«کالیوه قاصدک عشق و پیامآور صلح و دوستی است». این شعاری است که گروه موسیقی کالیوه برای کنسرت خود انتخاب کرده تا با اجرای قطعاتی از موسیقی سنتی و فولکلور ایران، در کنار شش قطعه از موسیقی کشورهای آسیایی، پیام خود را به گوش مخاطبانش برساند...
گروه موسیقی: «کالیوه قاصدک عشق و پیامآور صلح و دوستی است». این شعاری است که گروه موسیقی کالیوه برای کنسرت خود انتخاب کرده تا با اجرای قطعاتی از موسیقی سنتی و فولکلور ایران، در کنار شش قطعه از موسیقی کشورهای آسیایی، پیام خود را به گوش مخاطبانش برساند.
به گزارش بولتن نیوز، در این کنسرت که روز شنبه، ٢٧ آذر ١٣٩٥ در تالار وحدت تهران روی صحنه میرود، هشت اثر مهم و خاطرهانگیز از کشورهای ارمنستان، تاجیکستان، ترکیه، آذربایجان، هندوستان، پاکستان و افغانستان و هشت اثر از نواحی ایران اجرا میشوند. با «سارا احمدی»، سرپرست گروه کالیوه در آستانه برگزاری کنسرت نغمههای مشرقزمین درباره این گروه، اجرای پیشِرو و نقش موسیقی ملل در صلح و دوستی کشورها و آشنایی با فرهنگ و هنر هر کشور میان سایر ملتها گفتوگو کردهایم.
احتمالا هنگامی که فردی نام «کالیوه» را میشنود یا میبیند، اولین سؤالی که برایش پیش میآید این است که «کالیوه» به چه معنی است؟
نام «کالیوه» را از غزلیات مولانا انتخاب کردهام که به معنی شیدا و حیران است. نماد گروه را هم قاصدک انتخاب کردهام، به دلیل آزادی و رهاییاي که دارد و پیامآور شادی است. امیدوارم کالیوه هم بتواند این مفهوم را برساند.
کالیوه چطور شکل گرفت؟ چطور شد احساس کردید لازم است گروه موسیقی تشکیل دهید؟ احساس نیاز به استقلال کردید یا حرفی تازه داشتید؟
سال ٨٩-٩٠ که جرقه تأسیس گروه کالیوه خورد، احساس نیاز میکردم که لازم است گروه خودم را داشته باشم. دوست داشتم مستقل باشم. در آن زمان فکرم ایجاد یک گروه سنتی و محلی و فولکلور بود. بعد از اینکه چند اجرا داشتیم، از جمله اجرای سال ٩١ که در کنار موسیقی سنتی، موسیقی خراسان را کار کردیم و بعدتر کُردی هم اضافه شد، به اینجا رسیدم که حرف جدیدتری هم داشته باشیم. دوست داشتم کار ما پیامی هم داشته باشد. در نتیجه به سمت موسیقی بینالملل رفتیم و از موسیقی کشورهای آسیایی آغاز کردیم. جدا از اینکه چنین کاری را بهمنظور آشنایی با موسیقی کشورهای آسیایی آغاز کردیم، آشنایی با فرهنگ و هنر این کشورها و همچنین معرفی موسیقی، فرهنگ و هنر ایران به این کشورها نیز مد نظر ما بود. آغاز این نگاه در سال ٩٢ بود. بااینحال بهدلیل اجراهایی که با خانم سیمین غانم داشتم، موقتا برنامه متوقف شد. بعد از عید ٩٥ بود که این برنامه دوباره شکل گرفت و اعضا هم آرامآرام به هم پیوستند.
در این پنج، شش سالی که از عمر گروه کالیوه میگذرد چه اجراهایی داشتهاید؟
اولین اجرای ما سال ٩١ بود که به مناسبت سالروز تولد مولانا، هفتم و هشتم مهر آن سال در تالار رودکی انجام شد. اجرای بعدی دانشگاه هنر بود. سال ٩٣ دو شب در فرهنگسرای اندیشه اجرا کردیم. در کنار این ما گروه بانوان کالیوه را هم داریم که در سال ٩١ در ارشاد ثبت شد، اما اولین اجرایش در سال ٩٤ در فرهنگسرای نیاوران انجام شد. آخرین اجرای کالیوه هم در اردیبهشت ٩٥ بود که در اختتامیه جشنواره فیلم فجر در تالار وحدت انجام شد. الان هم که در حال آمادهشدن برای اجرای ٢٧ آذر در تالار وحدت هستیم.
