علت مدفوع سیاه رنگ یا تیره چیست

به گزارش بولتن نیوز، اگر نگران رنگ مدفوع خود هستید این مطلب را حتماً بخوانید تا از علت و دلایل رنگ مدفوع تیره رنگ و سیاه رنگ خودرا بفهمید. گاهی وقت ها تغذیه و مکمل ها باعث تیره شدن رنگ مدفوع خواهد شد و اصلا جای نگرانی نیست.

دلیل تغییر رنگ مدفوع چیست؟
رنگ مدفوع طبق معمول به‌خاطر وجود صفرا، مخصوصا بیلی‌رابین موجود در ان است. بیلی‌رابین از هموگلوبین خون تولید میشود. هموگلوبین ترشح شده از نظر شیمیایی تغییر یافته و توسط کبد از خون جدا می شود.

در کبد هموگلوبین تغییر یافته که بیلی‌رابین نامیده میشود به موادشیمیایی دیگر می‌چسبد و از سلول‌هاي‌ کبدی به صفرا ترشح می شود. برحسب میزان غلظت بیلی‌رابین، رنگ صفرا از سیاه به زرد کمرنگ تغییر می کند.

اگر محتوی روده با سرعت طبیعی حرکت کنند، رنگ مدفوع قهوه‌اي کمرنگ تا پررنگ می شود. اگر محتوی روده سرعت بالاتری داشته باشد، تغییرات شیمیایی بیلی‌رابین یا فقدان انها موجب سبز شدن مدفوع میشود. این به‌ خودی‌خود تغییر رنگ مهمی نیست.

اگر در مدفوع هیچ مقدار بیلی‌رابین وجود نداشته باشد، رنگ ان خاکستری می شود که تغییر رنگ مهمی است چون نشان میدهد جریان صفرا به روده قطع شده است. متداول‌ترین دلیل انسداد، وجود تومور در مجرای صفرا یا پانکراس است.

چرا مدفوع سیاه می‌شود؟
تغییر رنگ مدفوع نسبت به سن هر فرد، معنای متفاوتی دارد. علت تیره یا روشن بودن رنگ مدفوع و این که آیا خون در مدفوع وجوددارد یا خیر، با توجه به سن فرد تحلیل و تشخیص داده می شود. یک فرایند درونی مهم که میتواند بر رنگ مدفوع تاثیر داشته باشد، خون ریزی روده‌هاست.

به‌خاطر تغییرات شیمیایی هموگلوبین در خون که تا قسمتی به‌ خاطر عمل آنزیم‌هاي‌ روده ایجاد میشود، مخصوصا اگر خون ریزی خیلی سریع باشد و میزان بالایی هموگلوبین در روده‌ها وجود داشته باشد، رنگ مدفوع ممکن است سیاه شود.

یک فوق تخصص و جراح کلیه در این باره می‌گوید:
وجود خون در مدفوع، علامت مهمی است و حتماً باید به دکتر مراجعه شود. بیماری‌هایي که در گذشته فقط در افراد مسن دیده میشد، امروزه در افراد جوان‌تر هم مشاهده می شود. «تومورهای کولون» یا همان تومورهای روده بزرگ از جمله این بیماری‌هاست.

لازم به ذکر است که مصرف قرص‌هاي‌ آهن و گوشت قرمز نیز ممکن است باعث تیره شدن مدفوع شوند که البته دراین صورت، جای نگرانی وجود ندارد.

مدفوع سیاه زنگ اخطاری برای برخی بیماری‌هاي‌ خطرناک گوارشی است که نیاز به مراقبت دکتری دارند.

توجه: مدفوعی که به‌ خاطر خون ریزی گوارشی، رنگ ان سیاه شده باشد، بسیار چسبناک بوده و بوی بدی هم دارد. این وجه تمایز بین مدفوع سیاهی که در نتیجه خون ریزی روده ایجاد شده باشد و مدفوع سیاهی که به‌ خاطر مصرف آهن یا داروهای حاوی بیسموت ایجاد میشود است.

مواد هضم‌شده زیادی می تواند رنگ مدفوع را تغییر دهد. مثلاً آهن و داروهای حاوی بیسموت رنگ مدفوع را سیاه میکنند. چغندر و عده اي از سبزیجات قرمزرنگ و میوه‌ها میتوانند موجب قرمز شدن رنگ مدفوع شوند. رنگ‌هاي‌ غذایی که برای رنگ کردن موادغذایی استفاده میشوند هم موجب رنگ‌دار شدن مدفوع می شوند.

