کد خبر: ۵۶۷۴۵۰
تاریخ انتشار:
راه طولاني خانه

چگونه بانك مركزي پس از ماهها به بازار بازگشت

صبح روز سه شنبه ٩مهر ١٣٩٧ بانك مركزي جمهوري اسلامي ايران بعد از نزديك به هشت ماه غيبت در بازار ازاد اسكناس تهران به بازار بازگشت.

گروه اقتصادی: صبح روز سه شنبه ٩مهر ١٣٩٧ بانك مركزي جمهوري اسلامي ايران بعد از نزديك به هشت ماه غيبت در بازار ازاد اسكناس تهران به بازار بازگشت.

چرا بانك مركزي از کاهش بیشتر نرخ ارز جلوگیری کرد

به گزارش بولتن نیوز، کانال اقتصاد سیاسی نوشت: بانك مركزي كه در حدود يك سال و نيم منتهي به فروردين ٩٧ به غير علمي ترين صورت ممكن به مداخله خام دستانه مبتني بر فروش صرف منابع به زير قيمت بازار مي پرداخت، بعد از يك تنش موقت در يكي از كانال هاي اسكناس در اوايل فروردين نسبت به ادامه مداخله دچار ترديد شد. بارونمايي از معجزه ٤٢٠٠( تك نرخي و ارزان كردن نرخ ارز با چوب جادو) خود بازار ازاد قاچاق اعلام شد و طبعا حضور بانك مركزي در بازار قاچاقچي ها فاقد توجيه بود. اين غيبت طولاني در حالي اغاز مي شد كه از بهمن سال ٩٦ نرخ اسكناس تهران به راهبر نرخ ازاد بدل شده بود و غياب بانك مركزي عملا به معناي رها كردن نرخ ازاد بود. رها كردن نرخ ازاد توسط بانك مركزي در كنار كسر شديدطرف عرضه توسط صادر كنندگان بدليل تفاوت بالاي نرخ ٤٢٠٠ و نرخ قاچاق در يك فرايند خود تشديدگر دائما تفاوت نرخ قاچاق و نرخ جادويي ٤٢٠٠ را بيشتر مي كرد و شدت انحراف منابع تخصيص داده شده در نيما را به اعداد خطرناكي رساند تا جايي كه بعضي براوردها از انحراف شصت درصدي تخصيص هاي يورويي حكايت داشت.

2️با رفتن دكتر سيف و امدن دكتر همتي، برنامه تعميق بازارثانويه سرلوحه عمل اهالي ميردامادقرار گرفت. در ابتدا نرخ بازار ازاد بدليل چشم انداز رفع كسري طرف عرضه به سرعت كاهش يافت اما همچنان بازار راهبر نرخ( اسكناس) در مقابل اين كاهش مقاومت مي كرد و در نبود بازار ساز مقاومت جدي در بازار اسكناس روند كاهش را متوقف و سپس معكوس كرد. اين مقاومت مي تواند توسط گروههاي مختلفي سامان گرفته باشد( اماراتي ها، يهودي هاي ساكن آمريكا، دارندگان سبدهاي بزرگ دلار يا به سادگي مقاومت تكنيكال) اما مهمتر از عامل ان نبود بازار ساز بود كه به هر عدد كوچكي امكان اثر گذاري بر شاخص غير شفاف بازار ازاد را مي داد. چه شبها و روزهاي تعطيل كه " لفظ" نرخ برابري دلار و ريال را در ذهن مردم مي داد.( در يادداشتي ديگر درباره مكانيسم اين نرخ سازي غير اقتصادي توسط اعداد كوچك و انگيزه هاي ويژه نكاتي را توضيح خواهم داد.)
واضح بود كه بانك مركزي بايد به فوريت به بازار بر مي گشت.

3️در عمل موانع پيش روي بانك براي بازگشتن به بازار بسيار بود. مداخله عوامانه زمستان ٩٦، موجودي اسكناس بانك را تضعيف كرده بود و پيش فروش سكه عجيب، غريب و باور نكردني بهار ٩٧ اين وخامت را تشديد كرده بود. اگرچه تحريم اسكناس اثر ويژه اي بر روند ورود نداشت ولي لجستيك خاص ورود اسكناس جريان ورود توسط بانك مركزي را با تاخير مواجه كرده بود. براي تخفيف مشكل تلاش شد تا واردات اسكناس توسط صرافان هم تسهيل شود تا خالص عرضه اسكناس مثبت شود.

