بودجه ۲۰ هزار میلیاردی نهادهای فرهنگی؛ جامعه در بحران، نهادها در سکوت

گروه فرهنگی: با وجود تخصیص میلیاردها تومان بودجه به ده‌ها نهاد فرهنگی رسمی و غیردولتی، بحران‌های فرهنگی–اجتماعی همچنان رو به گسترش‌اند.

به گزارش بولتن نیوزنهادهایی که از بیت‌المال سهم کلان می‌برند، اما در عمل، خروجی ملموسی در سطح جامعه ندارند؛ این پرسش را به میان می‌آورد که آیا هزینه‌های سنگین فرهنگی بدون پاسخگویی، به تضعیف اعتبار عمومی و گسترش نارضایتی اجتماعی نمی‌انجامد؟

📊 جدول بودجه نهادهای فرهنگی منتخب – سال ۱۴۰۳

ردیف نهاد فرهنگی بودجه مصوب (میلیارد تومان) وضعیت پاسخگویی

1 سازمان صدا و سیما 11,400 گزارش رسمی محدود، شفافیت کم
2 سازمان تبلیغات اسلامی 3,226 پاسخگویی غیرشفاف
3 شورای سیاست‌گذاری ائمه جمعه 715 فاقد گزارش عملکرد علنی
4 شورای هماهنگی تبلیغات اسلامی 345 فعالیت پراکنده، فاقد ارزیابی عمومی
5 جامعه‌المصطفی العالمیه 1,328 بدون پایش ملی اثربخش
6 شورای عالی حوزه‌های علمیه 1,100 فاقد نظارت رسانه‌ای روشن
7 ستاد عالی کانون‌های فرهنگی–هنری مساجد 680 گزارش‌های غیرمنظم
8 معاونت قرآن و عترت ارشاد 211 شفاف‌تر از سایر نهادها
9 سازمان بسیج (فرهنگی/سازندگی) 1,035 پاسخگویی محدود به نهادهای داخلی
10 فرهنگستان‌ها (زبان، علوم اسلامی...) 350 کم‌اثر در ارتباط با توده مردم

💰 جمع کل (تقریبی): بیش از ۲۰٬۰۰۰ میلیارد تومان

---

❗️ جامعه‌ای با ۴۰ نهاد فرهنگی اما بدون نماد

در حالی که نظام فرهنگی کشور دارای بیش از ۳۰ نهاد رسمی و نیمه‌رسمی فعال با ردیف بودجه مستقل است، ضعف در نمادسازی فرهنگی، نبود تأثیرگذاری عمومی، و گسترش شکاف اجتماعی-فرهنگی از جمله بحران‌هایی است که جامعه امروز با آن روبروست.

کارشناسان معتقدند بسیاری از این نهادها:

دچار فعالیت‌های موازی و تکراری‌اند

صرفاً مصرف‌کننده بودجه‌اند، بدون خروجی قابل سنجش

به‌دلیل نبود رقابت یا ارزیابی عملکرد، ناکارآمدی آن‌ها ادامه‌دار است

---

🔍 نگاه کارشناسی

دکتر محمدصادق حقیقت، جامعه‌شناس فرهنگی:

> «افزایش شدید آسیب‌های اجتماعی، ناامیدی نسل جوان، گسست خانواده، و مهاجرت فرهنگی نشانه‌هایی است که نشان می‌دهد مسیر نهادهای فرهنگی نیازمند بازنگری ساختاری است. پول خرج می‌شود اما اعتماد عمومی پایین می‌آید.»

---

✅ نتیجه‌گیری: هزینه بی‌حساب یا سرمایه‌گذاری هوشمند؟

سؤال اساسی افکار عمومی این است:

> چرا بودجه‌هایی که با هدف هدایت فرهنگی جامعه تخصیص می‌یابند، نه‌تنها جامعه را حفظ نکرده‌اند، بلکه به گسترش بحران‌های فرهنگی، افت سرمایه اجتماعی و بی‌اعتمادی به نهادهای رسمی دامن زده‌اند؟

📌 اگر اثربخشی نیست، پاسخگویی باید باشد.