انتقاد و تخریب علنی مسئولین از هم آنها را تخریب می کند

گروه سیاسی: این روزها مد شده که حتی مسئولین بالارتبه مملکتی هم در مکانهایی که نباید به نقد هم بپردازند ولی این کار را می کنند که این موضوع باعث تخریب آنها خواهد شد. جالب اینجاست که همه این عزیزان، بقیه را به مطرح نکردن دعواهای خصوصی در جمع دعوت می کنند اما خود دعوا ها را به سطح جامعه می‌کشند.

به گزارش بولتن نیوز، بعد از انتخابات ریاست جمهوری در اردیبهشت ماه امسال شاهدیم که حتی مسئولین هم اختلافات داخلی خود را مخفی نمی کنند و سعی می کنند اعتراض های خود به عملکرد یکدیگر را در مجامع عمومی مطرح کرده و یکدیگر را زیر سوال ببرند.

نقد یکدیگر در مکانهای عمومی و پشت تریبونها و در جلسات عمومی مسئولین که در حضور خبرنگاران صورت می گیرد نمی تواند مورد ایراد قرار گیرد اما تخریب کردن یکدیگر می تواند عدم اعتماد عمومی به قوای سه گانه را تشدید کرده و به ابزاری برای تبلیغات منفی علیه جمهوری اسلامی تبدیل شود.

در این رابطه رسانه های مخالف نیز بهره کافی می برند و با بزرگ جلوه دادن اختلافات سعی در متشنج کردن هر چه بیشتر جو عمومی خواهند کرد که کاملا در تضاد با سیاست‌های کلی نظام بوده و تنها منجر به گسترش بیشتر اختلافات خواهد شد.

به نظر می رسد قانون همان طور که برای مردم لازم الجرا است باید اولین باشد که فصل الخطاب مسئولین است و بر این اساس قوای سه گانه می توانند اعتراضات خود را به فعالیتهای خارج از عرف یکدیگر از طریق جلسات مشترک و یا ارجاع به مراجع مربوطه پیگیری کنند.

برای روشن تر شدن موضوع به رهنمودهای روشنگر امام خامنه ای در زمینه فرهنگ نقد خواهیم پرداخت.

* انتقاد به معناى تضعيف نيست

حضرت آیت الله خامنه ای در ديدار اعضاى هيأت دولت، به مناسبت هفته 04/06/81 فرمورند:

«البته معناى اين حرف آن نيست كه ما بگوييم هيچ‏كس حق ندارد از دولت انتقاد كند؛ چون انتقاد به معناى تضعيف نيست. انتقاد اگر دلسوزانه و منصفانه باشد، كمك هم مى‏كند. اگر انتقادى دلسوزانه هم نبود، بالاخره دانسته مى‏شود. در مقابل حركت دولت، اگر يك وقت عيبجويىِ غيرمنصفانه‏اى هم بشود، نخواهد توانست افكار عمومى و واقعيّتهاى بيرونى را تحت تأثير قرار دهد. بنابراين من نمى‏خواهم انتقاد را منع كنم؛ اما تخريب را چرا. تخريب به‏هيچ‏وجه مصلحت نيست. با هيچ توجيهى كسى نمى‏تواند خود را قانع نمايد كه دولت را تخريب كند.»

* بعضي‌ها طورى انتقاد مى‏كنند كه تخريب است

رهبر معظم انقلاب اسلامى در پاسخ به پرسشهاى دانشجويان در دانشگاه صنعتى شريف در تاریخ ‏ 01/09/78 فرمودند:

«من البته هيچ‏وقت جلوِ انتقاد را نگرفته‏ام و كسى را منع نكرده‏ام. انتقاد صحيح و دلسوزانه ضررى ندارد؛ اما اين انتقاد بايستى به تخريب نينجامد. بعضيها طورى انتقاد مى‏كنند كه تخريب است؛ اين مصلحت نيست. كسى كه مسؤوليت سنگينى در كشور بر دوشش هست و از او توقّع داريم كه فلان كار را بكند - اقتصاد را درست كند و... - اگر ما او را تقويت نكنيم؛ اگر يك وقت ضعفى هم پيدا شد، آن را نپوشانيم؛ آيا مى‏توانيم چنين توقّعى داشته باشيم؟ باز هم مى‏توانيم اميدوار باشيم كه آنچه كه ما مى‏خواهيم، انجام خواهد گرفت و آنچه كه وظيفه اوست، انجام مى‏گيرد؟»

