حال نگارخانه‌های تهران خوب است؟

گروه فرهنگ و هنر، آغاز به کار 11 گالری جدید در تهران، افزایش نگارخانه‌های شهرستانی، پیشنهاد تشکیل اتحادیه گالری‌داران و درخواست اعطای مجوزهای دائمی برای گالری‌ها از مهم‌ترین اتفاقات مرتبط با گالری‌داری در سال گذشته بود.

به گزارش بولتن نیوز، با صدور مجوز فعالیت گالری خروش، در مجموع 11 گالری در سال 92 به جمع نگارخانه‌های فعال تهران اضافه شد و تعداد آن‌ها به 160 نگارخانه رسید. نگارخانه‌ها مکانی برای نمایش آثار هنرمندان پیشکسوت و جوان در رشته‌های متعدد نقاشی، خوشنویسی، گرافیک، عکاسی، نگارگری، سفال و سرامیک، مجسمه‌سازی و کاریکاتور هستند که با دریافت مجوز از دفتر هنرهای تجسمی فعالیت خود را در این زمینه آغاز می‌کنند.

نگارخانه‌های "خروش" (کیخسرو خروش)، "آبی"(سوگند منانی)، "ارسباران" (ساناز آرین فر)، "بهنام دهش پور" (راحله امدادی)، "ترانه باران" (محبوبه کاظمی دولابی)، "گل نرگس" (بهنام ولدوند) وابسته به اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی شهر تهران، "ویستا هنر" (پریسا پهلوان مازندرانی)، "حراج خانه" ( رحمت الله جمشیدی لاریجانی)، "ژیوار" (فرخ دارا)، "ژینوس" (ژینوس شهیدی) و "روژ" (هیوا پاشایی) موفق شدند در سال جاری مجوز فعالیت دریافت کنند.

صدور مجوز و نظارت بر نگارخانه‌ها طبق قانون بر عهده مرکز هنرهای تجسمی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی است و بر اساس آیین‌نامه‌ای، شرایط متقاضیان برای تاسیس نگارخانه بررسی می‌شود. مرکز هنرهای تجسمی پس از صدور مجوز یکساله نگارخانه‌ها، با توجه به فعالیت و پویایی آنها مجوز فعالیت چند ساله برای آنها تمدید می‌کند. صدرو مجوز نگارخانه‌های شهرستان‌ها از امسال بر عهده ادارات کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان‌ها قرار گرفته است.

سال 1328 بود که محمود جوادی پور به همراه دوستانش نخستین گالری خصوصی ایران با عنوان «آپادانا» در تهران راه‌اندازی شد. این مکان به دلیل استقبال نکردن مردم از نقاشی‌های نوگرا، یک سال پس از گشایش، تعطیل شد. پس از آن گالری‌های متعدد دیگری در تهران تاسیس شدند که برگزاری نمایشگاه و خرید و فروش آثار هنری را در برنامه خود داشتند.

بدون شک تاثیر گالری‌ها در نمایش آثار هنرمندان، آشنا کردن مردم با سبک‌های مختلف هنری، بالا بردن سطح سواد بصری وهمچنین کمک به اقتصاد هنر از راه فروش آثار، انکارناپذیر است، اما آن‌طور که به نظر می‌رسد، گالری‌ها هنوز نتوانسته‌اند مردم را برای دیدن آثار هنری به نمایشگاه‌ها بکشانند. بیشتر نمایشگاه‌هایی که برگزار می‌شود مخاطبان خاصی دارند که یا هنرمندان و دانشجویان هنر هستند و یا قشر مرفه جامعه که دغدغه اقتصادی برای خرید آثار هنری ندارند. چون به اعتقاد بسیاری از گالری‌داران مشکلات اقتصادی که گریبان‌گیر مردم است اجازه نمی‌دهد آن‌ها به سمت هنر و خرید آثار هنری بروند.

آبان ماه امسال بود که مدیر هفت گالری موسوم به گروه «هفت نگاه» پیشنهاد تاسیس اتحادیه گالری‌داران را در کنفرانس خبری این گروه مطرح کردند. در این کنفرانس لیلی گلستان –مدیر گالری گلستان- گفت که لزوم تشکیل اتحادیه گالری‌دارها برای بهتر انجام شدن کارها احساس می‌شود و از مسؤولان خواست در این زمینه به گالری‌دارها کمک کنند؛ پیشنهادی که تاکنون عملی نشده است.

تیر ماه امسال، اصغر امیرنیا –مدیر سابق دفتر هنرهای تجسمی- اعلام کرد که هنرمندان هنرمندان پیشکسوت و یا درجه یک هنری کشور می‌توانند برای تاسیس موزه گالری، درخواست خود را به دفتر تجسمی ارایه دهند. او گفته بود موزه گالری‌ها موزه‌های خصوصی و تخصصی هستند که در قالب یک موسسه هنری تک منظوره فعالیت می‌کنند.

امیرنیا در سخنانش تاکید کرده بود با توجه به تاکید قانون برنامه چهارم توسعه بر تاسیس و راه اندازی موزه‌های خصوصی و غیردولتی به صورت خاص و عام و همچنین به دلیل علاقه‌مندی هنرمندان یا مجموعه داران برای به نمایش گذاشتن آثار هنری خود و یا حتی انگیزه مالی برای فروش آثار، ‌موجب شد وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی نسبت به تدوین طرح تاسیس موزه گالری غیردولتی اقدام کند و بعد از صدور مجوز نامه‌نگاری با دستگاه‌های مختلف به ویژه وزارت اقتصاد و دارایی انجام می‌شود تا موسسان موزه گالری‌ها از معافیت مالیاتی بند «ل» ماده ۱۳۹ قانون بودجه برخوردار شوند.

اعطای مجوزهای دائمی به گالری‌داران، بعد از دولت نهم لغو شد و تنها مجوزهای یک ساله به آن‌ها داده می‌شد. مسئله‌ای که اعتراض گالری‌دارهای بخش خصوصی را در پی داشت و 25 نفر از آن‌ها در سال 89 در نامه‌ای به مرکز هنرهای تجسمی وزارت ارشاد خواستار دائمی شدن مجوزهایش شدند.

آن‌ها معتقد بودند دادن مجوزهای یکساله به گالری‌دارها به این معنی است که گالری‌داری را به عنوان یک صنف قبول ندارند و به دنبال آن گالری‌ها نمی‌توانند تسهیلاتی از مراکز مختلفی مانند اداره برق و بانک‌ها دریافت کنند. در پی این درخواست محمود شالویی که آن زمان رییس مرکز هنرهای تجسمی وزارت ارشاد و سرپرست موزه هنرهای معاصر بود از صدور مجوز گالری‌ها برای مدت 2 تا 5 سال خبر داد.

باید دید با روی کار آمدن دولت یازدهم و ادامه روند صدور مجوز برای گالری‌های هنری به عنوان بخش خصوصی تاثیرگذار در رشد اقتصاد هنر، توجه به خواسته‌های آن‌ها تا چه میزان برای مدیران دولت تدبیر و امید اهمیت خواهد داشت و آیا این مراکز می‌توانند محلی برای رشد و ارتقای هنر هنرمندان و معرفی آن به اقشار مختلف جامعه باشند یا خیر.