فرهنگ در رسانه

گروه فرهنگی - امروزه رسانه ای نیست که فعالیت داشته باشد و به مقولات فرهنگی توجهی نکند. چه اینکه فرهنگ و رسانه دو روی یک سکه بوده و اصلاً نمی‌توان دم از کار رسانه ای زد ولی مقولات فرهنگی را نادیده گرفت. در این شرایط، یکی از مهمترین رسانه‌هایی که از قدیم الایام و به طور مدام، موضوعات فرهنگی را مورد بررسی قرار داده است، روزنامه‌ها بودند. تا جایی که بعید است تا امروز روزنامه منتشر شده باشد که هیچ بهره ای از فرهنگ نبرده باشد.

به گزارش بولتن نیوز، در روزگار ما نیز روزنامه های موجود با گرایشات سیاسی و فکری گوناگون، دست به این کار زده و در قالب‌های مختلف، به مسائل فرهنگی می پردازند. اما نکته اینجاست که این همه تولیدات فرهنگی منتشر شده در روزنامه‌ها برای دیده شدن پا به این جهان گذاشته اند. به عبارت دیگر، مطلبی که دیده نشود گویی اصلاً تولید نشده است. اما آیا با حجم انبوه سایت‌ها و مجلات و روزنامه‌ها و رسانه‌های مختلف دیگری که وجود دارد، می‌توان به همه آن‌ها پرداخت و مطالب شان را از نظر گذراند؟ جواب معلوم است…

به همین دلیل ما دربولتن نیوزسعی کرده‌ایم تا از این به بعد و در قالب صفحه«فرهنگ در رسانه»به بازخوانی و بازنشر اصلی‌ترین مطالب فرهنگی روزنامه‌ها بپردازیم. به عبارت دیگر، «فرهنگ در رسانه»تلاشی است برای تبلور روزانه تراوشات فرهنگی روزنامه های کشور. تا به این طریق، حداقل اصلی‌ترین مقولات فرهنگی که در روزنامه‌ها منتشر شده است، توسط مخاطبین دیده شود. البته ما از همین جا، دست همکاری خود را به سمت همگان دراز کرده و از همه کسانی که تمایل دارند به انحای مختلف در این زمینه به ما کمک کنند، دعوت می‌کنیم تا در کنار ما، به ارتقای صفحه«فرهنگ در رسانه»کمک کنند.

آرمان، آفتاب یزد، ابتکار، اعتماد، افکار، اطلاعات، ایران، تفاهم، جام جم، جوان، جمهوری اسلامی، حمایت، خراسان، راه مردم، حمایت، روزان، رویش ملت، سیاست روز، شرق، شهروند، قانون، قدس، کیهان، مردم سالاری، وطن امروز و همشهری روزنامه هایی هستند که روزانه به آن‌ها پرداخته و سعی می کنیم گلچینی از بهترین های آنها را در یک سبد فرهنگی به خدمت شما عرضه کنیم.

*****

آرمان / رونمايي از آثار جديد استاد محمود فرشچيان

دو اثر نفيس و فاخر از استاد محمود فرشچيان در هفته آينده رونمايي مي‌شود. سيدحسن صائب به نمايندگي از محمود فرشچيان از رونمايي دو اثر فاخر و نفيس وي به نام‌هاي «شام غريبان» و «آسمان چهارم» در موزه استاد محمود فرشچيان خبر داد و گفت: يكشنبه آينده ۱۵شهريور مقرر شده است تا در موزه استاد محمود فرشچيان واقع در كاخ موزه سعدآباد، در ساعت۱۷ با حضور فرهيختگان علم و هنر و دوستداران هنر اين سرزمين و نيز حضور خود استاد محمود فرشچيان از دو اثر فاخر رونمايي شود. محمود فرشچيان استاد بزرگ حوزه نقاشي سال ۱۳۰۸ در اصفهان‌زاده شد. فرشچيان نقش مهمي در معرفي هنر ايران به صحنه بين‌المللي هنر ايفا كرده است. كتاب‌ها و مقالات منتشر شده بي‌شماري درباره آثار استاد فرشچيان وجود دارد و به زبان‌های مختلف ترجمه شده است.

*****

آفتاب یزد / تفاوتی میان یک فیلم ویدیویی و سینمایی قایل نیستم

شهرام مکری کارگردان و مدرس سینما گفت: جشنواره‌های تخصصی مانند جشنواره فیلم کوتاه، مستند و فیلم‌ ویدیویی به معرفی و شناسایی استعدادهای کمتر شناخته شده در حوزه‌های متفاوت صنعت سینمای کشور از جمله در حوزه فیلمنامه و کارگردانی کمک می‌کند. شهرام مکری با تاکید بر لزوم برگزاری جشنواره فیلم‌های ویدیویی گفت :به نظرم با توجه به فضای امروز سینمای ایران، فیلم های ویدیویی خیلی ارزشمند هستند. کارگردان «ماهی و گربه» تاکید کرد:

من هرگز تفاوتی میان یک فیلم ویدیویی و سینمایی قایل نشده ام چرا که تفاوتی میان آنها دیده نمی‌شود.آیا صرفا به خاطر اینکه مثلا نوع دوربین ممکن است فرق کند یا در شبکه خانگی پخش می‌شود ؟ خوشبختانه با پیشرفت تکنولوژی تفاوت‌ها هم کمتر شده و امروزه حتی با دوربین‌های یکسانی می شود هر دو گونه را ساخت. این کارگردان در ادامه افزود: اگر بخواهیم قوانین زیبایی شناسانه را هم در نظر بگیرم قطعا تفاوت خاصی وجود ندارد چرا که هر اثر هنری بازتابی از زیبایی شناسی خاص به وجود آورنده خود است و هر کسی برای کارش یک شناسنامه هنری دارد. امروز با کوچکتر شدن سالن‌های سینمایی و در مقابل بزرگتر شدن تلویزیون‌ها و آمدن سینمای خانوادگی به منازل می شود بیشتر از گذشته به روی فیلم های ویدیویی به عنوان یک ژانر حرفه ای سرمایه گذاری کرد و این مقوله را به میان مردم آورد.

وی با بیان این مطلب که امروزه دیگر در آثار سینمایی نیز مرزی دیده نمی‌شود، تصریح کرد:دیگر مرزها شکسته شده است و تعاریف قدیمی و سابق درباره نوع لنز و اندازه نماها کاربرد ندارد.اگر منظور ما از تفاوت بین فیلم ویدیویی و بلند بازار ارائه آنها باشد هم، چه در سینما یا در شبکه خانگی باز هم موارد نقض بسیاری پیدا می‌کنیم . به نظرم تنها تفاوت میان این دو گرفتن مجوز و کارهای اداری است که این هم نمی‌تواند مبنای ارزش گذاری خوب یا بد بودن فیلم باشد.به هر حال هر فیلمی که بیشتر از 80 دقیقه باشد از نظر من بلند است و مهم نیست که با چه مدیومی ساخته شده باشد. مکری درباره برگزاری جشنواره فیلم یاس گفت: به نظرم برگزاری این جشنواره یک فرصت و امکان برای فیلم سازان فیلم های ویدیویی فراهم می کند.

این جشنواره باعث می شود که این مدیوم مخاطب‌های خاص خود را بشناسد و گرد هم آورد.مخاطبانی که تا پیش از این نادیده گرفته شده بودند.همچنین جشنواره فیلم یاس باعث معرفی و شناسایی استعداد های کمتر شناخته شده در حوزه های متفاوت صنعت سینمای کشور از جمله در حوزه فیلمنامه و کارگردانی می شود. سومین جشنواره بین‌المللی فیلم ویدیویی یاس اول تا ششم مهر ماه سال جاری در استان مازندران ، توسط موسسه رسانه‌های تصویری و به دبیری حسین مسافر آستانه برگزار می‌شود.

*****

آفتاب یزد / این دولت به نظر مراجع احترام می‌گذارد

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی از فیلم رستاخیز به‌ عنوان یکی از آثار فاخر سینمای ایران نام برد که بدون حمایت دولتی ساخته ‌شده است. به گزارش خبرآنلاین، علی جنتی که مهمان برنامه نگاه یک بود، گفت که اصلاحات زیادی در این فیلم صورت گرفته اما کماکان یک مسئله باقی‌مانده که آن نمایش چهره‌‌ حضرت ابوالفضل (ع) است. او افزود: بین مراجع اتفاق‌نظری در مورد نمایش چهره شخصیت‌های غیرمعصوم وجود ندارد. برخی از مراجع معتقدند که نمایش چهره شخصیت‌هایی که معصوم نیستند، مشکلی ندارد و برخی هم بر این عقیده هستند که نمایش چهره این بزرگواران هم جایز نیست.

علی جنتی گفت: فیلم «رستاخیز» یکی فیلم ارزشی و دینی است، اما به دلیل نمایش دادن چهره حضرت ابوالفضل (ع) و مخالفت برخی از مراجع با آن فعلاً امکان نمایش ندارد و اگر چهره بازیگر این نقش با نور پوشانده شود، مشکلی از لحاظ نمایش نخواهد داشت. او تاکید کرد که این دولت به نظر مراجع احترام می‌گذارد و به همین خاطر فیلم «رستاخیز» را اکران نکرده. به گفته جنتی وزارت ارشاد و دولت اصلاً به دنبال این نیستند که بگویند هر مرجعی مقلدان خودش را دارد و به خاطر حفظ حرمت مراجع این تصمیم را گرفته‌اند. مجری برنامه از وزیر ارشاد پرسید که در زمان صدور مجوز چرا به این مسائل توجه نمی‌شود تا این مشکلات در زمان اکران به وجود نیاید؟ وزیر ارشاد هم پاسخ داد: زمان ساخت این فیلم در دوره‌ ما نبوده و از سال‌ها قبل این ساخت این فیلم شروع‌ شده است. ضمن این‌که کارگردان و عوامل ساخت فیلم با توجه به این‌که بین مراجع اتفاق نظری در این زمینه وجود ندارد چنین تصمیمی را گرفته‌اند.

او با اشاره به ساخت سریال «مختارنامه» در تلویزیون ایران و مسائلی که برای نمایش چهره حضرت ابوالفضل (ع) در این سریال پیش آمد گفت: فیلم آقای درویش بدون کوچک‌ترین حمایت دولتی و با هزینه‌ افراد علاقه‌مند به این حوزه ساخته‌شده، اما سریال «مختار» با سرمایه صداوسیما ساخته شد و روز تمام مراحل ساخت آن‌هم نظارت وجود داشت، حالا سوال من این است که صداوسیما چرا در زمان ساخت سریال «مختارنامه» به این مسئله توجه نداشت؟ جنتی گفت: فیلمنامه این فیلم را شخصیت‌های دینی و کارشناسان برجسته‌ای خوانده‌اند و متن آن را تایید کرده‌اند و این فیلم یکی از آثار فاخر سینمای ایران است که در حوزه دین و ارزش‌ها ساخته‌ شده است.

