گندم ایران در افق چشم‌انداز رتبه نخست خاورمیانه/تولید امسال ۱۴میلیون تن

به گزارش فارس، بر اساس سند چشم‌انداز ۲۰ ساله کشور در افق 1404 هجری شمسی ایران تا 12 سال آینده باید جایگاه نخست منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا را در همه زمینه‌ها از جمله بخش کشاورزی به دست آورد.

در این راستا خبرگزاری فارس طی سلسله گزارش‌هایی قصد دارد، کشاورزی ایران را با کشورهای منطقه بررسی میِ‌کند، تا با روشن شدن جایگاه فعلی کشاورزی ایران در مدت باقیمانده چشم‌انداز، لزوم برنامه‌ریزی مناسب از سوی مسئولان برای تحقق اهداف برنامه را یادآور شود.

در این بخش وضعیت گندم ایران اسلامی بررسی و با کشورهای منطقه مقایسه می‌شود.

*گندم ایران

ایران بر اساس آمار فائو در سال جاری 14 میلیون تن گندم تولید کرد که نسبت به سال گذشته که 13 میلیون و 500 هزار تن بود، افزایش 3.7 درصدی دارد.

بیشترین آمار تولید گندم کشور در سال2007 رکورد 15 میلیون و 887 هزار تنی را ثبت کرده است.

*اوج تولید گندم ۱۵.۳میلیون تن

آمار تولید گندم 10 سال پیش ایران در سال 2003 حدود 13 میلیون و  440 هزار تن، سال 2004 حدود 14 میلیون و  568 هزار تن، سال 2005 حدود 14 میلیون و  308 هزارتن، سال 2006 حدود 14 میلیون و  664 هزار تن، سال 2007 حدود 15 میلیون و  887 هزار تن، سال 2008 حدود 7 میلیون و  957 هزار تن، سال 2009 حدود 13 میلیون و  485 هزار تن، سال 2010 حدود 15 میلیون و 30 هزار تن، سال 2011 حدود 13 میلیون و 500 هزار تن و سال 2012 حدود 14 میلیون تن بوده است.

آمار 52 سال گذشته تولید گندم کشور نشان می‌دهد که در برخی سالها افزایش تولید تا 70 درصدی و در برخی سالها نیز کاهش تولید گندم تا 50 درصد هم تجربه شده است.

میانگین بارش کشور در سال 230 میلی‌متر است در حالی که این رقم در اروپا به طور میانگین ۷۵۰میلی‌متر در سال است.

بخش زیادی از گندم تولیدی کشور به روش دیم کشت‌ می‌شود که خشکسالی یا ترسالی در میزان تولید تعیین کننده است.

سطح زیر کشت گندم کشور حدود 7 میلیون هکتار است که 37 درصد آن آبی و 63 درصد آن دیم کشت می‌شود و از این میزان 67 درصد کل تولید از زمین‌های آبی و 33 درصد گندم از زمین‌های دیم حاصل می‌شود.

میانگین عملکرد زمین‌های آبی 3700 کیلوگرم در هکتار و در زمین‌های دیم گندم  1100 کیلوگرم در هکتار است.

*واردات گندم

ایران سال گذشته 800 هزار تن، سال 2010 حدود 506 هزار تن، سال 2009 حدود 4 میلیون و  500 هزار تن، سال 2008 حدود 6 میلیون و 800 هزار تن، سال 2007 حدود 200 هزار تن و سال 2006 حدود یک میلیون و  100 هزار تن، سال 2005 حدود 380 هزار تن واردات گندم از خارج به مدد دلارهای نفتی داشته است.

البته در این سالها میزان صادرات 50 تا 100هزار تن گندم نیز در کارنامه گندم این محصول استراتژیک و اساسی وجود دارد.

* حد اکثر گندم افغانستان ۴.۲میلیون تن

در این جدول میزان تولید گندم افغانستان  4 میلیون و  150 هزار تن در سال جاری است که نسبت به سال گذشته که 2 میلیون و 500 هزار تن بود، رشد 66 درصدی داشته است، تولید گندم افغانستان طی 10 سال گذشته در بهترین شرایط به رقم 4 میلیون و  250 هزار تن در سال 2009 رسیده است.

