ارمنی های سرخورده از توافق قره باغ رفتن را بر ماندن حقارت آمیز ترجیح داده اند

گروه بین الملل- مصطفی مطهری: آتش بس در قره باغ و امضای توافق صلحِ ابتکاری روسیه توسط دو طرف درگیر یعنی ارمنستان و آذربایجان، برای ارمنستان و مردم آن خیلی سنگین تمام شد؛ علاوه از دست دادن مناطقی از ارمنستان، حس از دست رفتن غرور ملی نیز بخش اعظمی از سرخوردگی های ناشی از امضای توافق را در برمی گیرد. بطوریکه با فروکش کردن جنگ ایروان با باکو که با ابتکار و تلاش مسکو میسر شد، تنش های داخلی در ارمنستان آغاز شد. حضور مردم معترض در خیابان ها و تقاضای استعفا و برکناری مقامات دولتی بویژه نیکول پاشینیان نخست وزیر ارمنستان ماحصل امضای توافق صلحی بود که در قره باغ حاصل شده بود.

به گزارش بولتن نیوز، واقعیت امر آن است که شرایط در نبرد قره باغ به سمتی پیش رفت که ارمنستان بازنده تمام عیار بود؛ بازنده ای که حتی بعد امضای توافق صلح نیز دامنه شکست ها و شعاع فشارها بر آن روز به روز بیشتر شد. واقعیت میدانی نبرد قره باغ گویای این بود که ایروان می باید هرچه زودتر وارد سازوکار مذاکره شود؛ چرا که توان فیزیکیِ مقابله در عرصه میدان نظامی با باکو را نداشت و به علاوه اینکه روز به روز در وضعیت اسفناک تری از حضور در جبهه های نبرد قرار می گرفت. پس اگر چه تمکین به طرح روسیه جهت توافق از سوی ارمنستان نیز به نوعی شکست محسوب می شد اما شرایط نشان می داد که ارمنستان چاره به غیر از این انتخاب را نداشت. بنابراین از نگاه سیاست خارجی، امضای توافق صلح بر حسب اجبار و توجه به ظرفیت ناتوان ارمنستان جهت ادامه نبرد در میدان های درگیری با باکو اتفاق افتاده است.
اما شق دیگر ماجرا نحوه برخورد مردم با این توافق و شدت مخالفت آنها با این توافق می باشد. در واقع برخلاف دستگاه حاکمیت و دولت در ارمنستان که توافق صلح را یک فرصت برای تجدید قوا و یا ورود روسیه جهت جلوگیری از پیشروی ها باکو تلقی می کرد، افکار عمومی و مردم در ارمنستان نسبت به این توافق واکنش نشان دادند و آن را مایه خفت و خواری خود می دانند. از این رو با توجه به نتیجه نرسیدن اعترضات و تحکیم روز افزون پایه های توافق صلح، مهاجرت از ارمنستان را بر ماندن در آن ترجیح می دهند.
این رویکرد مهاجرتی در این روزها شامل بخش عمده ای از مردم ارمنستان می شود. مهاجرت از ارمنستان به یک کشور دیگر، که در عمده مواقع روسیه است می تواند حاوی یک نکته مهم برای مسکو باشد. اینکه مسکو از این طریق در آینده می تواند بسترهای نفوذش را در ایروان تقویت کند و ایروان را نیز در شکل حداقلی آن به حوزه های نفوذ خود پیوند دهد و در آنجا نیز با وجود دولت مستقل به کنش گری بپردازد. و در شکل حداکثری نیز با گذشت زمان به احیای دوباره تسلط خود بر ارمنستان به عنوان بخشی از امپراتوری اتحاد جماهیر شوروی بپردازد.
در مجموع باید گفت آنچه در قره باغ اتفاق افتاد به نوعی به سود مسکو به اتمام رسید. چرا که روس ها توانستند ابتکار عمل را به دست گیرند؛ به دیگر کشورهای حوزه قفقاز و آسیای مرکزی این پیام را مخابره کردند که چالش ها در این مناطق با حضور مسکو و با خواست آن پایان می یابند. و اینکه در ادامه توانست این موضوع را به غرب گرایان ارمنی بفهماند که روسیه قدرت هژمونیک در این مناطق است. حال موضوع مهاجرت ارامنه به روسیه را نیز به عنوان یک روند کمکی به تقویت دامنه و گستره قدرت روسیه اضافه کنید که از طریق آن هم می تواند ارمنستان را تحت فشار قرار دهد هم می تواند آن را به الگویی برای موارد مشابه و ابزاری در خدمت اهداف خود تبدیل کند.