کی لهراسب با رضاشاه چه کرد؟+تصاویر

 ظلم ستیزی، وطن پرستی و بیگانه ستیزی خصیصه ذاتی عشایر در طول تاریخ بوده که آن را می توان در جنگ با متجاوزان به خاک کشور و یا دست نشانده های آنان که به غارت منابع ملی مشغول بودند، دید.

اوراق تاریخ ایران، مملو از حماسه های ایلی و عشایری است که وفاداری آنها را به ایران نشان می‌دهد. بدون تردید، تاریخ هر کدام از ایلات و قبایل عشایری ایران را ورق بزنیم، حکایتهای بسیاری از ظلم ستیزی و فداکاریهای آنها را در راه وطن می بینیم.

در میان بلوطهای هزار ساله زاگرس جنوبی و در پای دنای سپید و استوار، مردمانی زندگی می کنند که در طول تاریخ برای پاسداری از ایران بزرگ حماسه ها آفریدند.

در قرن حاضر نیز عشایر بویراحمد پس از به حکومت رسیدن رضا شاه، هیچگاه سر سازش با این دولت دست نشانده انگلیس پیدا نکرد و این منجر به جنگهای زیادی بین عشایر بویراحمد و رضا شاه شد.

شکایت کنسول انگلیس از بویراحمدی ها

بویراحمدی ها به هنگام تجاوز انگلیسی ها به جنوب ایران چنان منافع آنها را به خطر انداخته و عرصه را بر آنان تنگ کردند که در ۱۵ دسامبر ۱۹۰۹کنسول انگلیس در شیراز ناچار شد به طور رسمی از بویراحمدی ها به”سر جرج بارکلی” سفیرشان در تهران شکایت کرده و سفیر هم متن شکایت را به لندن مخابره کند.

در بخشی از شکایت کنسول انگلیس از بویراحمدی ها آمده است: "اشرار بویراحمدی بیش از یک ماه است که در نقاط مختلف بین "دشت ارژن” که ده فرسنگ زیرشیراز است و "گلدارچین” که در مجاورت اصفهان است مشغول عملیات عمده ای هستند و… بی نهایت مشکل خواهد بود که یک طایفه کوه نشین به این رشادت و فعالیت را بتوان درتنگنا انداخت و… به عقیده من(مستر بیل) طایفه ای که باید اختصاصا مورد تنبیه واقع شوند همانا طایفه بویراحمدی است و… طایفه بویراحمدی می تواند ۱۰هزار نفر تهیه کند که عده کمی از آنها سواره اند، هر یک از آنها مقابل با یک قشقایی و ۱۰۰ نفر ازساکنان دیگر فارس هستند، چهار قلعه محکم دارند که بدون توپ، گرفتن آنها ممکن نیست و…”(برگرفته از کتاب عشایر مرکزی ایران)

خلع سلاح و تخته قاپوی عشایر برای حفظ منافع انگلیس

عطا طاهری بویراحمدی مورخ و پژوهشگر تاریخ عشایر به خبرنگار مهر می گوید: حفاظت از منافع دولت انگلیس در غارت نفت جنوب کشور، پشت پرده اصلی تمام جنگهای رضاشاه با عشایر جنوب بود.

طاهری بیان داشت: پس از کشف نفت در ایران و تیزتر شدن دندان طمع استعمار پیر، دولت انگلیس عشایر را مانعی برای رسیدن به خواسته های استعماری خود می دید.

وی افزود: بنابراین دولت دست نشانده رضاشاه برای راضی نگه داشتن اربابان انگلیسی خود در چپاول نفت جنوب کشور، دستور یکجانشینی و خلع سلاح عشایر را صادر کرد.

طاهری اظهار داشت: آنها می خواستند هر قدرتی که منافع تجاری دولت انگلیس را تهدید می کند، از بین ببرند و بر این اساس شاه، برخی سران ایلات جنوب را به دستور انگلیسی ها کشت و یا خلع سلاح و تخته قاپو (یکجانشینی) و آزار و اذیت کرد .این اقدامات همه برای غارت نفت جنوب بود و به دستور انگلیسی ها انجام می گرفت.