4️شوك بعدي در تابستان ٩٧ رخ داد. در راستاي برخورد با فساد تعدادي از عوامل سنتي مداخله بانك مركزي بدون ايجاد جايگزين مناسب توسط قوه قضاييه دستگير شدند. تلاش بانك مركزي براي نجات ايشان با واكنش تند و سريع و رسانه اي قوه قضاييه مواجه شد و در عمل افراد مختلف درباره پذيرش عامليت بانك مركزي براي ورود اسكناس و مداخله در بازار دچار ترديد شديد شدند. نرخ در يك بازي تكنيكال در بازار بالا و بالاتر مي رفت و بانك مركزي باز غائب بود.

5️تلاش ها براي اطمينان بخشي به صرافان در كنار ايحاد فاصله هاي جدي در نرخ اسكناس تهران و حواله هرات و سليمانيه به مرور ظرف يك ماه دپوي ارز بانك مركزي و صرافي ها را شديدا تقويت كرد. حالا وقت عمل بود. با اين وحود موانع جديدي ايجاد شده بود.

6️تجربه دهشتناك پيش فروش سكه در كنار مداخله افراطي ٣٥ ميليارد دلاري بانك در بازار در دو سال قبلي( كه از تير ٩٦ تشديد شده بود)، اين تصور تفريطي را ايجاد كرده بود كه مداخله بانك مركزي اساسا غير عاقلانه است چرا كه " در اين وضع هر چه بفروشيم را مردم ميخرند و اين كار باعث تضعيف مجدد منابع بانك مركزي در شرايط تحريم خواهد شد." باز اين تصور كه " نبايد ارز كشور صرف خروج سرمايه شود باعث تحديد عرضه دلار صرافي ها( از منابع خودشان!) به ٢٣ مورد مصرف قانوني شده بود. افراط رفته بود و تفريط ممكن بود جايگزين شود.

7️اين تصور قطعا غلط بود. مداخله اساسا به معناي فروش صرف نبوده و نيست. بلكه شكل علمي مداخله تعيين نرخ هدف، فروش اسكناس در نرخ بازار بالاي هدف و خريد در زير نرخ هدف است به نحوي كه ضمن تثبيت نرخ در نقطه هدف، خالص ارز مصرف شده كوچكتر يا مساوي صفر باشد. بديهي است كه با كاهش پلكاني اين نرخ هدف بدون صرف يك دلار از منابع ذيقيمت ايام تحريم امكان كاهش كانال نرخ ازاد وحود داشته و دارد. دستيابي به دو هدف متناقض( حفظ منابع و كاهش قيمت) با روشي عاقلانه. اين يك چرخه كامل مداخله علمي است: كاري كه بانك مركزي در روزهاي ٩ و ١٠ مهر ماه بخوبي و كمال انجام داد.

8️ضربه ناگهاني بود. عرضه جدي و درست در كنار يك پيوست رسانه اي قوي كه " لشكر لفظ بازان" را شديدا ناكام كرد. بازار ساز اراده خود را براي كاهش نه با حرف بلكه با تزريق سنگين نشان داد. دلار هاي ترسان خانگي به بازار امد و درست در جايي كه بايد بانك مركزي كف قيمت خود را اعلام كرد و روي ان نرخ خيلي رسمي شروع به خريدن كرد.

 

9️كساني معتقدند بانك مركزي نبايد رسما اعلام مي كرد كه خريدار است. اما بايد به ياد داشته باشيم به هر حال بازار از خريد توسط بانك مطلع ميشد و اين امر دستاويز جدي براي اعتبار زدايي از مشروعيت برنامه كاهش را به حاكمان بازار در ايام غيبت بانك مركزي مي داد. هنچنين مردم بايد شفاف معناي مداخله بانك را بفهمند.

10كساني معنقدند بانك بايد اجازه كاهش بيشتر مي داد و بعد كف ميزد. اما بايد به ياد داشت مكانيسم درست مداخله پله اي است تا در هر مرحله بخشي از دلار خانگي با ان همراه شود و بدليل تفاوت زياد قيمت با قيمت خريد ريسك نگهداشت در صندوق خانه را به جان نخرند.

 

خيلي مهم است، خيلي مهم است كه بانك رسما و شفاف مكانيسم مداخله علمي را براي مردم توضيح دهد تا فكر نكنند بازگشت نرخ ازاد به حوالي ١٤ مثلا شكست بانك بوده.

 

‼️خيلي مهم تر است كه اين رويه مداوما و با ضرباهنگ تند تكرار شود و هر بار نرخ هدف پايينتر گذاشته شود. مداخله موفق اگر ادامه نداشته باشد بدترين سيگنال ممكن است.

در اين باره حرفهاي بسياري هست.

برای مشاهده مطالب اقتصادی ما را در کانال بولتن اقتصادی دنبال کنیدbultaneghtsadi@

شما می توانید مطالب و تصاویر خود را به آدرس زیر ارسال فرمایید.

bultannews@gmail.com

نظر شما

آخرین اخبار

پربازدید ها

پربحث ترین عناوین