گروه بینالملل ـ مارک فیتزپاتریک که مقالات زیادی در خصوص برنامه هستهای ایران در پایگاه اینترنتی موسسه بینالمللی مطالعات استراتژیک نوشته است، این بار در مقالهای با عنوان «پنج راهی که مذاکرات هستهای ایران میتواند به کنفرانس بازبینی ان پی تی کمک کند» به بررسی توافق هستهای ایران پرداخت.
نکته قابلتوجه در این مقاله اذعان نویسنده به این واقعیت است که به رغم اتهام زنیها به ایران، اسرائیل از انپیتی در میرود، امریکا از پیمان منع آزمایشهای هستهای.
به گزارش بولتن نیوز، مارک فیتزپاتریک مدیر برنامه منع تکثیر و خلع سلاح موسسه بینالمللی مطالعات استراتژیک نوشت در کنفرانس بازبینی در پیمان ان پی تی که قرار است بیست و هفتم آوریل به مدت چهار هفته در نیویورک برگزار شود، اختلافات زیادی میتواند میان شرکتکنندگان وجود داشته باشد.
هنوز بسیاری از توصیههایی که در کنفرانس قبلی داده شده بود، عملی نشده است. به علاوه پنج کشوری که بر اساس این پیمان اجازه دارند سلاح اتمی داشته باشند گامهای قابلتوجهی برای خلع سلاح هستهای برنداشتهاند.
همچنین کشورهای عرب منطقه خاورمیانه نیز نگران هستند چرا تا کنون در این کنفرانسها هیچ گامی برای ایجاد خاورمیانهای عاری از سلاح اتمی و تسلیحات کشتار جمعی برداشته نشده است. با همه این دلسردیها از کنفرانس، انتظار می رود کنفرانس امسال در فضایی مثبت تر برگزار شود. آمریکا و کوبا در مسیر عادیسازی روابط حرکت میکنند و ایران و قدرتهای بزرگ نیز به چارچوبی برای توافق هستهای رسیدهاند تا به بحران طولانی مدت هستهای ایران پایان دهد.
البته یکی از دیپلماتها گفت این دو اتفاق هیچ ارتباط مستقیمی با موضوعات مورد بحث در کنفرانس بازنگری ندارد اما درعینحال او اذعان کرد هر دو مسئله به مثبت تر شدن فضای مذاکرات کمک خواهد کرد.
در واقع توافق هستهای ایران میتواند از بسیاری جهات معادلات را تغییر دهد. در سمیناری که هفته گذشته در الجزیره برگزار شد و در واقع مقدماتی کنفرانس بازنگری ان پی تی بود، من پنج راه را که توافق هستهای ایران میتواند به این کنفرانس کمک کند برشمردم. اول اینکه مذاکرات و توافق هستهای ایران نشان میدهد ابزارهای منع تکثیر هنوز موثر است و کارایی دارد. روند دیپلماتیک این پیمان را تقویت و بر اهمیت آن تاکید کرد.
دوم اینکه توافق چارچوب دو ستون اصلی ان پی تی را محکمتر کرد. اول اینکه بر حق استفاده صلح آمیز از انرژی هستهای تاکید کرد( گرچه معلوم نیست آیا چنین حقی به طور خاص شامل غنی سازی اورانیوم هم می شود یا خیر) و دوم اینکه ابزارهای قویتری را برای راستی آزمایی فراهم کرد تا مطمئن شویم چنین فعالیتهایی واقعا و صرفا صلح آمیز است. در واقع روشهای نظارت بر اجرای توافق هستهای که آژانس بینالمللی انرژی اتمی درباره ایران اعمال می کند شدیدترین و سختگیرانه ترین روشهای نظارتی آژانس در سراسر جهان است. همین خود میتواند رویه ای را برای تکامل و بهبود بیشتر سیستم پادمانهای آژانس فراهم کند.
سوم اینکه توافق چارچوب، به فراهم شدن شرایط ایجاد خاورمیانه ای عاری از تسلیحات کشتار جمعی کمک می کند. بی اعتمادی یکی از موانع در رسیدن به این هدف است. یکی از علل این است که بسیاری از کشورهای منطقه به تعهدات خود بر اساس «ان پی تی» عمل نکرده اند.
اصلاح موارد نقض پادمانهای آژانس در ایران نشان میدهد که چگونه روشهای راستی آزمایی و اعمال مقررات آژانس میتواند موثر باشد. اگر تهدید ایران مجهز به سلاح اتمی از بین برود، عملا یکی از استدلالهای مهم اسرائیل برای خودداری از پیوستن به ان پی تی و تلاش برای عاری کردن خاورمیانه از تسلیحات هستهای و کشتار جمعی از میان می رود.
چهارم اینکه این چارچوب عامل به هم پیوسته ماندن گروه 1+5 است و نمی گذارد با وجود تنش میان روسیه و غرب بر سر اوکراین و مسائل دیگر، این گروه از هم بپاشد.
روسیه دست کم در مسئله هستهای ایران همسو با دیگر اعضای گروه پنج عمل کرده است. همسویی روسیه در بحث ان پی تی میتواند تاثیر بسزایی در موفقیت کنفرانس نیویورک داشته باشد.
پنجم اینکه توافق هستهای با ایران میتواند به تقویت پیمان منع آزمایشهای هستهای کمک کند، بحثی که مدتها اولویت هواداران کنترل تسلیحات بوده است. ایران یکی از هشت کشوری است که باید پیش از اجرایی شدن این پیمان، آن را امضا کند. در حالیکه مذاکرات هستهای ایران در مسیر نهایی شدن حرکت می کند، گام منطقی بعدی برای تهران این است که این پیمان را امضا کند. تهران با این کار عملا از آمریکا پیشی می گیرد زیرا از پایان قرن گذشته روند تصویب این پیمان در آمریکا متوقف مانده است. با توجه به فتوای آیت الله خامنه ای رهبری معظم ایران علیه تسلیحات هستهای، مجلس ایران نباید هیچ عذر و بهانه ای برای مخالفت با امضای این پیمان داشته باشد.
انتهای پیام/
شما می توانید مطالب و تصاویر خود را به آدرس زیر ارسال فرمایید.
bultannews@gmail.com