قبض و بسط ژئوپلیتیکی کردستان عراق با ظهور داعش
دکتر محمدرضا عبداله پور: از سال 1991 و تشکیل حکومت دوفاکتو در کردستان عراق، مرزهای جغرافیایی کردستان عرا ق شامل سه استان سلیمانیه ، اربیل و دهوک بودند. این تقسیمات جغرافیایی بدنبال فروپاشی حزب بعث و تا سال 2014 همچنان ادامه داشته است . اما با ظهور گروه تروریستی داعش ، قلمرو جغرافیایی کردهای عراق به استانهای نینوا ، دیالی ، صلاح الدین و کرکوک نیز تسری و به نوعی بعد از پیدایش داعش ، ژئوپلیتیک کردستان عراق ، گسترش یافته و با این توضیح که قلمرو خواهی کردهای عراق نه به سوی مرزهای شرقی خود با ایران بلکه عمق شمال عراق را نشانه رفته است . بنابراین مرزهای منطقه اقلیم کردستان در جنوب غرب تا ارتفاعات حمرین ( حد فاصل بین تکریت و کرکروک ) ، در منتهی الیه شمال غرب ، مرزهای سوریه ( مناطق ربیعه و سلسله ارتفاعات شنگال ) ، و مناطق جنوبی ( مناطق خانقین ، سعدیه و مندلی) . حریم های مذکور محلهای مورد مناقشه ای قلمرویی بین حکومت مرکزی و منطقه اقلیم بوده که در حال حاضر در قلمرو کردستان عراق جای گرفته است . به طور کلی حملات داعش به مناطق شمالی عراق نه تنها باعث در داخل عراق ، بسط زئوپلیتیکی کردستان عراق گشته بلکه یک کارکرد انسجام بخش هویتی را برای کردها درپی داشته است ، بلکه در خارج نیز باعث یک شان و پرستیز بین المللی برای کردها شده است و این در حالی است که قدرتهای منطقه ای و فرامنطقه ای نیز قبض و بسط ژئوپلیتیکی این منطقه را به شدت رصد می نمایند . این رصد از آنجا مهم می باشد که با گسترش قلمرو زمینی کردها به مناطق همرز با کشور سوریه ، کردستان عراق با پیوستگی هویتی با کانتون های کرد سوری مانند جزیره ، کوبانی و آفرین خود را در مقام یک طرف چانه زنی منطقه ای می دانند . بنابراین حضور داعش برای کردهای عراق یک تهدید – فرصت بوده که شاید تا کنون یک بازنده اقتصادی بوده ولی به طور یقین یک برنده ژئوپلیتیک است این موضوع برای همسایگان درگیر در بحران و مرتبط با داعش نیز در منطقه مزوپوتامیا صدق می کند چرا که منافع اساسی این کشورها نه رنگی ایدئولوژیک بلکه لعابی ژئوپلیتیک دارد . 
عکس فوق قلمرو مناطق کردستان عراق را پیش و پس از حملات داعش نشان می دهد.
اما می توان گفت تقابل داعش با کردها ، باعث بوجود آمدن روندهای سیاستی ذیل شده است:
-ظهور یک حوزه عمومی مشترک برای کردها ( وجود دشمن مشترک و هم افزائی هویتی بین کردها )
-ظهور یک سیاست شکننده مشترک برای کردها( سیاستهای احزاب مسلط کرد مانند PKK , PDK , PUK در تقابل با یکدیگر و در برابر کردهای سوریه ، خاصه PYD ) .
-ظهور بازیگران غیر دولتی مانند داعش به مثابه یک دگر سازنده هویت سیاسی کردها
-تاکید بر ماهیت سکولار سیاست های کردها
-نیاز به اصلاحات اساسی در بخشهای امنیتی
در پایان باید عنوان نمود با نگاهی بر مناطق و شهرهای اشغالی توسط داعش ، عمق استراتژیک برای این گروه فرا تروریستی ، منطقه مزوپوتامیا ( بین النهرین ) می باشد به نوعی که می توان گفت از مرز ترکیه و سوریه تا دره فرات که بین النهرین شمالی است به علت دسترسی به منابع و ژئوپلیتیک انرژی در اختیار داعش است و به همین دلیل پیش روی داعش به سوی مناطق شرق دجله و مناطق کردنشین در راستای مطامع ژئوپلیتیکی داعش قرار ندارد ، موضوعی که کردستان عراق را در مقام یک برنده ژئوپلیتیک در شوک ژئوپلیتیکی حاصل از ظهور داعش ، قرار می دهد.
انتهای پیام/
شما می توانید مطالب و تصاویر خود را به آدرس زیر ارسال فرمایید.
bultannews@gmail.com
ناشناس
| 
۰۷:۵۳ - ۱۳۹۴/۰۲/۰۲
پاسخ
در این تحلیل به کردنشین بودن مناطق ضمیمه شده به کردستان عراق هیچ اشاره ای نشده و ذهن خواننده را به این سو میبرد که کردهای عراق در مناطق متعلق به اعراب پیشروی کرده اند درحالی که تمامی مناطق ضمیمه شده کردنشین هستن و کردستان عراق در هیچ منطقه غیر کرد نشینی وارد نشده است. ناشناس
| ۱۰:۱۳ - ۱۳۹۴/۰۲/۰۲
پاسخ
کردها مشخص است که پیروز تحولات بوده اند ولی آیا در آینده با اعراب سنی و حکومت مرکزی عراق درگیر نمی شوند . میکاییل سانیار
| ۱۷:۵۴ - ۱۳۹۶/۰۶/۰۸
پاسخ
بسط ژئوپلیتیکی کردستان عراق باظهورداعش سبب اتفاقات بعدی نیزشد وازآن جمله شعله ورشدن آتش زیرخاکسترملی گرایی کوردها درعراق و توجه به هویت مشترک کوردها درخاورمیانه. این نظرشما مورد تایید است جناب دکترعبدالله پور. 
