دستکاری ژنتیکی (تراریختگی):
تهدیدها :
به عنوان تکنیک کنترل زاد و ولد، در راستای پیادهسازی پروژه ایجاد نژاد برتر و انحدام سایر نژادها، به عنوان مثال نصب ژن عقیمی بر روی گندم جهت عقیم کردن نسلی از یک کشور
به دنبال سیاستهای استراتژیستهایی همچون هنری کیسینجر: " برای سلطه بر ملتها غذا و داروی آنها را در اختیار بگیرید" امروزه علاوه بر سلطه خبری، سیاسی، نفت، انرژی و دارو ... سلطه غذا توسط شرکتهای همسو با اهداف کشورهایی چون آمریکا در حال وقوع است. لذا با سوء استفاده از تکنیک مهندسی ژنتیک و با ایجاد بذرهایی که قابلیت فقط یکبار کشت را دارند، منجر به انحصار بذر به عنوان منبع پایه اصلی تولیدات کشاورزی شدهاند، و از طرفی با استفاده از قانون مالکیت فکری (پتنت) به نوعی آزادی کشاورز را در تهیه بذر خود مصرفی سلب می کنند و ابتدا تولیدات کشاورزی کشورها را با نظام سلطه کنترل میکنند و سپس کشورها را مجبور به تهیه بذر از آن شرکتها می کنند
شرکتهای چند ملیتی همچون مونسانتو، سینجنتا و ... با ایجاد بورسیههای تحصیلی برای دانشجویان کشورهای در حال توسعه، نیروهای متخصص در راستای اهداف خود تعلیم میدهند و به نوعی هزینه تبلیغات آنها، در کشورهای مورد نظر را با هزینه بسیار بالا تحت عنوان بورسیه پرداخت مینمایند. با این اقدام نمایندگان این شرکتها در داخل نفوذ کردهاند و با عناوینی همچون فناوری هراسی و علم ستیزی و امپراطوری دروغ سعی در خاموش کردن صدای منتقدان نظام سلطه غذا دارند، همچنین وابستگی تولید کنندگان بذرهای دستکاری شده ژنتیکی به عوامل خارجی مشکوک نظیر بنیاد راکفلر در کشور مشهود و قابل استناد میباشد 2- این شرکتها در ابتدا در یک کشور ثبت
میشوند، مانند شرکت مونسانتو که در اصل آمریکایی است و بعد از اینکه فعالیت اقتصادی خود را در کشورهای دیگر آغاز می کنند در آن کشورها نیز ثبت می شوند. هر کدام از این شرکتها یک گروه بسیار قوی از نیروهای بورسیه و وکلای هر کشور را دارند، تا بتوانند در صورتی که با قوانین آن کشور دچار مشکل شدند، آن را حل نمایند و به نوعی از قوانین فرار کنند، این شرکتها با بیشتر سرمایه داران بزرگ دنیا در ارتباطند به همین دلیل نفوذ سیاسی بسیار بالایی دارند و به راحتی شرکت های کوچک را میخرند و یا آنها را ورشکست میکنند و بدین ترتیب تبدیل به شرکتهای بزرگی میشوند و برای اینکه مشخص نشود که در دنیا انحصار به وجود دارد، نام شرکتهای خریداری شده را حفظ می کنند. نفوذ شرکتهای تولید کننده بذر به قدری قابل توجه است که توانسته اند تا قانون بذر کشورها نفوذ کنند و آنها را به نفع سرمایه خود پیش ببرند.
بیشترین محصولات تراریخته تجاری شده شامل ذرت، کلزا، سویا (به منظور تهیه روغن و کنجاله) و پنبه میباشد و مهمتر اینکه نظام سلطه، الگوی مصرف کشورها را به سمت این محصولات سوق داده است و کشورها را وابسته به تامین این محصولات نموده است، (زیرا این 4 محصول توسط شرکتهای چند ملیتی ثبت اختراع جهانی شده اند و برای هر هکتار از اراضی زیر کشت دنیا حق امتیاز دریافت میکنند) به نوعی که با کوچکترین خصومتی
میتوانند امنیت غذایی کشور را مورد هدف قرار دهند. از طرفی با اشاعه محصولات دستکاری شده ژنتیکی، ارقام بومی و ذخایر ژنتیکی کشور با گذشت زمان حذف خواهند شد و لذا وابستگی به ارقام تراریخته (خصوصا محصولات استراتژیک) به شرکتهای تولید کننده این محصولات افزایش خواهد یافت.