*اهانت و تخریب جزء رسوم زشت برخی از کشورهای غربی

رهبر معظم انقلاب همچنین در خطبه‌‌هاى نماز عيد سعيد فطر 02/08/85 بیان فرمودند:

«آن كسانى هم كه دستى در تبليغات دارند، فضاى سياسى كشور را آشفته نكنند؛ بدگويى از اين، اهانت به آن، معارضه‌ى جناحهاى سياسى با هم. مردم چه تقصيرى كرده‌اند كه بايستى ذهن آنها به خاطر انگيزه‌هاى مختلف سياسىِ اشخاص و گروهها و جناحها و مجموعه‌ها، آشفته و مغشوش شود. اينها بگذارند فضاى انتخابات سالم باشد. البته هركس حق دارد از خود و نامزد انتخاباتى خود دفاع و حمايت كند؛ اين مانعى ندارد. تبليغات در حد متعارف و بدون اسراف و زياده‌روى، خيلى خوب است؛ اما اهانت، تخريب و بدگويى - اين‌كارهايى كه جزو رسوم زشتِ بعضى از كشورهاى غربى است - را كنار بگذارند»

* بعضى از اين مطبوعاتى كه امروز هستند، پايگاه‌هاى دشمنند

مقام معظم رهبرى در ديدار با جوانان در مصلّاى بزرگ تهران در تاریخ ‏01/02/79 فرمودند:

متأسّفانه امروز مى‏بينم همان دشمنى كه به‏وسيله تبليغات خود، همّتش اين بود كه افكار عمومى يك كشور را به سمتى متوجّه كند، به‏جاى راديوها آمده در داخل كشور ما پايگاه زده است! بعضى از اين مطبوعاتى كه امروز هستند، پايگاههاى دشمنند؛ همان كارى را مى‏كنند كه راديو و تلويزيونهاى بى. بى. سى و امريكا و رژيم صهيونيستى مى‏خواهند بكنند!

من نه با آزادى مطبوعات مخالفم، نه با تنوّع مطبوعات. اگر به‏جاى بيست عنوان روزنامه، دويست عنوان روزنامه در اين كشور در بيايد، بنده خوشحالتر هم خواهم بود و از اين‏كه روزنامه‏هاى كشور زياد شوند، هيچ احساس بدى ندارم. اگر مطبوعات، آن‏طورى كه در قانون اساسى هست، مايه روشنگرى باشند؛ مصالح كشور را رعايت كنند، به نفع مردم قلم بزنند، به نفع دين قلم بزنند، هرچه بيشتر باشند، بهتر است؛ اما امروز مطبوعاتى پيدا مى‏شوند كه همه همّتشان، تشويش افكار عمومى و ايجاد اختلاف و بدبينى در مردم و خوانندگانشان نسبت نظام است! ده عنوان، پانزده عنوان‏روزنامه، گويا از يك مركز هدايت مى‏شوند؛ با تيترهاى شبيه به هم در قضاياى مختلف. قضاياى كوچك را بزرگ مى‏كنند و تيترهايى مى‏زنند كه هركس اين تيترها را مى‏بيند، خيال مى‏كند كه همه چيز در كشور از دست رفته است! اينها اميد را در جوانان مى‏ميرانند؛ روح اعتماد به مسؤولان را در آحاد مردم كشور تضعيف مى‏كنند و نهادهاى اصلى كشور را مورد اهانت و توهين قرار مى‏دهند!

من مى‏دانم كه در بسيارى از اين مطبوعات، آدمهاى خوب و مؤمنى مشغول كارند - چه كسانى كه قلم مى‏زنند، چه كسانى كه اداره مى‏كنند - اما در لابلاى همينها اثرِ انگشت «عبداللَّه‏بن‏ابى‏ها» را مى‏بينم: تفرقه‏افكنيها، اختلاف‏افكنيها، تشنج آفرينيها، تشويش افكار عمومى، نا اميد كردنها، يأس پراكنيها، چهره‏سازى عناصر وابسته و مريد دشمن، از نظر انداختن عناصر مفيد و مؤمن و مخلص و دلسوز! البته اين كارها به جايى هم نخواهد رسيد؛ خداى متعال رسوا مى‏كند.

