عیدانه ایرانی و اسلامی

گروه اجتماعی: روز اول ماه فروردین سال شمسی که آفتاب بنا بر تقویم قدیم به اول برج حمل می­رسد در شرق زمین فصل بهار، فصل نو می­رسد ایرانیان باستان نوروز را به معنای روز نو و تازه یعنی روزی که سال نو بدان آغاز می­گردد می­دانسته­اند عید نوروز از رسم­های کهن پارسیان و فرهنگ ایرانیان است. درباره نوروز افسانه­های زیادی نقل شده است، اما به طور مستند از نوروز عصر هخامنشیان به مدت دویست و بیست سال حکومت 550 تا 330 قبل میلاد مسیح، اخباری مستند در دست نیست، به ویژه اینکه با شکست دولت هخامنشیان از غربی­ها به رهبری اسکندر مقدونی حاکم روم باستان و فروپاشی حکومت هخامنشیان و اشغال ایران و به آتش کشیدن کتابخانه­های بزرگ و قصرهای مجلل آنها ویژه تخت جمشید به یک باره تاریخ ایران با شکاف بزرگ ملی مواجه شد و سلوکیان جانشینان اسکندر غربی به مدت یکصد و هشتاد سال ایرانیان را در اسارت غربی­ها به بند کشیدند.

به گزارش بولتن نیوز به نقل از مجله ی خانواده سبز، با حمله اشکانیان ایرانی به سلوکیان و نیروهای پس مانده غربی­ها در ایران حکومت سلوکیان منقرض شد و حکومت اشکانیان از 250 سال قبل از میلاد تا 224 سال بعد از میلاد مسیح به مدت 474 سال بر ایران گسترده شد. در این دوره نیز اخبار مستندی درباره نوروز در دست نیست گرچه افسانه­های زیادی نقل شده است.

اما طی حکومت ساسانین به مدت 427 سال از 224 تا 651 بعد از میلاد مسیح و جنگهای متعدد غربی­ها (رومیان با ایرانیها و سر انجام شکست خسرو ساسانی از آنان، اخبار مستندی از جشنها و رسوم ایرانیان از دوران ساسانیان باقیمانده است.

ابوریحان بیرونی می­نویسد: آیین شاهان ساسانی در پنج روز اول فروردین این بود که شاه ساسانی، اقشار مختلف را به حضور می­پذیرفت و جشن برقرار می­شد. روز اول با عموم مردم و روز دوم با دهگانان و اهل آتشکده­ها و روز سوم با اسواران و مدیدان بزرگ و روز چهارم برای افراد خاندان و روز پنجم برای پسران و نزدیکان بار عام می­داد و حسب حال به آنها پاداش و عیدی می­بخشید.

و چون روز ششم فرا می­رسید نوروز از آن خود شاه بود و تنها ندیمان و اهل انس به نزد شاه می­رفتن (آثار الباقیه ص 219)

با بعثت نبوت پیامبر اسلام (ص) و تشکیل ده سال حکومت اسلام در مدینه فرهنگ ایرانیان توسط مسلمان فارسی (ره) در حجاز مطرح شد و از تبعیض سخت حکومت ساسانی وقایع ناگواری نقل شد با ارتحال پیامبر اسلام (ص) و شکست ساسانیان از مسلمانان و استقرار حکومت امویان فرهنگ نوروز ایرانیان کم فروغ شد، گرچه بنی امیه خراج سنگینی به بهانه نوروز از ایرانیان می­گرفتند، اما بعد از یکصد و پنجاه سال و انقراض امویان و پیدایش حکومت عباسیان و نفوذ ایرانیان به دربار عباسیان فرهنگ شاهی ایران به دربار عباسیان را یافت و دوباره جشنهای نوروز با نفوذ برمکیان و تاسیس سلسله­های طاهریان، صفاریان رونق یافت و رفته رفته فرهنگ عیدانه ایرانی بر حکومت عباسیان فائق آمد و حتی عربها درباره ((التیروز)) یا همان نوروز سروده­های زیادی منتشر کردند و این روبه در حکومتها ایرانی بعد از جمله یافت و هم اکنون نیز نوروز بزرگترین جشن ملی ایرانیان است که قریب به دو هفته از سال را به خود اختصاص می­دهد.