در خصوص تنوع زیستی بسیار غنی و ذخایر ژنتیکی متنوع ایران در جوامع بین الملل اتفاق نظر وجود دارد که توسط تکنولوژی تراریخته در معرض تهدید قرار خواهد گرفت. تکنولوژی تراریخته تنوع زیستی را از بین خواهد برد، از طرفی دشمن به هر نحوی که ممکن است در پی خارج کردن این ذخایر از ایران و ثبت در کشور خود (در نهایت تخریب آن در کشور ایران) میباشد. این درحالی است که همین ذخایر ژنتیکی و تنوع آن (با توجه به ژنهای قدرتمندشان) به عنوان برترین عامل جهت مقابله با هر نوع تهدید و حمله بیوترویستی و اگروتروریستی میباشد.
سوابق فعالیتهای شرکتهای تولید کننده بذرهای تراریخته نشان میدهد، این شرکتها تا پیش از این تولید کننده سموم شیمیایی بوده و در آن زمان نیز با شعار امنیت غذایی و ... این سموم را به جامعه بشری معرفی نموده اند. اما امروزه با گسترش آگاهی ها، تحقیقات علمی و ثابت شدن تاثیر سموم شیمیایی بر سلامت و محیط زیست، همانشرکتهای تولید کننده سم و کود شیمایی همچون مونسانتو، بایر و ... به تولید بذرهای تراریخته روی آوردهاند، بذوری که سم اختصاصی خود را دارند (بذوری که مقاوم به سم هستند و کشاورزان می توانند با استفاده از آنها، تمام انواع علفهای هرز را از بین ببرند، اما آسیبی به گیاهان دستکاری شده ژنتیکی نرسد) و آن سم توسط همین شرکتها تولید می شود، بعبارتی علاوه بر انحصار بذر، انحصار سم نیز در دست همین شرکتهای چند ملیتی می باشد.
آسیبها:
بذرهای صنعتی به عنوان ابزاری در دست نظام کشاورزی صنعتی و البته تجارت جهانی میباشد. فناوری و قوانین مرتبط به این بذرها نیز غالبا اختصاصی و در انحصار شرکتهای خصوصی تولید کننده همین بذور است و بعید است که چنین ابزاری از نظر اقتصادی به نفع کشاورزان ایرانی باشد، چراکه بیشتر آنها کشاورزان خرده پا هستند و برای تامین نهاده های شیمیایی و بذرهای انحصاری مشکل اقتصادی دارند و از طرفی این کشاورزان نمیتوانند با کشاورزان کشورهایی که آب و هوای مساعد تری دارند و یارانه سنگینی دریافت میکنند رقابت نمایند. کشاورز مجبور است با شرکتهایی که همیشه منفعت انها در اولویت است و نه معیشت کشاورزان و سلامتی جامعه قرارداد داشته باشند.
1-2 ایجاد مقاومت به علفکشها و آفتکشها،
2-2 ظهور آفات و علفهای هرز جدید و به هم خوردن رقابت در اکوسیستم
3-2 استفاده بیشتر از سموم شیمیایی
4-2 تخریب، آلودگی ذخایر ژنتیکی و ارقام بومی بعلت فرار ژنهای گیاهان تراریخته و آمیختگی آن با ارقام بومی و ذخایر ژنتیکی (یک گیاه تراریختالوده شده به یک ژن خارجی چنانچه در مزرعه کشت گردد این آلودگی توسط گرده افشانی در محیط زیست پخش میگردد و تنوع زیستی را در معرض نابئدی قرار خواهد داد)
5-2 آلودگی منابع آبی
6-2 آسیب به جمعیت زنبورها، پروانه ها و میکروارگانیسم ها و سیکل های بیوشیمیایی خاک (چرخه کربن و نیتروژن)
7-2 تاثیر منفی در حیات وحش و مهاجرت گونه ها
شاید به ظاهر مصرف سم برای محصولات تراریخته در کوتاه مدت پایین باشد ولی طبق گزارشات علمی، سموم مخصوص محصولات تراریخته بسیار قوی، خطرناک و مخرب میباشند و مهمتر اینکه در دراز مدت به دلیل مقاوم شدن علفهای هرز و آفات در مزارع کشت گیاهان تراریخته، استفاده از علف کش (به دلیل به وجود آمدن ابر علفها و یا علفهای هرز مقاوم در برابر علفکشها) و آفت کشها (بدلیل به وجود آمدن ابر آفات و آفات مقاوم شده به سم) به شکل چشمگیری در این مزارع افزایش مییابد. برای حل این موضوع شرکتهای تولید کننده سموم و بذرهای دستکاری شده ژنتیکی، بذری را تولید میکنند که میزان و غلظت بالاتری از سم را تحمل می نماید، در نتیجه کشاورز قادر خواهد بود از میزان غلظت بالاتر سم و بیشتر از نیاز و حد معمول استفاده کنند، در این زمان این شرکتها قادر خواهند بود علف کش بیشتری را بفروش برسانند و بذرهای دستکاری شده خود را در بازار عرضه کنند و این امر منجر به جذب و انباشت این دست از مواد شیمیایی در گیاهان و مصرف مستقیم و غیر مستقیم توسط بشر می شود و افزایش نرخ انواع بیماریهای نو ظهور و سرطان را در پی خواهد داشت.
