غریب است.

جناب دکتر،

امروز، اگر مدل‌های زبانی بومی نداشته باشیم، فردا فارسی در هیچ پلتفرم جهانی فهمیده نخواهد شد. فرزندان ما با هوش مصنوعی انگلیسی‌زبان گفتگو خواهند کرد و «فهم فارسی» در ذهن ماشین‌ها جایی نخواهد داشت. این همان نقطه‌ای است که زبان، آرام‌آرام از حافظه تمدن حذف می‌شود؛ بی‌آن‌که کسی متوجه شود.

باید بر روی ‌سخت‌افزارها و ‌همچنین پشتوانه سازی برای نهادی از دانشگاها و بخش خصوص که درصدد تولید مدل های  بزرگ زبانی  هستند چتر حمایتی گسترده پهن کرد.

از شما انتظار می‌رود که فرهنگستان را از نهاد واژه‌ساز به نهاد هوش‌ مندساز ارتقا دهید.
امروز صیانت از زبان، دیگر در تعریف واژه نیست؛ در تعریف داده است.
و اگر فرهنگستان در پروژه ملی «مدل زبانی فارسی» نقش نگیرَد، دیر نخواهد بود که فارسی به زبان خاطره بدل شود.

اجازه دهید فرهنگستان، پرچمدار زبان در میدان هوش مصنوعی باشد.
چراکه اگر ما حافظ زبان خویش نباشیم، هوش بی‌رحم جهان، حافظ آن نخواهد بود.