به گزارش بولتن نیوز، گزارش مفصلی از عملکرد نهاد کتابخانههای عمومی در سال ۹۳، انتشار کتاب «تخت جمشید از نگاه آنتوان سوروگین»، نگاهی به تازه های نشر از بوستان کتاب، نگاهی به ورود به دو کتاب تازه «تندر» و «بی نامی» در کتابفروشیها، فروش چاپ دوم «برای این لحظه متشکرم» در ایران و رسوایی روزافزون «فرانسوا اولاند» توسط همسرش، نگاهی به تازههای نشر ققنوس در بازار کتاب و درنهایت اظهارات «فرید قدمی» در انتقاد از نویسندگان کمسواد و نتایج آن در کاهش آمار کتاب خوانی سرخط مهمترین اخبار ادبی و بازار نشر امروز را به
خود اختصاص می
دهد.
برای مشاهده دیگر اخبار فرهنک و هنر اینجا کلیک کنید.نگاهی به عملکرد نهاد کتابخانههای عمومی در سال ۹۳ بدهی شهرداریها به نهاد کتابخانهها در طول سالهای گذشته به بیش از ۶۵۰ میلیارد تومان رسیده است.
قانون تاسیس و نحوه اداره کتابخانههای عمومی کشور در جلسه علنی روز یکشنبه 17 اسفندماه سال 1382 در مجلس شورای اسلامی تصویب شد و در تاریخ 25 اسفندماه همان سال به تایید شورای نگهبان رسید. نهاد کتابخانههای عمومی کشور یک نهاد غیر دولتی است که به شکل هیات امنایی اداره میشود.
حجت الاسلام و المسلمین حسن روحانی در احکام جداگانه ای سید عباس صالحی شریعتی، حجت الاسلام و المسلمین سید علی حسینی، علیرضا مختارپور، فریده عصاره و مهردخت وزیرپور کشمیری را به عضویت هیات امنای کتابخانه های عمومی کشور منصوب کرد.
پنج عضو حقیقی هیات امنای کتابخانههای عمومی کشور توسط رئیس جمهور منصوب شدند.
گفتنی است اعضای حقوقی هیات امنای نهاد کتابخانههای عمومی کشور شامل وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی (رییس هیات امنا)، رییس شورای عالی استانها، معاون ذیربط از سازمان مدیریت و برنامهریزی کشور و یک عضو از کمیسیون فرهنگی به پیشنهاد آن کمیسیون و تصویب مجلس شورای اسلامی به عنوان ناظر و همچنین رییس سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران هستند.
پنج نفر از صاحبنظران و شخصیتهای علمی و فرهنگی کشور که حداقل دو نفر از آنها را بانوان تشکیل میدهند به پیشنهاد وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و با حکم رییس جمهوری برای چهار سال به عنوان اعضای حقیقی هیات امنا انتخاب میشوند.
* مختارپور با حکم وزیر دبیرکل نهاد شد با حکم علی جنتی وزیر فرهنگ ارشاد اسلامی علیرضا مختارپور 12 خرداد 93 رسما به عنوان دبیر کل معرفی میشود.
گفتنی است، وی پیش از این در تاریخ پنجم خرداد به مدت 4 سال به عنوان عضو هیأت امنای نهاد منصوب شده است.
نگاهی به کارنامه فعالیت علیرضا مختارپور نشان میدهد او با حوزه فرهنگ عجین بوده و کتاب شناس خبرهای است.
البته در ایام بیست و هفتمین نمایشگاه کتاب تهران بود که خبرها حاکی از عزل ملکاحمدی از سمت دبیرکلی نهاد کتاب و جایگزینی مختارپور با وی شنیده شد که رسانهها انعکاس دادند، ولی دبیرکل نهاد کتابخانه و شخص وزیر ارشاد در این باره سکوت کردند.
محمدحسین ملک احمدی تنها حدود 5 ماه (از 22 بهمن 92) دبیرکل نهاد بود اما از چندی بعد صحبتهایی مبنی بر جابه جایی وی شنیده میشد.
علی جنتی وزیر ارشاد رئیس هیأت امنا، صالحی امیری، سیدعباس صالحی، حجتالاسلام حسینی، مهدی چمران، علیرضا مختارپور و خانمها عصاره و وزیرپور از جمله این اعضا به شمار میروند البته نماینده معاونت برنامهریزی و نظارت راهبردی و یک نماینده از مجلس نیز اعضای هیأت امنای نهاد کتابخانههای عمومی را تشکیل میدهند.
* تدابیری از جنس فرهنگ مختارپور از آغاز ورود خود به این نهاد فرهنگی، تدابیر فرهنگی هم اندیشید، او برخلاف سایر مدیران که چکشی عمل میکردند، تامل را پیشه خود قرار داد و در اولویتهایش ارج نهادن به کتابدار را مطرح کرد.
ابتدا بخشی از پورتال نهاد را برای ارتباط با استانها اختصاص یافت، تا از آنچه در دیگر نقاط میگذرد به جزء با خبر باشد.
اما در ادامه راهکار نگارش یادداشت خبرساز شد به نحوی که آمار بازدید از سایت با انتشار این یادداشتها کاملا گویای همه چیز هست.
* تقاضای دبیرکل نهاد از تمامی کتابداران با ارائه نظرات کارشناسی به تصمیمگیریهای درست و مدبّرانه کمک کنند. اینجانب و همکارانم هر روز ایمیلهایی که به نشانی dabir@iranpl.ir ارسال میشود به دقت بررسی خواهیم کرد.
* کتابداران روستایی از چشم غافل نماندند دبیر کل نهاد کتابخانههای عمومی کشور در دیگر یادداشتهای خود به موارد متعدد اشاره کرد، از مدیران کل خواست تا مطابق قانون، نسبت به بیمه کردن تمامی همکاران و کتابداران اعم از انجمنی، روستایی، قراردادی و خدماتی اقدام کنند.
دبیر کل نهاد کتابخانههای عمومی کشور از تشکیل کمیته طرح طبقه بندی مشاغل در این سازمان خبر داد و گفت: این کمیته طی جلسات مستمر به پرونده تمامی کتابداران و همکاران رسیدگی و ظرف یک ماه صدور احکام جدید و همچنین اصلاح احکام قبلی که دارای اشکلاتی بودند را انجام خواهد داد.
پیگیری ثبت سوابق در بیمه و بازنشستگی در دستور کار نهاد قرار گرفت و عنوان شد عدم برگزاری آزمون استخدامی سال جاری به علت بررسی شکایات آزمون قبلی است.
* آمار مدیرکلها و سرپرستها از 31 استان کشور استانهای مازندران، ایلام، چهارمحال و بختیاری، فارس، قزوین، کرمانشاه و لرستان با سرپرست اداره میشوند و برای سایر استانها مدیر کل منصوب شده است.
