اگر شما اهل نوشيدن چاي يا قهوه باشيد، حتما ميدانيد
كافئين موجود در اين نوشيدنيها، داراي اثرات تحريككنندهاي همچون
افزايش هشياري، انرژي و تمركز ميباشد. در واقع، اين خاصيت
اصليترين عاملي است كه سبب شده بزرگسالان از اين نوشيدنيها
استفاده نمايند. اما در كودكان، آثار كافئين ميتواند بر عكس باشد و
به كاهش توانايي انجام برخي اعمال از قبيل تواناييهاي محاسباتي،
احتساب دقيق زمان و يا عدمهماهنگي بين عضلات ظريف بيانجامد.
معمولا توصيه ميشود در كودكان زير ١٢ سال از مصرف كافئين پرهيز و يا
حداقل ميزان آن محدود شود.
كافئين بسيار سريع جذب بدن ميشود و سپس به سيستم مركزي اعصاب
راه مييابد. در دوزهاي پايين، اين ماده سبب كاهش اشتها، افزايش
ادرار، تحرك بيش از حد و بدخوابي ميگردد. اگر به ازاي هر 1.3
كيلوگرم وزن بدن، ٤.٥ ميليگرم كافئين به كودك خورانده شود (هر ٣٤١
ميليليتر قهوه، حداقل ١٠٠ ميليگرم كافئين دارد) علائم مسموميت خفيف
مانند تهوع، استفراغ، گرفتگي عضلات، تشنج و اضطراب بروز پيدا
ميكند. مسمويتهاي شديدتر ميتوانند به بيهوشي و افزايش و ناهماهنگي
ضربان قلب منجر شوند. البته ميزان حساسيت هر كودك به كافئين
متفاوت است. به عبارت ديگر، ممكن است دو كودك به يك ميزان
كافئين مصرف نمايند ولي يكي از آنها در مقابل عوارض ناشي از كافئين
از خود مقاومت بيشتري نشان دهد.
براي كودكان ١٢ ساله، مصرف روزانهي يك يا دو بار چاي، قهوه،
كاكائوي داغ، نوشيدنيهاي حاوي كولا و ديگر نوشيدنيهاي كافئيندار
اشكال ندارد. ولي نبايد فراموش كرد كه چه كودكان و چه بزرگسالان،
هنگام مصرف هر نوع نوشيدني يا غذا بايد به يكسري نكات نيز توجه
نمايند. دربارهي كافئين چند نكتهي عمومي وجود دارد كه همه بايد به
آنها توجه نمايند. اين نكات عبارتند از:
١) كافئين ٦ ساعت در بدن ميماند (در برخي افراد اين زمان بيشتر
است). از مصرف كافئين پيش از زمان خواب بپرهيزيد، چرا كه اين ماده
در همه افراد باعث بدخوابي و در كودكان باعث شبادراري ميشود.
٢) كافئين مادهاي ادرارآور است. به عبارت ديگر ميزان ادرار را
افزايش ميدهد. بنابر اين در هواي گرم، مصرف آن را محدود كنيد تا
بدنتان دچار كمبود آب نگردد.
٣.اگر فردي مضطرب يا عصباني هستيد، به ميزان كافئين مصرفي خود در
مواد غذايي مختلف از قبيل شكلات، بيسكوييت، كيك و نوشيدنيها دقت
نماييد و در صورت لزوم ميزان مصرف آن را كنترل كنيد.