لزوم فعال سازی تجارت آب در ایران

گروه اجتماعی: آنچه این روزها بحث روز می باشد ،موضوع آب و کمبود حاصل از آن است؛در این حوزه نه تنها ایران در ناحیه خشک و نیمه خشک( بغیر از ناحیه کوچکی در شمال) قراردارد بلکه پدیده ال نینو از زاویه خشکسالی وارد ایران شده و تغییرات ناشی از آب و هوا،ارمغان خشکسالی و کمبود بارندگی نسبت به متوسط پنچاه ساله برای ایران دارد ارزیابی های پنج ساله آینده نیز که حداکثر زمان قابل پیش‌بینی مورد ارزیابی .است ،نشان میدهد این روند تغییر نخواهد یافت،
به گزارش بولتن نیوز افزایش جمعیت و تولیدات کشاورزی و در کنار آن مصرف نفوس باعث شده از طرفی مصرف افزایش یافته واز طرفی سطح آبهای زیرزمینی این ثروت ارزشمند کاهش یافته و  عمق استحصال رو به پایین برود که سالیان متوالی است توسط کارشناسان و متخصصین این حوزه هشدار داده شده است
بنحوی که جنگ آینده را آب دانستند و تحرکات اخیر و چند ساله دشمنان در این خصوص ،خود اهمیت آنرا مشخص میکند،
به راستی چاره آن چیست ، میزان بارندگی کم و کاهشی است سطح آب هم  رو به کاهش است؛ سدهای ساخته شده هم خالی است و در نقاط لازم سد آنچنانی هم نداریم ( تنها سد حوزه مرکزی زاینده رود با حجم مناسب ولی خالیست) بطور قطع عدم تصمیم گیری در این حوزه باعث مشکلات اساسی شده و به جامعه و اقتصاد هم کشیده میشود،
از سوی دیگر تصمیمات لحظه آیی که از بروز مشکل ناشی میشودو صرفا منابع را تحلیل داده و راه حل موقت است .
آنچه ممکن است  تهدید را به فرصت تبدیل کند راه حلی است که چون همیشه میتوان از دل بحران استخراج کرد:,
۱
ـزابل قدیم و سیستان و بلوچستان زمانی مرکز تولید گندم بوده و با وسعت زمین های حاصلخیز در صورت وجود آب 
مرکزی برای تولید این محصول استراتژیک میگردد
۱ـ دشتهای وسیع مابین دو استان فارس و اصفهان خاکی سیاه که بهترین برای کشاورزی است در بر دارد
۳ـ در این بین کرمان و یزد نیز بی نصیب نیستند
چنانچه تجارت آب نهادینه و مقررات آن توسط دولت بدرستی تهیه و تامین امنیت و ضمانت خطوط مواصلاتی حاصل گردد بخش خصوصی میتواند با شیرین سازی و انتقال با اولویت به زمین های نزدیکتر تجارت آب ایجاد کند و آب را با قیمت تضمین شده سودآور به خریداران بفروش برساند
این خریداران می‌توانند شهرها، کارخانجات، کشت و صنعت، گلخانه داران و دولت باشند
توجه شود موقعیت  تولیدات گلخانه آیی در سالهای اخیر  و صادرات آن مخصوصا به روسیه به تولیدی با سود تبدیل شده که مشکل عمده آن آب است که در مناطق گرم مشکل سوخت جهت گرما کمتر وجود دارد و گرانی این نوع آب مخصوصا با تولیدات گلخانه آیی دارای توجیه می‌باشد
اما هزینه  این سرمایه گذاری بالا و مخصوصا لوله های انتقال دارای هزینه خیلی بالاست
در این زمینه قطعا نظام استفاده از راهبردصندوق ذخیره ارزی را جهت بخش خصوصی که راهکار بازگشت دارد بسیار بهتر میپذیرد تا سرمایه گذاری دولتی در این بخش که معمولا بازگشتی ندارد

 از طرفی میتوان از بسترهای لوله گذاری موجود یا دربرنامه ساخت،  راهکار استفاده اشتراکی ایجاد کرد تا تولید کننده بتواند میزان آب تولیدی خود را با استفاده از همان بستر موجود از طریق استفاده از خلا و ظرفیت موجود،یا افزایش فشار اب، به مقصد برساند و در خصوص طرح هایی که هنوز لوله گذاری انجام نشده با مشارکت، ظرفیت لوله طراحی شده را افزایش دهد که با این امر بسیار صرفه جویی میگردد ولیکن نیاز به سازوکار حقوقی دقیق و طراحی قوانینی و مقررات لازم دارد
بدین نحوه نه تنها لوله ها بلکه امکانات تصفیه یا پمپاژ میتواند مشترک و افزایش ظرفیت داشته باشد که نسبت به راه اندازی جداگانه بسیار سرمایه گذاری کمتری دارد
سرمایه گذاری خارجی در این امر چنانچه زمینه مقرراتی و سودآور بودن آن علیرغم گرانی آب مخصوصا در بخش کشاورزی و مخصوصا گلخانه ایجاد گردد ، توجیه پذیر میگردد در مناطق کمتر از سیصد کیلومتر آب هر متر مکعب  سه دلار و تا پانصد کیلومتر پنج و هزار کیلومتر هفت دلار قیمت دارد که برای محصولات گلخانه بسیار به صرفه و برای کشاورزی صنعتی هم توجیه دارد و نا گفته پیداستدولت جهت تامین آب درون بخشی چه هزینه گزافی میکند که میتواند با تجارت آب این هزینه را متمرکز و سوبسید تولید آب به بخش خصوصی دهد
کاری که بعد از خشکی ایالت مهمه کشاورزی در آمریکا با لوله دو هزار کیلومتری با قطر سه متر انجام شد را میتوان با آب شیرین و تجاری سازی آب در مناطق نزدیک همانند سیستان کرمان و بعد فارس آغاز کرد افرادی در بخش خصوصی دارای این وثایق ملکی هستند که با. تشکیل کنسرسیوم بتوانند یک یا دو میلیارد وام صندوق جهت راه اندازی یک لوله یک متری تا پانصد کیلومتر ایجاد نمایند
مهمترین بخش در حال حاضر , مطالعه کارشناسی، طرح توجیهی، و تهیه مقررات ضمانت امنیت خطوط و قیمت فروش می‌باشد که چنانچه بستر حقوقی تامین گردد بخش خصوصی با نگاه تجاری خود وارد میدان میگردد
در حالیکه قیمت محصولات کشاورزی صادراتی به دلار است آب یک ثروت و سرمایه پایدار و مناسب است که میتوانیم با آن تجارت کنیم و تبدیل به ثروت