* تغییرات در بخش معاونین ادامه کار در نهاد با تغییرات معاونین همراه شد، مهدی اشراقی معاون اداری و مالی نهاد کتابخانه های عمومی، محمد اللهیاری فومنی معاون توسعه کتابخانه ها و کتابخوانی،«علی رمضانی» به عنوان مدیر کل منابع نهاد کتابخانههای عمومی کشور، امین متولیان هم معاون برنامهریزی و نظارت راهبردی کتابخانههای عمومی کشور، مجید صحاف مشاور دبیرکل نهاد، اسماعیل شفاعی مدیر کل امور استانها و انجمنها، هوتن والی نژاد مدیر کل امور عمرانی، محمدجوهرچی مدیرکل پژوهش و نوآوری نهاد کتابخانه های عمومی کشور، روح الله هاشمی مدیر کل حراست نهاد، رمضانعلی محسنی مدیرکل جدید امور استانها و انجمن های نهاد ، حجتالاسلام سید محمدرضا واحدی معاون امور استانها و مجلس و مشارکتها و در خاتمه محمدهادی ناصری مدیرکل روابط عمومی و امور بین الملل نهاد معرفی شدند.
* پرداخت مطالبات نشریات محمد اللهیاری معاون توسعه کتابخانهها و کتابخوانی نهاد با اعلام این خبر گفت: طبق روال نهاد کتابخانه های عمومی و بر اساس تقاضای کتابخانه های ستادی و استانی، نهاد اقدام به خرید نشریات مورد نیاز جهت استفاده علاقمندان در کتابخانه های عمومی می نماید.
وی افزود: نهاد پیشتر نسبت به پرداخت بدهی خود به اغلب نشریات خریداری شده اقدام کرده است و مطالبات 9 نشریه باقی مانده بود که آنها هم طی یکی دو روز اخیر پرداخت شده تا نهاد کتابخانه های عمومی کشور از این حیث بدهی به نشریات نداشته باشد.
البته یک خبر هم از نشریات اینطور از سوی معاون توسعه کتابخانه ها و کتابخوانی نهاد کتابخانه های عمومی کشور درباره موضوع خرید نشریات مختلف برای تجهیز کتابخانه های کشور اعلام شد که، این مساله تا پایان امسال بررسی شده و سال آینده انجام خواهد شد.
* مهمترین مسئله نهاد کتابخانهها: واریز نیم درصد از درآمد شهرداری ها به حساب انجمن کتابخانههای عمومی نمایندگان مجلس شورای اسلامی در نشست علنی نوبت عصر روز سهشنبه 11 آذر، در جریان بررسی طرح الحاق موادی به قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت، با 146رأی موافق، 7 رأی مخالف از مجموع 194 نماینده حاضر در مجلس با واریز نیم درصد از درآمد شهرداری ها به حساب انجمن کتابخانههای عمومی هر شهر موافقت کردند.
قانون تاسیس نهاد کتابخانه های عمومی کشور در تاریخ 25/12/1382 تصویب شده است و متاسفانه پس از 11 سال از تصویب آن همچنان عدم تمکین بعضی از شهرداریها نسبت به اجرای آن، نهاد کتابخانه های عمومی کشور را از تامین حداقلهای بودجهای که بر اساس قانون می بایست صرف توسعه کتابخانههای عمومی در سراسر کشور و تجهیز آنها به تازهترین کتابها و مجلات چاپ داخل و خارج کشور شود باز داشته بود.
علیرضا مختارپور دبیرکل نهاد کتابخانه های عمومی کشور در نشست صمیمی با اهالی رسانه با موضوع هم اندیشی در خصوص نقش رسانه ها در ترویج فرهنگ کتاب و کتابخوانی که در تاریخ 24 آبان 93 برگزار شد، درباره قانون پرداخت نیم درصد درآمد شهرداری ها به کتابخانه های عمومی گفت: «اولین قانون کتابخانه های کشور که در سال 1344 تصویب شده، یک و نیم درصد درآمد شهرداری ها را به کتابخانه های عمومی اختصاص داده است.
در دهه 50 این قانون منتفی شد تا بعد از انقلاب اسلامی و در سال 82 که قانون تاسیس نهاد کتابخانه ها مصوب شد حداقل نیم درصد از درآمد شهرداریها به نهاد کتابخانه ها پرداخت اختصاص داده شده است. تا سال 92 که آمار نشان می دهد از کل مجموعه نیم درصدها، تنها هفت درصد پرداخت شده است. این ارقام نشان می دهد که در سال گذشته شهرداری ها در حدود 93 درصد از کل بودجه ای را باید در اختیار نهاد کتابخانه ها قرار می دادند را پرداخت نکرده اند.»
در تبصره 3 ماده 4 قانون مصوب 29 دی 1344 آمده است: «در هر شهر که عمارت مناسب برای کتابخانه فراهم نباشد اعتبار از محل یک و نیم درصد و سایر وجوه حاصله در حساب مخصوص نگاهداری میشود که زیر نظر انجمن کتابخانه منحصراً به مصارف تعیین شده در این قانون برسد.» این قانون که در حدود 50 سال پیش به تصویب رسیده است نشان می دهد توسعه کتابخانه های عمومی در رشد فرهنگی کشور آن اندازه اهمیت دارد که بخشی از درآمد هر شهر به ساخت و توسعه کتابخانه ها اختصاص داده شود.
این قانون با عنوان «تأسیس و نحوه اداره کتابخانههای عمومی کشور» در سال 82 تکمیل گردید و طی ماده 6 آن مقرر شد: «شهرداریها مکلفند همه ساله حداقل نیم درصد از درآمدهای خود را به منظور اداره امور کتابخانهها در اختیار انجمنهای کتابخانههای عمومی شهر مربوط قرار دهند.»
اما به این علت که ماده (6) قانون مزبور هیچ گونه الزامی برای تمکین شهرداری ها به پرداخت رقم ذکر شده را در نظر نگرفته بود و همچنین اختیاری برای دولت مبنی بر دادن الزام به وزارت امور اقتصادی و دارائی به منظور کسر مبلغ مورد نظر از اعتبارات مربوط به درآمد شهرداریها و پرداخت آن به نهاد کتابخانههای عمومی کشور را مورد پیشبینی قرار نداده بود، همواره مابین نهاد کتابخانههای عمومی کشور و شهرداریها و دولت چالشی عمیق وجود داشته و برخی شهرداریها از پرداخت نیم درصد از درآمدهای خود به انجمنهای کتابخانههای عمومی سرباز میزدند. تا جایی که به گفته مسئولان این حوزه؛ بدهی شهرداریها به نهاد کتابخانهها در طول سالهای گذشته به بیش از 650 میلیارد تومان رسیده است.
اکنون با تلاش دبیرکل و معاونین و مدیران کل استانهای نهاد کتابخانه های عمومی کشور و عنایت نمایندگان محترم مجلس شورای اسلامی به ویژه اعضای کمیسیون فرهنگی، این ایراد در قانون تأسیس و نحوه اداره کتابخانههای عمومی کشور مرتفع شد و با الحاق یک تبصره به ماده(6) قانون مذکور مصوب 17/12/1382 مجلس شورای اسلامی، شهرداریها موظف شدهاند نیم درصد از درآمد خود را به حساب انجمن کتابخانههای عمومی هر شهر واریز کنند.
