"كاربر خوش شانس" واژه‌اي براي قمار با كاربران ايراني

بر اساس آمارهاي رسمي كشور ما 26 ميليون كاربر اينترنتي دارد كه از اين تعداد، 24 ميليون كاربر داراي آدرس پست الكترونيكي هستند.

 كلاهبرداري اينترنتي كه از چند سال پيش شروع شده است در حالي اين روزها افزايش يافته كه در سال جاري، كاربران تمايل بيشتري به اينترنت پرسرعت و دائم پيدا كرده‌اند و كاربران به صورت دائم از اينترنتي بهره مي‌برند كه مانند dial up با مشكلاتي همچون سرعت پايين و قطع شدن پياپي روبه‌رو نيست و كاربر به صورت شبانه روزي با ايميل‌هاي خود سروكار دارد.

شما برنده شده ايد!
Whold you winner! "آدرس الكترونيكي شما در لاتاري ما برنده شده است لطفا براي انجام مراحل ثبت نام شماره تلفن و مشخصات كامل خود را به همين ميل ارسال و پس از انجام اين مراحل مبلغ ... دلار را به اين شماره حساب واريز كنيد."

اين ترجمه جمله‌اي است كه اين روزها توسط يك پيام الكترونيكي براي كاربران اينترنتي فرستاده مي‌شود و سعي مي‌كند با فريب دادن كاربر و ايجاد اين احساس در او كه بين همه آدرس‌هاي الكترونيكي دنيا شانس به او رو كرده و برنده شده است، كاربر را تحريك به پرداخت پول براي انجام مراحل ثبت نام كند. موضوع جالب توجه در اين بين، محتواي اين پيام‌هاي الكترونيكي است كه با زبان انگليسي نوشته شده و همين موضوع در فريب مخاطب كمك مي‌كند. زيرا اين امكان وجود دارد مخاطب احساس كند كه اين پيام توسط يك شركت معتبر لاتاري در خارج از كشور براي او فرستاده شده است. اين در حالي است كه اين پيام الكترونيكي را يك كاربر معمولي حتي از داخل كشور هم مي‌تواند فرستاده باشد تا به اين ترتيب با فريب رواني مخاطب، به اهداف خود دست يابد.

كلاهبردار مجازي، ردپا به جا نمي گذارد
از سوي ديگر چه در داخل كشور و چه در خارج، سايت‌هاي تبليغاتي‌اي هستند كه پيام‌هاي متقاضي را در ازاي گرفتن پول به آدرس‌هاي الكترونيكي زيادي كه در اختيار دارند مي‌فرستند.

اما نكته‌اي كه در اين كلاهبرداري و سودجويي وجود دارد اين است كه برخلاف بعضي از كلاهبرداري‌هاي ديگر پيگيري اين كلاهبرداري و دستيابي به مجرم بسيار سخت‌تر از شيوه‌هاي كلاهبرداري و پول دزدي قديمي است. چرا كه همه چيز در فضاي مجازي رخ مي‌دهد و كاربران بايد بدانند كه كنترل و پيگيري فضاي مجازي بسيار سخت‌تر از پيگيري جرم‌هاي مشابه در فضاي واقعي است.

بر همين مبنا كاربران اينترنتي بايد دانش خود را بالا برده و با آگاهي از اين مسائل از اعتماد به هر پيامي پرهيز كنند. چرا كه عمق آگاهي اين كلاهبردارن مجازي از فريبهاي رواني زماني آشكار مي‌شود كه درابتدا براي جلب رضايت مخاطب خود هيچ حرفي از پرداخت پول نمي‌زنند. آن‌ها در ابتدا از مخاطب خود مي‌خواهند كه آدرس و تلفن خود را بدهد تا به اين صورت اعتماد او را جلب كنند و پس از بيان جملاتي با محتواي اينكه شما برنده خوشبخت ما هستيد و تا چند روز ديگر مراحل نهايي واريز پولي كه برنده شده‌ايد (كه در اكثر اوقات مبلغ كلان و وسوسه كننده‌اي است) به حساب شما انجام خواهد شد، شرايط را براي درخواست نهايي خود فراهم مي‌كنند. آن‌ها در پايان با آوردن اين جمله كه "كاربر خوش شانس! شما بايد براي نهايي شدن كارهاي ثبت نام مبلغ...دلار را به اين شماره حساب واريز كنيد پروژه كلاهبرداري خود را كامل مي‌كنند.

حتي گاهي اوقات مبالغ درخواستي آنها زياد هم نيست كه دليل اين امر تشويق بيشتر كاربر به پرداخت آن است؛ زيرا اين پيام در عين اينكه براي شما فرستاده شده، براي چندين ميليون كاربر ديگر هم ارسال مي‌شود و به اين ترتيب با دريافت اين مبلغ از هر كدام مبالغ هنگفتي به جيب مي‌زنند.

"فريب دهنده" و "فريب خور" تربيت اجتماعي ندارند
اما اين مسئله مانند هر پديده ديگري در جامعه تبعاتي خواهد داشت و به دليل به روز بودن آن، نيازمند آموزش‌هاي اجتماعي جديد است. دكتر غلامرضا جمشيدي‌ها جامعه شناس، يكي از مهمترين مسائل را در جلوگيري از اين مشكل را لزوم تربيت اجتماعي مي‌داند چرا كه به باور وي چه فرد فريب دهنده و چه فريب خورده از اين تريبت محروم بوده‌اند و به همين دليل به اين مسئله گرفتار مي‌شوند. به گفته وي، افرادي كه سعي مي‌كنند با استفاده از تكنولوژي‌هاي مدرن مخاطب را فريب دهند و از اين راه به كسب مال نامشروع بپردازند به طور قطع ارزش‌هايي همچون احترام به حقوق و اموال ديگران در روند جامعه پذيري برايشان دروني نشده است.

همچنين در طرف مقابل اين افراد، فردي هم كه فريب مي‌خورد دچار كمبودهاي اجتماعي و اختلالاتي همچون عدم اعتماد به نفس است كه سعي دارد با كسب پول از اين طرق كمبودهايش را برطرف كند، اما پس از اين كه اموال خود را از دست مي‌ دهد به همان دلايل قبلي، دلسردي شديد و بي اعتمادي در وي ايجاد مي‌شود كه او را از ادامه فعاليتهاي اجتماعي باز مي‌دارد.

كدام گروه ها بيشتر طعمه مي‌شوند؟
اما نكته بسيار مهمي كه اين جامعه شناس به آن اشاره مي‌کند اين مسئله است كه اكثريت اين افراد فريب خورده دختران جوان و برخي بازنشستگان هستند. اين استاد دانشگاه در پاسخ به اين سؤال كه گسترش اين موضوع چه مشكلات اجتماعي‌اي را به وجود خواهد آورد، پاسخ داد: «گسترش اين موضوع در درجه اول باعث از بين رفتن سرمايه‌هاي اقتصادي خانواده‌ها و در مراحل بعد باعث افزايش بي اعتمادي اجتماعي مي‌شود. او ادامه داد كه راه مبارزه با اين كلاه برداري مدرن تنها و تنها آگاهي بخشي به جامعه است كه در اين رابطه صداوسيما مي‌تواند نقش موثري داشته باشد.»