* گندم ارمنستان

تولید گندم ارمنستان در سال جاری با 6.7 درصد افزایش به  240 هزار تن رسیده است و بیشترین میزان طی 10سال گذشته 285 هزار تن در سال 2002 بوده است.

*  گندم آذربایجان

تولید گندم کشور آذربایجان امسال به یک میلیون و  900 هزار تن رسید که بیشترین میزان تولید این کشور در 10 سال گذشته  2 میلیون و  200 هزار تن در سال 2009 بود.

* گندم مصر

تولید گندم این کشور ۸۰ میلیون نفری  8میلیون و 500 هزار تن بود که طی 10سال گذشته بیشترین میزان تولید در سال 2009 و 8 میلیون و  523 هزار تن بوده است.

* گندم چین ۱۰ برابر ایران، جمعیت ۱۹.۵برابر

چین در سال جاری 118 میلیون گندم تولید کرد که بیشترین میزان طی 52 سال اخیر بوده است، آهنگ رشد تولید این کشور طی 10 سال گذشته افزایش و از یک تا 11 درصد در نوسان بوده است که دلیل آن اتکای کم تولید گندم این کشور به کشت دیمی، استفاده از ارقام مناسب و ورود فناوریها و تکنولوژی‌ به مزرعه باید جستجو کرد.

* گندم هندوستان

تولید گندم این کشور در سال جاری 93 میلیون و 900 هزار تن است که بیش از 8 درصد نسبت به سال گذشته رشد داشته است.

میزان تولید گندم این کشور از  69 میلیون و  680 هزار تن در سال  2001 به  93 میلیون و 900هزار تن در سال 2012 رسیده که حاکی از  24 میلیون و 220 هزار تن افزایش طی 10 سال است.

* گندم عراق

این کشور امسال 2 میلیون و  100هزار تن تولید گندم داشته که نسبت به سال گذشته  18.5 درصد و سال قبل از آن 10.5 درصد کاهش همراه بوده است، بیشترین تولید گندم این کشور  2 میلیون و 983 هزار تن در سال 2002 بود.

* گندم قزاقستان

این کشور امسال 10 میلیون و 500 هزار تن تولید داشته که نسبت به سال گذشته که 22 میلیون و  732 هزار تن بود با  54 درصد کاهش همراه بوده است. بیشترین تولید گندم این کشور سال گذشته بود.

* گندم پاکستان

میزان تولید گندم این کشور در سال جاری 23 میلیون تن است که نسبت به سال گذشته کاهش 5 درصدی داشته است.

بیشترین میزان تولید گندم این کشور سال گذشته و 24 میلیون و 200 هزار تن بود.

* گندم روسیه

تولید گندم روسیه در سال جاری 39 میلیون تن است که بیش از 30 درصد نسبت به سال گذشته کاهش دارد، خشکسالی‌های سال گذشته این کشور دلیل این کاهش است.

بیشترین تولید گندم این کشور سال 2008 و 63 میلیون و 765 هزار تن بود.

* گندم ترکیه

این کشور امسال 15 میلیون و 750 هزار تن گندم تولید کرده، در حالی که سال گذشته 18 میلیون و  800 هزارتن و بیشترین تولید این کشور طی 10 سال گذشته بود.

*گندم اوکراین

گندم این کشور در سال جاری به 15 میلیون و 500 هزار تن رسیده که خشکسالی شدید سال گذشته در این منطقه تولید را تا 30 درصد کاهش داده است.

سال 2008 بیشترین تولید گندم این کشور طی 10 سال گذشته و رقم 25 میلیون و 885 هزار تن بوده است.

سایر کشورها از جمله عربستان سعودی تولید یک میلیون تن، تاجیکستان 500 هزار تن، لبنان 140 هزار تن، لیبی 125 هزار تن تولید گندم داشته و کشورهایی مانند کویت، بحرین، مالزی و عمان هیچ تولیدی نداشته است.