پایان مذاکرات کشورهای خزر در مسکو

در نشست مسکو که با حضور هیئت ایرانی به‌سرپرستی ابراهیم رحیم‌پور معاون آسیا و اقیانوسیه وزارت امور خارجه برگزار شد، نتایج مذاکرات برگزار شده قبلی بررسی و درباره موضوعات در دستور کار رایزنی شد.

معاونان وزارت خارجه ایران، روسیه، قزاقستان، ترکمنستان و جمهوری آذربایجان در این مذاکرات درباره متن کنوانسیون رژیم حقوقی دریای خزر مذاکره کردند.

در پایان این نشست که در ساختمان وزارت خارجه مسکو برگزار شد، نیز بیانیه چهل و پنجمین جلسه کارگروه ویژه تدوین کنوانسیون رژیم حقوقی دریای خزر امضا شد.

تدوین رژیم حقوقی جدید دریای خزر یکی از مهم‌ترین مسائل پنج کشور حاشیه این دریا پس از فروپاشی شوروی در سال 1991 بوده که تاکنون پیشرفت‌هایی در این زمینه حاصل شده است.

دریای خزر افزون بر موقعیت حساس راهبردی و ارتباطی بین کشورهای ساحلی و همچنین زیست‌محیطی به‌عنوان بزرگترین دریاچه کره زمین که بیش از 1200 کیلومتر طول و 320 کیلومتر پهنه میانگین دارد، بر پایه پژوهش‌های انجام شده حدود 50‌ میلیارد بشکه نفت و  257تریلیون فوت‌مکعب گاز طبیعی دارد.

رؤسای جمهوری پنج کشور حاشیه خزر در نخستین نشست سران که اردیبهشت ماه 1381 در عشق‌آباد ترکمنستان برگزار شد، درباره مبارزه با آلودگی محیط زیست و نیز راه‌های حفاظت از بزرگترین دریاچه جهان به تفاهم کلی رسیدند و زمینه امضای کنوانسیون محیط زیست خزر موسوم به «سند تهران» فراهم شد که 14 آبان 1382 در ایران به امضای بلندپایه‌ترین مقام‌های محیط زیست پنج کشور ساحلی رسید.

این سند بعدها به‌عنوان اولین سند حقوقی مرتبط با دریای خزر به تصویب نهایی مجالس مقننه کشورهای ساحلی رسید و اجرایی شد.

دومین نشست سران کشورهای ساحلی خزر نیز مهرماه 1386 در تهران برگزار شد که در آن همکاری‌های امنیتی و نظامی با هدف مبارزه علیه افراط‌گرایی و تروریسم مورد تأکید قرار گرفت.