*****

ابتکار / رهبر ارکستر آلمان باید تغییر کند

سخنگوی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی اعلام کرد که ایران مخالفتی با حضور ارکستر ملی آلمان در کشور ندارد، به شرط آن‌که مدیریت و رهبر این ارکستر که تابعیت اسرائیلی دارد‌، تغییر کند.

حسین نوش‌آبادی در پاسخ به پرسشی درباره حضور و اجرای ارکستر ملی آلمان در ایران که با آن مخالفت شده است،‌ بیان کرد: ما نمی‌دانیم که بازی پشت صحنه صهیونیست‌ها چیست و مطلع نیستیم که انگیزه برخی مسوولان رژیم صهیونیستی از طرح موضوع و نارضایتی از حضور ارکستر ملی آلمان در ایران چه بوده است. با این حال، سیاست‌های رسمی جمهوری اسلامی ایران و مواضع اصولی و مستحکمی را که جزو باورهای ما و سیاست‌های کلی نظام است، می‌دانیم و بر آن اساس عمل می‌کنیم. وی اظهار کرد: بررسی‌های ما نشان داده که رهبر این گروه، انتساب و وابستگی ملی و هویتی به اسرائیل دارد، در اسرائیل بزرگ شده و پدر و مادرش هم در آنجا زندگی کرده‌اند. بنابراین شائبه وابستگی به آن کشور که از نظر ما، کشوری نامشروع است، وجود داشت. او همچنین گفت: مواردی مطرح شده مبنی بر این‌که رهبر ارکستر ملی آلمان با وجود این‌که جزو اتباع اسرائیل است، اما مخالفت‌هایی با این رژیم دارد. در حالی که این موضوع اثبات نشده و ما هم به‌دنبال آن نیستیم. ضمن این‌که با اصل سفر ارکستر آلمان به ایران مخالفتی نداریم، بلکه مخالفت ما با کسی است که رهبری این گروه را برعهده دارد. فردی که چند تابعیتی است و یکی از تابعیت‌هایش اسرائیلی است.

*****

اطلاعات / بیست و هفتمین جلسه شورای راهبردی زنان فرهیخته برگزار شد

بیست و هفتمین جلسه شورای راهبردی زنان فرهیخته دانشگاه آزاد اسلامی‌به ریاست دکتر فاطمه طباطبایی و با حضور اعضا برگزار شد.

به گزارش مرکز حوزه ریاست و روابط عمومی‌دانشگاه آزاد اسلامی، دکتر پاکیده دبیر شورا به ارائه گزارشی از روند فعالیت‌های شورا پرداخت.

وی با اشاره به تعاملات شورای راهبردی زنان فرهیخته دانشگاه آزاد اسلامی‌با شوراهای استانی زنان فرهیخته گفت: اولویت‌های پژوهشی معاونت زنان ریاست جمهوری به شوراهای استانی ارسال شده تا پروژه‌های تحقیقاتی انجام شود.

در ادامه جلسه، طرح سفارشی شورا با عنوان «بررسی مسائل و مشکلان زنان دانشگاهی از رهگذر اسناد پژوهشی» توسط دکتر کبری روشنفکر (مجری طرح) ارائه شد و مورد نقد و بررسی قرارگرفت و مقرر شد دستاوردهای این تحقیق برای نهادهای تصمیم گیرنده دانشگاه آزاد اسلامی‌ارسال شود.

در ادامه آیین نامه شوراهای استانی زنان فرهیخته با توجه به تغییرات ایجاد شده در طرح تجمیع دانشگاه آزاد اسلامی، مورد بازبینی قرار گرفت.

همچنین مقرر شد بعد از ابلاغ این آیین نامه و انتخاب روسای شوراهای استانی زنان فرهیخته در ۱۸ استان باقیمانده فعالیت‌های شوراهای استانی منسجم شود.

واگذاری دوره‌های کاردانی

در بیست و دومین جلسه هیات رییسه و شورای سازمان سما که با حضور دکتر میرزاده و دکتر زرهانی سرپرست جدید سازمان سما برگزار شد، بودجه سال ۹۴ حوزه ستادی سازمان و آیین نامه شورای نظارت و هماهنگی استان‌ها به تصویب اعضا رسید.

به گزارش مرکز حوزه ریاست و روابط عمومی‌دانشگاه آزاد اسلامی، در این جلسه دکتر میرزاده با بیان اینکه سازمان سما یکی از مهم ترین سازمان‌های وابسته به دانشگاه آزاد اسلامی‌است، اظهار داشت: توسعه مدارس سما و آموزشکده‌های آن در تمامی‌کشور به ویژه مناطق محروم باید در اولویت قرار بگیرد تا این مناطق نیز از امکانات سما بیشتر بهره مند شوند.

دکتر میرزاده با اشاره به کاهش جمعیت کشور و به تبع آن کاهش متقاضیان ورود به دانشگاه‌ها ، گفت: اعطای مجوز به بیش از ۲۶۳۰ موسسه آموزش عالی در دولت گذشته باعث شد تا دانشگاه آزاد اسلامی‌با چالش‌های جدی روبرو شود.

وی افزود: توسعه تحصیلات تکمیلی آثار مثبت اقتصادی و اجتماعی بسیاری را نیز برای کشور در پی داشت اما متاسفانه برخی مغرضان با جوسازی‌های خود این گونه القا کردند که افزایش شهریه دانشگاه آزاد اسلامی‌که هر ساله با مجوز وزارت علوم صورت می‌گیرد ناعادلانه است و این در حالی است که در شهر تهران مدارسی وجود دارند که شهریه آنها معادل شهریه دوره دکترای دانشگاه آزاد است.

وی همچنین پیشنهاد داد دوره‌های کاردانی در واحدهایی که در آنها تحصیلات تکمیلی وجود دارد، حذف و به آموزشکده‌های سما واگذار شود که مقرر شد این موضوع برای بررسی بیشتر در هیات رییسه دانشگاه مطرح شود.

دکتر طه‌هاشمی‌معاون فرهنگی اجتماعی دانشگاه آزاد اسلامی‌نیز در این جلسه، با بیان اینکه میان دانشگاه و مدارس احساس انقطاع می‌شود، گفت: شخصیت جوانانی که وارد دانشگاه‌ها می‌شوند تقریبا شکل گرفته است، بنابراین اگر به دنبال ایجاد هنجارهای فرهنگی و اجتماعی در جوانان هستیم باید از مدارس این برنامه‌ها را اجرا کنیم.

*****

اطلاعات / دیدار ۳ دیپلمات از نمایشگاه« صلح و سلام » در نیاوران

سید عباس عراقچی ، مجید تخت روانچی و سید صادق خرازی سه دیپلمات سرشناس و باسابقه کشور با حضور در فرهنگسرای نیاوران از نمایشگاه خوشنویسی "صلح و سلام” دیدار کردند.

به گزارش روابط عمومی‌فرهنگسرای نیاوران، در‌این دیدارها که با همراهی سید عباس سجادی مدیرعامل بنیاد آفرینش‌های هنری نیاوران صورت گرفت،‌هادی دربان حسینی خالق‌این آثار توضیحاتی پیرامون‌این نمایشگاه ارائه داد.

نمایشگاه خوشنویسی «صلح و سلام» مجموعه آثاری همراه با خوشنویسی لاتین از‌هادی دربان حسینی با موضوع صلح است که از جمعه ۳۰ مرداد در فرهنگسرای نیاوران گشایش یافت و روز جمعه ششم شهریور ماه به پایان رسید.

سید عباس عراقچی معاون امور حقوقی و بین‌المللی وزارت امور خارجه و عضو ارشد تیم مذاکره کننده هسته‌ای پس از دیدار از‌این نمایشگاه در گفت و گو با روابط عمومی‌فرهنگسرای نیاوران پیرامون نمایشگاه صلح و سلام گفت:نمایشگاه بسیار زیبا و پر معنی را شاهد بودیم. ابتکار بسیار خوبی صورت پذیرفته که بحث صلح را در ادبیات جهانی نشان می‌دهد و گزیده‌هایی از ادبیات هر قوم و ملیت و کتابی را از شعرا و پیامبران مورد احترام جهانیان در‌این آثار می‌بینیم.

معاون امور حقوقی و بین‌المللی وزارت امور خارجه افزود:این نمایشگاه به عنوان‌ایده‌ای که مبلغ صلح است و به عنوان یک حرکت فرهنگی بر علیه خشونت،کشتار و جنگ بسیار ارزشمند است و می‌تواند کمک کند به جلوگیری از افراطی‌گری و خشونت در سراسر جهان. از سویی دیگر‌این آثار در بطن خودش معرفی هنر اصیل‌ایرانی را دارد و فرهنگ و خط و ذوق و سلیقه‌ایرانی در‌این کارها به خوبی دیده می‌شود و حتما یک گام موثر در پیشبرد اهداف دیپلماسی فرهنگی جمهوری اسلامی‌ایران خواهد بود. امیدوارم بخش دیپلماسی عمومی‌وزارت امور خارجه نیز با همکاری نهاد‌های فرهنگی کمک کنند تا‌این آثار در عرصه بین‌المللی به خوبی عرضه شود.

مجید تخت روانچی معاون اروپا و آمریکای وزارت امور خارجه نیز در پایان دیدار از‌این نمایشگاه اظهار کرد: نمایشگاه بسیار خوبی بود. پیام صلح و دوستی در آموزه‌های دینی ما به وضوح دیده می‌شود.‌ اینجا هم از شاعران‌ایرانی استفاده شده و هم از سخنان گوهربار پیشوایان دینی و بزرگان در زمینه صلح و دوستی. موضوعات بسیار خوبی انتخاب شده و خط زیبا و تذهیب بسیار قشنگ و ترجمه‌ای که شده است برای کسانی که فارسی زبان نیستند می‌تواند مفید و قابل استفاده باشد. تبریک می‌گویم به برگزار کنندگان و کسانی که‌این نمایشگاه را خلق کرده‌اند‌. قطعا‌این نمایشگاه‌ها پیام ما را به دنیا بهتر می‌رساند.ارائه‌این کار‌ها فرهنگ‌ایرانی اسلامی‌ما را ترویج می‌دهد و از‌این تیپ کار‌ها باید در خارج از کشور بیشتر عرضه شود تا جایی که وزارت امور خارجه در توان دارد در جهت اعتلای فرهنگ اسلامی‌ایرانی سفارتخانه‌های خودمان در خارج از کشور را تشویق می‌کنیم تا چنین آثاری را به نمایش بگذارند.

دکتر صادق خرازی نیز پس از دید‌ن آثار نمایشگاه صلح و سلام در فرهنگسرای نیاوران گفت: ابتکار بسیار نو و جالبی بود. همیشه هنر فلسفه و‌اندیشه می‌تواند پیام آور باشد.آنچه که مهم است پیام‌این مجموعه بود. پیامی‌مفهومی‌که نشان می‌دهد هنرمند با شناخت مقتضیات زمان و شناخت از ضروریات انسان و جهان توانسته کار بسیار بزرگی را به انجام برساند و با مفاهیم مشترک جامعه جهانی ابلاغ پیام کرده است.صلح نیاز جهان امروز است. انسان بدون صلح نمی‌تواند امنیت و آرامش را تجربه کند. فضیلت صلح در همه ادیان الهی و فرهنگ‌های گوناگون به عنوان یک فضیلت ماندگار است. هنرمندی که توانسته تشخیص دهد که ضرورت امروز جامعه بشری چیست و به ابتکار خودش به خلق آثاری پرداخته که‌این آثار می‌تواند تاثیرات جهانی به روی ملل بگذارد قابل ستایش است.