* از انتقاد نترسيد و خشمگين نشويد

بيانات رهبر معظم انقلاب اسلامى در ديدار اعضاى هيأت دولت، به مناسبت هفته دولت در تاریخ 04/ 06/ 81 فرمودند:

رهبر انقلاب در سخناني خطاب به دولتمردان فرمودند: به شما مسوولان دولت كه بخش هاي گوناگون در اختيارتان است، مي گويم از انتقاد نه بترسيد، نه خشمگين و نااميد شويد. اين‏طور هم نباشد كه اگر روزنامه يا شخصي به بخشي از بخش هاي دولت يا به كاري كه دولت پديد مي‏آورد، انتقاد مي‏كند، مسوولان آن بخش يا مسوولان دولتي سراسيمه شوند.

گاهي اوقات انسان مي‏بيند يك حالت سراسيمگي در اينها پيدا مي‏شود. نه به‏ هيچ ‏وجه سراسيمه نشويد. بالاخره انتقاد وجود دارد. راه مورد انتقاد قرار نگرفتن اين است كه انسان به كنج انزوايي بخزد و هيچ اقدامي نكند، يا اگر مسووليتي مي‏پذيرد، خداي نكرده به لوازم آن مسووليت عمل نكند تا مثلا كسي به انتقاد از او نپردازد و برخلاف توقع او كاري صورت نگرفته باشد.

بالاخره هر حركتي صورت مي‏گيرد، ممكن است مخالفان و منتقداني داشته باشد. ممكن است يك اقدام شما كساني را به حق يا بناحق عصباني كند و آنها چيزي بگويند. وقتي كار شما مبتني بر مقدمات منطقي است، بايد آن را ادامه دهيد.

* انتقاد موجب شناسايي نقاط قوت و ضعف است

رهبر معظم انقلاب در ديدار مسئولان و كاركنان قوه‌ی قضائیه در آستانه سالروز هفتم تير در تاریخ ۱۳۸۱/۰۴/۰۵ فرمودند:

مطلب مربوط به منتقدان اين است كه انتقاد در جامعه چيز خوبي است. زيرا انتقاد موجب مي‏شود انتقاد شونده بتواند نقاط قوت و ضعف خود را بفهمد و همچنين ناظران صحنه بتوانند بفهمند. اين به پيشرفت كار كمك مي‏كند ولي انتقاد، غير از عيبجويي، آن هم عيبجويي خصمانه است.

* انتقاد آري اما تخريب نه!

آیت الله خامنه ای در ديدار اعضاى هيأت دولت مورخ ۱۳۸۱/۰۶/۰۴ فرمودند:

انتقاد به معناي تضعيف نيست. انتقاد اگر دلسوزانه و منصفانه باشد، كمك هم مي‏كند. اگر انتقادي دلسوزانه هم نبود، بالاخره دانسته مي‏شود. در مقابل حركت دولت، اگر يك وقت عيبجويي غيرمنصفانه‏اي هم بشود، نخواهد توانست افكار عمومي و واقعيت هاي بيروني را تحت تاثير قرار دهد.

بنابراين من نمي‏خواهم انتقاد را منع كنم؛ اما تخريب را چرا. تخريب به ‏هيچ ‏وجه مصلحت نيست. با هيچ توجيهي كسي نمي‏تواند خود را قانع نمايد كه دولت را تخريب كند.

* انواع نقد و انتقاد

بيانات مقام عظمای ولایت در ديدار اعضاى هيئت دولت مورخ ۱۳۸۸/۰۶/۱۸ مصادف با 17 رمضان 1430:

براي شنيدن نقد، سينه گشاده و روي باز و گوش شنوا داشته باشيد. هيچ ضرر نمي كنيد از اينكه از شما انتقاد كنند. البته اين انتقادهايي كه مي شود همه يك جور نيست. بعضي‏ها به قصد اصلاح نيست، بلكه به قصد تخريب است، هم از مجموعه مطبوعات خودمان، هم پشتوانه آنها.