اما در این دو هفته، وقایع مهمی رخ می­دهد که با فرهنگ اسلام ناب انطباق یافته و سنت رسول خدا (ص) را ترویج می­دهد.

هفته اول نوروز

احترام و احسان به والدین و بزرگترها تمام اقوام و مذاهب کشورمان در روزها و هفته اول فروردین هر سال به جهت احترام و احسان والدین به محضر والدین و بزرگواران خانواده می­روند و این نهایت انطباق فرهنگ ملی ایرانی با فرهنگ دینی اسلامی است.

آنچه در آیات کلام خدا به چشم می­خورد تصریح به احسان والدین و تکریم بزرگترهاست، چنانچه والدین شخصی، مشرک هم باشند، فرزند مسلمان باید به آنها احسان بکند، ولی در مسائل شرک آلود و خلاف شرع نباید از آنها پیروی کند.

از امام صادق (ع) نقل شده است با ارزش­ترین اعمال نزد خداوند عبارت از نمار اول وقت و احسان به والدین و جهاد در راه خداست.

اما باقر (ع) فرمود: مخالفت با سه کار در اسلام به هیچ کسی اجازه داده نشده است.

اول مخالفت با امانت داری: هر کسی که امانت دار است باید امانت را به صاحب امانت بدهد.

دوم مخالفت با عهد و پیمان: هر کسی که متعهد شده است باید به پیمان خود عمل کند.

سوم مخالفت با احسان به والدین: هر کسی باید به والدین خود در همه حالت احسان کند پیامبر اسلام (ص) فرمود: آقای نیکوکاران در قیامت کسی است که به والدین خود پس از مرگ هم نیکی کند، یکی از نشانه­های شیعه مومن احسان و نیکی کردن به والدین در همه حال است.

 

هفته دوم نوروز

صله رحم بستگان

ایرانیان هفته دوم فروردین را به دید و بازدید خویشاوندان به منظور عمل به فریضه صله رحم اختصاص می­دهند که بهترین انطباق فرهنگ ملی و اسلامی است. صله رحم از واجبات الهی است که سریعترین عبادت در جذب پاداش الهی است و آثار مهمی مانند زیادی رزق و سلامت جسم و برکت مال دارد از امام رضا (ع) نقل شده است که خداوند متعال سه کار را قرین سه کار دیگر قرار داد. اول نماز را قرین زکات قرار داد و هر کس زکات نپردازد نمازش قبول نیست دوم شکر خدا را قرین شکر والدین قرار داد، هر کس شکر والدین را به جا نیاورد، شکر خدا نکرده است، سوم تقوای الهی را قرین صله رحم قرار داد. هر کس صله رحم انجام ندهد تقوای الهی را رعایت نکرده است. در اوضاع کنونی جامعه­ ما با زندگی ماشینی که خانواده­ها از یکدیگر فاصله گرفته­اند، هفته دوم فروردین بهترین زمان برای صله ارحام و دید و بازدید بستگان و خویشاوندان و حتی همسایگان است پیامبر اسلام (ص) فرمود: هر کس از تاخیر اجل مرگش و گشایش روزی و برکت اموالش خوشحال می­شود، پس از خداوند پروا کند و صله رحم انجام دهد و دوباره پیامبر (ص) تاکید فرمود: هر کسی از عمرش تنها سه سال در دنیا باقی نمانده باشد خداوند، با صله رحم، عمرش را به سی و سه سال طولانی می­کند.

همچنین فرمود: هر کسی عمل صله رحم را برای من درست کند من چهار واقعه را برای او ضمانت می­کنم، این که خداوند او را دوست دارد دوم، روزش او را گسترش می­دهد. سوم، عمرش را طولانی می­کند چهار، او را در آخرت به بهشتی که وعده داده بود وارد می­کند.

امام صادق (ع) فرمود: صله رحم با خویشوندان و حسن همجواری با همسایگان شهرها و کشور را آباد و عمر ساکنان آن را طولانی می­کند اگر این دو واجب مهم الهی را همه عزیزان در دو هفته اول و دوم فروردین انجام دهند، انطباق جالب و دوست داشتنی فرهنگ ملی و فرهنگ اسلامی رخ می­دهد و افتخار بزرگ دیگری برای ملت ایران ثبت و تاریخی خواهد ماند.