*****

اطلاعات/ استاد سیدهادی خسروشاهی: یادی از فرهیخته مرد روزگار

با استاد عبدالحسین حائری از نیم قرن پیش آشنایی داشتم. او از دوستان نزدیک برادر بزرگم، آیت‌الله سید احمد خسروشاهی بود که از شاگردان برجسته حوزه درسی آیت‌الله حاج شیخ عبدالکریم حائری، مؤسس حوزه علمیه قم به شمار می‌رفت. در طول این زمان، بارها و بارها با استاد حائری در قم و تهران دیدار داشتم و همواره این دیدارها در چهارچوب فرهنگ و کتاب، آثار ارزشمندی داشت.

در دورانی که به دنبال اسناد سیدجمال‌الدین اسدآبادی بودم و می‌دانستم که اسناد و کتابهای باقی‌مانده سید در خانه امین‌الضرب، به کتابخانه مجلس شورای ملی اهدا شده و به آنجا انتقال یافته است، یکی از مشتریان ثابت بررسی این کتابها و اسناد بودم و به لطف استاد حائری، آنچه لازم داشتم در اختیارم قرار می‌گرفت تا کپی‌برداری کنم و ایشان حتی هزینه کپی‌برداری‌ها را هم نمی‌گرفت و می‌گفت: «قبلاً دریافت شده است!»

هرگز یادم نمی‌رود که بار اول، خود استاد همراه من به بخش اسناد مربوط به سید آمد و آثار باقی‌مانده از او را که در یکی دو ویترین قرار داشت، نشانم داد و توضیحاتی هم درباره بعضی از آنها داد. در مراجعات بعدی، مسئول بخش در را باز می‌کرد و من به پژوهش و بررسی کتابهای سید، که اغلب با حواشی و به خط خود او مزین بود، می‌پرداختم و آنچه لازم داشتم، یادداشت می‌کردم و استاد حائری کپی آنها را به من می‌داد. یکی دو بار مسئول بخش یا کلیددار مرکز و اسناد در کتابخانه نبود و استاد حائری کلید آنجا را می‌داد که خود به تنهایی بروم و آنچه می‌خواهم، یادداشت کنم تا بعد، کپی آنها را بدهند.

یک بار به شوخی گفتم: استاد، گویا بعضی از رنود کتابهای خطی «نفیس» را به دلیل اینکه خود اهل کتاب «نفیسی» هستند، همراه برده‌اند. اولاً این امر صحت دارد یا نه و ثانیاً نکند که ما را هم شوق داشتن نفایس به سر زند؟ چرا کلید را به من می‌دهید؟!

استاد که اهل معنی و معرفت و صاحب مقام در عرفان بود، خندید و گفت: «موضوع اول البته صحت دارد» و نسخه‌ای را که روی میزش بود، نشان داد و گفت: «این از همان نسخه‌هایی است که در دست اهل نفائس قرار گرفته و از کتابخانه خارج شد؛ ولی اکنون به محل خود برگشته است. اما درباره جناب عالی با توجه به ریشه خاندان و بستگی به آل البیت، تصور چنین خطائی هم گناه است! برخلاف سیستم علاوه بر کلید، اگر کتاب نفیسی را هم بخواهید به امانت ببرید، با مسئولیت خود حقیر، در خدمت شما خواهد بود» و بعد این شعر حافظ را خواند که هنوز یادم است:

در این بازار اگر سودی است، با درویش خرسند است

خدایا، منعمم گردان به درویشی و خرسندی

از لطف و حسن ظن استاد سپاسگزار شدم و باز کپی اسنادی را که می‌خواستم، گرفتم که بعضی از آنها را در «مجموعه آثار سیدجمال‌الدین حسینی» آورده‌ام که در نه جلد (شش مجلد) در قم و قاهره چاپ شده است و از جمله آنها، رساله «الواردات فی سر التجلیّات» و رساله «مرآه العارفین» است که هر دو فلسفی ـ عرفانی هستند.

استاد حائری در علم و ادب و اخلاق رشته تخصصی خود یگانه بود و در معاشرت با مردم و برخورد با مراجعان به کتابخانه از هر قشری که بودند، با ادب و احترام و اخلاق معرفتی برخورد می‌کرد. در کتاب‌شناسی تخصصی، استاد بی بدیلی بود و از آموزش دیگران، هرگز دریغ نداشت و در کمک به علاقه‌مندان، هیچ وقت کوتاهی نمی‌کرد و عشقش، کار در کتابخانه و ثبت احوال الکتب بود که به عنوان اثر جاودانه‌ای از او به یادگار مانده است. و اجره عند ربّه الغفور الرحیم.

درگذشت این مرد فرهیخته که از خاندانی اصیل و بزرگ بود، بی‌شک «ثلمه‌ای» است که قابل جبران نیست، و به همین دلیل برای اهل کتاب و علم و ادب موجب بسی تأثر و تأسف است.

درگذشت این بزرگمرد را به اهالی فرهنگ و علم و نیز به خاندان محترمش، به‌ویژه اخوان بزرگوار سلف صالح: آیت‌الله سیدعلی محقق داماد و آیت‌الله دکتر سیدمصطفی محقق داماد تسلیت می‌گویم که هر دو بزرگوار، در استمرار راه پیشینیان ارجمند خود تلاش و کوشش ارزشمند و ماندگاری دارند. حفظهما الله تعالی من شرور الزمان.

*****

جام جم / افزایش سانس‌های نمایش «محمد رسول‌الله(ص)» در کانادا

استقبال از فیلم محمد رسول الله در مونترال کانادا به حدی بوده است که سینماهای نمایش‌دهنده پاسخگوی درخواست بازدیدکنندگان نبوده و به همین دلیل دو سانس دیگر به نمایش‌های فیلم محمد در حاشیه جشنواره جهانی فیلم مونترال اضافه شد.

به گزارش تسنیم، براساس اطلاعات بدست آمده از مونترال استقبال از فیلم «محمد رسول الله(ص)» به حدی بوده است که مسئولان مربوطه جشنواره فیلم مونترال تعداد دو سانس دیگر هم برای نمایش این فیلم قرار داده اند.

بر اساس این گزارش بدلیل استقبال بی نظیر از فیلم «محمد رسول الله(ص)» در مونترال یک سالن دیگر برای نمایش این فیلم در محل سینما «Quartier Latin» ساعت 21 امشب دوشنبه به وقت مونترال کانادا اضافه شده است.

نمایش فیلم «محمد رسول الله» مجید مجیدی، ساعت 8:45 در سالن شماره 9 این مجموعه سینمایی و دیگر ساعت 9 شب در سالن شماره 10 این پردیس سینمایی به نمایش در خواهد آمد.

مجیدی روز شنبه در گزارشی که از جشنواره فیلم مونترال داده بود از استقبال گسترده از فیلم «محمد رسول الله(ص)» خبر داده بود.

کارگردان فیلم سینمایی «محمد رسول الله(ص)» گفت: بلیط های نمایش افتتاحیه کارگردان فیلم سینمایی «محمد رسول الله(ص)» از مدتها قبل فروش رفته بود و بلیط نمایش دوم هم از دو سه روز پیش تمام شده است و مردم تقاضای تکرار نمایش این فیلم را دارند. به احتمال زیاد به دلیل درخواست ایرانیان، در هفته جاری اکرانی هم در دانشگاه مک گیل خواهیم داشت و جمعیت بسیار زیادی از مسلمانان سراسر کانادا به مونترال آمدند.

ساخته جدید کارگردان «رنگ خدا» و «بید مجنون» که به تازگی به جز سینماهای ایران در جشنواره بین المللی فیلم مونترال هم اکران شده با بازی چهره هایی چون مهدی پاکدل، علیرضا شجاع نوری، ساره بیات، مینا ساداتی، محسن تنابنده و... ساخته شده است.

*****

جام جم / رئیس رسانه ملی از خبرنگار مجروح عیادت کرد

ساعتی پیش رئیس رسانه ملی با حضور در بیمارستان فارابی تهران از خبرنگار مجروح خبرگزاری صدا و سیما عیادت کرد.

به گزارش جام جم آنلاین به نقل از روابط عمومی رسانه ملی پس از انتقال سید محمدحسن حسینی خبرنگار صدا و سیما به کشور برای ادامه درمان، صبح امروز دکتر سرافراز رئیس رسانه ملی با حضور در بیمارستان فارابی از وی عیادت کرد.

دکتر سرافراز ضمن آرزوی سلامتی برای خبرنگار صدا و سیما از نزدیک روند درمان وی را پیگیری کرد .

رئیس رسانه ملی در این دیدار با بیان خاطراتی از مجروحیت خود در دوران دفاع مقدس، اظهار امیدواری کرد که هرچه سریع تر شاهد بهبود و بازگشت وی به جمع خبرنگاران صدا و سیما باشد.

در این ملاقات حسینی خبرنگار مجروح صدا و سیما با تشکر از حضور دکتر سرافراز، خود را سرباز کوچک رسانه ملی در جنگ حق علیه باطل و استکبار جهانی دانست و از اینکه توفیق جانبازی در این راه نصیب وی شده است خدا را شکر کرد.

حسینی با توصیه به پیروی از اوامر رهبر معظم انقلاب تاکید کرد: رهبری نظام نماد وحدت ملت ماست و تا زمانی که مردم با رهبری باشند هیچ آسیبی به نظام نخواهد رسید.

وی با آرزوی سلامتی برای رهبری نظام افزود: به خاطر همه محبت هایی که در این چند روز از طرف همکاران و مردم عزیز به من شده است تشکر می کنم و برای شما که از خدمت گزاران نظام هستید آرزوی سلامتی و توفیق دارم.

دکتر سرافراز هم ضمن تجلیل از روحیه بالا و مقاوم خبرنگار صدا و سیما گفت : امیدوارم به حق اباعبدلله (ع) همیشه سرافراز باشید.

رئیس بیمارستان فارابی نیز در این ملاقات توضیحاتی در خصوص روند معالجه سید محمدحسن حسینی ارائه کرد و گفت: مقرر شده است زیر نظر تیم مجرب و متخصصان جراحی چشم، مغز و اعصاب، روند درمان ایشان ادامه پیدا کند.

سید محمدحسن حسینی خبرنگار صدا و سیما در دمشق که برای پوشش خبری عملیات ارتش سوریه به ارتفاعات لاذقیه رفته بود بر اثر اصابت ترکش خمپاره مجروح شد. حسینی از جانبازان دوران دفاع مقدس است.

