چگونه حماس با عقب‌نشینی آمریکا، جنگ را به آتش‌بس دائمی کشاند و آینده فلسطین را تضمین کرد
گروه بین الملل: در حالی که جهان نفس‌ها را در سینه حبس کرده بود، دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور ایالات متحده، با رونمایی از طرحی برای پایان دادن به جنگ غزه، اقدام کرد. این طرح ۲۰ نقطه‌ای، که در ۲۹ سپتامبر ۲۰۲۵ در کاخ سفید و در حضور بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل، معرفی شد، به دنبال پایان فوری درگیری‌ها بود. اما آنچه این طرح را به نقطه عطفی تبدیل کرد، پاسخ مثبت – هرچند مشروط – حماس بود که پس از اولتیماتوم ترامپ، عناصری کلیدی از آن را پذیرفت. این مقاله به بررسی مقایسه‌ای طرح ترامپ با موضع نهایی حماس می‌پردازد، آنچه را که دو طرف بر سر آن توافق کرده‌اند، برجسته می‌کند، تغییرات اعمال‌شده توسط حماس را تحلیل می‌نماید و نگاهی به پیامدهای این تحولات می‌اندازد.
زمینه طرح ترامپ: از ابراهیم تا غزه جدید
به گزارش بولتن نیوز طرح ترامپ، که به عنوان "طرح صلح غزه" شناخته می‌شود، بر پایه توافق‌های ابراهیم ۲۰۲۰ بنا شده و هدف آن حل ریشه‌ای بحران غزه است. این طرح، که توسط بنیاد دفاع از دموکراسی‌ها (FDD Action) به عنوان "چشم‌اندازی جسورانه برای شکوفایی منطقه‌ای" توصیف شده، شامل ۲۰ نقطه کلیدی است که بر امنیت، بازسازی و عادی‌سازی روابط تمرکز دارد. بر اساس جزئیات منتشرشده، نقاط اصلی طرح عبارتند از:
آزادسازی گروگان‌ها و آتش‌بس فوری: آزاد کردن تمام گروگان‌های اسرائیلی (زنده و مرده) ظرف ۷۲ ساعت پس از پذیرش، همراه با عقب‌نشینی مرحله‌ای اسرائیل و آزادسازی زندانیان فلسطینی.
پایان حکومت حماس: خلع سلاح کامل حماس، تبعید رهبران آن و تبدیل غزه به منطقه‌ای عاری از تروریسم، بدون نقش حاکمیتی برای حماس.
کمک‌های بشردوستانه و بازسازی: جریان فوری کمک‌ها، بازسازی زیرساخت‌ها (بیمارستان‌ها، جاده‌ها و تأسیسات) و ایجاد مناطق اقتصادی برای رونق غزه، با مکانیسم‌های خنثی برای جلوگیری از سوءاستفاده حماس از کمک‌ها.
حکومت موقت و امنیت: تشکیل یک کمیته تکنوکرات فلسطینی تحت نظارت "هیئت صلح" (Board of Peace) با رهبری ترامپ و تونی بلر، نخست‌وزیر سابق بریتانیا، و استقرار نیروی تثبیت‌کننده بین‌المللی (ISF) برای آموزش پلیس فلسطینی، امنیت مرزها و نظارت بر خلع سلاح.
عادی‌سازی منطقه‌ای: گسترش توافق‌های ابراهیم، با حمایت از کشورهای عربی مانند عربستان سعودی، قطر و مصر، و باز کردن در به سوی یک دولت فلسطینی احتمالی، مشروط به اصلاحات در تشکیلات خودگردان فلسطینی.
زمان‌بندی و عواقب: مهلت ۷۲ ساعته برای پذیرش، با عفو یا گذر امن برای اعضای حماس که خشونت را کنار بگذارند، و هشدار به "عواقب نظامی شدید" در صورت رد طرح.
ترامپ این طرح را با اولتیماتوم همراه کرد: حماس تا عصر یکشنبه (۶ بعدازظهر به وقت واشنگتن) فرصت داشت تا توافق کند، در غیر این صورت "جهنمی مانند آنچه تاکنون دیده نشده" بر سر حماس فرود می‌آمد.
اسرائیل بلافاصله طرح را پذیرفت و نتانیاهو آن را "فرصتی برای پایان تهدید حماس" خواند. حمایت بین‌المللی نیز گسترده بود: هشت کشور عربی و اسلامی (از جمله مصر، اردن، امارات، ترکیه، قطر، عربستان، اندونزی و پاکستان) در بیانیه‌ای مشترک از تلاش‌های ترامپ استقبال کردند، و رهبران اروپایی مانند اورزولا فون در لاین (اتحادیه اروپا)، امانوئل مکرون (فرانسه) و کی‌یر استارمر (بریتانیا) آن را "بهترین شانس برای صلح" توصیف کردند.
پاسخ حماس: پذیرش مشروط و مذاکرات بیشتر
حماس، که از اکتبر ۲۰۲۳ درگیر جنگی ویرانگر بوده و غزه را به ویرانه‌ای تبدیل کرده، در نهایت پاسخی مثبت اما مشروط داد. در بیانیه‌ای که روز سوم اکتبر منتشر شد، حماس اعلام کرد که برخی عناصر طرح ترامپ را می‌پذیرد، اما برای نقاط دیگر مذاکرات بیشتری می‌خواهد.
این پاسخ، که با میانجی‌گری قطر و مصر هماهنگ شده بود، شامل پذیرش آزادسازی تمام ۴۸ گروگان اسرائیلی (زنده و مرده) طبق "فرمول مبادله" طرح ترامپ بود، مشروط به اینکه شرایط میدانی برای تبادل فراهم شود.
همچنین، حماس موافقت کرد که اداره غزه را به یک بدنه مستقل فلسطینی (تکنوکرات‌ها) بر اساس اجماع ملی فلسطینی و با حمایت عرب و اسلامی واگذار کند – تغییری که نشان‌دهنده عقب‌نشینی از کنترل مستقیم است.
با این حال، حماس صریحاً به خلع سلاح اشاره نکرد، که یکی از demands کلیدی اسرائیل و ترامپ است. علاوه بر این، آنها "هیئت صلح" تحت نظارت ترامپ و بلر را رد کردند و تأکید کردند که آینده غزه و حقوق فلسطینی‌ها باید بر اساس "اجماع فلسطینی یکپارچه" و قوانین بین‌المللی شود، نه ساختارهای خارجی.
موسا ابومرزوق، مقام ارشد حماس، بلر را به دلیل نقشش در حمله ۲۰۰۳ به عراق، نامناسب دانست و گفت: "ما کنترل غیرفلسطینی را نمی‌پذیریم."
شما می توانید مطالب و تصاویر خود را به آدرس زیر ارسال فرمایید.
bultannews@gmail.com