گروه کالیوه به نسبت اعضای زیادی دارد. معیارتان برای انتخاب اعضای گروه چه بود؟
بعضی اعضای گروه کسانی هستند که از ابتدای تأسیس این گروه در شکلگیری آن نقش داشتند. اغلب کسانی که کالیوه را با آنها در کنار هم ایجاد کردیم، همچنان در گروه حضور دارند. بااینحال، نوازندههای دیگری هم براساس موسیقیاي که مدنظر داشتیم، به گروه اضافه شدند؛ مثلا براساس موسیقی کشورهایی که میخواستیم کار کنیم، نوازندگان سازهای خاص این کشورها به ما افزوده شدند. بااینحال پایه گروه کسانی هستند که در زمینه موسیقی سنتی ایرانی و فولکلور ایران فعالیت میکنند. در درجه اول اخلاق و حس همراهی و درک متقابل را برای انتخاب اعضای گروه در نظر داشتیم. میخواستیم همراهانی داشته باشیم که حاشیه نداشته باشند. علاوهبراین از نظر نوازندگی هم عالی باشند.
کالیوه از ترکیب سازهای متنوعی استفاده میکند. به نظر میرسد این ترکیب دست کالیوه را بسیار باز میگذارد. این ترکیب با توجه به هدف و نوع و جنس موسیقیاي که میخواهید ارائه دهید انتخاب شده یا چون نوازندگان این سازها در گروه حضور داشتند، به سمت نوعی از موسیقی رفتید که با توان گروه همخوان باشد؟
درباره موسیقی سنتی و فولکلور ایران و ترکیب سازها از ابتدا فکر شده بود. درباره کارهای اخیر، ما براساس نوع موسیقی هر کشوری که انتخاب کردیم، سازهایی را به گروه افزودیم؛ مثلا درباره موسیقی هندوستان سازهایی مثل طبلا و ارمونیا وجود داشت که براساس موسیقیاي که انتخاب شد، آوردیم و سازهای ایرانی هم در کنار آن قرار میگیرد. نتیجه کاری تنظیمشده است و هر کدام هم تنظیمکننده خود را دارد. نتیجه اینکه به ترکیب گروه کالیوه فکر شده است تا هم سازهای ایرانی، هم سازهای کشورهای آسیایی و هم هارمونی و تنظیم لازم برای اجرای هر قطعه شکل گیرد.
به نظر خودتان کالیوه در این مدت چقدر توانسته است خود را به مخاطبان موسیقی بشناساند؟
فکر میکنم در دو سال اخير، اتفاقهای خوبی افتاد و کالیوه توانست مخاطبان خود را جذب کند. بااینحال وقفهای که برای جمعآوری و آمادهشدن اجرای آینده کالیوه داشتیم، ما را کمی از مخاطبان دور کرد. بااینحال فکر میکنم با آغاز این کار، شروع دوباره و خوبی داشته باشیم و حتی شروع واقعی کالیوه اینجا اتفاق بیفتد.
کالیوه با هدف جذب چه قشر مخاطبی شکل گرفت؟ به دنبال مخاطب خاص یا مثلا قشر جوان هستید یا به مخاطب نگاه عام دارید؟
فکر میکنم نمیتوان مخاطب موسیقی را تقسیمبندی کرد. هر موسیقیاي ممکن است روی هر فردی اثر خاص خود را بگذارد و دل فرد را بلرزاند. نمیتوانم بگویم مخاطب کالیوه قرار است مخاطب خاصی باشد. حرف کالیوه این است که موسیقی هیچ مرزی ندارد. کالیوه شعار خاصی دارد که «کالیوه، پیامآور صلح و دوستی» است. ما در کارهایمان این شعار را دنبال میکنیم. در واقع مبنا را بر این گذاشتیم که با مخاطبی عام و البته گسترده در سطح بینالمللی طرف هستیم. تمام تلاش کالیوه این است که موسیقی ملل را به هم پیوند بزند. البته برنامههایی برای اجراهای ویژه مثل اجرای سازهای کوبهای هم داشته و داریم. در اجرای آتی دوست داشتیم تمام ١٥ کشوری را که روی موسیقیشان کار کردیم، در اجرا داشته باشیم؛ بااینحال به این اجرا تنها هفت قطعه رسید. بهناچار بقیه قطعات را برای اجراهای بعدی گذاشتیم. بخش اول اجرای ما قطعات سنتی و محلی ایرانی است و در بخش دوم این هفت قطعه اجرا خواهد شد و امیدواریم کار خوبی هم باشد.