*****

جام جم / پیکر ۷۷ شهید تازه تفحص شده چهارشنبه وارد کشور می‌شود

فرمانده قرارگاه کمیته جستجوی مفقودین ستاد کل نیروهای مسلح گفت: پیکرهای ۷۷ شهید تازه تفحص شده، چهارشنبه از طریق مرز بین‌المللی شلمچه وارد کشور می‌شود.

سرهنگ حسین عشقی در گفتگو با مهر اظهار کرد: این شهدا در منطقه عملیاتی فاو، شرق دجله و زبیدات در کشور عراق و در عملیات های والفجر یک، خیبر و بدر و در حین تک دشمن بعثی به درجه رفیع شهادت نائل آمده اند.

مسئول تفحص شهدای ایران در عراق افزود: پیکرهای این شهدا در بیست و سومین مرحله تفحص برون مرزی کمیته جستجوی مفقودین ستاد کل نیروهای مسلح در خاک عراق کشف شده است.

وی گفت: مراسم استقبال از شهدا، ساعت ۹ صبح روز چهارشنبه با حضور مقامات لشکری و کشوری، نیروهای مسلح، خانواده شهدا و قشرهای مختلف مردم در مرز شلمچه برگزار می شود.

عشقی افزود: این شهدا پس از ورود به کشور، بعدازظهر همان روز با حضور مردم در شهرستان هویزه استقبال شده و مراسم شبی با شهدا نیز پس از اقامه نماز مغرب و عشا در کنار پیکرهای پاک این شهدا برگزار می شود.

مسئول تفحص شهدای ایران در عراق گفت: کاروان شهدا پس از بدرقه مردم هویزه به پادگان شهید محمودوند اهواز منتقل و سپس برای انجام آزمایش ها به تهران منتقل می شوند.

*****

خراسان / پيام رحمت در قاب تصوير

در حياط حوزه هنري درست مقابل مسجد، حوضي هست بدون فواره و آب . حوضي پر از صدف ، با دوشهيد دريايي.در اين حوض ، سنگ مزار دو شهيد گمنام غواص است . سنگ هايي بي عنوان که با گُل پوشانده شده است .چهار ستون فلزي بالاي اين حوض با ريسمان هايي پر از پلاک ، به هم گره خورده اند و باد ضرباهنگي از موسيقي را با اين پلاک هاي فلزي مي نوازد، ضرباهنگي از جنس عشق؛ پس از خواندن فاتحه اي ، راهي نمايشگاه عکس " پيام رحمت " مي شوم . با خود فکر مي کنم قسمت امروز من ، همه اش معنويت است . اول زيارت قبور شهداي گمنام غواص و بعد هم بازديد و تهيه گزارشي از نمايشگاه عکس فيلم "محمد رسول ا..."نمايشگاهي که همزمان با اکران اين فيلم در سطح کشور برپا شده و عکس هايي از اين فيلم را به نمايش گذاشته است.

سالن شماره يک خانه عکاسان ، ميزبان نمايشگاهي است که بيشتر از اين که بخواهي نگاهي هنري به اين عکس ها ، داشته باشي،نگاهت معنوي مي شود.عکس هايي که کودکي پيامبر ، حليمه دايه پيامبر ، عمو و پدربزرگ ايشان را در قاب تصوير روايت کرده است.محمد فوقاني که سال ها در سينما فعاليت کرده و عکاسي بيش از 150فيلم و سريال را در کارنامه اش به ثبت رسانده است اکنون پس از سال ها فعاليت درعرصه عکاسي فيلم و ثبت لحظات سينمايي ، با عکاسي فيلم " محمدرسول ا..." نامش ماندگار شد. پروژه اي که هر آن چه از آن بر جا مي ماند به واسطه نام پيامبر عظيم الشان ماندگار مي شود .در اين نمايشگاه 50 قطعه عکس رنگي ديده مي شود که 48 عکس در اندازه 100 در 70 و دو عکس در اندازه2 در 50 به چاپ رسيده است.

بازار مکه، کعبه ، لحظه فوت مادر پيامبر ، مراسم نامگذاري پيامبر، عبدالمطلب ، ابوطالب، ابوسفيان ، ابرهه ،آب دادن به اسيران و بردگان بخشي از عکس هايي است که در اين نمايشگاه ديده مي شود. تنها دو عکس از اين آثار به صورت سراسر نما(پانوراما) گرفته شده است . يک عکس از دکور فيلم و ديگري صحنه اي از سفر پيامبر به همراه مادرش . ساير عکس ها نيزدر اندازه هاي يکسان به نمايش گذاشته شده است. به گفته سيداحسان باقري مسئول خانه عکاسان اين عکس ها در مراکز حوزه هنري 20استان کشور نيز به نمايش گذاشته مي‌شود که تاکنون بر گزاري اين نمايشگاه ها در استان هايي نظير البرز، خراسان رضوي و اصفهان قطعي شده است .مسئول خانه عکاسان درباره تعداد عکس هاي فيلم «محمد رسول ا...(ص)»،اظهار بي اطلاعي مي کندو درباره نحوه انتخاب عکس ها مي گويد: انتخاب عکس ها توسط عکاس فيلم انجام شده است.اين نمايشگاه تا 14شهريور ماه در نگارخانه شماره يک خانه عکاسان داير است.

*****

رویش ملت / بهروز شعیبی، کارگردانی یا بازیگری؟

بهروز شعیبی که علاوه بر بازیگری، در عرصه کارگردانی هم فعالیت دارد، در پاسخ به اینکه کدام یک از این دو عرصه برایش اولویت بیشتری دارند؟ اظهار کرد: من تصمیم دارم هر دو عرصه را دنبال کنم اما قاعدتا چیزی که از من بیشتر زمان و انرژی می‌برد و این روزها دغدغه‌ی من است، کارگردانی است.

بازیگر مجموعه «تنهایی لیلا» که پیش از این هم مجموعه «پرده‌نشین» را با محوریت روحانیون کارگردانی کرده است، یادآور شد: من به عنوان بازیگر و کارگردان برای خودم دو هویت متفاوت قائلم؛ یعنی وقتی می‌گویند بهروز شعیبی بازی می‌کند، بازیگر است. وقتی می‌گویند کارگردانی می‌کند، کارگردان است. برای همین هم پیشنهادهایی که به من می‌شود را با آن بخشی که قرار است کار کنم بررسی می‌کنم.

بازیگر سینمایی «طلا و مس» سپس گفت: ممکن است یک فیلمنامه را به عنوان بازیگر دوست نداشته باشم اما به عنوان کارگردان دوست داشته باشم آن را کار کنم. در نتیجه دو عرصه بازیگری و کارگردانی را خیلی با هم قاطی نمی‌کنم.

او با تأکید این مطلب که تصمیم دارد هر دو عرصه بازیگری و کارگردانی را دنبال کند، یادآور شد: قاعدتا چیزی که از من بیشتر زمان و انرژی می‌برد و بیشتر وقت‌ها این روزها دغدغه من است کارگردانی است.

این کارگردان در بخش دیگری از گفت‌وگوی خود درباره لزوم ساخت شهرک سینمایی جدید، اظهار کرد: هر چقدر امکانات و تجهیزات ما را به طرف صنعتی‌ شدن در بخش نمایشی چه در سینما و چه در تلویزیون ببرد، خوب است؛ این یعنی اینکه ما این بخش را جدی گرفته‌ایم.

او سپس ساخت شهرک‌های جدید سینمایی را شبیه به استادیوم‌های ورزشی دانست و گفت: مثل این است که شما در فوتبال هر چقدر استادیوم خوب و مجهز ساخته باشید قطعا در خدمت به فوتبال و ورزش‌های دیگر است.

او همچنین در این زمینه به حوزه تئاتر اشاره کرد که این اتفاق در حال رخ دادن است و گفت: شما در تئاتر می‌بینید که این اتفاق در حال افتادن است؛ یعنی حتی با هزینه خصوصی به سراغ ساخت سالن می‌روند.

بهروز شعیبی در پایان گفت‌وگوی خود درباره ساخت شهرک سینمایی جدید یادآور شد: من فکر می‌کنم این اتفاق خوب است که در سینما و تلویزیون بیفتد و در هر اندازه و هر بخشی باشد یعنی که در کلیت این حوزه پیشرفت شکل گرفته است.

*****

شرق/ چالش‌های كنوني تئاتر به روایت محسن حسینی: خبری از حمایت نیست

محسن حسینی، بازیگر و کارگردان شناخته‌شده تئاتر ایران که تجربه حضور بین‌المللی در عرصه تئاتر و پرفورمنس را با بازی در نمایش «شاه لیر» رابرت ویلسون و همین‌طور کارگردانی پروژه تئاتر پرفورمنس «برج خاموشان»، در بائوهاوز شهر دسائو آلمان پشت‌ سر گذاشته است، در ایران نیز نمایش‌های بسیاری را بازی یا کارگردانی کرده است. پیش‌تر در نمایش «اورفه» حسینی همکاری با رؤیا نونهالی را تجربه کرده است، اما این‌بار برعکس «اورفه»، در کمدی «تارتوف»، شاهکار مولیر او بازیگر بود و نونهالی کارگردان؛ نمایشی که تا جمعه گذشته در تالار شمس مؤسسه فارسی‌زبانان (اکو) روی صحنه بود. با او که این روزها مشغول تمرینات نمایش جدید علی رفیعی است، ‌درباره این اجرا و چالش‌های کنونی تئاتر گفت‌وگو کردیم.

‌چه ویژگی‌ای در نمایش «تارتوف» سبب شد شما بازی در آن را بپذیرید؟

بدیهی است که پیش از هر ویژگی دیگری، حضور خانم رؤیا نونهالی در کسوت کارگردان، مرا برای بازی در «تارتوف» ترغیب کرد. ١٢ سال پیش، من با کارگردانی نمایش «اورفه» تجربه همکاری با ایشان را داشتم و آن تجربه بسیار خوبی بود. پس از این، حضور آقای رامین حیدری فاروغی، در مقام تهیه‌کننده، دلیل دیگرم برای حضور در این تئاتر بود. در مستند «شرق، دیوار، آفتاب»، به کارگردانی ایشان من راوی بودم. از سوی دیگر «تارتوف» اولین‌بار توسط مهشید نونهالی برای این اجرا ترجمه و منتشر شده بود كه خانم مهشید نونهالی در ترجمه ادبیات فرانسه وزنه‌ای هستند؛ بانویی اهل قلم و اهل مطالعه که ترجمه‌شان از «تارتوف» درجه یک بود. دلایل دیگری هم برای حضور در این اجرا داشتم؛ مثلا دید و شناختی که خانم رؤیا نونهالی به‌عنوان کارگردان به موسیقی داشتند؛ چون موسیقی بخش مهمی از این اثر بود. تصانیف این کار را آقای فاروغی به نیکی سروده بودند. تصانیفی که برای من یادآور آثار برتولت برشت بود و به‌گونه‌ای می‌توان آن را جلوه‌ای از بیگانه‌سازی نظر برشت دانست. در آثار برشت هم وجه موسیقایی چشمگیر و شگفت‌انگیز است. برای من «تارتوف» خانم نونهالی، این تداعی را به وجود آورده بود. طراحی ایشان در این نمایش شگفت‌انگیز بود. پیران مهاجری که سال‌ها سازهای کوبه‌ای رستاک را می‌نواخت آهنگ‌های این نمایش را ساخت. روزبه مهر که نقش «تارتوف» را بازی می‌کرد هم به نحوی درخشان، از پس این بازی برآمد. با همه اینها حتما جا دارد که «تارتوف» باز هم اجرا شود. متأسفانه سالن اکو، چون سالنی حرفه‌ای نیست، وقتی اثری آنجا اجرا می‌شود، حتما باید بعد از ٣٠ اجرای معمولش، در دیگر سالن‌ها نیز اجرا شود تا ساکنان نقاط دیگر شهر هم بتوانند آن را تماشا کنند. من و گروه نمایش «تارتوف» قول می‌دهیم به‌زودی با ترکیب‌بندی جدید و ایده‌های تازه، «تارتوف» خاص‌تری را دوباره روی صحنه بیاوریم.