در تبصره الحاقی آمده است: «در صورت امتناع هر یک از شهرداریها از تأدیه نیم درصد (5/0%) مذکور، وزارت امور اقتصادی و دارایی (خزانهداری کل کشور) مکلف است بر اساس فهرست اعلامی از طرف دبیر کل نهاد کتابخانههای عمومی کشور، مبالغ مربوطه را از سر جمع اعتبارات مربوط به درآمد شهرداریها (سازمان شهرداریها و دهیاریهای کشور) و یا درآمد موضوع مواد(38) و (39) قانون مالیات بر ارزش افزوده از سهم همان شهر کسر و نسبت به پرداخت آن در وجه کتابخانههای عمومی همان شهر اقدام نماید.»
بر این اساس دیگر شهرداریها نمیتوانند از پرداخت حق کتابخانههای عمومی سرباز زنند و این اجازه به وزارت امور اقتصادی و دارایی داده شده تا مستقیما اقدام به کسر نیم درصد از درآمد شهرداریها کرده و آن را به حساب انجمن کتابخانههای عمومی هر شهر واریز کند.
* هماندیشی با اساتید کتابداری برای بهبود مسیر نشست هماندیشی دبیرکل و مسئولان نهاد کتابخانههای عمومی کشور و اساتید و پژوهشگران کتابداری علم اطلاعات و دانششناسی با حضور جمعی از اساتید و صاحبنظران این عرصه در هتل انقلاب تهران برگزار شد.
در این نشست موارد خوبی مطرح شد، از جمله، فضاسازی متناسب با کودکان در کتابخانههای عمومی، کتابداران باید به مولف خط بدهند، امکاناتی فراهم شود تا مروجان خواندن تربیت شوند، رسانه ملی به کمک نهاد کتابخانههای عمومی بیاید، علیرضا مختارپور دبیرکل نهاد هم در این مراسم صراحتا اعلام کرد: چیزی در نهاد برای پنهان کردن از اهل فرهنگ نداریم.
* سفرهای سرزده استانی، بخشی، محلی/ دورترین مناطق هم از نظر دور نماند یکی دیگر از اقدامات خوب و قابل ستایش نهاد کتابخانهها بازدیدهای سرزده به استانها و شهرستانها بود، یا دبیرکل شخصا غیرمترقبه به این کتابخانهها میرفت و یا معاونینش را مرتبا برای تهیه گزارشات جامع اعزام میکرد.
14 مرداد ماه سال جاری علیرضا مختارپور دبیر کل نهاد کتابخانههای عمومی کشور به صورت اعلام نشده به استان آذربایجان غربی و شهر ارومیه سفر کرد تا از نزدیک کتابخانههای عمومی این شهر را بازدید کند.
خاصیت سفرهای سرزده است که در آنها اعلام آمادگی صورت نگرفته و همه چیز حالت عادی خود را دارد بدون تشریفات و جابه جایی وسایل، مثلا در ارومیه، وی در یکی از این بازدیدها با حضور در کتابخانه کوچک قائم با کتابدار این کتابخانه صحبت کرد و در جریان مشکلات قرار گرفت. این کتابخانه دارای 705 عضو است که 80 درصد آن را کودکان تشکیل میدهند و طی دو شیفت فعالیت میکند.
ارتباط رو در رو با کتابداران و حتی اعضا حاوی نکات جالبی بود که تجربهاش برای دیگر مدیران هم قابل تکرار است.
* بازتابهای یادداشتهای دبیر کل در استانها/ سرفصلها چه بود؟ کریمخانی از کتابداران این استان با اشاره به اینکه یادداشتهای دبیر کل نهاد کتابخانهها باعث دلگرمی کتابداران شده و در دوره فعالیت دبیر کل جدید حقوق و مزایا افزایش یافته گفت: همواره به سایت نهاد کتابخانهها مراجعه کرده و از اینکه در یادداشتهای خود از کتابداران شهری و روستایی یاد میکنید دلگرم میشویم چرا که متوجه میشویم شما به عنوان دبیر کل، حرفهای به کار نگریسته و شهرهای دور از تهران از چشمتان مغفول نمانده است.
تاکنون 21 یادداشت از دبیرکل نهاد منتشر شده است. این یادداشتها راه ارتباطی منظم و ثمر بخش بوده است چرا که تاکنون توانسته مسیر خوبی را طی کند و به اصطلاح جواب دهد.
مواردی که در این یادداشتها مطرح شده از قبیل؛ موارد استخدامی، پرداخت مطالبات کتابداران روستایی، تاکید بر وظیفه و ماموریّت اصلی نهاد ترویج کتابخوانی که ارائه خدمات کتابخانه ای به جامعه خصوصاً نسل جوان و فرهنگ دوست است، رفع ابهام برخی همکاران در خصوص احکام، کمبود بودجه برای گسترش فضای کتابخانه ها، نبود اعتبار برای تهیه منابع جدید و مورد نیاز، نابسامانی ساختار تشکیلات و نیروی انسانی، عدم واریز نیم درصد درآمدهای شهرداری، عدم رعایت شایسته سالاری در انتصابات، گزارش حضور در جلسه کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی، توزیع اولین محموله ی نشریات خریداری شده برای کتابخانه ها و...
* آمار جالب نهاد کتابخانهها در سفرهای استانی/ دبیرکل و معاونانش طی 9 ماه بیش از 23 سفر داشتهاند در این راستان آمار حاوی نکات جالبی است، مثلا شخص دبیر کل سرزده به کتابخانههای آذربایجان غربی، یزد، همدان، قزوین، بندرعباس، شیراز، اراک و قم رفته است. اما معاونانش هم به یزد، قزوین، اراک، گلستان، قشم و... سفرهایی داشتهاند.
* هفته کتاب و شعار «با کتاب زندگی کنیم» نهاد کتابخانهها اقدامی دیگر در هفته کتاب هم داشت و آن برپایی برنامههای گوناگون از جمله؛ امضای چند تفاهم نامه نهاد با سازمانهای مختلف اشاره کرد، مثلا یک تفاهم نامه با معاونت فرهنگی وزارت ارشاد، علاوه بر آن تفاهمنامههایی با مجمع ناشران انقلاب اسلامی، بنیاد شعر و ادبیات داستانی و انجمن ناشران کتاب کودک و نوجوان امضا شد، پس از آن اعلام شد: ما از طریق تفاهم نامه با ناشران کتاب کودک و نوجوان بالغ بر 110 هزار جلد کتاب اهدایی انجمن را به کتابخانه های روستایی خواهیم رساند.
معاون توسعه کتابخانهها و کتابخوانی نهاد کتابخانههای کشور از احصاء 20 شعار از فرمایشات رهبر انقلاب درباره کتاب و کتابخوانی خبر داد و گفت: نهاد در این دوره هفته کتاب با محور علامه طباطبایی فعالیتهای خود را برنامهریزی کرده است.
