کوچه‌های مدینه لبریز از باران شکوفه

تصویری از نور الهی آمده است تا با کرامتش هدایتی حاصل شود. روشنی دیدگان از نور وجود او و عظمت زمین و شکوه آسمان از حضور اوست.

تلالو نور از سرزمین مدینه بر فراز آسمان منعکس شده و جهانی را روشن نموده است. ستارگان میزبان قدومش، ماه شرمنده از نور نابش، رودها روان از طراوت وجودش و کوه‌ها استوار از کرامت نامش و دنیاست که لبخند زنان نگاه می‌کند تا روشنایی دیگری از نور امامت بر جهان سایه افکند.

زیباترین تصویر خلقت آمده است تا راهنما و چشمان پرفروغ تشیع شود و کالبد زمان در دستان او بدرخشد. فرزندی که اسمش حسن، کنیه وی ابومحمّد و القابش ابن الرّضا، زکی، هادی و عسکری است.

فصل بهار با وجود یگانه گوهر هستی بیهوده می کوشد تا وجودش را نمایان سازد آری آفتابی است که با آمدنش رویشی دوباره بر رخسار گل انداخته است، عطر شکوفه نیز روشنگری‌اش را شناخته است.

امروز چشمان افسون شده در گیتی رو به سوی گل شکفته امام هادی(ع) است. آن رویای هستی با ولادتش بزم شادی را بر چهره خاکی هدیه آورده است. همچنین طلوعی در امامت حاصل شده است که چشمان پرفروغ را بر تب و تاب انداخته و درون جان را معطر ساخته است.

جلوه حسن الهی شکوهی در آسمان پدید آورده که ابرها را در هم تنیده و با قطره‌های باران جلوه گری کرده است.

یازدهمین نور ولایت است که با پرتویی از نورش زمین را چراغانی کرده و آینه قبله نماست تا سرسبزترین راه سعادت را به ما نشان دهد.

باآمدن سیزدهمین معصوم پدر بزرگوارش امام هادی 16 سال و چند ماه بیشتر نداشت مادرش بانویی صالحه و عارفه به نام سوسن (حدیثه یا سلیل) بود امام حسن عسکری(ع) در هشتم ربیع الثانی سال 232 ق در شهر مدینه چشم به جهان گشود.

دنیایی که خستگی‌اش بر اهالی آن سایه افکنده است، ما را به سوی توانایی‌ها و ظرفیت‌های وجودی امامان رهنمون می‌سازد.

مدت حیات امام به سه دوره تقسیم می‌شود: این امام همام 13 سال از عمر شریفش را در مدینه به سر برده است و بعد از آن تا 23 سالگی به اتفاق پدر بزرگوارش در سامرا می‌زیستند (او و پدر بزرگوارش امام هادی(ع) در محله عسگر قرارگاه سپاه، در شهر سامرا زندگی می‌کردند و به همین دلیل عسگری لقب یافتند) و تا 29 سالگی ولایت بر امور و پیشوایی را بر عهده داشتند. یعنی شش سال و اندی پس از رحلت امام دهم(ع) .

علم و دانش امام

- مواضع علمی او در پاسخ‌های قاطع و استوار در مورد شبهه‌ها و افکار کفرآمیز و بیان کردن حق زبانزد بوده است. مناظره و گفتگوهای موضوعی و مناقشه‌ها و بحثهای علمی و همزمان با آن فعالیت‌ها،‌ کوشش‌های دیگر از قبیل صادرکردن بیانیه‌های علمی و ... بوده است.

-  در زمان امام(ع) کندی (ابویوسف یعقوب بن اسحاق) فیلسوف عراقی، پیرامون متناقضات قرآن ‌کتابی تدوین کرد، امام ‌ کوشش او را با شکست روبرو کرد و کندی را قانع فرمود که در اشتباه بوده است. کندی نیز توبه کرد و اوراق خود را سوزانید.

نظارت بر مردم

- موضع امام(ع) در این زمینه، نظارت بر پایگاه‌های مردم و پشتیبانی از آنها، بالابردن درجه آگاهی آنها و مجهز کردن آن پایگاه‌ها با همه اسلوب‌ها و روش‌های پایداری و بالابردن سطح پشتازان متعهد بود. امام غالباً آنان را هشدار می‌داد تا در دام عباسیان نیافتند همچنین در مصائب روزگار از نظر اقتصادی و اجتماعی به علت بدبختی‌ها و رفتار بی‌رحمانه حکام که با آن روبرو می‌شدند، به آنان کمک می‌رسانید.