‌با توجه به اینکه «تارتوف» اولین تجربه کارگردانی خانم نونهالی بود، چطور پیشنهادشان را برای بازی پذیرفتید؟

خانم نونهالی کار کارگردانی‌شان را عالی شروع کردند و گام اول را محکم برداشتند. فراموش نکنیم که ٢٥ سال است ایشان در عرصه تئاتر و سینما پیوسته حضور دارند و تجربه‌ای که در این سال‌ها با کارگردان‌های معتبر داشته‌اند، همگی تضمینی بود برای اینکه ما مطمئن باشیم از پس این کار بر می‌آیند. ایشان تمرین‌های نمایش را قدرتمندانه آغاز کردند و تجربیات ٣٠ سال گذشته‌شان را برای اجرای موفق این اثر نمایشی به کار گرفتند. یکی از حسن‌های نونهالی این است که با زبان فرانسه بزرگ شده و اشراف کاملی به متن داشت. دیگر اینکه معتقدم نباید «تارتوف» را یک نمایش کمدی محض دانست؛ چون لایه‌های سیاسی- اجتماعی فراوانی دارد و جنس کمدی آن هم از الفاظ رکیک و لودگی به‌دور است. قرار نیست مخاطب در این نمایش تحت هر شرایطی بخندد، بلکه همه‌چیز با برنامه‌ریزی و طبق اصول انجام می‌گیرد.

من با کارگردان‌های مختلف و زیادی کار کرده‌ام، دیده‌ام که بسیاری از کارگردان‌ها وقتی به سالن تمرین می‌آیند ایده‌ای ندارند و بعد از دور هم جمع‌کردن بازیگران، تازه می‌خواهند ایده‌هایی از آنها بگیرند. نونهالی از روز اول ایده داشت. به‌هرحال کارگردانی طراحی می‌خواهد. «تارتوف» از زبانی کلاسیک دارد. اتفاقا تأکید بر متن اصلی مولیر بود و تأکید این بود که زبان اجرای ما هم مثل متن مولیر شعرگونه باشد. ارتباطی که این نمایش با تماشاگر برقرار کرد، حیرت‌انگیز بود.

‌این روزها کمتر به زبان در اجرای آثار توجه می‌شود... .

بله، زبان تئاتر ما این روزها دم‌دستی و روزمره شده است؛ درحالی‌که یکی از شاخصه‌های تئاتر ملی این است که بتوانیم آثار بزرگ و کلاسیک را با همان زبانی که دارند اجرا کنیم. سال‌هاست که سنت غلط بازخوانی باب شده و می‌بینیم امروزه چون نمی‌توانیم «آنتیگونه» را با زبان اصلی‌اش کارگردانی کنیم آن را می‌بریم در وادی دیگر. یا درباره مکبث و هملت هم همین اتفاق افتاده است. آثاری که خودشان عصاره همه زمان‌ها را در خود دارند چرا باید بازخوانی شوند؟ از سوفوکل و برشت و شکسپیر و بکت سیاسی‌تر که نداریم. پس چه چیزی قرار است در به‌روزکردن، به آن اثر اضافه کنیم که تصمیم می‌گیریم اثر را بازخوانی کنیم؟ مثلا مکبثی که رضا ثروتی کارگردانی کرده بود، دیگر مکبث شکسپیر نبود. اثری جذاب بود، اما دیگر مکبث شکسپیر نبود. جوهره کار، در بازخوانی نباید از بین برود. جوهره «تارتوف» چه بود؟ ریاکاری و شیادی. آنچه امروز هم در جامعه می‌بینیم. همه آثار مولیر، هنوز به‌روز و اساسی هستند. در آثار مولیر با سه اثر مواجه می‌شویم که مشکلات بهداشت و درمان و بیماری را به چالش می‌کشد مثل نمایش‌نامه «بیمار خیالی». در آن دوره مشکلات درمان بوده، هنوز هم هست. در کل، آثار کلاسیک مسائلی را مطرح کرده‌اند که هنوز بشر با آن دست‌وپنجه نرم می‌کند، چیزی عوض نشده که بخواهیم حالا آن متون را تغییر دهیم.

‌چالش اصلی این روزهای تئاتر را چه می‌دانید؟

عدم سامان‌مندی دستگاه تئاتری. ما امروزه با واژه‌ای سروکار داریم به اسم تئاتر خصوصی. تئاتر خصوصی در این سال‌هایی که آزموده شده، نشان داده که نمی‌تواند هزینه‌های تئاتر را تأمین کند. مدیریت درستی ندارد، برنامه‌ریزی هم ندارد. هر روز مواجه می‌شویم با بازیگرانی که دستمزدهایشان را نمی‌گیرند. تئاتر هم با خصوصی‌شدن، شده عین سینما. ببینید سینما چه فساد مالی‌ای دارد، امروز تئاتر هم همین طور است. در گذشته مرکز هنرهای نمایشی از اجراهای تئاتر حمایت می‌کرد، اما امروز خبری از حمایت نیست. تئاتر خصوصی طوری نیست که هرکسی از پس آن بربیاید. مگر کسانی که می‌توانند سرمایه‌گذار جذب کنند. کارها روی صحنه می‌آیند و با ورشکستگی مواجه می‌شوند و نهایتا بعد از اجرا تنها جمله‌ای که از کارگردان می‌شنویم این است: «شرمنده‌ایم». شرمنده باید دستگاه تئاتری‌ای باشد که از پس این تئاتر برنمی‌آید. چنین چیزی سبب شده کارها از سطح کیفی معمول پایین بیایند و آدم‌هایی از فوتبال و تلویزیون برای جلب تماشاچی بیشتر و کسب درآمد بیشتر تئاتر بازی کنند تا مردم فقط بخندند! اگر ما امروزه بخواهیم از تئاتر ملی صحبت کنیم، نیازمند مجموعه نمایشی یا رپرتوار هستیم. تئاتر شهر هیچ برنامه‌ای برای اجراهایش ندارد. آیا در برنامه تئاتر شهر گنجانده شده که سالی یک اثر از شکسپیر یا یک اثر ایرانی داشته باشیم؟ نه! تا دلتان بخواهد کارگردان و نویسنده هست و هرکسی کاری داشته باشد، به سالن اصلی تئاتر شهر می‌آید. تئاترمان برنامه‌ریزی ندارد. مدیریت ندارد. با این اوضاع، چرا همه‌ساله این همه دانشجو می‌پذیرند؟ سالی هزارو ٢٠٠ دانشجو فارغ‌التحصیل هنرهای نمایشی می‌آید و ٥٠ تایش هم جذب کار نمی‌شود. دانشجو‌ها هم از ترم دو می‌خواهند بروند جلوی دوربین. واژه‌ای به غایت غلط هم به یکباره باب شد به اسم جوان‌گرایی یا تئاتر برای همه. اینها یعنی چه؟ وقتی نه سامان‌مندی‌ای در کار است و نه برنامه‌ریزی‌ای. سطح سواد دانشجویان پایین است، استادان هم که کارمند شده‌اند و فارغ‌التحصیلان هم همه افسرده‌اند؛ چون به آینده امیدی ندارند. دستگاه تئاتری‌مان همیشه آشفته بوده، امروز هم آشفته‌تر از همیشه است.

یک نفر از اعضای کمیسیون فرهنگی مجلس نشانم دهید که تئاتر ببیند. استثنائا خانم ابتکار را توی سالن‌های تئاتر دیده‌ام، اما شهردار تهران در این سال‌ها تابه‌حال تئاتر دیده‌اند؟ درحالی‌که شهردار فرانکفورت هر هفته تئاتر می‌بیند تا با خبر باشد وضعیت فرهنگی شهرش چطور است. وقتی ما این همه محرومیم، معلوم است که تئاتر هم تحولی ندارد. مشکلات همیشگی است. دولت‌ها عوض می‌شوند و مشکلات همچنان ادامه دارند.

‌برگزاری جشنواره‌های مختلف تئاتری، مثل همین جشنواره آیینی- سنتی که هم‌اکنون برقرار است، در رونق تئاتر مؤثر خواهد بود؟

تا دلتان بخواهد جشنواره داریم. تجربه این سال‌ها نشان داده که برگزاری جشنواره‌ها فقط برای ایجاد آمار و ارقام است. همین نمایش‌های آیینی- سنتی خودش یکی از ارکان تئاتر ملی است، اما کمتر در آن به آیین‌ها و مراسم ما پرداخته می‌شود؛ مثلا بلوچستان آیینی دارد به نام «گوات»، در جنوب ایران مراسمی هست به اسم «زار»، ولی در جشنواره آیینی- سنتی اینها در نمایش‌های مربوط به این مناطق دیده نمی‌شود تا من کارگردان در تهران از چنین آیین‌هایی باخبر شوم، بلکه بعدا بتوانم در کارهایم از آنها استفاده کنم. آیین‌ها و مراسم‌ها در ایران بسیارند و بخشی از تئاتر ملی ما هستند، اما به بدنه تئاتر تزریق نمی‌شوند و در حد شعار باقی می‌مانند. تئاتری‌های ما کمتر با تئاترهای آیینی- سنتی آشنایند. حتی کسی که اهل بندرعباس است هم از سنت‌های بومی‌اش دور است و می‌خواهد نمایشش را به شکل مرسومی که در پایتخت وجود دارد، روی صحنه ببرد. ‌ای کاش بتوانیم تماشاگر را با تمام شیوه‌های تئاتری موجود بیشتر آشنا کنیم. ‌ای کاش می‌توانستیم توی تهران سالنی داشته باشیم که فقط نمایش‌های آیینی را روی صحنه ببرد. روا نیست ١٤‌میلیون شهروند تهرانی از چنین امکانی بهره‌مند نباشند.