تنزل سلامت غذا یکی از مهمترین تهدیدات و دغدغه های امروزی در حوزه امنیت ملی میباشد. گسترش علم و پیدایش جنبهها و حقایق جدید از فناوریهای نوین همچون مهندسی ژنتیک، مقالات علمی و معتبر سالهای اخیر نشان دهنده بیماری زایی این محصولات در ابعاد مختلف میباشد. بنابر گزارشها مصرف این محصولات منجر به بیماریهای متعددی همچون، ناباروری و بیماریهای خاص نژادی، سرطانها و ... شده است. با توجه به مصرف این محصولات در سبد غذایی مردم و اثرات سوء شناخته شده و ناشناخته آتی محصولات تراریخته، مصرف آن میتواند صدمات جبران ناپذیری بر پیکره سرمایههای انسانی و منافع ملی وارد نماید. همچنین تولید و مصرف بیست ساله محصولات دستکاری شده ژنتیکی (تراریخته) در سطح جهانی و بررسی تهدیدات و آسیبهای دراز مدت محصولات تراریخته در حوزه سلامت و غذا (از جمله: افزایش آمار شیوع سرطان و بیماریهای نوظهور در امریکا و اروپا و تخریب محیط زیست) ، محدودیت ها و پیش گیریهای را علیرغم سیاست سلطه جهانی غذا (توسط امریکا)، به همراه داشته است. چنانچه بسیاری از کشورها اقدام به ممنوعیت کشت و واردات این محصولات، بنا بر برخی مخاطرات ذیل ممنوع نموده اند:
1-1-آیجاد آسم، آلرژی، پاسخ های التهابی و آنتی بادی بر علیه سم Bt
1-2-تغییر در عملکرد طحال، کبد، پانکراس، کلیه ها و نازایی، اختلال ایمنی، التهاب معده، اختلال در سیستم گوارش، رشد بیش از اندازه در لایه سلولی روده، اختلال در رودهها
1-3-سرطان زایی
2-1-بروز واکنش های آلرژیک در کسانی که در مزرعه کار می کنند در اثر استفاده از اسپری باسیلوس تورنجنسیس (Bt)
2-2-حضور DNA گیاه دست ورزی شده ژنتیکی در دستگاه گوارش انسان
2-3-حضور سم Bt (پروتئین Cry1Ab) در خون زنان غیرباردار، باردار و جنین آنها
2-4-حضور DNA گیاهی (احتمال عبور حتی یک ژن) در گردش خون انسان
سایر موارد:
یکی از دلایلی که باید سیستم رصد کردن محصولات دستکاری شده را اجرا کرد سابقه ای است که در مورد این محصولات وجود داشته است. در سال1989 در آمریکامحصول ال-تریپتوفان( L-tryptophan ) که در باکتری دستکاری شده ژنتیک تولید شده بود باعث مسمومیت و مرگ 37 نفر و ناتوانی 1500 نفر شد و دلیل آن را مربوط به سمی دانستند که بیش از مقدار معمول در این باکتری دستکاری شده ژنتیک تولید شده بود.. پاسخ آلرژیک به ذرت StarLink در سال 2000 در آمریکا نمونه دیگری از اثرات این تولیدات محسوب میشود.
ارزیابی های خطر (Risk Assessment) بر اساس مدارک و مستندات علمی معتبر انجام نمی شوند و آزمون های انجام شده نیز برای حصول اطمینان از سلامت و ایمنی این فرآورده ها کافی نیست.
یکی از نگرانیها در خصوص محصولات دستکاری شده ژنتیکی این است که این محصولات منجر به تک کشتی شدن می شوند و به دنبال آن تنوع زیستی کاهش خواهد یافت و یا از بین خواهد رفت. در نتیجه تک کشتی شدن علاوه بر تاثیر بر تنوع زیستی ممکن است در شیوع یا اپیدمی یک بیماری خاص کمک کند.