وی بیان کرد: منطقه نفت خیز گچساران در کهگیلویه و بویراحمد نیز طی سالهای ۱۳۰۲ و ۱۳۰۳هجری شمسی مورد مطالعه قرار گرفت و در سال ۱۳۱۰ عملیات حفاری برای چندمین بار انجام شد و بر این اساس پای انگلیسی ها به این منطقه نیز باز شد.

طاهری تصریح کرد: براین اساس خلع سلاح و تخته قاپوی عشایر بویراحمد نیز در دستور کار قرار گرفت و بنابراین رضا شاه جنگ "تنگ تامرادی” را بر علیه عشایر بویراحمد پایه ریزی کرد تا این ایل جنگجو را تضعیف کند.

کی لهراسب و شکستن هیمنه ارتش رضاشاهی

یکی از نمونه های بارز ظلم ستیزی و وطن پرستی مردان این سرزمین را می توانیم در سال۱۳۰۸و مبارزات "کی لهراسب باتولی” عشایر زاده دلیر و آزادی خواه بویراحمدی، علیه نیروهای استعمارگر انگلیس و حکومت دست نشانده رضاخان جستجو کرد که به غارت چاه های نفت جنوب کشور مشغول بودند.

"کی لهراسب” به همراه یارانش در جنگ "تنگ تامرادی” قشون دولتی را به فرماندهی سرلشکر شیبانی شکست داد و خواب را برچشم رضاشاه حرام کرد تاجایی که شاه، سرلشکرشیبانی را به دلیل این شکست برکنار و سپس در یک دادگاه نظامی که ریاست آن را سپهبد”امیر احمدی” بر عهده داشت، محاکمه و به خلع درجه و دو سال زندان محکوم می کند.

شاید بتوان پشت پرده این جنگ را از زبان سرلشکر شیبانی که رضا شاه را مسبب اصلی به قتل رسیدن عده زیادی بی گناه در جنگ تامرادی می داند، بهتر بشناسیم آنجا که به یکی از افسرانش می گوید: "دیدی این سواد کوهی نابکار (رضا شاه) چطور مارا فریب داد؟ اینهمه سرباز بی گناه کشته شدند، آنهمه مردان دلیر بویراحمدی به گور رفتند برای اینکه کمپانی نفت، چند شاهی بیشتر به سهامداران خود پرداخت کند. ما فقط آلت دست مظلمه بودیم علیه ملت خودمان برای مساعدت به کمپانی نفت آن هم به قیمت خون جوانان معصوم این ملت، یعنی همانهایی که حقا مالک واقعی این ثروت هستند.”

وی در ادامه می گوید: "این نامردها ما را در حد یک میرغضب شرکت نفت سقوط دادند، من فکر می کنم که اگر ایران مستقیما به دست یک دولت استعماری اداره می شد ممکن نبود چنین جنایت هولناکی صورت بگیرد. بیچاره ملت ایران که از این ماجرا خبر ندارند وشاید هم هرگز خبردار نشوند، من تا مدتی به اظهارات بویراحمدی ها مشکوک بودم اما دیگر کوچکترین شکی در صحت اظهاراتشان ندارم، از زمانی که از وجدان کار اطلاع پیدا کردم، دیگر خود را قادر نمی بینم در این سرزمین بمانم و به چشم افراد این ملت که فرزندانشان را برای حفظ منافع ناچیز شرکت نفت به کشتن دادم نگاه کنم.” (برگرفته ازکتاب استانداران فارس)

مبارزه با طاغوت همگام با روحانیت

با تولد نهضت انقلاب اسلامی به رهبری امام خمینی(ره) عشایر کهگیلویه و بویراحمد هم حمایتهای خود را از این نهضت اسلامی اعلام کردند.

