از تولید نفت و خرید دکلهای چینی تا تخریب محیط زیست و عدم رعایت استانداردهای حداقلی

گروه انرژی- در 22 مهرماه سال جاری، وزیر نفت با صدور حکمی سیدعماد حسینی، از نیروهای توانمند اهل سنت کردستان را به عنوان معاون خود در امور مهندسی منصوب کرد. فارغ ازتوانمندی نامبرده که به حق در جایگاه مناسب خود قرار گرفته است این انتصاب سبب ایجاد خوشحالی در بین مردم منطقه نیز شد به نحوی که سیاسیون و روشنفکران کرد و اهل سنت از این حرکت به گرمی استقبال کردند.

به گزارش بولتن نیوز، از آنجایی که جایگاه معاونت وزیر نفت در امور مهندسی و خودکفایی از درجه حساسیت بالایی برخوردار است و با توجه به تاثیر گذاری تصمیمات این بخش در صیانت از میادین نفت و گاز و حراست از سرمایه های ملی کشور, در گفتگوی مشروح بولتن نیوز با وی، به سوالاتی که همواره از سوی مردم و جراید مطرح بوده پرداخته شد و از آینده نفت در بخش تولید، استفاده از تجهیزات با کیفیت پایین در برخی از پروپه های صنعت نفت، خسارتهای وارده به برخی میادین نفتی به خاطر عدم رعایت استانداردها، تخریبهای صورت گرفته در محیط زیست به دلیل عدم توجه به اصول فنی و استانداردهای لازم،  سیاستهای نفتی عراق در خصوص ورود به بازارهای سنتی ایران سوالاتی به عمل آمد که از سوی معاون وزیر نفت به آنها پاسخ داده شده است.

ضمنا در ادامه این گفتگو به مسائل حاشیه ای دیگری مانند واکنش اقوام کرد نسبت به انتخاب سید عماد حسینی به عنوان معاون وزیر نفت در امور مهندسی و خودکفایی و همچنین انتخاب در پیش روی استانداری کردستان پرداخته شده است که مطالعه آن برای عموم خالی از لطف نخواهد بود.

برای شرو ع بفرمایید سیاست حوزه حضرتعالی در خصوص خرید تجهیزات با کیفیت پایین از کشورهایی مانند چین و استفاده از دکلهای چینی در پروژه های نفتی چیست؟

استحضار دارید که یکی از 6 اداره کل زیرمجموعه معاون امور مهندسی ، اداره کل سامانه كالا و حمايت از ساخت داخل است و بر همین اساس، یکی از دغدغه های جاری، این بوده است که در بخش ساخت داخل، بعضاً با مشکلاتی مواجه بودیم. در عین حال، به دلیل برخی محدودیتها در پروژه های صنعت نفت و مشکلات تأمین تجهیزات، بر ساخت داخل و بومی سازی دانش فنی و ساخت تجهیزات مورد نیاز، بیش از گذشته تأکید می شد.

بعد از تشدید تحریم ها و با هدف رفع محدودیت های پیش آمده، اداره کل سامانه کالا و حمایت از ساخت داخل در ساختار وزارت نفت ایجاد شد. در واقع در این سامانه، تجهیزات مختلف دارای شناسنامۀ فنی خواهند شد که در مراحل مختلف، قابل ردگیری خواهند بود. همزمان با مهندسی معکوس قطعات و تجهیزات مورد نیاز تحریمی، اما در مواردی، برخی تجهیزات مورد نیاز که بنا بر برخی دلایل، امکان ساخت داخل آنها وجود ندارد و پروژه ها را با مشکلاتی مواجه می سازند که البته با تلاش¬های صورت گرفته و تا حد امکان و به کارگیری روش های مختلف، قطعات تأمین شده اند.

همزمان با بومی سازی دانش فنی و ساخت داخل تجهیزات، تصمیم گرفته شد تا استانداردهای مناسبی ازجمله IPS چه برای تجهیزات ساخت داخل و چه برای تجهیزات وارداتی درنظر گرفته شوند تا اطمینان حاصل از کیفیت و کاربرد فنی قطعات، حاصل شود که در خصوص دکل های چینی هم برای رعایت استانداردهای لازم، دستورات مقتضی صادر شده است. هرچند فعالیت بخشی از این دکل ها، به صورت اجاره ای صورت گرفته و خریدی درکار نبوده، اما ضمن صدور دستورات لازم جهت تدوین دستورالعمل های فنی مناسب، بر نظارت کامل نیز تأکید شده است.

به هرحال باید توجه داشت همۀ مشکلات موجود در صنعت نفت، مربوط به تحریم ها نیست و علاوه بر برخی سهل انگاری ها، توجه مناسب به سرمایه گذاری مورد نیاز برای توسعۀ صنعت نفت در چند سال اخیر، مغفول مانده است.