سازهای ایرانی چطور با سازهای خاص دیگر کشورها ترکیب شد؟
این سؤالی است که از زمان شکلگیری ایده این اجرا مطرح بود؛ بااینحال من همیشه فکر میکنم که غیرممکن وجود ندارد. آن موسیقی که به گوش خوب شنیده شود و حس لازم را داشته باشد؛ یعنی به هدف خود رسیده است. یک تنظیم مناسب و جای صحیح سازهاست که توانسته موسیقی را به اینجا برساند. من فکر میکنم اجرای آینده ما بسیاری را شگفتزده کند؛ چون قطعاتی داریم که بسیار خاص هستند و با حساسیت زیاد انتخاب شدهاند و ترکیب سازها هم بسیار خوب از آب درآمده است. کار طوری تنظیم شده است که در نهایت ساز هر کشور هم معرفی شود و مخاطبان هم با ظاهر و شکل ساز و هم صدای ساز آشنا شوند. درواقع در این قطعات ساز این کشورها رو هستند و بیشتر شنیده ميشوند و سازهای ایرانی درواقع دارند آنها را همراهی میکنند. ترکیب قطعات به این شکل است و البته خوانندهها را نیز براساس قطعه و کشور انتخاب کردیم. خواننده هندی ما در اصل افغانستانی است که البته بر گویشهای هندی و پاکستانی هم بسیار مسلط است. ما حتی با کمک این خواننده، گویش مدنظر را با دیگر اعضای گروه و ازجمله نوازندگان سازهای ایرانی کار کردهایم تا در جاهایی از قطعه به صورت کُر خواننده را همراهی کنند. ما بهطور جداگانه هم روی کُر تمرین کردیم.
قطعات موسیقی کشورهای آسیایی را بر چه اساسی انتخاب کردید؟ شناخت داشتید یا صرفا به دنبال آثار معروف رفتید؟
قطعاتی که انتخاب شده، قطعات معروف و خاطرهانگیز هر کشور است. در ابتدا با سفارتهای هر کشور تماس گرفتم؛ بااینحال وقت زیادی میگرفت تا با رایزنان فرهنگی سفارتخانههای این کشورها صحبت کنم. مؤسسه اکو در اینجا به ما در مسیر انتخاب آهنگها و ترجمه آنها بسیار کمک کرد؛ بااینحال برای اطمینان از انتخاب درست قطعات، دوستانی داشتم که از آنها نیز کمک گرفتم. از دوستانی که در کشورهای دیگر موزیسین بودند، درباره کیفیت، اهمیت، محتوا و پیام قطعات سؤال كردم. با این دید قطعات را انتخاب کردیم.
در این اجرای تلفیقی موسیقی سنتی و فولکلور ایران با موسیقی دیگر کشورها، با گروه موسیقی دیگری احساس رقابت میکنید؟ درواقع کیفیت کار خودتان را نسبت به دیگران میسنجید یا بهنسبت خودتان و اصول خاصی که برای کیفیت در نظر دارید؟
نه، ما اصلا به رقابت فکر نمیکنیم. تا الان گروهی هم نبوده که بخواهد موسیقی کشورهای آسیایی را در کنار موسیقی ایرانی کار کند. درباره کیفیت کار هم صاحبنظران باید پس از اجرا نظر بدهند. هدف کالیوه اجازه فکرکردن به رقابت را نمیدهد. هدف اصلی ما صلح و دوستی و نشاندادن ارتباط بین کشورها از طریق موسیقی است.
در این کنسرت روی موسیقی آسیا تمرکز کردهاید. موسیقی آسیا با توجه به نزدیکی جغرافیایی اشتراکاتی دارد که میتواند آنها را به هم نزدیک کند. فکر میکنید میتوان مشابه همین کار را درباره موسیقی دیگر مناطق جهان مثل موسیقی آفریقا، اروپا یا آمریکا هم انجام داد؟
فکر میکنم که این قابلیت وجود دارد و احساس خوبی هم به آن دارم. احساس میکنم در دنباله این مسیر، این اتفاق هم حتما میافتد.
