اقدام بعدی عربستان در مقابل قطر از دید بنده «هیچ» خواهد بود؛ محور آل سعود و آل نهیان پیش از این که شرط و شروط را برای قطر تعیین کننده، دست به بزرگترین گستاخی سیاسی ممکن زدند و همه روابط زمینی، دریایی و هوایی خودشان را با قطر قطع کردند.
گروه بین الملل: مهلت تعیین شده از سوی عربستان و متحدان عربی اش برای پاسخ دادن قطر به شروط ۱۳گانه به پایان رسیده و آن گونه که رسانه های رسمی و غیر رسمی اعلام کرده اند، دوحه این شروط را نپذیرفته است.
به گزارش بولتن نیوز، همین بهانه، ما را پای صحبت با دکتر «پیروز مجتهد زاده» استاد جغرافیای سیاسی دانشگاه تربیت مدرس کشاند تا سناریوهای پیش رو و واکنش هریک از طرفین این نزاع و البته عملکرد ایران در قبال آن را بررسی کنیم:
با توجه به پایان مهلت عربستان به قطر و پاسخ قطر که به دست کویت رسیده است، برخی رسانهها از انعطافپذیری قطر در این زمینه نوشتند. به نظر شما در صورت عدم پذیرش شروط عربستان از سوی قطر اقدام بعدی چه خواهد بود؟ آیا فشار عربستان به سمت اقدامات شدیدتر خواهد رفت؟
اقدام بعدی عربستان در مقابل قطر از دید بنده «هیچ» خواهد بود، چرا که محور آل سعود و آل نهیان پیش از این که شرط و شروط را برای قطر تعیین کننده، دست به بزرگترین گستاخی سیاسی ممکن زدند و همه روابط زمینی، دریایی و هوایی خودشان را با قطر قطع کردند. هنگامی که چنین اقدامی صورت می گیرد، اگر دشمنی بیشتر شود، مرحله بعد اقدامی نظامی است که در آن صورت، آل سعود به بزرگترین جنایتکار منطقه تبدیل می شود. چون قطر ثابت کرد که تنها نیست و توان مقابله مؤثر با اقدامات آل سعود و آل نهیان را خواهد داشت.
با اطلاعات تأیید نشدهای که در دست دارم، گمان نمی کنم انعطافی در پاسخ قطر به آل سعود و آل نهیان از طریق کویت دیده شود. بلکه برعکس، قطر در مقابل شروط عربستان شروط خود را مطرح کرده و در آنها به نوعی خواستار همان توقعات عربستان ازخود شده است. ازجمله در مقابل درخواست تعطیلی شبکه الجزیره، خواهان تعطیلی «العربیه» و دستگاههای رسانهای آل نهیان است. تا آنجا که من در جریان هستم، در تمام موارد قطر همه شروط عربستان و آل نهیان را رد کرده است و در مقابل شروط خود را مطرح کرده است؛ بنابراین من هیچگونه انعطافی از سوی قطر نمیبینم و البته تردیدی ندارم که قطر بهسلامت از این مسئله عبور خواهد کرد.
با توجه به موضوع آیا میشود انتظار داشت در صورت عدم پذیرش شروط از سوی قطر، عربستان کوتاه آید و واکنش شدیدتری در آینده نسبت به قطر نداشته باشد؟نمیتوانم پیشبینی کنم که چه اتفاقی خواهد افتاد. برای اینکه رخداد هایی همچون تغییر ولی عهد، نایب ولی عهد و معاونین آنها و در مجموع افراد جدیدی که اختیار امور را در عربستان سعودی به دست گرفتهاند همه حکایت از حاکمیت جهل و تعصب دارد.
سؤال این است که آیا آل سعود میتواند با توسل به اقدام نظامی، آینده و موجودیت خود را به خطر بیندازد؟ حضورآل سعود در یمن، عراق و سوریه رو به سقوط و افول است.یاران آل سعود در گروههای تروریستی در سوریه و عراق مانند داعش و... در حال سقوط هستند و جهان علیه همه این اقدامات تروریستی جمع شده است. شاید آل سعود توجهی نداشته باشد امّا در حقیقت ترامپ در اجتماع ریاض، ربستان سعودی را وادار کرد که تروریست پروری های خودش را مهار کند. با زرنگی و تردستی تمام ایالاتمتحده آمریکا این نان را به دامن آل سعود انداخته است. هم صدها میلیارد دلار پول از عربستان گرفت و هم از سعودی تعهد گرفت که علیه تروریست ها تعهد بدهد. البته نیازی هم نبود که آمریکاییها این حقیقت را به زبان بیاورند که آبشخور بیشتر این تروریست پروری ها از ناحیه عربستان و امارات متحده عربی است.
اگر قطر در این زمینه متهم به تروریست پروری است، این اتهام از اقدامات عربستان و امارات متحده عربی در پاکستان و افغانستان و حمایت از داعش هم مطرح است . قطعا حمایت مالی قطر ازگروههای تروریستیف بسیار کمتر از عربستان سعودی است. درهرصورت من فکر نمیکنم آل سعود در این شرایط جرأت آن را داشته باشد که به اصطلاح به سیم آخر بزند. چون در این صورت سرنوشت و موجودیت خودش را به خطر انداخته است.
به نظر شما عربستان برای فرار از این بحران که پیش روی خود گذاشته است، مجبور به ایجاد تنشی دیگر در منطقه خواهد بود؟آل سعود هم ازنظر پرخاشگری نسبت به همسایگان و هم از لحاظ تغییر وحشتناک تشکیلات تصمیمگیری سیاست داخلی و سیاست خارجی خود که یک ستیزهجویی تمامعیار را به نمایش گذاشته و البته به استیصال رسیده است.عربستان خود را در تنگنای حیرتانگیزی قرارداده که راه فرار عاقلانه ای را نمی توان برای آن متصور بود.
آیا نیروهای ترکیه در قطر باقی میمانند؟ فرصت و تهدید اضافه شدن یک نیروی خارجی دیگر در خلیجفارس را برای ایران چگونه ارزیابی میکنید؟صد درصد. پایگاه نظامی ترکیه از مدت ها پیش در قطر وجود داشته و چیز جدیدی نیست. در پاسخ قطر به عربستان بهصراحت آمده که ما پایگاه نظامی ترکیه را تعطیل خواهیم کرد که شما هم پایگاههای آمریکایی و اروپایی را در خاک خود تعطیل کنید. این حرف بسیار کوبنده ای بود که قطر مطرح کرد.
تا هنگامی که بحران کنونی برطرف شود، ایران از حضور نظامی ترکیه در قطر حمایت میکند آنوقت باید دوستانه با قطر و ترکیه گفت گو کرد. در شرایط حساس استراتژیک و شکننده فعلی که قطر به دلیل پافشاری بر ادامه دوستی با ایران باوجود درخواستهای صریح آل سعود تحت فشار است، نمیتوانیم حضور ترکیه در خلیجفارس را تهدیدی برای ایران بدانیم. این که قدرتهای خارجی نباید در خلیجفارس حضور و رقابت تسلیحاتی داشته باشند امری کلی و و البته درست است، امّا باید بیش از این که مخالف پایگاه نظامی ترکیه در قطر باشیم، مخالف پایگاه سازی آمریکا در حوزه خلیجفارس باشیم.