ابوهاشم می‌گوید: تنگدست بودم می‌خواستم مشکلم را با امام حسن عسگری(ع) در میان بگذارم لکن بر اثر شرم و حیا از آن کار خودداری کردم و به منزل رفتم همین که به منزل رسیدم حضرت برایم صد دینار همراه نامه ای فرستاد که در آن نوشته بود «اگر به چیزی نیاز داشتی، خجالت نکش و نترس که هرچه دوست داشته باشی به دست می‌آوری».

- برای امام از مناطق گوناگون اسلامی که پایگاه‌های توده‌ای او آنجا بود، بوسیله نمایندگان او که در آن مناطق پراکنده بودند اموال بسیار می‌بردند و امام با دقت بسیار و با روش‌های گوناگون می‌کوشیدند تا آن امر را کاملاً از چشم دولتیان بپوشاند و به نحوی پنهانی نسبت به تقسیم آنها اقدام کنند.

- دولت عباسیان در برابر یاران امام(ع) و در پایگاه‌هایی که پشتیبان او بودند، قاطعانه و بی‌رحمانه ایستادگی می‌کرد و برای از میان برداشتن خط مشی و برنامه امام و پراکندن و اداره کردن یاران او کوشش‌های فراوان به عمل آورد.

موضع امام درمقابل آن کوشش‌ها، پندگویی بود که به یاران دلداری می داد و می‌فرمود: تهیدست و با ما بودن، بهتر که توانگر بودن و با غیر ما بودن. کشته شدن با ما، بهتر از زنده بودن با دشمن است! ما برای هر کس که به ما پناه آورد،‌ پناهگاهیم و برای آن کس که بخواهد به وسیله ما ببیند، نوریم و هر کس که ما را دوست بدارد به حقیقت در بزرگی و مقام با ما است و هر کس که از ما منحرف گردد، جای او در آتش است

آماده کردن مردم برای غیبت امام زمان(عج)

-  امام حسن عسکری(ع) به وضوح می دید که اراده الهی برای ایجاد دولت الله بر روی زمین و در برگرفتن همه جهان انسانیت و گرفتن دست مستضعفان در زمین، بر این تعلق گرفته است که فرزندش غیبت کند تا خوف آنان به امنیت خاطر تبدیل گردد.

برنامه‌ریزی امام حسن عسکری‌(ع) در تحقق بخشیدن هدف ذکر شده دو کار مقدماتی نیاز داشت:

1-  نشان دادن حضرت مهدی(عج) به خواص و مخفی کردن ایشان از دید مردم.

2-  آنکه به هر ترتیب، فکر غیبت را در اذهان و افکار رسوخ دهد و به مردم بفهماند که این مسئولیت  اسلامی را باید تحمل کنند و مردم را به این اندیشه و متفرعات آن عادت دهند.

بیانیه امام حسن عسکری(ع) سه شکل داشت

الف) بیانیه‌های کلی و عمومی درباره صفات مهدی(ع) از قبیل: وقتی قیام کند، در میان مردم با علم خود داوری خواهد کرد مانند داوری داود که از بینه و دلیل کسی پرسشی نمی‌کرد.

ب‌) توجیه و نقد سیاسی در مورد اوضاع موجود و مقرون کردن آن به اندیشه وجود مهدی(ع) و ضرورت ایجاد دگرگونی‌ها از سوی او.

ج‌) اعلامیه‌های کلی برای پایگاه‌ها و اصحابش که در آن، ابعاد اندیشه غیبت برای آنان و ضرورت آمادگی و عمل به آن از ناحیه روانی و اجتماعی توضیح داده شده بود، تا غیبت امام(ع) و جدایی او را از آنان بپذیرند. امام به ابن بابویه نامه ای نوشت و در آن فرمود: بر تو باد بردباری و انتظار گشایش، پیامبر اکرم(ص) فرمود: برترین عمل امت من انتظار کشیدن گشایش است و شیعه ما پیوسته در اندوه است تا فرزندم ظهورکند.

راه دیگری که امام برای آمادگی غیبت در اذهان مردم انجام داد پنهان نمودن خود و برقراری رابطه با دوستان و طرفداران ازطریق مکاتبه و مراسله بوده است. همچنین نظام و روش وکالتی و وساطتی که امام حسن عسکری(ع) با پایگاههای مردمی خود برگزید، روشی دیگر از روشهایی بود که برای فهماندن مسئله غیبت آماده شده بود.