*****

فرهیختگان / عملکرد گروه هنر و تجربه در گفت‌وگو با محسن امیریوسفی: دو اتفاق خوب سینمایی در دولت اعتدال

گروه هنر و تجربه بی‌تردید یکی از مهم‌ترین دستاوردهای دولت یازدهم در حوزه سینما است. همزمان با هفته دولت و یک‌سالگی این رویداد تاثیرگذار سینمای ایران، سراغ چند نفر از اهالی سینما رفته‌ایم تا نظرشان را درباره این اتفاق جویا شویم. در ادامه گفت‌وگو با محسن امیریوسفی، کارگردان و تهیه‌کننده فیلم سینمایی «آشغال‌های دوست‌داشتنی» را خواهید‌ خواند.

همزمان با یک‌ساله شدن گروه هنر و تجربه نظرتان درباره این اتفاق چیست؟

گروه هنر و تجربه اتفاقی بود که در سال‌های گذشته با عناوین «آسمان باز» یا گروه «مخاطب خاص» افتاده بود. این اتفاق در دولت‌های قبل نتیجه‌ای نداشت. ولی راه‌اندازی گروه هنر و تجربه بعد از بازشدن در خانه سینما، یکی از اتفاقات مثبتی است که در دولت اعتدال افتاد.

یعنی شما گروه هنر و تجربه را به اندازه بازشدن خانه سینما مهم می‌دانید؟

بله. اینها، جزء بهترین کارهایی است که در سازمان سینمایی به ریاست حجت‌الله ایوبی در این دولت انجام شد و در طول یک‌سال گذشته عملکرد مثبتی از خودش نشان داده است. این گروه با اینکه درصد کمی از صندلی‌های سینمای ایران را در اختیار گرفته که به نظرم باید بیشتر هم شود، توانسته مخاطبانی را جذب خود کند و نشان دهد علاقه‌مندانی هستند که تشنه دیدن این فیلم‌هایند و تمایل دارند این فیلم‌ها را بی‌سر و صدا و بدون هیچ هیاهویی ببینند. نمونه‌اش هم در طول یک سال گذشته فیلم‌های سینمایی هنر و تجربه است که نمایش داده شد. خوشبختانه خیلی از فیلم‌ها، موفقیت و نتیجه تجاری و مالی هم برای تهیه‌کننده‌هایش داشت. برای یک‌سری از فیلم‌ها هم موقعیتی فراهم شد که بعد از سال‌ها دیده شوند؛ فرصتی که متاسفانه در سال‌های اخیر تحت عناوین محدودکننده‌ای مثل مخاطب خاص، یا عناوین دیگر دریغ شده بود.

تا چه اندازه معتقد به حمایت از سینمای گروه هنر و تجربه هستید؟

در هر کشوری که نگاه کنید این مدل فیلم‌ها و سینما تحت‌عنوان‌هایی مثل سینمای مستقل، تجربی و... حق نمایش دارند و در ایران هم این سینمای مستقل از سینمای تجاری و دولتی، حقی برای دیده‌شدن روی پرده سینمای کشور دارد. این حق سال‌ها از سینمای مستقل و تجربی ایران دریغ شده است. خوشبختانه بعد از 35 سال، فرصت کمی برای نمایش این فیلم‌ها پیش آمد و استقبال خوبی هم شد. شاید انتقادهایی هم به نحوه نمایش‌ها یا اکران فیلم‌های مستند یا مسائل دیگر وجود داشته باشد که به مرور زمان قابل‌حل هستند. ولی به نظرم عملکردشان تاکنون مثبت بوده و امیدوارم باز هم ادامه داشته باشد و مطمئنم نسل جوان سازنده این فیلم‌ها همچنان هستند و فیلم‌هایشان را می‌سازند و روزبه‌روز مخاطبان خودشان را بیشتر می‌کنند.

آیا نمایش فیلم‌های خاص در گروه هنر و تجربه توانسته است جریانی به‌وجود آورد؟

سینمای هنر و تجربه، خود یک جریان است و قبلا جریانی را در سینمای ایران به وجود آورده است. این جریان سینمایی بار درصد بالایی از جوایز و اعتبار بین‌المللی سینمای ایران را به دوش کشیده است. اگر صحبت شما مقایسه با سینمای کم‌رمق تجاری و دولتی ایران است، به نظرم این جریان سینمایی قبلا امتحان خودش را پس داده است و تشکیل گروه هنر و تجربه صرفا ادای دینی به این سینماست؛ ادای دینی که وظیفه‌ای 35 ساله بود و بالاخره در دولت اعتدال این اتفاق افتاد.

فروش فیلم‌های گروه هنر و تجربه چه تاثیری بر روند آن خواهد گذاشت؟

وقتی مخاطبانی که از سینما قهر کرده‌اند با این فیلم‌ها جذب می‌شوند، مطمئنا به نفع کلیت سینماست. این چیزی است که در همه جای جهان اتفاق افتاده است، هیچ‌وقت سینمای مستقل یا متفاوت را چون احتمال فروش بالایی نمی‌دهد، محروم از اکران نکرده‌اند. در همه جای دنیا آن فیلم‌ها را نمایش می‌دهند، اگر هم فروش نکردند، خیلی راحت می‌گویند، فروش نکرد. اگر هم فروخته شد، نوش‌جان تهیه‌کننده‌اش. هیچ کجای دنیا درباره فروش این نوع از فیلم‌ها، پیش‌بینی نمی‌کنند. پیش‌بینی فروش برای سینمای تجربه‌گرای ایران، حالت توهین‌آمیزی در این چند دهه داشت که نسبت به سینمای مستقل ایران انجام شد و خوشبختانه این فرصت برای دیده شدن این فیلم‌ها پیش آمد.

تفاوتی بین مخاطب‌های این سینما قائل هستید؟

مخاطبانی که به سمت گروه هنر و تجربه می‌آیند عمدتا کسانی هستند که آنچنان علاقه‌ای به سینمای بدنه ندارند. این گروه مخاطب کسانی هستند که سینمای هنر و تجربه توانسته آنها را از پای دستگاه‌های دی‌وی‌دی و معدود شبکه‌های ماهواره‌ای برای فیلم‌های متفاوت به داخل سالن‌های سینما بکشاند و چیزی نیست که سینمای بدنه نگرانش باشد. سینمای بدنه باید خوشحال باشد از اینکه یک گروه سینمایی دیگری به‌وجود آمده متشکل از تماشاگرانی که سال‌ها از سینما قهر کرده‌اند و این گروه و در اصل سینمای ایران آنها را دوباره به سمت خودش آورده است، این اتفاق مثبتی است.

نظرتان درباره نمایش فیلم‌های شاخص سینمای ایران در این گروه چیست؟ فیلم‌هایی که خیلی از مخاطبان نسخه‌ای از آن دارند یا می‌توان به راحتی تهیه‌اش کرد.

در ایران امکانی به نام نمایش دی‌وی‌دی داریم ولی در همه جهان بحث دی‌وی‌دی منسوخ شده و اکثر نمایش‌ها به صورت اینترنتی است و با یک کلیک می‌توانید این‌گونه فیلم‌ها را ببینید. ولی علی‌رغم وجود این نحوه نمایش برای فیلم‌های قدیمی باز همچنان بحث نمایش سینمایی وجود دارد، چون سینما اصولا یک نمایش گروهی و جمعی است. ما سال‌ها عادت کرده‌ایم سینمای روز جهان را با دی‌وی‌دی‌هایی که به تلویزیون‌های 40، 50 اینچی یا بیشتر وصل است، ببینیم و خیلی هم لذت ببریم، در حالی که دیده‌شدن فیلم‌های روز جهان بر پرده سینما و دیدن فیلم‌های هنری قدیمی حق مسلم تماشاگر ایرانی بوده و هست. ما حتی از یاد بردیم که این فیلم‌ها در ابتدا برای نمایش گروهی سینماها ساخته شده است، نه برای نمایش در تلویزیون، همین الان دی‌وی‌دی «باشو غریبه کوچک» را می‌توانیم تهیه کنیم و در خانه ببینیم ولی با این فرصت می‌توانیم یک بار هم خاطره جمعی خودمان را از دیدنش در سینما تکرار کنیم.

چاره‌ای جز این ندارند

احمد طالبی‌نژاد، منتقد: گروه هنر و تجربه باعث امیدواری سینماگران جوان و فیلمسازانی شده است که پیش از این هیچ امیدی به اکران فیلم‌هایشان نداشته‌اند؛ ولی الان این امید به‌وجود آمده و به نظرم قدم مثبتی است. فیلم‌های هنر و تجربه نه‌تنها باعث کسادی بازار سینمای بدنه نمی‌شود، بلکه به فروش فیلم‌های عمومی کمک می‌کند. به‌خصوص در این چند مجتمعی که ساخته‌اند، همه‌گونه فیلمی هست، ممکن است کسی یا کسانی از دیدن فیلم تجاری خوش‌شان نیاید و به دیدن فیلم‌های غیرمتعارف رو بیاورند یا برعکس. فقط جدول نمایش‌شان خوب نیست، برای این پراکندگی باید فکری کنند. تعداد سانس‌هایشان نیز خیلی کم است، شاید چاره‌ای جز این ندارند.

*****

قانون / سیدعلی موسویان: مردم به نمايش‌هاي آييني و سنتي اقبال نشان مي‌دهند

سیدعلی موسویان می‌گوید: برای کارگردانی نمایش نبش قبر علاوه بر قالب مدرنی که برای کلیت نمایش در نظر گرفته‌ام، از المان‌های نمایش‌های آیینی و سنتی هم استفاده کرده‌ام تا اجرای‌اين نمایش در‌اين روزگار محلی از اعراب داشته باشد.

سید علی موسویان دررباره نمایش «نبش قبر» و حضور در بخش صحنه‌ای جشنواره نمایش‌های آیینی و سنتی گفت: نمایش «نبش قبر» ترکیبی از یک داستان امروزی و یک داستان کهن است. «نبش قبر» قصه یک سالن قدیمي‌تئاتر در لاله‌زار است که قرار است خراب شود و یک برج تجاری جایگزین آن شود.مهندس ناظر‌اين سالن وقتی وارد انبار می‌شود با یک سری بازیگر مواجه می‌شود که درحال تمرین هستند. لاجرم وارد فضای زندگی آنها شده و رفته رفته متوجه می‌شود که همه آنها سال‌ها پیش مرده‌اند اما روح و یاد آنها همچنان در آن سالن باقی مانده است.‌اين کارگردان تئاتر گفت:‌اين نمایش تلفیقی از نمایش سنتی تخته حوضی،سیاه بازی و تعزیه است که غالب نمایش به شیوه تخت حوضی است و تخته تخت‌حوضی را در نمایش داریم ولی آن را به صورت نیم‌دایره درآورده‌ایم. در‌اين نمایش ضمن وجود المان‌های نمایش آیینی و سنتی؛ اثر قالب مدرنی دارد. در واقع با یک رویکرد و تکنیک مدرن به یک قصه قدیمي‌پرداخته‌ایم.