در سال ۱۳۴۱و همزمان با آغاز مبارزات رهبر کبیر انقلاب، عشایر بویراحمد نیز علیه رژیم پهلوی شورش کردند و در فروردین ۴۲ در جنگ "گجستان” بار دیگر قوای دولتی را به فرماندهی سرلشکر "آریانا” شکست دادند. شکستی که خواب را بر چشمان پهلوی دوم حرام کرد.

براین اساس دولت مرکزی نیز کمر به سرکوب عشایر بست به طوری که از اردیبهشت تا خرداد همان سال به صورت روزانه و در چند نوبت، منطقه بویراحمد را توسط هواپیماهای خود بمباران کرد.

در جریان این غائله، ساواک آیت الله ملک حسینی از شاگردان ارشد امام خمینی (ره)و آیت الله العظمی بروجردی را تحت تعقیب قرار داد و وی به مدت هشت ماه متواری شد.

مبارزات این روحانی شجاع در سالهای بعد در استانهای فارس، کهگیلویه و بویراحمد وخوزستان ادامه یافت که منجر به حادثه مسجد حبیب در شیراز و زندانی شدن این روحانی انقلابی شد.

در پی این مسئله عشایر کهگیلویه وبویراحمد، دولت را تهدید به قیام مسلحانه کردند و رژیم مجبور به عقب نشینی و آزادی آیت الله ملک حسینی شد. در جریان پیروزی انقلاب اسلامی نیز عشایر این استان به رهبری آیت الله ملک حسینی همچون مردم سایر کشور به خیابانها ریختند و بنیان حکومت ۲۵۰۰ساله شاهنشاهی را برانداختند.

مقام اول حضور در جبهه؛ سند عشق عشایر به امام و انقلاب

با پیروزی انقلاب اسلامی و آغاز جنگ تحمیلی نیز عشایر دین دار و غیور این استان جزء اولین گروه هایی بودند که لباس رزم پوشیدند و با تفنگهای "برنو” خود به دفاع ازشرف و کیان ایران اسلامی پرداختند.

عشایر خون گرم کهگیلویه و بویراحمد که در تمام صحنه های دفاع از نظام در رتبه اول جای دارند، در طول دفاع مقدس با ۲۲درصد شرکت کننده، به نسبت جمعیت بالاترین حضور در جبهه را داشتند و یک هزار و ۸۰۰ شهید، ۱۳ هزار جانباز، ۳۱۰  آزاده را به انقلاب اسلامی تقدیم کردند که این سند محکمی از عشق و علاقه آنان به جمهوری اسلامی و مکتب امام خمینی(ره)است.

انقلاب اسلامی طلیعه رشد و آبادانی کهگیلویه و بویراحمد

کهگیلویه و بویراحمد که تا قبل از انقلاب به عمد در فقر و محرومیت به سر می برد و از کمترین زیر ساختها و امکانات برخوردار نبود، پس از انقلاب رشد و آبادانی اش آغاز شد.

همه دولتها در حد توان خود برای آبادانی این این دیار مغضوب رژیم طاغوت تلاش کردند و انقلاب دستاوردهای بی شماری برای مردمی که در اعصار گذشته به دلیل ظلم ستیزی و دلاورمردی تحت بی توجهی استبداد بودند، به همراه داشت.

 پس از پیروزی انقلاب سنگ بنای توسعه در این استان گذاشته شد و خدمات رسانی در استانی که یک متر جاده آسفالته نداشت و از آموزش عالی، بهداشت، صنعت، برق، گازو… بی بهره بود، آغاز شد و اینک به برکت نظام مقدس جمهوری اسلامی رشد شاخصه های توسعه نسبت به قبل از انقلاب چند صد برابر شده است.

استاندار کهگیلویه و بویراحمد در این خصوص به خبرنگار مهر می گوید: تا قبل از انقلاب ۱۸ روستای کهگیلویه و بویراحمد دارای آب آشامیدنی بود در حالی که این تعداد هم اکنون به یک هزار و ۴۵۷ مورد رسیده است.

