استعفای ادیب، دور از انتظار نبود

گروه بین الملل: خبر استعفای «مصطفی ادیب» نخست وزیرِ مامور تشکیل دولت در لبنان چندان دور از انتظار نبود؛ وجود مشکلات داخلی پیش روی ادیب و فشارهای خارجی از جمله عواملی بودند که نخست وزیر مامور به تشکیل دولت را مجاب به کناره گیری کرد.

به گزارش بولتن نیوز، آنچه مسلم بود وجود مشکلات و اختلافات سیاسی میان جریان های سیاسی مختلف در لبنان در این باره بود. اگرچه در ابتدا اکثر جریانات سیاسی با گرایشات مختلف در لبنان با تشکیل دولت توسط ادیب موافقت کردند و تلاش کردند تا در درون برنامه های وی برای تشکیل دولت اکثریت و ائتلافی با حضور تمامی نیروهای سیاسی فعالیت کنند اما با گذشت زمان اندکی اختلافات میان آنها سر در برآورد و تلاش ها برای اختلاف افکنی با حمایت عناصر خارجی آغاز شد.

عامل خارجی و فشارهای وارده از سوی آنها بر ادیب و اقدامات او برای تشکیل دولت در لبنان نیز از جمله عواملی بود که در کنار عامل داخلی نقش محرک و پپیشران را داشت. در واقع جریانات داخلی مخالف تشکیل دولت با حضور تمام گروه ها و گرایشات سیاسی در لبنان، با پشتیبانی عامل خارجی سنگ اندازی در مسیر تشکیل دولت به نخست وزیری ادیب را کلید زدند. حضورسعد الحریری به عنوان عامل لبنانیِ در خدمت عنصر خارجی در ایجاد روند تفرقه در مسیر تشکیل دولت نمونه واضح و روشنی از تحرکات موجود بر سر راه ادیب بود.

به علاوه اینکه رقابت میان بازیگران فرامنطقه ای در این عرصه را نیز نباید از یاد برد. رقابت میان پاریس به عنوان حامی، طراح و ناظر تشکیل دولت ائتلافی اکثریت در لبنان با ایالات متحده آمریکا، که موفقیت این طرح را به مثابه از دست دادن موقعیت هژمونیک خود در خاورمیانه قلمداد می کرد، از جمله دیگر دلایلی بود که به ناکامی ادیب در مسیر تشکیل دولت و کناره گیری وی از انجام ماموریت تشکیل کابینه انجامید. به اضافه اینکه، در این راستا نباید نقش مخرب بازیگران منطقه ای در این باره یعنی سعودی را نیز نادیده گرفت. در واقع نکته مورد توجه در این باره، بازی کردن حریری نخست وزیر سابق لبنان در درون زمین واشنگتن و ریاض بود. بطوریکه حریری در عرصه اختلاف افکنی و چالش زایی در مسیر تشکیل دولت، مجری طرح ها و برنامه های واشنگتن و ریاض به شمار می آید.

از سوی دیگر نباید فراموش کرد که ادیب به دنبال کسب موافقت جریانات سیاسی – قومی – دینی – مذهبی در لبنان، در تلاش بود تا یک دولت کارآمد را برای برون رفت از بحران فعلی در لبنان تشکیل دهد. از این رو دولتی با حضور تکنوکرات ها را برای غلبه بر مشکلات موجود و عبور از شرایط فعلی را بر تشکیل دولتی با شاخص های سیاسی ترجیح می داد. اگر چه ماهیت عملی این تصمیم ادیب به سود لبنان بود اما تلاش های جریانات سیاسی برای کنار زدن حزب الله و جنبش امل با ادعای تشکیل دولت با شاخص تخصص گرایی، به بن بست شرایط تشکیل دولت در لبنان کمک کرد. بطوریکه اقدامات در این باره در جهت حذف جنبش های شیعی، واکنش آنها را برانگیخت.

قابل ذکر است که آنچه در لبنان در حال وقوع است محصول اختلافات با گرایشات سیاسی – قومی – دینی – مذهبی است که عرصه داخلی را به محلی برای جدل و نزاع میان آنها تبدیل کرده است؛ از سوی دیگر نیز عامل خارجی در این راستا در تبدیل و تشدید شرایط ثبات و آرامش نسبی به سمت آشوب و اختلافات نقشی کلیدی دارد. بطوریکه دمیدن بر طبل اختلافات در عرصه داخلی و حمایت از جریانات ثبات زا در لبنان موجب شده است تا هر گونه اقدام و تلاشی در مسیر ایجاد ثبات نسبی در لبنان با مشکل و مانع روبرو گردد. که عدم موفقیت ادیب در راستای تشکیل کابینه و اقدام به کناره گیری از انجام ماموریت مذکور، نمونه واقعی از آنچه می باشد که در عرصه داخلی و خارجی لبنان در حال وقوع است.