همچنین اعلام شد: امسال مجموعهای از از فرمایشات رهبر انقلاب در حوزه کتاب را بازخوانی کردهایم و از آن میان بالغ بر 15 تا 20 شعار را از سخنان رهبری استخراج کردهایم، «با کتاب زندگی کنیم» نیز یکی از این شعارها است. این شعارها در پوستر طراحی شده و در کتابخانههای عمومی نصب خواهد شد.
اللهیاری در این نشست اعلام کرد: در حوزه فعالیتهای فیزیکی ساخت کتابخانه، کلنگ زنی و افتتاح را در هفته کتاب خواهیم داشت. در این زمینه افتتاح 44 باب کتابخانه را داریم و همچنین 83 رونمایی کتاب در سراسر کشور با هدف حمایت از ناشران و نویسندگان استانی برگزار میشود.
افتتاح بیش از 850 نمایشگاه کتاب برای حمایت از ناشران به ویژه ناشران استانی از دیگر برنامههایی بود که مقیمی به آنها اشاره کرد و افزود: در مجموع 1622 برنامه فرهنگی در سراسر کشور در قالبهای متنوع اجرا میشود.
* از ابتدای سال 1393 تا به حال نهاد هیچ کتابی از هیچ ناشری خریداری نکرده است اللهیاری درباره خرید کتاب نهاد در سال 93 گفت: از ابتدای سال 1393 تا به حال نهاد هیچ کتابی از هیچ ناشری خریداری نکرده که دو علت داشته است؛ علت اول محدودیت منابع مالی نهاد بوده و علت دوم وجود کتابهای خریداریشده در گذشته از سوی نهاد بوده است.
او در پاسخ به این سوال که خرید این کتابها بر چه مبنایی صورت گرفته است، توضیح داد: علت خرید این کتابها تاسیس کتابخانهها در طول سال است، زیرا نهاد موظف است بر اساس ردهبندی دیویی و مطابق نیاز کتابخانهها عمل کند؛ بنابراین خریدهای قبلی کتاب از سوی نهاد کتابخانهها نیز در راستای برطرف کردن نیاز کتابخانهها بوده است. در بحث خرید کتابها نیز سیاست بر مبنای نظرخواهی است.
* هماندیشی دبیرکل نهاد کتابخانههای عمومی کشور با اصحاب رسانه در این دیدار که به منظور بررسی «نقش رسانهها در ترویج فرهنگ مطالعه» و در نخستین روز هفته کتاب و کتابخوانی برگزار شد علیرضا مختارپور با همراهی مجید صحاف مشاورعالی دبیرکل نهاد کتابخانه های عمومی کشور ، محمد اللهیاری فومنی معاون توسعه کتابخانهها و محمدهادی ناصری مدیرکل روابط عمومی نهاد کتابخانهها در جمع اصحاب رسانه حاضر شدند تا علاوه بر طرح دیدگاههای خود شنونده پیشنهادات اصحاب رسانه باشند.
توجه به تخصص کتابداران، لزوم برنامهریزی برای بهرهگیری از ظرفیت فناوریهای نوین مانند کتاب الکترونیک و کتاب صوتی و...، تقسیمبندی موضوعی کتابخانههای کشور، توجه به فرهنگسازی مطالعه، لزوم توجه به فراگیری فرهنگ مطالعه در میان مدیران و مسئولان، برنامهریزی برای آشنایی با کتاب از دوران کودکی و نوجوانی، تعامل بیشتر با رسانهها در زمینه معرفی کتاب، برنامهریزی جهت انعکاس شرایط کتابخانههای روستایی و شهرستانی در رسانهها عمومی و برنامهریزی و مدیریت هزینه تولید کتاب جهت تعریف در قالب سبد خانوار از اهم نکات مورد اشاره اصحاب رسانه در این نشست بود.
* تجلیل از نویسنده پرفروشترین کتاب سال/ آباد، قزلی، مرادی کرمانی و طباطبایی تقدیر شدند سال 93 همزمان با مراسم گرامیداشت یازدهمین سالگرد تاسیس نهاد کتابخانه های عمومی کشور هم شد از این رو مراسم اختتامیه دومین دوره خاطره نویسی کتابداران و اعضای کتابخانه های عمومی یکشنبه هفدهم اسفند، با حضور غلامعلی حدادعادل، رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی؛ سیدرضا صالحی امیری، رئیس سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران؛ هوشنگ مرادی کرمانی و جمعی از اعضای هیات امنای کتابخانه های عمومی کشور، معاونین و مدیران کل نهاد و جمعی از کتابداران کتابخانه های عمومی کشور برگزار شد.
در این مراسم ضمن تجلیل از آثار برگزیده دومین دوره خاطرهنویسی کتابداران و اعضای کتابخانهها از انجمن فرهنگی ناشران کودک و نوجوان و تعاونی این انجمن به خاطر اهدای 100 جلد کتاب به کتابخانههای سراسر کشور به عنوان ناشر برگزیده تجلیل شد.
همچنین از چهار نویسنده فعال در حوزه خاطرهنویسی با نامهای هوشنگ مرادی کرمانی برای کتاب «شما که غریبه نیستید»، فاطمه طباطبایی برای کتاب «اقلیم خاطرات»، معصومه آباد برای کتاب «من زندهام» و مهدی قزلی برای کتاب «پنجرههای تشنه» تجلیل به عمل آمد.
* توجه به شورای مشاوران دبیر کل، کارگروه ویژه و کارگروههای تخصصی خرید کتاب در سالهای گذشته با حضور دهها تن از اساتید حوزوی و دانشگاهی در حوزههای مختلف ایجاد شده است. باید توجه داشت که حضور این اساتید در سالهای اخیر، علاوه بر این که به انتخاب و خرید درست کتابهای عمومی و نیز ارائۀ مشاوره به مدیران نهاد برای ادارۀ هر چه بهتر کتابخانهها کمک میکرد، محملی بود برای ارتباط اصحاب اندیشه و فرهنگ با کتابخانههای عمومی و پیوند این کتابخانهها با این قشر فرهیختۀ جامعه. کمرنگ شدن این حضور اساتید و نیز شوراهایی که در سطوح بالای نهاد تشکیل میشد، میتواند به کاهش قوت و قدرت کارشناسی تصمیمها و فاصله گرفتن تصمیمات این نهاد از بدنۀ علمی و فرهنگی کشور منجر شود.
این گزارش در پایان اضافه میکند، دگرگونی در نوع فعالیتها و رسیدگی نهاد به همکاران کتابدار خود در دوره جدید قابل توجه است.
«تخت جمشید از نگاه آنتوان سوروگین»؛ زندگی عکاس عهد قاجار «تخت جمشید از نگاه آنتوان سوروگین» کتابیست از آثار آنتوان سروگین(عکاس گرجی و روستبار) که از جانب ناصرالدین شاه مأموریت داشت از مکانهای تاریخی ایران بهخصوص تخت جمشید عکسبرداری کند.
داریوش نویدگویی(مدیر انتشارات بینالمللی نوید شیراز) در رابطه با انتشار کتابی به نام «تخت جمشید از نگاه آنتوان سوروگین» گفت: این عکاس گرجی و روستبار ساکن ایران در عهد قاجاریه و زمان سلطنت ناصرالدین شاه بود.
