«بانکداری بدون ربا» ۵۰ سال پیش مطرح شد
به گزارش بولتن نیوز، آیین تکریم و اعطای جایزه جهانی علوم انسانی اسلامی به حجت‌الاسلام سید عباس موسویان، عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی عصر امروز (21 دی ماه) با حضور حجت‌الاسلام علی‌اکبر رشاد رییس پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی و عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی، حجت‌الاسلام غلامرضا مصباحی مقدم، نماینده و رییس کمیسیون برنامه و بودجه مجلس شورای اسلامی، ولی‌الله سیف رییس بانک مرکزی، عطا‌ءالله رفیعی آتانی دبیر جشنواره بین‌المللی علوم انسانی اسلامی و حجت‌الاسلام رضازاده، نماینده ولی فقیه در بانک انصار برگزار شد.
حجت‌الاسلام سید عباس موسویان در این مراسم در تشریح برخی از نظریات اقتصادی اسلامی گفت: اگر ما سیر تاریخی بحث بانکداری را در نظر بگیریم صد سالی از بانکداری با این عناوین می‌گذرد متفکرین مسلمان وقتی این امر را مشاهده کردند با دوگانگی روبه رو شدند. از طرفی دیدند که بانکداری خدمات شایسته‌ای دارد و از سوی دیگر آمیختگی آن با مباحث غیراسلامی را مشاهده کردند بنابراین تصمیم گرفتند که تفسیر دیگری از مباحثی مثل ربا داشته باشند بنابراین گفتند که ممکن است معاملات بانکی اصلا ربا نباشد و بنابراین برخی نظریات در این حوزه شکل گرفت.
وی در ادامه افزود: در ابتدا تلاش شد تا با ارائه تفسیرهای جدید از دیدگاه اسلام و تلطیف کردن بهره، نظریات زیادی مطرح کنند. افراد زیادی در این حوزه ارائه دیدگاه کردند ولی خیلی از این نظریات جا نیافت غالباً نقد شد دیدگاه دیگری مطرح شد برخی خواستند با تفسیر معاملات بانکی وارد حوزه‌ای شوند که آنها را از فرض با بهره بودن خارج کنند و بگویند اینها ودیعه است. دیدگاه سوم از باب ضرورت و اضطرار بانکداری سنتی را با توجه به آموزه‌های اسلام مدنظر قرار داد اما هدف توجیه بانکداری سنتی و غربی بود این هم با وجود اینکه براساس مفاهیم قرآن بود ولی نتوانست جایگاهی پیدا کند.
حجت‌الاسلام موسویان با اشاره به اینکه 50 سال پیش بانکداری بدون ربا مطرح شد، افزود: افرادی چون شهید صدر و دیگر علما نظریه بانکداری بدون ربا را مطرح کردند اساس این برحذف ربا از معاملات بانکی بود. نقطه تمرکز آن را هم اگر مطالعه کنیم دنبال این است که شکل اصلی بانکداری غربی، رابطه حقوقی در بانک است و اگر این را اصلاح کنیم مسائل فقهی حل می‌شود. براین اساس چارچوبی را ایجاد کردند و این تقریبا جا افتاد.
وی با اشاره به اینکه مدل کشورهای اسلامی از جمله ایران این نوع بانک داری بوده است، یادآور شد: از دو دهه گذشته این فکر مطرح شد که بانکداری بدون ربا گرچه گام خوب و ضروری است ولی کافی نیست ما باید به سمت بانکداری اسلامی حرکت کنیم این ایده‌ای مورد توجه متفکران مسلمان است و براساس آن الان در دو سه دهه اخیر مقالات متعددی تحت عنوان حرکت بانکداری بدون ربا به سمت اسلامی مطرح شده است.
حجت‌الاسلام موسویان با اشاره به دو تفسیر خود از بانکداری اسلامی گفت: یکی اینکه اساس همان بانکداری غربی باشد و آن را براساس اسلام بازسازی کنیم دیدگاه دیگر می‌گوید ما براساس نظام اقتصادی اسلام و در چارچوب نظریه اسلام زیر نظامی به نام نظام اقتصادی اسلام طراحی کنیم و این بحث زیادی دارد. آنچه من مطرح کردم با توجه به بحث‌های مختلف این است که ما نمی‌توانیم دانش و تجربه بشری در طول قرون متمادی در حوزه پول و بانکداری را نادیده بگیریم و از سوی دیگر آموزه‌های اقتصادی اسلام را هم باید داشته باشیم و با توجه به نیازهای جامعه و توانایی بالفعل کردن مباحث نظری و کاربردی همه اینها را پایه یک نظریه تکامل تجربی بانکداری اسلام، از نقطه بانکداری بدون ربا به سمت نظریه بانکداری اسلامی پیگیری کنیم.
همچنین در این آیین حجت‌الاسلام رضازاده، نماینده ولی فقیه در بانک انصار با ارائه چند پیشنهاد به کارکنان بانک‌ها گفت: کارکنان بانک باید با مباحث فقهی آشنا شده و مهارت فقهی آشنا شوند و همینطور اخلاق بانکداری را رعایت کنند. بنابراین استفاده از واژگان مناسب در بانک‌ها توسط کارکنان اخلاق بانکی را نشان می‌دهد بنابراین کنار فقه باید اخلاق هم مدنظر قرار گیرد.
وی در پایان گفت: تا زمانی که کارکنان اخلاق را رعایت نکنند مشتریان را در منگنه قرار می‌دهند و یا سود بیشتری طلب می‌کنند بنابراین باید به مباحث اخلاقی باور داشت تا همه اینها تقویت شود و عملیات بانکداری نمود اسلامی یابد.
شما می توانید مطالب و تصاویر خود را به آدرس زیر ارسال فرمایید.
bultannews@gmail.com
