کارشناسانی که نمی دانند دولت چه کار سختی انجام داده غیرواقعی هستند

گروه سیاسی -علی رضا خدابخشی در یادداشتی نوشت: رییس جمهور گفته است : ما بدون اینکه کشور را کوپنی کنیم، اداره کردیم و کارشناسان واقعی می‌دانند که چه کار سختی انجام شد. امروز همه کالاهای اساسی را به وفور در بازار داریم قیمت برخی کالاها گران شده، اما هیچ کالایی نایاب نشد و قحطی بوجود نیامد. ما زیر بار کوپنی کردن اجناس نرفتیم

به گزارش بولتن نیوز، سخنان رییس جمهور ۵ گزاره اصلی دارد که به صورت جداگانه صحت ان را بررسی می کنم:

1- "ما زیر بار کوپنی کردن اجناس نرفتیم": هنوز چند هفته بیشتر از سهمیه بندی بنزین نگذشته است. اگر چه برای سهمیه بندی بنزین کوپن کاغذی استفاده نشده است اما کارت الکترونیک نسخه امروزی کوپن های کاغذی است.

2- "قیمت برخی کالاها گران شده، اما هیچ کالایی نایاب نشد": مفهوم نایابی در اقتصاد یک مفهوم مطلق نیست به این معنا که در بازار کالایی پیدا نشود بلکه مفهومی است که با قدرت خرید مردم سنجیده می شود. سالهاست که حکومت با تجارت مواد مخدر، مشروبات الکلی، خدمات فحشا و اسلحه در کشور مبارزه می کند تا این کالاها و خدمات در بازار نایاب شود. اگر منظور از نایابی این باشد که این کالاها و خدمات در بازار مطلقا یافت نشود بدیهی است که چنین هدفی محقق نشده است اما منظور از نایابی این است که هزینه دسترسی به این کالاها و خدمات انقدر زیاد شود یا به عبارت دیگر این کالاها و خدمات انقدر گران شود تا دسترسی به انها سخت شود. وقتی کالایی در جامعه گران می شود دسترسی قشرهایی از مردم به ان کالا غیرممکن یا سخت و یا کم می شود هرچند که ویترین مغازه ها از ان کالا خالی نشود. به عبارت دیگر برخلاف اظهارات رییس جمهور، بسیاری از کالاها مثلا گوشت قرمز در حال حاضر برای بخشی از مردم نایاب شده است اگرچه ان کالاها در ویترین مغازه ها وجود دارند.

3- "اداره کردن کشور بدون کوپن کار سختی است": اداره کردن کشور بدون کوپن روی دیگر اصطلاح اقتصاددانان مبنی بر عمل کردن دست نامرئی بازار است. معتقدان به دست نامرئی بازار طرفدار این هستند که دولت از مداخله در بازار خودداری کند. صرفنظر از درستی یا نادرستی این نظریه، واضح است که این نظریه در عمل اسان ترین کار برای یک دولت است نه کار سخت! وقتی قرار باشد دولت نظام کوپنی را اجرا کند –مثلا بنزین- بطور طبیعی کارش سخت تر از زمانی است که قرار است هیچ کاری انجام ندهد.

4- "کارشناسانی که نمی دانند دولت چه کار سختی انجام داده غیرواقعی هستند": غلط بودن این گزاره انقدر بدیهی است که چیزی نمی نویسم. اینکه برخی کارشناسان معتقدند برخی کالاهایی که با دلار 4200 وارد می شود باید کوپنی شود منطقش همان منطقی است که رییس جمهور را به این نتیجه رساند که بنزین باید کوپنی شود.

5- "در حال حاضر دو راه داریم یا کوپن یا همین وضع کنونی": رییس جمهور اگر چه با صراحت چنین چیزی را نگفته اما سخنان او بطور ضمنی ناظر به چنین عقیده ای است. راه سومی هم هست و ان اینکه سهم مردم از ثروت ملی را به صورت مساوی به خودشان بدهیم و تعیین قیمت را به بازار بسپاریم. انتخاب یکی از این سه راه و دهها راه دیگر را می توان به همه پرسی گذاشت.