از کشف حجاب تا برهنگی در خیابان؛ سوءاستفاده از تساهل فرهنگی یا زایش یک پدیده جدید؟

گروه اجتماعی: مانتشار ویدیویی کوتاه اما تکان‌دهنده از تردد نیمه‌برهنه چند دختر نوجوان در کنار یک مرکز خرید، جامعه را با شوک و پرسش‌های جدیدی مواجه کرده است. این تصاویر که به سرعگی در شبکه‌های اجتماعی دست به دست می‌شوند، از یک پدیده نگران‌کننده رونمایی می‌کنند که فراتر از مناقشه دیرینه «حجاب» رفته و اکنون بحث «پوشیدگی» و «عریانی» را در فضای عمومی مطرح می‌سازد.

به گزارش بولتن نیوز، پس از یک دوره تغییر رویکرد رسمی در مواجهه با موضوع حجاب و کاهش محسوس فعالیت‌های گشت ارشاد، جامعه شاهد حضور گسترده‌تر زنانی است که پوشش مورد نظر ساختار رسمی را رعایت نمی‌کنند. این تحول که از سوی بخشی از جامعه به عنوان گامی به سوی پذیرش تفاوت‌های فرهنگی و سبک زندگی تلقی می‌شد، بستری را برای تساهل و همراهی نسبی حاکمیت با شهروندان ایجاد کرد.

اما رویداد اخیر، از دیدگاه بسیاری از تحلیلگران اجتماعی و دغدغه‌مندان فرهنگی، نه یک انتخاب پوشش، بلکه نوعی سوءاستفاده و دهن‌کجی به همین همراهی و تساهل تلقی می‌شود. این گروه معتقدند که نباید این رویکرد جدید حاکمیت به «ول‌انگاری» و نادیده گرفتن تمام هنجارهای اجتماعی تعبیر شود. به نظر می‌رسد نوعی «جو‌زدگی» و افراط‌گرایی در حال شکل‌گیری است که در آن، مرز میان آزادی‌های فردی و مسئولیت اجتماعی به کلی مخدوش شده است.

این پدیده بیش از آنکه یک کنش فردی باشد، یک هشدار جمعی است. چنین اقداماتی نه تنها دستاوردهای حداقلی اقشاری که به دنبال فضای بازتر اجتماعی هستند را به خطر می‌اندازد، بلکه می‌تواند بهانه‌ای برای بازگشت رویکردهای سخت‌گیرانه‌تر و تقابل‌های شدید اجتماعی شود. در واقع، بزرگترین قربانی این افراط‌گرایی، همان گروهی خواهند بود که امروز از فضای ایجاد شده برای بیان تفاوت‌های خود استفاده می‌کنند. سوءاستفاده از یک موقعیت گذار، همواره به واکنش‌های تندتر و از دست رفتن همان فرصت منجر خواهد شد.

ویدیوی منتشر شده یک نقطه عطف هشداردهنده است که نشان می‌دهد جامعه در غیاب یک گفت‌وگوی عمیق و چارچوب‌مند، در حال حرکت از یک افراط به تفریطی دیگر است. این اتفاق، بیش از هر چیز ضرورت یک چاره‌اندیشی عمیق فرهنگی و اجتماعی را گوشزد می‌کند تا از سقوط جامعه به ورطه تقابل‌های ویرانگر و از بین رفتن باقیمانده انسجام اجتماعی جلوگیری شود. پرسش اساسی این است: مرز میان آزادی و هرج‌ومرج کجاست و چه کسی مسئول تعریف و حراست از آن است؟