حراج حریم «آزادی»؛ سکوت متولیان در برابر تعرض به نماد ملی

گروه فرهنگی: در روزهایی که گفتمان «وحدت ملی» و پاسداری از هویت ایرانی بیش از هر زمان دیگری در فضای عمومی کشور طنین‌انداز است، انتشار یک تصویر، موجی از شگفتی و انتقاد را در میان کاربران شبکه‌های اجتماعی برانگیخته است. تصویری از علم شدن سازه‌هایی جدید درست در مقابل «برج آزادی»، نماد مدرن پایتخت و یکی از مهم‌ترین آثار ثبت ملی ایران، که به نظر می‌رسد حریم بصری و قانونی این بنای باشکوه را مخدوش کرده است.

به گزارش بولتن نیوزاین تصویر که به سرعت در حال دست به دست شدن است، یک پرسش مشترک و پرتکرار را به همراه داشته است: «اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان تهران کجاست و چرا در برابر این تعرض آشکار اقدامی نمی‌کند؟»

برج آزادی، که صرفاً یک سازه معماری نیست، بلکه بخشی از حافظه تاریخی و هویت بصری شهر تهران و ایران معاصر به شمار می‌رود، تحت قوانین حفاظت از آثار ملی قرار دارد. بر اساس این قوانین، هرگونه ساخت‌وساز در حریم درجه یک این اثر که منجر به خدشه در منظر و اصالت آن شود، ممنوع و مستلزم پاسخگویی قانونی است. با این حال، به نظر می‌رسد داربست‌های برافراشته در مقابل این برج، روایت دیگری از میزان پایبندی به این قوانین را بازگو می‌کنند.

نکته قابل تامل آنجاست که این اتفاق در شرایطی رخ می‌دهد که جامعه ایرانی به تازگی در پی تقابل نظامی با اسرائیل، نمایشی کم‌نظیر از انسجام ملی را به تصویر کشید و رهبر انقلاب نیز در بیانات خود بر تقویت مولفه‌های «ملی‌گرایی» و هویت یکپارچه ایرانی تاکید ویژه‌ای داشته‌اند. از همین رو، بسیاری از منتقدان در فضای مجازی، این اقدام در قلب پایتخت را نه یک تخلف ساختمانی ساده، بلکه نوعی «ضدیت با منافع ملی» و بی‌توجهی به نمادهایی می‌دانند که عامل همبستگی و غرور مشترک ایرانیان هستند.

به باور کارشناسان، بی‌تفاوتی نسبت به حریم آثار ملی مانند برج آزادی، این پیام خطرناک را به جامعه منتقل می‌کند که حفاظت از هویت تاریخی و فرهنگی کشور در اولویت متولیان امر قرار ندارد. این در حالی است که همین نمادها در بزنگاه‌های تاریخی، نقطه اتکای مردم برای نمایش وحدت و دفاع از تمامیت ارضی و فرهنگی کشور بوده‌اند.

اکنون افکار عمومی منتظر پاسخ شفاف و اقدام قاطع از سوی وزارت میراث فرهنگی و همچنین شهرداری تهران است. آیا این ساخت‌وساز متوقف خواهد شد و حریم قانونی و بصری برج آزادی به آن بازگردانده می‌شود؟ سکوت مسئولان در برابر این مطالبه عمومی، می‌تواند به معنای نادیده گرفتن حساسیت جامعه نسبت به میراث مشترک و هویت ملی‌شان تلقی شود؛ هویتی که «آزادی» یکی از درخشان‌ترین نمادهای آن است.