او ادامه داد: ناصرالدین شاه علاقه زیادی به عکس و همچنین آثار فرهنگی داشته. او به آنتوان مأموریت میدهد که از مکانهای تاریخی ایران عکاسی کند و دو خانم جوان با نامهای «طاهره اسلامی» و «درنا نویدگویی» به جمع آوری آثار سوروگین و زیرنویس کردن عکسهای او پرداختند. نشر بینالمللی نوید شیراز این عکسها را به همراه زندگینامه مفصلی از این عکاس در قالب کتابی با عنوان «تخت جمشید از نگاه آنتوان سورگین» توسط منتشر کرده است.
نویدگویی افزود: کتاب بسیار نفیس چاپ شده و داری اسناد و مدارکی دقیق و دست اول در آن گردآوری شده است.
آنتوان خان سوروگین یکی از موفقترین عکاسان عصر خود بود. بیشتر عکسهای گرفتهشده توسط آنتوان خان متعلق به سالهای ۱۲۴۹ تا ۱۳۰۹ خورشیدی است. او به علت اینکه توانایی صحبت کردن به زبان فارسی را مانند زبان مادری داشت، به خوبی توانست با اقشار فرهنگی مختلف مردم ایران ارتباط برقرار کند. عکسهای او از دربار سلطنتی، حرمسراها، مساجد و بناهای یادبود دیگر ادیان بسیار شاخص بود و او را متمایز با دیگر عکاسان مشهور اروپایی در ایران میکند. ناصرالدین شاه علاقهی زیادی به عکسهای دربار و پرتره آنتوان خان داشت.
آنتوان سوروگین اواخر دهه ۱۸۳۰ میلادی برابر با حدود سال ۱۲۱۹ خورشیدی در سفارت روسیه در تهران از یک پدر و مادر گرجیتبار ارمنی به نامهای واسیلی و آچین زاده شد. سالهای نخستین عمرش را در تهران گذراند. او توانائی خود را در تصویربرداری از دو حادثهی مهم تاریخی دوران فعالیت هنریش نشان داد: تصاویر میرزا رضای کرمانی پس از قتل ناصرالدین شاه و همچنین مراسم تشییع جنازهی شاه و به تصویر کشیدن رخدادهای نهضت مشروطیت.
حاصل زندگی هنری او که گردآوری هفت هزار نگاتیو شیشهای از کارهایش و شماری از کارهای عکاسان پیش از او بود؛ شیشههای منظم شده و شمارهخورده بود. شمارهها به شیوهی رقمزدن هنرمندان نقاش ایرانی، در کوشه و کنار شیشه به گونهای نوشته شده بود که کمتر به چشم میخورد.
سرانجام او به سال ۱۹۳۳ (میلادی) برابر با سال ۱۳۱۲ خورشیدی بر اثر عفونت کلیه درگذشت و در گورستان ارامنه تهران به خاک سپرده شد.
تازه های نشر از بوستان کتابسه عنوان کتاب در قالب تازه های نشر از سوی بوستان کتاب روانه بازار شد.
زنان در
جنگ های صدر اسلام (تا آغاز امویان) نوشته سیده بتول مدنی دهخوار قانی است
که با بهای 85هزار ریال عرضه شده است.
این کتاب در 220 صفحه به
رشته تحریر درآمده و در چکیده آن آمده است : زنان مسلمان صدر اسلام در جنگ
هایی که بین لشگر اسلام و مشرکان رخ می داد، حضور فعال داشته و با توجه به
نیاز جبهه از ساده ترین کارها چون شستن لباس رزمندگان، تا رزم، به انجام
وظیفه می پرداختند.
فاطمه زهرا(س)، درمان زخم های صورت پیامبر(ص)
را عهده دار شد. نسیبه به قصد پرستاری و آبرسانی به میدان رفت و با فرار
صحابه، به نبرد و محافظت از جان پیامبر پرداخت و ... .
ترجمه الاسفار الاربعه صدرالمتالهین شیرازی/جلد ششم مولف آیت اله حسن حسن زاده آملی است که با بهای 35 هزار و 700 ریال عرضه می شود.
این
کتاب در 795 نوشته شده و مهمترین اثر فیلسوف بزرگ اسلامی، صدرالمتالهین
است که در آن، اندیشههای عمیق فلسفی خود را به نگارش درآورد و اصول و
ارکان حکمت متعالیه را پیافکند.
الاسفار الاربعه از همان آغاز
تالیف، مورد توجه اهلاندیشه و فلسفه قرار گرفت و درحلقههای درس، بحث و
مباحثه به عنوان متن درسی با استقبال شگفتی روبه رو شد. از آن زمان تاکنون،
فیلسوفان و عالمان اسلامی شرحهای متعددی بر این کتاب نوشتهاند یکی از
این فیلسوفان معاصر، علامه آیت الله حسنزاده آملی است که با تبحر کامل در
فلسفه و عرفان اسلامی و چیرهدستی در تبیینِ حکمت متعالیه، تامل، بحث و تحقیق و تشکیل حلقه های درسیِ چندین ساله، کتاب اسفار را شرح کرده است.
اثر
حاضر شرح فارسیِ آن است که برای شاگردان تدریس شده و موسسه بوستان کتاب پس
از ویرایش دقیق و تبدیل زبان گفتار به نوشتار آن را به شکل کنونی در
جلدهای متعدد عرضه کرده است.
خانه باران نوشته محبوبه زارع در 300 صفحه و با بهای 85 هزار ریال عرضه شده است.
درخلاصه کتاب آمده است: به شوق یافتنِ خانه باران، تو به توی کوچههای صدر
اسلام از بعثت پیامبر(ص) تا رحلت آن بزرگ را میگردیم و همه نشانیها را به
ذهن میسپاریم. این مرور، ذهن ما را با نشانیها پیوند میزند. شماره
پلاکها را از یک -نزول وحی- میخوانیم و سرانجام با عبور از 78 پلاک، به
سوی گستردهترین خانهای که بانویش حضرت کوثر است رهنمون میشویم و ... .
«تندر» و «بی نامی» در کتابفروشیها
دو کتاب تندر و بینامی
را دو ناشر رامی و روزنه منتشر کردهاند.
دو کتاب تندر و بینامی را دو ناشر رامی و روزنه منتشر کردهاند. نگاهی داریم به این دو کتاب...
تندر
تندر، 18 داستان کوتاه از زکریا تامر را نشر رامی منتشر کرده
است. در این داستانها، کابوس خشونتهای بنیادگرایانهی خاورمیانه به
درستی ترسیم شده است.
محمدرضا مرعشی پور(مترجم تندر) اینگونه درباره کتاب مینویسد:
آدمهای قصههای زکریا تامر، چنان تا مغز استخوان گرسنهاند که یکدیگر را
به شکل خوراک میبینند. در بیشتر قصههای او میل، حول شکم تمرکز یافته است.