گفتید که پیام کالیوه در این اجرا صلح و دوستی است. فکر میکنید نقش موسیقی و بهطور خاص شیوه شما در ارائه این آثار، چه اثری بر شکلگیری این صلح و دوستی و همینطور آشنایی کشورهای آسیایی با فرهنگ و هنر یکدیگر دارد؟
این اتفاقی است که همیشه در ذهنم بوده است. همیشه دلم میخواست که با موسیقی حرفم را بزنم. فکر میکنم زبان موسیقی باعث میشود این حرفها فقط برای کشور خودم نباشد و همه جهان آن را بفهمند. حرف دل من، حرف صلح است و موسیقی اگر زبان دل من باشد، میتواند از صلح بگوید و در این زمینه اثرگذار باشد. ما ورزش یا انواع دیگری از هنر مثل سینما را داریم که همین کار را میکنند؛ بااینحال اغلب این روشها مقطعی است. باید گروههایی باشند که این کار را بهطور مداوم و مستمر انجام دهند. ما خوانندهها و نوازندههایی از ایران داریم که به کشورهای دیگر میروند و برنامه اجرا میکنند و مورد استقبال هم قرار میگیرند و بسیار هم خوب است؛ بااینحال شاید لازم به نظر میرسید که گروهی در ایران باشند، حس و حال و هوای ایران باشد و بتوانند این موسیقی را تلفیق کنند و به این ارتباطات کمک کنند. کالیوه سعی میکند این خلأ را پر کند. این کار هم به موسیقی ما برای داشتن حرفهای جدید کمک میکند و هم راهی را برای ارتباط برقرارکردن، گفتوگو و در نهایت صلح و دوستی فراهم ميكند.
بهجز سازها و قطعات، عناصر دیگری هم در کنسرت برای نشاندادن این آشناسازی و پیوند با دیگر کشورها در نظر گرفتهاید؟
قرار است در هنگام اجرای هر قطعه از هر یک از کشورهای آسیایی، تصاویری هم از آن کشورها پشت سر نوازندگان به شکل ویدئوپروژکشن پخش شود. همچنین این تقسیمبندی را کردهایم که هر یک از اعضای گروه، با لباس محلی یکی از کشورها روی صحنه بیاید. در صحنهآرایی نیز عناصري فرهنگی به کار گرفته شدهاند تا پیام ما هرچه بهتر به مخاطب برسد.
کالیوه تابهحال آلبوم موسیقی ارائه نداده است. کنسرتها را برای جذب مخاطب کافی میدانید یا برنامهای هم برای ارائه آلبوم موسیقی صوتی یا تصویری دارید؟
زمانی که استارت کار قطعات همین کنسرت نغمههای شرقی زده شد، هدف اول ما آلبوم بود و حتی دو قطعه را در استودیو ضبط کردیم. بااینحال، مسائلی مانند اسپانسرینگ و مشکلات جمعشدن اعضای گروه برای ضبط قطعات، کار را متوقف کرد. با وجود اين، نخواستم این روند متوقف بماند و فکر کردم بههرحال باید این اتفاق بیفتد. بنابراین حالا ما با کنسرت شروع کردهایم و حتما برنامهاي براي تهیه و ارائه آلبوم، چه به صورت صوتی و چه تصویری، داریم. بههرحال وقتی اسم کالیوه با کنسرت نغمههای مشرقزمین در پرداختن به موسیقی کشورهای آسیایی روی زبان بیفتد، میتوان بهتر از پیش، به آلبوم فکر کرد.
ویدئوهایی از اجراهای کالیوه در فضای مجازی وجود دارد. قصد ندارید استفاده جدیتری از اين فضا داشته باشید؟ مثلا در ماههای اخیر بحث اجرای کنسرتهای آنلاین مطرح شده است. رویکرد کالیوه به سمت استفاده از اینترنت و ظرفیتهای مجازی چگونه است؟
تصمیم ما بر این است که به این سمت هم حرکت کنیم. فکر میکنم اجرای آینده ما، بتواند کالیوه را بهتر بشناساند. ما تابهحال تبلیغ خاصی برای کالیوه نداشتهایم. هر اتفاقی هم افتاده، به صورت پراکنده انجام شده است. اجرای آتی کالیوه میتواند بهعنوان یک تبلیغ جدی برای ما باشد. ما برنامههایي تبلیغاتی داریم که یکبهیک اجرا میشوند.
شاید هنوز برای کنسرت آنلاین زود باشد؛ چراکه بهتر است این کار بعد از بیرونآمدن آلبوم، چه تصویری و چه صوتی، انجام شود. بااینحال، سایت ما همزمان با اجرای این کنسرت، فعال خواهد شد و در آینده برای استفاده از این فضا، برنامههایي جدی خواهیم داشت.
منبع: شرق