مدفوع سیاه رنگ همواره به مساله اي خطرناک و حاد اشاره ندارد. دلایل بسیاری مانند مصرف مکمل هاي‌ آهن یا حتی برخی بیسکوئیت ها می توانند به سیاه شدن رنگ مدفوع منجر شوند.

افرادی که عمل جراحی استومی یا کولکتومی داشته اند نیز ممکن است به واسطه عدم گوارش کامل غذا با مدفوع سیاه رنگ مواجه شوند. با این وجود، اگر در گذشته خون ریزی گوارشی داشته اید، مدفوع بوی بسیار بدی می دهد یا در دفع مدفوع برای بیش از چند روز با مشکل مواجه شده اید، بهترین گزینه مراجعه به دکتر برای بررسی دقیق شرایط است.

علت مدفوع سیاه رنگ یا تیره چیست | حقایق کوتاه درباره مدفوع سیاه رنگ

حقایق کوتاه درباره مدفوع سیاه رنگ
– بیشتر موارد مدفوع سیاه رنگ از مصرف غذا هاي سیاه رنگ یا مکمل هاي‌ آهن شکل می‌گیرند.

– مجروح که خون ریزی دارد، شایع ترین شرایطی است که به شکل‌گیری مدفوع سیاه رنگ منجر می شود.

– مدفوع سیاه رنگ که به واسطه وجود خون شکل گرفته است به بروز مشکل در قسمت بالایی دستگاه گوارش اشاره دارد.

– وجود خون در مدفوع با انجام آزمایش مدفوع قابل تشخیص است.

– درصورت مواجهه با مدفوع سیاه رنگ به همراه احساس درد، استفراغ، یا اسهال در کوتاه‌ترین زمان ممکن به دکتر مراجعه کنید.

– اگر به وجود خون در مدفوع مشکوک هستید باید در کوتاه‌ترین زمان ممکن با دکتر خود تماس بگیرید.

مدفوع سیاه رنگ ناشی از مصرف غذا و مکمل ها
مدفوع سیاه رنگ می تواند به واسطه مصرف غذاها، مکمل ها، داروها یا موادمعدنی شکل بگیرد. مصرف مکمل آهن چه به صورت مجزا و چه بعنوان بخشی از یک مولتی ویتامین برای درمان کم خونی فقر آهن ممکن است موجب سیاه یا حتی سبز رنگ شدن مدفوع شود.

غذاهایی که به رنگ آبی تیره، سیاه یا سبز هستند نیز ممکن است به سیاه شدن مدفوع منجر شوند. از جمله موادی که بطور معمول موجب سیاه شدن رنگ مدفوع می شوند میتوان به موارد زیر اشاره کرد:

1- شیرین بیان سیاه

2- بلوبری

3- مکمل هاي‌ آهن

4- سرب

5- بیسموت «پپتو-بیسمول»

اگر با مدفوع سیاه رنگ مواجه شده اید و میتوانید رد ان را تا غذا یا مکملی که مصرف کرده‌اید، دنبال نمایید، مساله اي نیست. در غیر این صورت بهترین گزینه مراجعه به دکتر است.

اگر دلیل مشخصی برای سیاه شدن مدفوع نمی‌یابید شاید زمان بررسی وجود خون در مدفوع فرا رسیده باشد. دلایل دکتری مختلفی می توانند موجب سیاه شدن مدفوع شوند که حالتی قیری و بوی بدی نیز دارد.

مدفوع سیاه رنگ ناشی از وجود خون «ملنا»
خونی که از قسمت هاي‌ بالایی دستگاه گوارش، مانند مری یا معده، سرچشمه می‌گیرد ممکن است به شکل‌گیری مدفوع سیاه رنگ منجر شود که ملنا نام دارد. با عبور خون ازبدن و تعامل ان با آنزیم هاي‌ دستگاه گوارش، خون از قرمز به سیاه تغییر رنگ می دهد.

این شرایط تشخیص وجود خون در مدفوع را دشوارتر می سازد. خون قرمز در مدفوع بطور معمول از قسمت هاي‌ پایینی دستگاه گوارش، مانند رکتوم یا روده بزرگ، سرچشمه می‌گیرد که با فرآیندهای گوارشی کمتری در تعامل بوده و رنگ خودرا حفظ می کند.