اشتیاق، اشتیاق خوردن است؛ اشتیاق بلع. تامر به رغم بیزمان و مکان بودن
قصههایش، نویسندهای سخت معاصر و هم پیوند با واقعیتهای عینی عصری که در
آن زیسته است. قصههای او بیاینکه آشکارا به دورانی خاص اشاره داشته
باشند، با سیاست پیوند خوردهاند. در این داستانها، گویا کابوس خشونتهای
بینادگرایانهی خاورمیانه به درستی ترسیم شده است.
زکریا تامر، به اجماع عمومی یکی از مهمترین و برجستهترین
نویسندگان دهه شصت میلادی نه تنها در سوریه بلکه در کل جهان عرب است.
داستانهای او فضایی سوررئال دارند و گاهی به حکایتهای عامیانه پهلو
میزنند. عنصر طنز در آنها برجسته است و به زبانی ساده نوشته شدهاند.
بخشی از داستان گرسنگی:
احمد بر نشیمنی نرم و راحت جا خوش کرد. خدمتکاران در تکاپو افتادند و سینی بزرگی آوردند و پیش رویش گذاشتند و گفتند:
- این فاخرترین خوردنی موجود در آشپزخانههای سلطنتی است. احمد روپوش از
سینی برگرفت و با دیدن کودکی کمسن و سال و زنده غافلگیر شد. تنش، لرزید و
میخواست بگریزد، اما دست بیاحساسش چنگال و چاقو را برگرفت و تکهای از
گوشت بازو را برید و دندان را بر گوشت تازهی خون چکان گذاشت و کودک درین
حال به شدت زار میزد.
کتاب تندر در 1000نسخه و با قیمت 7000 تومان به بازار کتاب راه یافته است.
بینامی
رمان «بینامی» نوشته غلامرضا احمدخانی از سوی انتشارات روزنه منتشر شده است.
احمدخانی در این رمان به ماجراهای سربازی گرفتار شده در
آسیبهای روانی میپردازد. در فصلهای مختلف، شخصیت اصلی رمان خودش را در
موقعیتهای گوناگون میبیند. گاه به واسطه کشتن هم رزمانش از سوی دشمن
مورد تقدیر قرار میگیرد. گاه در مقابل شکنجههای سخت لب از لب باز
نمیکند.
در بخشی از کتاب میخوانیم: نیروهای دشمن به اشتباه فکر میکنند که من
همرزمانم را کشتهام، به همین خاطر مثل اسرای جنگی با من رفتار نمیکنند.
اصلا حال خوبی ندارم. از چشمای باز نفر جلویی میترسم. طوری نگاهام میکند
انگار گناه بزرگی مرتکب شدهام، گناهی که باید تقاصش را به بدترین شکل
ممکن پس بدهم. فرماندهی دشمن به طرفم میآید. لبخندی میزند و به زبان
خودشان چیزهایی میگوید. کمکام میکند بلند شوم. برای آخرینبار نگاهی به
افراد گروه میاندازم. انگار همگی آرام خوابیدهاند،خوابی شیرین که باید
سالها حسرت یک لحظهاش را داشته باشم.
«چهارمین در»، «فرمانده، ما برای چه میجنگیم؟»، «نفر آخر» و «گاو مجسم» از کتابهای احمدخانی هستند.
این کتاب در 174 صفحه؛ 1000 نسخه و قیمت 11500 تومان در کتابفروشی ها موجود است.
«برای این لحظه متشکرم» به چاپ دوم رسید
کتاب «برای این لحظه متشکرم» خاطرات والری تریرویلر با ترجمه ابوالفضل اللهدادی به چاپ دوم رسید.
«برای این لحظه متشکرم» کتابی خواندنی درباره سرگذشت زنی است که وقتی به عنوان بانوی اول فرانسه پایش را به کاخ الیزه گذاشت حرف و حدیثهای زیادی به دنبالش بود. کاخی که برایش شادی و آرامش به دنبال نداشت. او در این کتاب توضیح میدهد که چطور رسیدن فرانسوا اولاند به مقام ریاستجمهوری، آنها را از هم دورتر و دورتر کرد.
این کتاب به محض انتشار در فرانسه و در همان روز اول سر و صدای زیادی به پا کرد و رکورد فروشاش خیلیها را شگفتزده و فرانسوا اولاند را رنجیده خاطر کرد. تریرویلر با نثری ساده و با حافظهای خوب تمام لحظاتی را که پیش از رسیدن اولاند به ریاستجمهوری و بعد از آن با هم داشتهاند شرح میدهد.
نام بسیاری از مردان مهم فرانسه را که این روزها بر مسند کار هستند در این کتاب پیدا میکنید. مترجم در پانویسها توضیحات لازم را درباره اسامیای که در کتاب ذکر شدهاند، داده تا با آنها بیشتر آشنا شوید. کتاب از صبح روزی شروع میشود که مجله کلوزر با انتشار عکسی جنجالی پرده از رابطه اولاند، رییسجمهور فرانسه و ژولی گیه، بازیگر فرانسوی برمیدارد. یک رسوایی بزرگ در تاریخ فرانسه.
«برای این لحظه متشکرم» بهمن ماه امسال توسط نشر بهنگار و با قیمت 15هزارتومان منتشر شد و مخاطبان ایرانی هم استقبال خوبی از آن کردند و کتاب در عرض یک ماه به چاپ دوم رسید. پرده برداشتن از تفکرات واقعی اولاند درباره مردم فرانسه در این کتاب باعث شده که او تبدیل به منفورترین رییسجمهور تاریخ این کشور شود. «برای این لحظه متشکرم» خاطرات زندگی پرحاشیه یک زن و در درجه بعد شرح یک دوره از سیاست فرانسه است.
پیش از این و به بهانۀ انتشار کتاب «برای اين لحظه متشكرم» در بازار نشر ایران، در گزارشی مفصل تحت عنوان «نگاهی به روابط مردان الیزه و زنان هالیوود» به معرفی این کتاب پرداخته بودیم که با استقبال بسیار خوبی ازسوی شما عزیزان نیز روبرو شد.
تازههای نشر ققنوس در بازار کتاب
بوی برف، در هزارتوی
نیچه، بازدم و ظهور ژاپن مدرن چهار کتاب تازهی نشر ققنوس هستند که جز فضای
داستانی، برخوردار از آموزههای فلسفی نیز هستند.
در میان آثار منتشر شدهی ققنوس، باید سراغ چند کتاب تازه را گرفت:
در هزار توی نیچه
در این اثر، تبیینی روشن از برخی آموزههای بنیادی زرتشت به
دست داده شده. کتاب به سه بخش تقسیم شده است. الن وایت(نویسنده کتاب) با
تمرکز بر سه کتاب "اراده معطوف به قدرت"، "زایش تراژدی" و "تبارشناسی
اخلاق"، به بررسی دیدگاههای نیچه درباره موضوعاتی چون هیچانگاری، تراژدی و
تبارشناسی میپردازد. سپس با تمرکز بر کتاب"چنین گفت زرتشت"، سیر تحول
روان زرتشت را از شوق به ابرانسان تا آریگویی به بازگشت جاودان شرح
میدهد. در ادامه نیز با نظر به آرای الکساندر نهاماس(نویسندهی کتاب نیچه:
زندگی به منزله ادبیات)، مارسل پروست(نویسندهی در جستجوی زمان از دست
رفته) و میلان کوندرا(نویسندهی کتاب سبکی تحمل ناپذیر هستی یا همان بار
هستی) به ارزیابی استلزامات اخلاقی و سیاسی این آموزه و وجه آریگویانه آن
میپردازد.