مستحضر هستید که خسارات وارده به صنعت نفت از بابت خرید تجهیزات بدون کیفیت در بسیاری از موارد بالاست. بطور مشخص برای حل این مشکل چه تدابیری را در پیش گرفته اید؟

همانطور که عرض کردم، استانداردهای لازم در این خصوص هم از قبل وجود داشته اند و با توجه به مشاهده برخی کاستی ها، دستورالعمل های مورد نیاز نیز در حال تدوین و اجرا هستند. تشدید نظارت بر اجرای استانداردها و دستورالعمل های فنی در تمامی امور مهندسی ازجمله خرید تجهیزات راهکار مناسبی تکرار چنین مواردی است که در این زمینه، تمامی همکاران بنده در صنعت نفت، نهایت تلاش خود را به کار خواهند بست تا ضمن نظارت بر رعایت استانداردهای لازم، در موارد لزوم، بازنگری های مورد نیاز نیز توسط کمیته های تخصصی صورت گیرد. در هر صورت، به این موضوع باید توجه داشت که قراردادهای صنعت نفت، همه باید در راستای حداکثرسازی منافع ملی صورت گیرد.

حفاری های اکتشافی توسط چینی ها منجر به خسارت به میادین نفتی و محیط زیست گشته است. برای جلوگیری  یا ترمیم این خسارت ها، راهکارهای در پیش گرفته چه می باشند؟

نه تنها در حفاری های اکتشافی، بلکه در برخی حوزه های دیگر نیز متأسفانه الزامات و استانداردهای حداقلی نیز رعایت نشده و خساراتی متوجه صنعت نفت کشور شده است. معتقدم با رعایت و الزام استانداردها و قوانین موجود در وهلۀ اول و بازنگری و به روزآوری استانداردهای مناسب، می توان همزمان با پیشرفت پروژه ها، نه تنها آسیبی به محیط زیست نرساند، بلکه به توسعه و نگهداشت فضاهای زیست محیطی نیز کمک کرد. در هر حال، نباید فراموش کرد که محیط زیست و الزامات زیست محیطی، یکی از ارکان توسعۀ پایدار به شمار می رود.

درهرحال تلاش بر این است تا با آموزش مجریان پروژه ها، نظارت بیشتر در مدیریت پروژه ها، برنامه های نگهداری و تعمیر و... مشکلات موجود در این حوزه را مرتفع کنیم.

آیا این توقع می تواند منطقی باشد که بزودی به میزان تولید سال های 84 و 85 برگردیم و اصولا برای این امر سقف زمانی تعیین شده وجود دارد؟

البته باید توجه داشت که ظرفیت تولید و میزان تولید، دو مقولۀ متفاوت هستند. با توجه به شرایط بین المللی و دیپلماسی فعال وزارت نفت در حوزۀ انرژی و رویکرد ارزشمند وزارت امور خارجۀ دولت تدبیر وامید، به هرحال گشایش های ارزشمندی در حال وقوع است و برهمین اساس، وزارت نفت بنابر برنامه های مهندس زنگنه و تدابیر اتخاذشده، باید به این توانمندی برسد که بازارهای ازدست رفتۀ خود را در عرصۀ بین الملل، احیا کند.

برهمین اساس، حداقل انتظار از وزارت نفت، رسیدن به ظرفیت تولید 4 میلیون و 300 هزاربشکه ای است که در زمان تودیع مهندس وزیری هامانه، به آن دست پیدا کردیم و در برنامۀ پنجم توسعه نیز به الزام دسترسی به تولید حدود 5 میلیون بشکه اشاره شده است که امیدوارم با همت و تلاش متخصصان و مدیران صنعت نفت، در حدود دو سال آینده، رسیدن به ظرفیت سال 85، محقق خواهد شد.

اخیرا جناب آقای زنگنه، وزیر محترم نفت از سیاست های نفتی دولت همسایه یعنی عراق انتقاد کرده است. دلیل این انتقاد چه بوده است و چه توقعی از کشور عراق در این خصوص می توان داشت؟

این انتقاد به زمانی بازمی گردد که همزمان با اعمال محدودیت های تحریم برای برای فروش نفت ایران، عراق جای نفت خود را در بازارهای بین المللی پر کرد و با افزایش میزان تولید خود، خلاء نفت ایران را جبران کرد. این تصمیم عراق، درواقع همراهی با منافع غرب و برخلاف منافع کشور ما بود.