یکی از آسیبهای جدی اقتصادی در بحث محصولات دستکاری شده ژنتیکی، پس زدن یا تحریم محصولات کشاورزی ایران در بازارهای جهانی میباشد، امروزه بسیاری از کشورها با وجود داشتن پتانسیل کشت این محصولات علاوه بر به کارگیری اصل احتیاط در برابر خطرات محصولات تراریخته، به علت حفظ بازار کشاورزی خود در دنیا به کشت محصولات تراریخته نمیپردازند. این موضوع میبایست در کشور ما مد نظر قرار گیرد، حدود 25 درصد صادرات غیر نفتی ایران مر بوط به بخش کشاورزی است، کشورهایی چون افغانستان و عراق هم اکنون از کشور ما محصولات با گواهی غیر تراریختگی می خواهند، کشورروسیه که هم اکنون به بازار کشاورزی ایران تمایل نشان داده است، واردات این محصولات را ممنوع کرده است. پس قطعا خبر کشت محصولات تراریخته در ایران، منجر به حساسیت بازارهای جهانی و متقاضی محصولات کشاورزی ایرانی خواهد شد و فرصتهای پیش رویصادرات بخش کشاورزی را تحت تاثیر منفی قرار خواهد داد.
تدابیر سایر کشورها
جدول کشورهایی که کشت محصولات تراریخته را منع کرده اند البته کشور روسیه هم کشت و هم واردات را منع نموده است. با توجه به افزایش اطلاعات در باره عدم ایمنی تراریخته ها در اینده بر تعداد این کشور ها افزوده خواهد شد.
سوء استفاده از شرایط بی قانونی و نبود زیرساخت های ارزیابی محصولات تراریخته در کشور
با این شرایط بی قانونی و عدم داشتن زیر ساختهای مناسب جهت ارزیابی مخاطرات و نظارت بر این محصولات در کشور، برخی از مدیران ارشد بخش کشاورزی با وجود مطلع بودن از مواد قانون ایمنی زیستی، در هر مناسبت مرتبط با فناوری های نوین زیستی مدعی رهاسازی محصولات دستکاری شده ژنتیکی در کشور می شوند که در زیر به برخی از آنها اشاره می شود.
با توجه به اخبار فوق، جای سوال است که با توجه به اینکه تاکنون هیچگونه مستندات علمی در زمینه ارزیابی مخاطرات ایمنی زیستی و سلامت این نوع محصولات برای گرفتن اخذ مجوز و رهاسازی آنها به سازمان محیط زیست ارائه نگردیده است ،چگونه این مدیران از تولید و رهاسازی صحبت می کنند؟ و یا اینکه بخش کشاورزی که قصد تولید این گونه محصولات را دارد چگونه میتواند به عنوان یک دستگاه ذیصلاح برای دادن مجوز و رصد و پایش این محصولات عمل کند؟ بعلاوه اینکه وقتی قانون ایمنی زیستی و برچسب گذاری این محصولات اجرایی نشده است با چه عنوانی اقدام به واردات روغن تراریخته میپردازیم و با نادیده گرفتن حقوق مردم باعث به خطر افتادن سلامت جامعه می شویم؟
بر اساس این جدول (منبع در ذیل تصویر) سطح زیر کشت محصولات تراریخته در ایران بین سالهای 2002 تا 2006 بیش از دو میلیون هکتار بوده؟؟ آیا این امار درست است یا ساختگی است و دروغ؟ تا مثلا عمدا بخواهند ایران را درفهرست کشورهای تراریخته کار بالا بیاورند؟ چه کسانی این آمار را داده اند؟ ایا لازم نیست بررسی شود مرجع آین امار در داخل کشور چه کسانی بوده اند؟
جدولی که نشان می دهد در ایران در سال 2006 میزان صد هزار هکتار برنج تراریخته کشت شده؟ ایا باز این آمار درست است یا ساختگی است؟ مرجع این اطلاعات در ایران چه کسی بوده است؟ ایا وزارت جهاد کشاورزی؟ یا منبعی دیگر؟
آیا برنج تراریخته در بازار ایران موجود است؟
مقامات رسمی میگویند برنج تراریخته در بازار ایران وجود ندارد ولی بررسی منابع نشان می دهد 48 % از برنج های متداول در بازار ایران حاوی پروموتر P35S بوده و تراریخته ژنتیکی می باشند، درحالی که هیچ یک از نمونه های مورد آزمایش دارای برچسب گذاری در این رابطه نبودند. منبع http://www.civilica.com/Paper-NCPDA01-NCPDA01_1364.htm
