آغاز طرح تبدیل رایگان خودروهای بنزینی به دوگانه‌سوز

به گزارش بولتن نیوز به نقل از تجارت نیوز، احسان جان‌محمدی، دبیر انجمن صنفی CNG کشور، در گفت‌وگوی از وضعیت بحرانی بسیاری از جایگاه‌داران CNG خبر داد و گفت: بخش قابل توجهی از این جایگاه‌داران به دلیل مشکلات مالی، قادر به تامین هزینه‌های جاری و تعمیراتی خود نیستند.

به گفته او، سالانه حدود ۴۰ هزار میلیارد تومان کارمزد جایگاه‌های CNG و بنزین از محل صندوق هدفمندی یارانه‌ها پرداخت می‌شد، اما به دلیل محدودیت منابع این صندوق، دولت در سال‌های اخیر این کارمزد را با کاهش محسوس و تاخیرهای مکرر پرداخت کرده است.

اکنون و در حالی که به گفته این مقام مسئول، جایگاه‌های CNG در وضعیت نگران‌کننده‌ای قرار گرفته‌اند، به گزارش شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی، طرح تبدیل رایگان خودروهای بنزینی شخصی (مدل ۱۳۹۴ و بالاتر) به دوگانه‌سوز پس از وقفه‌ای دوساله دوباره آغاز شده است. اما پرسش اینجاست که کدام خودروهای داخلی از نظر زیرساخت فنی، آمادگی استفاده از سوخت CNG را دارند؟

موتورهای پایه گازسوز داخلی
موتورهای پایه گازسوز، پیشرانه‌هایی هستند که سوخت گاز طبیعی به‌عنوان سوخت اصلی آن‌ها در نظر گرفته شده است. در نتیجه، بلوک سیلندر، سرسیلندر و سیستم سوخت‌رسانی آن‌ها متناسب با ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی گاز طراحی شده و عملکرد بهتری نسبت به موتورهای تبدیل‌شده از بنزین دارند.

در ایران، موتور EF7 به‌عنوان نخستین موتور پایه گازسوز شناخته می‌شود. این موتور نیروی محرکه خودروهایی چون سمند، دنا و ری‌را را تامین می‌کند. طبق داده‌های منتشرشده در سامانه کدال، مجموع تولید خانواده این خودروها از ابتدای سال ۱۳۸۳ تاکنون کمتر از سه میلیون دستگاه برآورد می‌شود. بنابراین سهم خودروهای مجهز به موتور پایه گازسوز در مقابل کل ناوگان در حال تردد کشور چندان بالا نیست.

تبدیل خودروهای با موتور پایه بنزینی به دوگانه‌سوز، هرچند می‌تواند در کوتاه‌مدت بخشی از نیاز سوختی کشور را پوشش دهد، اما در بلندمدت منجر به افزایش استهلاک، کاهش راندمان موتور و افت ارزش بازار خودروهای تبدیل‌شده می‌شود. همچنین مخزن گاز CNG بخش قابل‌توجهی از فضای صندوق خودرو را اشغال کرده و به دلیل چگالی پایین‌تر گاز در مقایسه با بنزین، مسافت پیمایش کمتری را فراهم می‌کند.

ضرورت بازنگری در سیاست توسعه CNG
کارشناسان معتقدند سیاست‌گذار می‌توانست پیش از صدور مجوز برای احداث بیش از ۲۳۰۰ جایگاه CNG در کشور، ابتدا به مساله زیرساختی خودروها توجه کند. چرا که توسعه شبکه توزیع، در فقدان ناوگان مصرف‌کننده‌ مناسب، بهره‌وری سرمایه‌گذاری‌ها را کاهش داده و بازدهی اقتصادی جایگاه‌ها را تحت‌تاثیر قرار می‌دهد.

در چنین شرایطی، به‌جای تمرکز بر طرح‌های تبدیل خودروهای بنزینی به دوگانه‌سوز، ضروری است توسعه فناوری موتورهای پایه گازسوز و افزایش تیراژ تولید خودروهای مجهز به این پیشرانه‌ها در دستور کار قرار گیرد. سرمایه‌گذاری در طراحی و تولید نسل جدید موتورهای گازسوز، علاوه بر ارتقای بهره‌وری انرژی، می‌تواند به کاهش مصرف بنزین، بهبود شاخص‌های زیست‌محیطی و تقویت صنعت داخلی در حوزه فناوری پیشرانه منجر شود.

به بیان دیگر، توسعه فناوری موتورهای گازسوز و حمایت از جایگاه‌های سوخت CNG باید هم‌زمان و به‌عنوان دو ضلع مکمل سیاست انرژی کشور مورد توجه قرار گیرد.