سید حسین صابری روستاهای دارای برق کهگیلویه و بویراحمد تا قبل از انقلاب را ۳۰ مورد عنوان کرد و افزود: این تعداد هم اکنون به یک هزار و ۶۹۰ مورد رسیده است.

وی بیان کرد: تا قبل از انقلاب همه روستاهای کهگیلویه و بویراحمد از سوخت گاز محروم بودند در حالی که هم اکنون ۳۱۷ روستای این استان از این سوخت بهره مند شده اند.

صابری بیان داشت: تا قبل از انقلاب تنها یک روستای کهگیلویه و بویراحمد دارای تلفن ثابت بود در حالی که هم اکنون یک هزار و ۶۸۲ روستای این استان تلفن ثابت دارد.

استاندار میزان جاده آسفالته شهری و روستایی کهگیلویه و بویراحمد تا قبل از انقلاب را ۲۸ کیلومتر عنوان کرد و افزود: این میزان هم اکنون به چهار هزار و ۳۸ کیلومتر رسیده است.

صابری گفت: کهگیلویه و بویراحمد تا قبل از انقلاب تنها یک بیمارستان با ۸۵ تخت داشت در حالی که هم اکنون هشت بیمارستان با ۷۶۸ تخت در این استان وجود دارد و سایر مراکز درمانی شهری و روستایی قبل از انقلاب۲۳مرکز بوده در حالی که بعد از انقلاب به ۷۵۸ مرکز رسیده است.

وی تعداد کلاس های درس را قبل از انقلاب ۶۷۵ کلاس در قالب ۲۷۰ مدرسه عنوان کرد و گفت: این در حالی است که هم اکنون به شش هزار و۹۳۴ کلاس در قالب دو هزار و۴۶۵ مدرسه افزایش یافته است.

صابری یادآور شد: میزان با سوادی نیز از۳۱ درصد در قبل از انقلاب به ۸۱ درصد افزایش یافته است.

وی اظهار داشت: در قبل از انقلاب هیچ دانشجویی در این استان مشغول به تحصیل نبود اما در حال حاضر ۵۴هزار و۳۷۰ دانشجو در این استان مشغول به تحصیل هستند.

استاندار کهگیلویه و بویراحمد افزود: تا قبل از انقلاب واحدها و کارگاههای صنعتی در استان یک واحد بوده ولی اکنون ۷۲۱واحد با اشتغالزایی هشت هزار و۴۸۳ نفر در استان وجود دارد.

وی تعداد مکانهای ورزشی قبل از انقلاب را دو باب عنوان کرد و گفت: این تعداد بعد از انقلاب به ۱۱۴ باب رسیده است در حالی که تعداد دیگری توسط  آموزش و پرورش، سپاه پاسداران و… نیز مکانهای ورزشی زیادی احداث شده است.

کهگیلویه و بویراحمدی ها با مقایسه این دستاوردها با آنچه قبل از انقلاب داشتند، همیشه شکرگزار این انقلاب هستند و این را در صحنه های مختلف دفاع از نظام و از جمله راهپیمایی ۲۲ بهمن نشان دادند.

اگرچه هنوز برای رفع کامل غبار محرومیت از چهره زیبای این استان سراسر شیعه، راه زیادی باقی مانده و همت مضاعف مسئولین در توجه بیشتر به این استان را می طلبد.

به طور قطع به نتیجه رساندن طرحهای کلانی از جمله پتروشیمی و پالایشگاه گچساران، پتروشیمی دهدشت، سد چمشیر و سد تنگ سرخ، اتمام محورهای ارتباطی استان از جمله جاده پاتاوه به دهدشت و اتصال به راه آهن سراسری، توسعه صنعت گردشگری استان و توسعه کشاورزی و رشد صنایع مولد، می تواند مسیر توسعه کهگیلویه و بویراحمد راکوتاهتر کند.