برخی خلاء های و ضعف های قانون ایمنی زیستی کشور
همانطور که گفته شد قانون ایمنی زیستی جمهوری اسلامی ایران، در راستای پروتکل کارتاهانا، در سال 88 به تصویب رسید. پرتکل کارتاهانا در اصل برای قانونمند کردن و ایمنسازی زیست فناوری شکل گرفته است و نه برای توسعه و ترویج آن در بین جوامع! ولی یکی از عمده مشکلات قانون ایمنی زیستی کشور، جهت گیری آن به سمت تولید کنندگان و وارد کنندگان و حفظ منافع آنها می باشد (تا حفظ منافع ملی زیست محیطی و مصرف کننده) و شاید بتوان گفت این جهت گیریها به خاطر این است که نگارش این قانون توسط تولید کنندگان و صاحبان شرکتهای این محصولات نگاشته شده است و این مغایر با هدف و چارچوب پروتکل کارتاهانا میباشد. در ذیل برخی مواردی که در قانون ایمنی زیستی پوشش داده نشده است اشاره شده است:
دیدگاه های مختلف در خصوص تراریخته در کشور:
غالب دیدگاه افراد در کشور به شرح ذیل می باشد:
سناریو غلط برخی از مدافعان محصولات تراریخته در کشور
متاسفانه امروز در کشور بهره برداری از فرصتهای فناوریهای نوین به علت برخوردهای سیاسی و نه علمی و همچنین توجه به منفعتهای اقتصادی و شخصی به تهدید تبدیل گشته است. جریانی انحرافی در کشور وجود دارد، که قصد دارد بیوتکنولوژی یا زیست فناوری را مساوی تراریخته معرفی کند و بگوید هر کس با تراریخته مخالف است، با بیوتکنولوژی مخالف است پس در واقع با علم مخالف است (نباید فراموش کرد که دستکاری ژنتیکی گیاهی تنها یکی از شاخههای فرعی یکی از حوزههای رشته بیوتکنولوژی است که قلمرو آن حداقل 33 حوزه تخصصی علوم را در برمیگیرد؛ از جمله بیوتکنولوژی میکروبی، بیوتکنولوژی پزشکی، بیوتکنولوژی محیطی و دریایی، بیوتکنولوژی مولکولی، فرآورش زیستی و بیوتکنولوژی کشاورزی (گیاهی)).
نفوذ برخی مدافعان اصلی کشت و مصرف این محصولات در سیستم مدیریتی و بدنه تصمیم گیری کشور (دولت و سازمانهای دولتی) به جهت پیشبرد اهدافشان مشهود میباشد. برخی از این افراد با داشتن مسئولیت در تخصیص بودجه، مسئولیت در پژوهشگاهها و پژوهشکدهها با اولویت دهی به طرح ها، تشکیل شرکتهای به ظاهر دانش بنیان و استفاده از زیر ساختهای دولتی در جهت منافع شخصی خود، منافع ملی کشور را دچار اختلال کردهاند.
مقام معظم رهبری در بند 1. 8 سیاست های کلان ابلاغی محیط زیست به روشنی در مورد کشاورزی سالم و ارگانیک نظر داده اند در این بند آمده است: محصولات کشاورزی سالم و ارگانیک منبع: http://www.leader.ir/fa/content/13865/
یکی از مصادیق بارز حرکت این افراد، سند برنامه ششم توسعه دولت میباشد، در قسمت راهبردها، سیاستها و اقدامات اساسی صفحه 360 ، بخش علم و فناوری این سند عنوان " تولید و تجاری سازی انبو ه کودهای زیستی، سموم زیستی و محصولات تراریخته با اولویت برنج و پنبه تراریخته " نوشته شده است این درحالی است که به نظر بسیاری از محققین و صاحبنظران لازم است در راستای مصونیت و بی اثر کردن تهدیدات به منظور کاهش آسیب پذیری و پایداری در برابر امنیت غذایی مردم، محیط زیست و سلامت جامعه، تا تکمیل زیرساختهای رصد و پایش، تشخیص، کنترل و نظارت و بازنگری قوانین و مقررات، دستورالعملها و آیین نامه های مربوطه، از هرگونه رهاسازی، تولید تجاری و واردات بی رویه این محصولات جلوگیری به عمل آید.
و در نهایت به سئوالات اصلی مردم که مصرف کنندگان اصلی این محصولات هستند بطور شفاف پاسخ داده شود زیرا مردم حق دارند بدانند و حق انتخاب دارند این سئوالت اصی اینهاست
منبع: اقتصاد تایمز
شما می توانید مطالب و تصاویر خود را به آدرس زیر ارسال فرمایید.
bultannews@gmail.com