اگر مدفوع سیاه رنگ با علائم دیگر مانند احساس ضعف یا غش، سرگیجه، درد، و استفراغ همراه است، در کوتاه‌ترین زمان ممکن به دکتر مراجعه کنید. برای برخی افراد ممکن است عوامل خطرآفرین برای خون ریزی در دستگاه گوارش از پیش وجود داشته باشند که از ان جمله میتوان به موارد زیر اشاره کرد:

1- بیماری کبد

2- سرطان

3- ضایعه دیولافوی «یک بیماری نادر معده»

4- التهاب مری فرساینده

5- التهاب معده فرساینده

6- ایسکمی روده «قطع جریان خون به روده»

7- زخم هاي‌ گوارشی

8- پارگی در مری «پارگی مالوری ویس»

9- واریس مری یا معده

علت مدفوع سیاه رنگ یا تیره چیست | حقایق کوتاه درباره مدفوع سیاه رنگ

تشخیص خون در مدفوع
رنگ سیاه به تنهایی برای تشخیص وجود خون در مدفوع کافی نیست. از این رو، دکتر نیازمند تایید این شرایط است. اینکار می تواند از طریق آزمایش مدفوع، معاینه رکتوم در مطب دکتر یا با استفاده از کیت هاي‌ مخصوص در خانه انجام شود که نمونه برای بررسی به آزمایشگاه فرستاده می شود.

پس از تشخیص خون در مدفوع، دکتر ممکن است آزمایش هاي‌ تشخیصی دیگر برای تعیین دلیل و محل دقیق خون ریزی را تجویز کند. آزمایشی که احتمالا برای اینکار تجویز می شود اوسوفاژوگاسترودوداندوسکوپی است. از دیگر آزمایش هایي که ممکن است انجام شوند می‌توان به پرتو اکس، آزمایش هاي‌ خون، کولونوسکوپی، کشت مدفوع، و مطالعات باریم اشاره کرد.

دلایل شایع‌تر ملنا
1- واریس مری

واریس هاي‌ مری سیاهرگ هاي‌ متورم در دیواره قسمت پایین مری یا بالای معده هستند. رمانی که این سیاهرگ ها پاره می شوند، ممکن است موجب خون ریزی شوند که می تواند پدیدار شدن خود در مدفوع یا استفراغ رابه همراه داشته باشد. واریس مری یک عارضه جدی ناشی از پرفشاری خون سیاهرگی است.

2- پارگی مالوری ویس

این یک پارگی در غشا مخاطی است که مری و معده رابه هم پیوند می دهد. اگر پارگی با خون ریزی همراه باشد می تواند به ملنا منجر شود. این شرایط نسبتا نادر است و از هر 100 هزار نفر برای 4 نفر رخ می دهد و ممکن است موجب استفراغ شدید، سرفه یا تشنج شود.

3- اولسر

اولسر نوعی زخم است که در دیواره داخلی معده شکل میگیرد و می تواند موجب خون ریزی و پیرو ان رنگ سیاه مدفوع شود. برخلاف باور عمومی، اولسرهای معده بطور معمول در نتیجه استرس یا مصرف غذا هاي تند شکل نمی‌گیرند، اگر چه این موارد می توانند اولسر موجود را تحریک کنند.

اولسرهای معده بطور معمول در نتیجه یک عفونت ناشی از فعالیت باکتری هلیکوباکتر پیلوری شکل می‌گیرند. بطور معمول برای درمان این شرایط آنتی بیوتیک و گاهی اوقات کاهنده اسید تجویز می شود.

یکیدیگر از دلایل ایجاد اولسر معده استفاده بلند مدت از داروهای ضد درد است که به نام داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی شناخته می شوند. این داروها می توانند معده رابا تضعیف توانایی دیواره داخلی ان برای مقاومت در برابر اسید تولید شده تحریک کنند.

برهمین اساس، داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی اثر جانبی منفی بر بیماری کرون و کولیت اولسراتیو دارند. اولسرهای معده ناشی از مصرف این داروها بطور معمول پس از توقف مصرف آن ها التیام مییابند. از نمونه هاي‌ رایج داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی می‌توان به ایبوپروفن، آسپرین و ناپروکسن سدیم اشاره کرد.

4- گاستریت

گاستریت یا التهاب دیواره داخلی معده می تواند به واسطه مصرف الکل یا مواد غذایی، غذا هاي تند، سیگار کشیدن، عفونت باکتریایی یا استفاده بلند مدت از داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی شکل بگیرد. گاستریت می تواند پس از انجام یک عمل جراحی یا آسیب دیدگی نیز شکل بگیرد یا با یک بیماری موجود مرتبط باشد.