سید علی موسویان مهم ترین عامل حيات نمايش‌هاي آييني و سنتي را اجراي عموم مي‌داند و مي‌گوید: تمام ملل با سابقه كهن آيين‌ها و سنت‌هايي دارند كه در قالب آيين‌هاي نمايشي به اجرا مي‌گذارند، ما در كشورمان آيين‌هاي سنتي كهني داريم مانند تعزيه و تخت‌حوضي كه تنها جايي كه مي‌توان به ارائه اين كارها پرداخت، جشنواره دوسالانه نمایش‌های آييني و سنتي است. چيزي كه هنرمند را براي توليد يك اثر نمايشي مجاب مي‌كند، حمايت مادي و معنوي درخور و شايسته است و باید فرصتي براي اجراي عموم و ديده شدن‌ايجاد شود.

وی معتقد است که مردم به نمايش‌هاي آييني و سنتي اقبال نشان مي‌دهندو در همین رابطه مي‌گوید: نمايش‌هاي آييني و سنتي در دو گونه مذهبي و شادي‌آور بهترين نمايش‌ها براي تحت تأثير قرار دادن مخاطبان و جذب آنها هستند و در تاريخ نمايش كشور هر بار كارگرداني به سمت اين نمايش‌ها رفته، توانسته است مخاطبان را جذب كند. كارگردان نمايش «نبش قبر» ادامه مي‌دهد: مردم ما به شدت از کمدی درست استقبال مي‌کنند و چه بهانه‌اي بهتر از جشنواره آیینی و سنتی که کمدی اصیل و فاخر در آن اجرا شود چون‌اين نمایش‌ها هم به شکل کلاسیک و هم به شکل مدرن قابل ارائه هستند و تماشاگر تشنه نمایش‌ايرانی خوب است

وی استقبال از‌اين دوره از جشنواره را خوب توصیف مي‌کند و مي‌گوید:‌ايده ارائه بلیت به صورت‌اينترنتی به لحاظ صرفه جویی در زمان و بی نظمی‌های موجود موثر است و امیدوارم‌اين استفاده بهینه از تکنولوژی به کمک سایر جشنواره‌ها نیز بیاید. لازم به ذکر است که نمایش«نبش قبر»به نویسندگی و کارگردانی سید علی موسویان امروز ساعت18 و 20 در تالار چهارسو مجموعه تئاتر شهر روی صحنه مي‌رود.بازیگران‌اين نمایش عبارتند از: علیرضا مهران، محمد زوار بی‌ریا، سامان دارابی، آرزو نبوت، مهدی زمین‌پرداز، سمیرا سلیمی، سید علی موسویان و‌هادی شیرمحمدی و طراحی لباس و صحنه نمایش به عهده وحید لاری است. هفدهمین جشنواره نمایش‌های آیینی و سنتی از 4 تا 10 شهریور ماه 1394 به ریاست علی نصیریان و دبیری داوود فتحعلی‌بیگی در تهران برگزار مي‌شود.

*****

کاروکارگر / شرط اعزام "اربعین" اعلام شد

رییس سازمان حج و زیارت اعلام کرد: برای جلوگیری از آشفتگی‌های اربعین سال گذشته، تنها راه تشرف و حضور در مراسم اربعین کربلا، ثبت نام در سامانه "سماح" است.

به گزارش ایسنا، آمارهای رسمی حاکی از سفر یک میلیون و 600 هزار زائر ایرانی به عتبات عالیات عراق در اربعین سال گذشته است اما آمارهای غیر رسمی، واقعیت دیگری را نشان می‌دهد.

دولت عراق یک هفته مانده به اربعین، مرزهای کشورش را باز کرد و شرط ورود را فقط داشتن گذرنامه تعیین کرد اما در ادامه زائرانی بودند که بدون گذرنامه و تنها با نشان دادن کارت ملی ایرانی به خاک عراق قدم گذاشتند.

مهاجران افغان سهم زیادی را از زائران بدون گذرنامه به خود اختصاص دادند.

همین بی‌برنامه‌گی و ناهماهنگی، مرزهای ایران را برای دو هفته به حالت بحرانی درآورد، به‌طوری که سپاه و ارتش پس از برگزاری مراسم اربعین درعراق، مشترکا کنترل مرزها و هدایت زائران را به سمت شهرهای‌شان دست گرفتند.

دولت ایران پس از تجربه‌ی آشفتگی‌های اربعین سال گذشته، ستادی را با عضویت 26 دستگاه خدماتی و نهاد امنیتی تشکیل داد.

اکنون بنا به تصمیم سازمان حج و زیارت، سامانه‌ی اینترنتی‌ای طراحی شده که روز 15 شهریورماه شروع به کار می‌کند و همزمان با آن، ثبت نام از متقاضیان شرکت در مراسم زیارت اربعین آغاز می‌شود.

همان‌طور که سعید اوحدی رییس سازمان حج و زیارت اعلام کرده؛ اصلی‌ترین شرط سفر به عتبات در اربعین امسال ثبت نام در این سامانه (WWW.Samah.haj.ir) است، در غیر این‌صورت امکان حضور در عراق برای شرکت در زیارت اربعین وجود ندارد.

به گفته‌ی او، دسترسی به این سامانه‌ی اینترنتی برای همه آزاد است و متقاضیان حضور در مراسم اربعین امسال می‌توانند اطلاعات خود را که شامل کدملی، شماره گذرنامه و شماره تلفن همراه است در گروه‌های حداکثر 10 نفره، ثبت کنند. با این ثبت‌نام سازمان حج و زیارت از طریق پیامک با زائران ارتباط مستمر خواهد داشت و آن‌ها را در جریان آخرین اطلاعات مربوط به هزینه‌ها و دسته‌بندی گروه‌ها قرار می‌دهد.

رییس ستاد اربعین سال 94، به برگزاری جلساتی با حضور سفیر عراق در ایران و همچنین جلسه‌ای در نقطه‌ی صفر مرزی برای هماهنگی‌های اربعین اشاره کرد و افزود: حرکت و حماسه‌ی بزرگی در مرزهای کشور و شهرهای اصلی درحال وقوع است. در مسیر ایلام تا مهران، 90 کیلومتر از جاده تعریض می‌شود. 65 پل یا تعریض شده و یا درحال تعریض است. دو منبع آب بسیار بزرگ در نقطه صفر مرز مستقر شده که حدود یک میلیون لیتر آب برای زائران ذخیره می‌کند تا مشکلی که سال گذشته وجود داشت برطرف شود و 95 تیر چراغ برق در مسیر 25 کیلومتری پل زائر تا نقطه صفر مرزی نصب شده است.

وی اضافه کرد: سال گذشته 18 گیت گذرنامه وجود داشت که در اوج ازدحام اربعین به 30 گیت رسید؛ اما برای اربعین امسال 96 گیت گذرنامه راه‌اندازی شده است.

اوحدی ادامه داد: برای آن سوی مرزها نیز باید اقدامات جدی داشت. با توجه به وضعیت دولت عراق که درگیر جنگ ظالمانه‌ای از طرف مجموعه بعثی تکفیری است به سفیر ایران در عراق اعلام آمادگی کردیم که سازمان حج و زیارت، بعثه‌ی مقام معظم رهبری و سایر دستگاه می‌توانند اقداماتی را برای توسعه زیرساخت‌ها در داخل خاک عراق انجام دهند.

وی بیان کرد: تلاش سازمان حج و بعثه‌ی مقام معظم رهبری، رفع و جبران کاستی‌های گذشته است تا طبق فرمایش مقام معظم رهبری شاهد یک شبه اعجاز دیگری در اربعین امسال باشیم.

رییس سازمان حج و زیارت درباره‌ی آخرین تصمیم‌گیری دولت عراق برای برقراری ویزای این کشور در زمان اربعین، اظهار کرد: امسال بر اساس تمهیدات درنظر گرفته شده همه زائران باید گذرنامه‌ی معتبر داشته باشند. ویزا هم حتما صادر می‌شود، اما آخرین هماهنگی‌ها با سفیر عراق در ایران و وزارت‌خانه‌های خارجه و کشور ظرف دو هفته‌ی آینده برای صدور ویزا و تعیین قیمت آن انجام می‌شود.

وی افزود: قیمت ویزا در مناسبت اربعین باید ویژه باشد تا تسهیلات برای همه‌ی مردم کشور فراهم شود.

او با بیان این‌که نمی‌خواهیم آشفتگی اربعین سال گذشته ایجاد شود، گفت: زائران براساس اطلاعاتی که در سامانه‌ی سماح ثبت می‌کنند، برای عبور از گذرگاه‌ها تقسیم‌بندی می‌شوند و برای تغذیه، حمل و نقل، اسکان و خدمات درمانی آن‌ها نیز برنامه‌ریزی خواهد شد. بنابراین تقاضا می‌شود مردم اطلاعات خود را در این سامانه ثبت کنند تا ارتباط دو سویه برقرار شود.

رییس ستاد اربعین سال 94، درباره مشارکت نهادهایی مثل ارتش، سپاه و شهرداری که سال گذشته در پایان اربعین به یاری مرزها آمدند، اظهار کرد: این‌ نهادها حضور فعالی در ستاد اربعین دارند و در جلسه نقطه صفر مرزی نیز شهرداری تهران حضور داشت. امیدواریم با توجه به حضور جدی سپاه و راهیان نور بیشترین کاستی‌های سال گذشته را جبران کنیم.

اوحدی همچنین از توقف برنامه‌های اعزام شمسا (کارگزار مرکزی سازمان حج و زیارت در عتبات)، همزمان با آغاز عملیات اربعین خبر داد و افزود: امکانات «شمسا» در آن مدت در خدمت زائران اربعین قرار می‌گیرد.

*****

مردم سالاری / نگاهي به فيلم قندون جهيزيه: فيلمي‌که قصه‌اش را بدون تعارف روايت مي‌کند

«قندون جهيزيه» بدون تحقير يا تمسخر مردمان يک جامعه، نقدي شيرين بر مشکلات اجتماعي دارد. فضاي خوشبينانه‌اش مذاق مخاطب را در هم نمي‌کشد. ملاقلي‌پور بدون آنکه ديگري‌هاي اين پايتخت بي‌سر و ته را همچون گينس مصرف کند، برايشان موقعيتي قابل تامل پديد مي‌آورد.در اين روزهاي پرتلاطم سينمايي، «قندون جهيزيه» نخستين ساخته سينمايي علي ملاقلي‌پور، بدون هياهو مخاطب خود را پيدا کرده است. خبر ميزان فروش فيلم رضايت‌بخش است و به نظر مورد پسند عموم مردم قرار مي‌گيرد. براي بررسي اين فيلم، احساس مي‌شد نياز به بيان مختصري درباره تاريخ کمدي و بخصوص کمدي اجتماعي در ايران است که به شکل مقدمه در اين يادداشت ذکر شده است.

سينماي کمدي در ايران فراز‌و‌نشيب‌هاي بسياري را طي کرده است. از «آبي و رابي» اوگناسيان تا امروز سينماي کمدي به انحاي مختلف براي حفظ مخاطبانش چالش‌هاي بسياري تجربه کرده است. گاهي به تقليد از سينماي هند و مصر پرداخته است و گاهي به تبعيت از سينماي‌هاليوود گروهي از چند کمدين تشکيل شد.