در کتاب میخوانیم:
نیچه طی یکصد سال گذشه الهامبخش تصنیفات دستکم دویست و
نوزده موسیقیدان بوده است. شاید این واقعیت ثابت نکند که او فیلسوفی
برجسته است، ولی نشان میدهد که او فیلسوفی استثنایی است: استثنایی بر این
قاعده عام است که فیلسوفان الهامبخش موسیقیدانان نیستند.
نیچه نمیخواهد بگوید چگونه میتوانیم جهان را نجات دهیم بلکه میکوشد
نشان دهد که چگونه میتوانیم خودمان را نجات دهیم – چگونه میتوانیم از تن
دادن به زندگیای بپرهیزیم که نه تنها نمیتوانیم به آن افتخار کنیم، بلکه
بر آن تاسف نیز میخوریم. وی میآموزاند که برای رسیدن به این مقصود لزومی
ندارد ابرانسانی شویم که زیردستان خود را سرخوشانه زیر پاهایش له میکند.
"در هزار توی نیچه" با ترجمهی مسعود حسینی در 344 صفحه، 1650 نسخه و قیمت 16000 تومان به بازار نشر راه یافته است.
«ظهور ژاپن مدرن»؛ نگاهی به مشروطه ژاپنی
کتاب حاضر به تاریخ 150 سال اخیر ژاپن میپردازد: کشوری متشکل
از چهار جزیره که تا نیمه قرن نوزدهم زیر سایه سنگین تاریخی و تمدنی
همسایه بزرگ خود چین مانده بود و در تاریخ روابط شرق و غرب از عهد باستان
تا سدههای میانه و حتی عصر جدید کمتر نامی از آن برده میشد. ژاپن در کمتر
از پنج دهه توانست به یک قدرت بزرگ آسیایی تبدیل شود تا آن جا که در آغاز
قرن بیستم امپراتوری قدرتمند روسیه را در نبردی برقآسا شکست داد و پس از
چند دهه به یک قدرت صنعتی و نظامی قارهای و حتی جهانی تبدیل شد.
در کتاب میخوانیم:
ژاپن چگونه در کمتر از یک نسل از جامعهای پسافئودالی به
اشکال آغازین تولید صنعتی گام گذاشت؛ تجربهای دردناک برای ژاپنیها که
ناچار از پشت سر گذاشن سنت و رفتن بهسوی مدرنیته و غربگرایی شدند. کتاب
سپس به دهه پرآشوب 1930 و امپراتوریای میپردازد که در کمتر از هشت سال
(1937 – 1945) سربرآورد و فروریخت و آنگاه تحولات عمده پس از جنگ جهانی
دوم ازجمله دست یافتن به رشد خیرهکننده اقتصادی را تحلیل میکند و در
پایان رکوداقتصادی و ناآرامیهای سیاسی گسترده دهه 1990 تا قرن بیستم را
بررسی میکند.
در مقدمه مترجم میخوانیم: سرگذشت ژاپن و روند تحول و پیشرفت
تقریبا پیوسته آن در 150 سال گذشته از بسیاری جهات برای ما ایرانیان تامل
برانگیز و عبرتآموز است.
یکی از بانوان اهل علم در دوران مشروطه، در نامهای به
سیدمحمد طباطبایی (از رهبران روحانی انقلاب مشروطه)، درباره دلیل متجدد
نشدن و توسعه نیافتگی ایران میپرسد: "ملت ایران و اسلام زودتر از ملت ژاپن
با اروپا مراوده پیدا کرده، اما چرا مثل آنها ترقیات عصر جدید را
فرانگرفتند و هر کدام که خواستند مملکت خود را اصلاح کنند کاری از پیش
نبردند؟"
داریوش آشوری، نویسنده و پژوهشگر تاریخ و فرهنگ ایران، که در
میانه دهه 1340 به ژاپن سفر کرده بود، این پرسش را پیش میکشد که "این ملت
مودب ِ آرام ِ با انضباط در پشت این ادب و نظم چه چیزی را مخفی کرده است.
به هر حال واقعیت این نمیتواند باشد." سپس میگوید که " ژاپنیها لابد
هرچه به صورت فرد، متواضع و محجوب باشند، بهصورت جمع باید مهاجم و پرخاشگر
باشند".
عناوین اصلی این مجموعه عبارتنداز: میراث توکوگاوا؛ چالش غرب،
پاسخ ژاپن؛ سرنگونی توکوگاوا 1860-1868؛ برپایی یک دولت مدرن؛ امپراتور
میجی و قانون اساسی میجی؛ استقراض فرهنگی؛ صنعتی شدن: مرحله نخست؛ سرمایه
داری و سیاستهای داخلی؛ استقلال و امپراتوری؛ سربازان و میهن پرستان؛ نظم
نوین در ژاپن؛ یک امپراتوری مفتوح و مغلوب؛ اشغال نظامی؛ دموکراسی محافظه
کار و اتحاد با آمریکا؛ معجزه اقتصادی؛ پایان عصر شوا؛ فروپاشی الگوی
پساجنگی.
"ظهور ژاپن مدرن" نوشتهی ویلیام جی. بیزلی با ترجمهی شهریار
خواجیان، در 406 صفحه، 1100 نسخه و قیمت 18000 تومان در بازار کتاب موجود
است.
«بوی برف»
رمان بوی برف تازهترین اثریست که از شهلا شهابیان منتشر
شده. این رمان با تاثیر از وقایع تاریخی اشغال رشت از سوی ارتش روس، در
زمان حکومت پهلوی اول، به سرگذشت سه نسل از یک خانواده میپردازد.
از متن کتاب است:
"راز رویای مشترک بین آدمهاست؛ بین دو دوست، بین یک زن و یک
مرد، بین دو نفر که باشد، تا وقتی که آن را برای کسی فاش نکنند رویای مشترک
آن دو نفر است و حتما روزی دوباره آنها را به هم پیوند خواهد داد." این
را یحیی جایی در فصل کتابش نوشته، چیزی که حالا معنیاش را میفهمم.
برخی فصلهای رمان؛ کابوسهای بیصاحب؛ یادداشتهای بیصاحب؛
داستان بیصاحب؛ بوی چای از دهن افتاده؛ رازهای تو کابوسهای من هستند؛ بوی
خون و بوی زمستان نام دارند.
این کتاب در 191 صفحه، 1100 نسخه و قیمت 8000 تومان در پیشخوان کتاب فروشیها موجود است.