اگر بخواهیم به دور از حوزه نفت سوالی از شما بپرسیم باید بگوییم که انتخاب حضرتعالی سبب خوشحالی اقوام شد و بشدت از این انتصاب استقبال کردند. فکر می کنید موضوعیت اقوام که شما کرد هستید چقدر در انتخاب حضرتعالی نقش داشت؟

در سؤالات قبلی نیز به این موضوع اشاره کردم که تعدد اقوام در جمهوری اسلامی ایران، از فرصت های ارزشمندی است که استفاده از آنها، نیازمند باور به ظرفیت های آنها دارد. با توجه به تحصیلات تخصصی اینجانب در مقاطع مختلف، فعالیت های پژوهشی و مدیریت در حوزه های مختلف صنعت نفت و تجربه دو دوره حضور در هیئت رئیسه و سخنگویی کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی در کنار باور ارزشمند مهندس زنگنه به استفاده حداکثری از متخصصان و نخبگان حاضر در صنعت نفت، ازجمله دلایل اصلی حضور بنده در مسئولیت کنونی است و امیدوارم با یاری خداوند متعال و دعای خیر هموطنان عزیز، از عهده این مسئولیت خطیر، با سربلندی بیرون آیم.

به هرحال باید توجه داشت که صنعت نفت، پیشران اقتصاد و توسعه کشور محسوب می شود و در شرایط حاضر که شاهد شدیدترین تحریم های بین المللی علیه جمهوری اسلامی ایران هستیم، صنعت نفت و امور مهندسی این صنعت به دلیل موقعیت استراتژیک آن، محور اصلی این تحریم ها قرار گرفته و بار سنگینی بر دوش معاونت امور مهندسی و ساخت داخل این وزارتخانه قرار گرفته است.

اکنون دراستانه انتخاب استانداری کردستان هستیم و نیروهای نخبه و نمایندگان و گروه های فعال در سطح استان از انتخاب یک فرد بومی حمایت کرده اند. شما این تلاش را چگونه ارزیابی می کنید؟

 فارغ از نگرشهای بخشی باید اصل را بر توسعه و آبادانی استان گذاشت. مدیران در سطح کلان نیازمند شناخت دقیق نقاط ضعف و قوت و همچنین تهدید و فرصتهای پیش روی استان هستند در هر صورت برای توسعه، شناخت از ظرفیتها و پتانسیل های استان  امری ضروری است که این مهم  توسط مدیران بومی بهتر درک خواهد داشت و برای مدیران غیر بومی شناخت آنها مستلزم زمان خواهد بود.

به اعتقاد من، ظرفیت و توانمندی فرد بومی، عامل بسیار مهمی است است و قاعدتا اگر این توانمندی ها به خوبی شناسایی شوند، می توان شاهد مدیریت مناسب و توسعۀ بیش از پیش استان بود. البته باید توجه داشت که توقعات از فرد بومی، بالاتر از مدیران غیربومی خواهد بود و فرد بومی باید پاسخگوی تمامی انتظارات انباشته شدن تاکنون باشد. از این رو معتقدم اعتماد به نیروهای بومی ازسوی مسئولان ارشد کشور، زمینه ساز گسترش بیش از پیش اعتماد عمومی خواهد بود که بسیار ارزشمند و درخور تقدیر است.

سال های سال است که دغدغه های امنیتی از استان رخت بربسته اند و اصلی ترین مطالبۀ امروز مردم، توسعۀ متوازن و عمران و آبادی استان است. معتقدم توانمندی های مدیران و متخصصان استان، تا آنجاست که حتی می توان در بسیاری از مدیریت های خارج از استان و در سطوح ملی نیز از این ظرفیت ها بهره برد. با نگاهی به گذشته، شاهد این واقعیت هستیم که بعضاً کردستان محل کارورزی برخی از مدیران تازه کار و کم تجربه بوده و از این فرصت، به عنوان پلکانی برای صعود به رتبه های برتر مدیریتی کشور بوده اند و امیدوارم شاهد این روند نباشیم.

اگر هم به هر دلیلی نیروی غیر بومی مورد توجه دولت محترم قرار گرفت باید از مدیران مجرب و کارآزموده بوده و دغدغه ایشان رفع تنگناهای توسعه ای و اقتصادی و همچنین نگرش بنیادی کلان باشد. 

هم اکنون که این فرصت در جایگاه مهم و تاثیر گذار و ملی وزارت نفت  در اختیار اینجانب قرار گرفته است، فکر میکنم قرار گرفتن در مدیریت های استانی به شرط وجود پیش زمینه های لازم امری شدنی و محتمل در دولت محترم باشد. لذا برهمین اساس، امیدوارم با شناسایی مدیران برتر بومی که صلاحیت های لازم و توانمندی علمی و عملی در حوزه های لازم را هم داشته باشند، بتوانیم شاهد شکوفایی بیش از گذشته استان باشیم.