پس از انقلاب جريان‌هاي کمدي سمت و سوي ديگري پيدا مي‌کند. آثار يدالله صمدي همانند «اتوبوس» و اثر مهم مهرجويي، «اجاره‌نشينان» سينماي کمدي اجتماعي وارد جريان سينمايي شد. کمدين‌ها تبديل به شخصيت‌هاي محبوب سينما شدند و از دل اين جريان «عليرضا خمسه» و «اکبر عبدي» ظهور کردند. اينان نماد دردهاي اجتماعي دهه شصت و هفتاد کشور شدند. سينماگراني چون ابوالحسن داوودي يا منوچهر عسگري‌نسب مشکلات شهرنشيني رو به گسترش و عشق و عاشقي طبقه غالب جامعه را دستمايه کار خود قرار دادند. سينماي کمدي پرطرفدار بود. با ورود به دهه هشتاد سينماي کمدي اجتماعي رو به افول نهاد.

جرياني که سرآمدش پويا فيلم بود در قالب نوعي کمدي حلول پيدا کرد که هيچ نمودي در جامعه نداشت. به جاي حضور اکثريت جامعه، طبقه ثروتمند مهمان پرده سينما شد و همه چيز در خانه‌هاي چند ميلياردي و ويلاهاي شيک شمال سپري مي‌شد. موضوع يا عشق پسر فقير به دختر پولدار بود يا رابطه‌هاي مخفي ميان حاجي بازاري‌ها و دختران سانتال-مانتال. فروش فيلم‌ها نيز خوب بود و ستارگانش هم از فيلمي‌به فيلم ديگر کوچ مي‌کردند: امين حيايي پسر فقير بود و حسام نواب صفوي پسر پولدار بدذات. فروش بالاي فيلم‌ها کارگرداناني را به دام دنياي پرزرق و برقش کشاند که برچسب سينماي روشنفکري بر آنان خورده بود. «چار انگشتي» و «پوپک و مش ماشاءالله» اوج اين واقعه بود.

به گزارش تسنيم سينماي کمدي مرسوم دهه هشتاد از هر منظر مبتذل بود. پست‌ترين اميال انسان دستمايه اين آثار بود. همه يا در پي سرکيسه کردن باباي پولدار بودن يا جماعتي هيز و چشم‌چران در پي دخترک معصوم. ولي معلوم نبود تا کجا قرار است ادامه پيدا کند. آرام آرام صداي همه بلند شد. مشخص شد فيلم‌ها بازسازي آثار پيش از انقلاب است و متهم رديف اول هم آرش معيريان بود؛ کارگرداني که کماکان در حال بازسازي آثار پيش از انقلاب است. ولي سقوط فروش آرام نبود. سينماي آبگوشتي دهه هشتاد مخاطبش را از دست داد و پويا فيلم به جهان آثار زمان «آواز قو»يش بازگشت. حال در اين دوئل با فيلمي‌مواجهيم که مي‌تواند قاعده را بشکند: «قندون جهيزيه». نخستين اثر بلند علي ملاقلي‌پور داستان دردسرهاي شخصيت‌‎هايي است که از پس مخارج معمول زندگي خود بر نمي‌آيند. زن و شوهري که از دوگنبدان – گچساران – به تهران آمده‌اند، ناگهان با افزايش اجاره‌بها مواجه مي‌شوند. با درآمدي که مرد کسب مي‌کند، چيزي جز خانه‌اي در حال فروريختن نصيبش نمي‌شود و راه را در اجاره دادن خانه به يک گروه فيلمسازي مي‌بيند.

«قندون جهيزيه» بازگشت به همان کمدي اجتماعي است که در «اجاره‌نشين‌ها» تجربه شده است. فيلم با انتخاب برشي از جامعه کنوني ايران، معضلي را برجسته مي‌کند که درد بخش عمده‌اي از جامعه ايراني است. فيلم ملاقلي‌پور براي نقل اين معضل همانند «گينس» به سمت مخدوش کردن طبقه اجتماعي نمي‌رود. قهرمانانش اگرچه شهرستاني هستند؛ اما خنگ نيستند و حتي با صراحت مي‌توان گفت زيرک و رندند. قهرمانان «قندون جهيزيه» مبرا از خطا نيستند و قرار نيست چهره‌اي معصومانه از يک شهرستاني ارائه دهند. عطا - با بازي صابر ابر - در کار خود کم‌فروشي مي‌کند و بابت اين عمل خود استدلال دارد. منطقش نشانگر ساده‌دلي او نيست. با آنکه از منطقه‌اي لر/قشقايي آمده است؛ ولي لهجه ندارد؛ شايد به سبب تداوم زندگيش در شهري که ديگري را تمسخر مي‌کنند. از اين منظر فيلم تصويري از ديگري است در شهري که من و شما آن را من خود مي‌دانيم. او براي ادامه حياتش دروغ مي‌گويد، کلک مي‌زند و البته زماني که با صحنه سيل در چين روبرو مي‌شود، رجعتي به اعتقادات خود دارد. او اعتقادش را گم نکرده است؛ بلکه آن را در صندوقخانه ذهنش بايگاني کرده است. استدلال ديگر سخن فوق رفتاري است که عطا نسبت به برادر خود دارد. او پايبندي‌هاي اخلاقي خود را حفظ مي‌کند؛ ولو آنکه لحظاتي را به بداخلاقي با همسايه‌اش سپري مي‌کند. اين مسئله درمورد معصومه نيز صادق است. او زن با سياستي است. در حالي که خانه‌اش دستخوش تغييرات است، قدرت مديريتي خودش را نشان مي‌دهد. اجازه نمي‌دهد اتفاقي براي اسباب زندگيش رخ دهد. گاهي با مخفي کردن شوهرش را از خشم بازمي‌دارد و تا انتها مملو از حيلة النساءهايي است که فيلم را سرپا نگه مي‌دارد. حتي ته لهجه‌اش - که به واسطه عدم حضورش در اجتماع است - به سمت تحقير و تمسخر يک قوميت خاص نمي‌رود. به صراحت مي‌توان گفت ديگري‌هاي فيلم مي‌توانند اهل هر کجاي ايران باشند.

«قندون جهيزيه» شروع مجددي براي بازگشت به سينماي کمدي اجتماعي است، معضل شهرنشيني در قالب مدير ساختمان، مردي که به جاي زنش از بچه‌ها مراقبت مي‌کرد، بنگاهدار، بيکاري و حتي معماري دردسرساز غربي در خانه ايراني تجلي پيدا مي‌کرد. همه اينها در «قندون جهيزيه» دوباره باز مي‌شود. اگرچه کليت ماجرا حول مشکلات مالي عطاست؛ ولي به انحاي مختلف مي‌توان رابطه او و ساکنان يک آپارتمان شلوغ را ديد. با اين حال «قندون جهيزيهم فيلم شريفي است که در ابتدا اجتماع را بر افراد ترجيح داده است و دوم آنکه در مسير روايتش هجمه خود را بر دوش يک طبقه ضعيف ننهاده است. تجربه نخست علي ملاقلي‌پور مي‌تواند ذائقه مخاطب را تحريک کند، در عين اينکه گزافه‌گويي نکند. فيلم قصه‌اش را بدون تعارفات رايج روايت مي‌کند و در نهايت قصه‌اش را مي‌گويد.

*****

وطن امروز / گزارش «هندوستان تایمز» از اکران قابل توجه فیلم«محمدرسول‌الله(ص)»

با اکران فیلم «محمدرسول‌الله(ص)» در سطح دنیا خبرگزاری‌های مختلف عکس‌العمل‌های مثبتی نشان دادند. ‌ای‌آر رحمان، موزیسین برنده 2 جایزه اسکار و سازنده موسیقی فیلم جدید مجید مجیدی «محمد‌رسول‌الله(ص)» در صفحه توئیتر خود لینک مطلب هندوستان تایمز درباره پرخرج‌ترین فیلم تاریخ سینمای ایران را منتشر کرده است. این وب‌سایت که یکی از بزرگ‌ترین خبرگزاری‌های انگلیسی‌زبان شبه‌قاره است در ابتدا به اکران داخلی فیلم پرداخته و آن را در جلب نظر مخاطبان موفق دانسته است. در مطلب این وب‌سایت به حضور ویژه ‌ای‌آر رحمان هم اشاره شده و کار او مثبت ارزیابی شده است.‌

ای‌آر رحمان، سازنده موسیقی متن فیلم «محمدرسول‌الله(ص)» فردی شناخته‌شده در عالم هنری بوده و اسکار سال 2009 را با فیلم «میلیونر زاغه‌نشین» تصاحب کرده است. وی در سنین جوانی از آیین هندوئیسم به دین اسلام گروید و نام خود را به «الله راخا‌رحمان» تغییر داد و صاحب آثار ارزنده‌ای چون «127 ساعت» در عالم موسیقی فیلم است. در گزارش مفصل خبرگزاری «هندوستان تایمز» اشاره به استقبال قابل توجه و گسترده مخاطبان ایران از روز اول اکران فیلم «محمدرسول‌الله(ص)» شده و تصریح شده است: «در روز اول سانس ساعت ١١ صبح پردیس سینمایی کورش هم با استقبال خوبی مواجه شد به‌طوری که دوسوم سالن پر شد. اما استقبال هرچه روز به پایان خودش نزدیک‌تر شد، بیشتر هم شد، طوری که تمام سانس‌های عصر پر بودند و مسؤولان سینما مجبور شدند 2 سانس اضافه‌تر برای بعد از نیمه‌شب هم بگذارند.

یکی از کارکنان این سینما گفته بود: این یک فیلم طولانی است که در ابتدا به‌نظر خسته‌کننده می‌آید، اما آنقدر جذاب هست که مخاطب را با خودش همراه کند». سپس هندوستان تایمز به فیلم «الرساله» ساخته مصطفی عقاد هم اشاره می‌کند و می‌گوید 40 سال بعد از آن با بودجه‌ای 20 برابر فیلم‌های معمولی ایران، ساخته مجید مجیدی دومین اثر مهمی است که درباره پیامبراکرم صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌و‌سلم ساخته شده است. در این مطلب به موضوع نشان دادن شمایل پیامبر هم اشاره شده و اینکه فعلا اهل‌تسنن حتی با وجود اینکه چهره پیامبر نشان داده نمی‌شود، ساخته مجیدی را با دیده تردید می‌نگرند اما شیعیان در این زمینه با آرامش بیشتری برخورد کرده‌اند و آن را مورد استقبال قرار داده‌اند. در دنباله این گزارش به افتتاحیه جشنواره فیلم مونترال می‌رسیم و اینکه تیم سازنده در حال حاضر در کشور کانادا است و با وجودی که هنوز یک هفته هم از اکران فیلم جدید مجید مجیدی نمی‌گذرد اما مخاطبانی که تا این لحظه فیلم را دیده‌اند، در وب‌سایت آی‌ام‌دی‌بی نمره 7/8 را به «محمد‌رسول الله(ص)» اختصاص داده‌اند که نمره بسیار بالایی است.