«بازدم»
"بازدم" آخرین نوشته آنیتا یارمحمدیست که پیشتر چند داستان و
ترجمه از او منتشر شده. کتاب به نوعی تشریح موقعیت "کسری" است. پسری 32
ساله که قصد رفتن از ایران دارد. کل داستان در یک صبح تا بعد از ظهر اتفاق
میافتد و خواننده در همین برش کوتاه با کسری و زندگی و گذشتهاش آشنا
میشود.
از متن کتاب است:
از خودش بدش میآمد، از ضعفش، از عشقش به آن چشمها و آن
لبخند که در کنارش بود و قد میکشید ولی حالا دیگر غریبه بود. نگاهی که
تمام شب خودش را از کسری میدزدید. از سکوت همیشگی خودش نفرت داشت، حتی از
عشقش، از تمام آهنگهای شش و هشت دنیا، که "بگو تو رو به خدا، تو دلت مال
کیه؟ تو حواست جای دیگهس تو خودت نمی دونی به خدا".
از عکسهای توی دوربین
که با حال مرگ از ژستهای عروس و دامادی گرفته بود که حالا به اندازه یک
دنیا دور بودند و با خودش میگفت نمیشناسدشان.
این کتاب در 152 صفحه، 1650 نسخه و قیمت 7000 تومان به بازار نشر راه یافته است.
فرید قدمی: با وجود نویسندگان کمسواد، مردم حق دارند کتاب نخوانندبسیاری از جوایز ادبی آوانگارد نبوده و در آن به نویسندههایی جایزه داده میشود که مطابق با معیارهای حاکم در فضای فرهنگی جامعه مینویسند.
فرید قدمی در رابطه با رمان «دومینات» بیان کرد: این رمان در سه دقیقه و 18 ثانیه اتفاق میافتد که شخصیت «پیانیست» در طول این زمان میخواهد همسرش را در بزرگراه چمران زیر بگیرد!
او ادامه داد: شروع این رمان سال 88 بود که آن را در تیرماه 89 به پایان رساندم. بعد از آن برخی از ناشران بزرگ کشور آن را رد کردند و حاضر به چاپش نبودند تا اینکه نشر افراز اعلام آمادگی کرد و بعد از آن «دومینات» دو سال در وزارت چاپ ممنوع چاپ اعلام شد تا در نهایت سال 91 مجوز انتشار گرفت.
قدمی در پاسخ به این سوال که چرا ناشران این رمان را رد میکردند؛ اظهار داشت: ناشران به درجه ادبیات اهمیت نمیدهند و بیشتر به دنبال پولسازی هستند. کارهایی انجام میدهند که به لحاظ فکری اهمیتی ندارد. اغلب ناشران به دنبال کالاهایی هستند که بازاری باشد. بعد از دو سال چند جمله کوتاه را از کتاب حذف کردند که کاملاً بیهوده بود؛ چراکه مشابه همین جملات در کتاب زیاد است.
این نویسنده با بیان اینکه در مورد جوایز ادبی موضعم مشخص است؛ گفت: جوایز ادبی یا از طرف دولت یا از طرف ناشران خصوصی حمایت میشوند. به نوعی میتوان گفت جوایز ادبی نماینده فرهنگ کشور است و اغلب این جایزهها به نویسندههایی داده میشود که مطابق با معیارهای حاکم در فضای فرهنگی جامعه مینویسند. اگر یک کتاب نامزد جایزهای میشود، نه تنها برای او امری خوشایند نیست بلکه کتاب دارای مشکلی هم هست. معلوم است که این کتاب آوانگارد نبوده که بتواند از معیارها عبور کند.
او با اشاره به اینکه بعضی جوایز ادبی، مرکبِ گریزی هستند؛ بیان کرد: بعضی از این جوایز معیارهایی دارند که نسبت به معیارهای فضای عمومی جامعه آوانگارد و رادیکال هستند. نویسنده باید راه خودش را برود و بیتوجه به فضای جوایز و امثال این، مثل یک گرگ تنها زندگی ادبی خود را داشته باشد.
قدمی در پاسخ به این سوال که جوایز ادبی چقدر میتوانند در پیشرفت ادبیات و همچنین آشنایی عوام با دنیای ادبیات تأثیر داشته باشند؛ گفت: این جوایز روی ادبیات مطلقاً بیتأثیر است. اما میتواند روی تأثیر ادبیات در جامعه مؤثر باشد. این جایزهها میتوانند نقش کاتالیزور را در جامعه ایفا کنند. اغلب صحبتهای مردم درباره سریالهای تلوزیونی و ماهوارهای است. این سریالها با اینکه مبتذل هستند اما چون از رسانه پخش میشود در جامعه یک مد ایجاد میکند. برگزاری این جوایز تا حدودی میتواند به مد شدن کتاب در جامعه کمک کند.
نویسنده رمان «دومینات» در پاسخ به این سوال که رسانهها چقدر به تبلیغات برای جوایز ادبی اهمیت میدهند؛ گفت: متأسفانه اهمیت چندانی نمیدهند و این چند دلیل عمده دارد. از آن جمله اینکه عمده رسانههای کشور در جهت ایجاد یک فضای فرهنگی که از نظر من مخالف هنر است؛ تلاش میکنند.
او ادامه داد: فرهنگ عام، فرهنگ تصویر است، مثل سینما و تلویزیون. در این رسانهها سعی میکنند تمام چیزهایی را که با زبان، تفکر و کتاب سروکار دارند را حذف کنند؛ چراکه زبان و تفکر خصلت سیاسی داشته اما تصویر نمیتواند تأثیر بنیادی بر ذهن مخاطب ایجاد کند. فکر میکنم مردم حق دارند که در این فضا کتاب نخوانند.
قدمی با بیان اینکه برخی نویسندههای ما کمسواد هستند؛ گفت: متأسفانه برخی نویسندههای ما از سواد خوبی برخوردار نیستند و این فاجعهای است که آن را در هیچ جای دنیا سراغ نداریم. اگر متوسط سواد نویسندگان را در نظر بگیریم به زیر دیپلم میرسیم. برخی نویسندههای ما حتی با زبان فارسی هم به خوبی آشنا نیستند و از دانستن آیین نگارش و ویرایش بیبهرهاند.
این نویسنده و مترجم افزود: اگر نگاهی به کتابهایی که در این دهه اخیر جوایز ادبی دریافت کردهاند بیندازید، چیزی شما را شگفتزده نخواهد کرد. از بین این آثار به زحمت میتوان کتابی را پیدا کرد که غلط املایی و دستوری نداشته باشد. این موضوع وقتی فجیع میشود که نویسندهای انقدر زبان فارسی بلد نیست که کار را به ویراستار میسپارد و حتی او هم نمیتواند کاری انجام دهد و کتاب را تمام غلطهای املایی و دستوری منتشر میشود.
او با اشاره به اینکه ماده اصلی نویسنده زبان است؛ بیان کرد: مردم وقتی کتابهایی را که به هر دلیلی مشهور شده و جایزههایی را دریافت کرده میخوانند، میبینند که در آن هیچ فکری وجود ندارد و حتی نمیتوان بر آن نام انشاء نهاد چراکه مشکلات نگارشی و ویرایشی دارد؛ نسبت به نویسندگان ایرانی بدگمان میشوند.