دهها راديو و تلويزيون بيگانه و رسانه‏ عمومي و بين‏المللي در اختيار حرف ها و افكاري است كه بنايش بر تخريب است. يعني هيچ بناي اصلاح ندارند. آنچه كه نقل مي كنند براي تخريب است. لذا واقعيت و غير واقعيت و خلاف واقع و ضد واقع، همه چيز در آن است.

گاهي يك چيز كوچك را بزرگ مي كنند، گاهي يك چيزي كه نبوده، به عنوان يك حقيقت مسلم جلوه مي دهند. اينها البته هست. اين، تخريب است ليكن در كنار اينها، نقد هم وجود دارد. نقدهاي مصلحانه و خيرخواهانه. گاهي از سوي دوستان شماست، گاهي حتي از سوي كساني است كه دوست شما و طرفدار شما هم نيستند.

گاهي به انسان يك نقدي مي شود، يك عيبجويي يا انتقادي از انسان مي شود كه آن طرف نيز دوست آدم نيست كه آدم به اعتماد دوستي او بخواهد بگويد كه خوب، ما گوش مي كنيم. نه دوست هم نيست، اما دشمن هم نيست و دشمني‏اش هم ثابت نشده ولي نقد و انتقاد است. آن را هم حتي بايد گوش كرد. شايد در خلال اين نقدها حرفي وجود داشته باشد كه به درد ما بخورد و بايد به هر حال با سعه صدر برخورد بشود.

* معيار انتقاد دلسوزانه

مقام معظم رهبری در ديدار نمايندگان هفتمين دوره مجلس شوراى اسلامى مورخ ۱۳۸۶/۰۳/۰۸ فرمودند:

انتقاد دو گونه است. علامت دلسوزانه بودن انتقاد اين است كه وقتي انسان انتقاد را بيان مي‏كند، نقطه قوت را هم در كنار او بيان كند تا معلوم شود كه بناي نظر شخصي، بناي انتقام‏گيري و بناي اذيت كردن ندارد والا اگر ما يك مجموعه‏اي داشته باشيم كه نقاط قوت و نقاط ضعفي هم دارد، آن وقت در بيان انتقاد، نقاط قوتش را اصلا در نظر نگيريم و به زبان نياوريم، بعد يك يا دو يا ده مورد از نقاط ضعف را همين طور بيان كنيم. معلوم است كه تضعيف خواهد شد.

علامت اين كه نمي‏خواهيم تضعيف كنيم، اين است كه نقاط قوت را هم بيان كنيم. حالا اگر يك وقت در موردي انتقادي هم داريم، بگوييم اشكالي ندارد و كسي با آن مخالفتي ندارد.

* از انتقادها عصباني نشويد و از آن استقبال كنيد

مقام معظم رهبری در ديدار رئيس جمهور و اعضاى هيأت دولت در تاریخ ۱۳۸۶/۰۶/۰۴ فرمودند:

از انتقاد اصلا عصباني نشويد. بعضي از انتقادكن‏هاي از دولت، هدفشان اين است كه شما را عصباني كنند، خسته كنند و از جا در ببرند؛ اصلا انتقاد با اين هدف انجام مي‏گيرد.

گاهي يك خبري را تيتر مي‏كنند، بزرگ مي‏كنند و فرداي آن روز معلوم مي‏شود اصلا دروغ است و اصل ندارد! اينها هم كارهايي است كه بعضي ها انجام مي‏دهند. مطلقا حالت عصبانيت و بي‏تابي نبايد به شما دست بدهد. بعد هم شما از همان انتقاد - ولو غيرخيرخواهانه باشد - استقبال كنيد. چون گاهي در انتقادهاي خصمانه هم حقايقي وجود دارد كه انتقاد كننده از روي خيرخواهي نمي‏گويد، اما انتقادش واقعي است، چه برسد آن كساني كه از روي خيرخواهي از شما انتقاد مي‏كنند. اصلاً هيچ نرنجيد و از انتقاد استقبال كنيد.