عکس یادگاری در میدان مین؛ قدرت نرم در قاب تصویر یا سفیدشویی خشونت؟

گروه وررزشی:/اقدام اخیر در حاشیه یک رویداد ورزشی، که در آن ترامپ رئیس جمهور دولت متجاوز آمریکا به فغانی داور بین‌المللی ایرانی جایزه اهدا می‌کند، در نگاه اول ممکن است یک ژست ساده و ورزشی به نظر برسد. اما در دنیای پیچیده امروز، هیچ تصویری، به‌ویژه در این سطح، ساده نیست. این صحنه، بیش از آنکه روایتی از احترام متقابل در دنیای ورزش باشد، تلاشی نمادین برای کنترل روایت‌ها و بازسازی چهره‌ای صلح‌طلب پس از دورانی پرتنش و مملو از خصومت‌های سیاسی است.

به گزارش بولتن نیوز،  در منطق ارتباطات سیاسی، «قدرت نرم» نه در بیانیه‌های رسمی و سخنرانی‌های آتشین، بلکه در نمادها، تصاویر و ژست‌های حساب‌شده متجلی می‌شود. استفاده از یک چهره ورزشی، که هویتی ملی و فراگروهی دارد و در سطح جهانی شناخته‌شده است، ابزاری قدرتمند برای القای یک پیام ضمنی است: «ما به مردم شما احترام می‌گذاریم». این پیام در حالی ارسال می‌شود که سیاست‌های اعمال‌شده در دنیای واقعی، مبتنی بر فشار حداکثری، تحریم‌های فلج‌کننده و تحریک تنش‌های منطقه‌ای و جنگ مستقیم علیه مردم ایران و علم بومی در آن کشور بوده‌ است.

این تصویر یادگاری، اگرچه در قاب دوربین لبخندی را به نمایش می‌گذارد، اما در بطن خود بازتابی از پدیده‌ای است که می‌توان آن را «دیزنی‌فیکیشن سیاست» نامید. در این فرآیند، نمادهای جذاب و ساده‌شده جایگزین کنش‌های واقعی و پیچیده می‌شوند. افکار عمومی، در پسِ رنگ و نورِ یک رویداد ورزشی و درخشش یک مدال، از واقعیت‌های تلخ و خشونت‌بار سیاست فاصله می‌گیرند. لبخندها و دست‌دادن‌ها به پرده‌ای تبدیل می‌شوند که پشت آن، سیاست‌های خصمانه همچنان به قوت خود باقی است.

درست در تضاد با این قاب‌های دیپلماتیک-ورزشی، تصاویری دیگر وجود دارند که روایتی کاملاً متفاوت را فریاد می‌زنند. چهره‌های کودکانی که به عنوان قربانیان بی‌گناه درگیری‌ها و حوادث تروریستی معرفی می‌شوند، یادآور آن بخش از واقعیت هستند که سیاستمداران ترجیح می‌دهند پنهان بماند. این تصاویر، نماد همان «خشونت‌های بزرگ‌تری» هستند که یک «هدیه کوچک و عکسی حساب‌شده» تلاش در پوشاندن آن دارد. در حالی که یک عکس، پیام صلح و دوستی را مخابره می‌کند، تصاویر دیگر، سندهای خاموش رنج و بی‌عدالتی ناشی از همان سیاست‌ها هستند.

اینجاست که نقش نقد رسانه‌ای و فرهنگی پررنگ می‌شود. اگر تحلیل و واکاوی عمیقی از این رفتارها صورت نگیرد، سیاستمداران به‌راحتی موفق می‌شوند با استفاده از ابزارهای قدرت نرم، افکار عمومی را مدیریت کرده و چهره‌ای انسانی و صلح‌دوست از خود به نمایش بگذارند. آن‌ها با یک عکس، تاریخچه‌ای از فشار و خصومت را بازنویسی می‌کنند و با یک لبخند، پیامدهای ویرانگر سیاست‌های خود را از مرکز توجه دور می‌سازند.

در نهایت، عکس یک داور در کنار یک سیاستمدار، تنها یک عکس نیست؛ بلکه یک میدان نبرد برای روایت‌هاست. میدانی که در یک سو، تلاش برای بازسازی چهره و کنترل افکار عمومی قرار دارد و در سوی دیگر، واقعیتی تلخ که با هیچ لبخند و ژست نمادینی پاک نخواهد شد. قضاوت نهایی بر عهده وجدان بیدار جامعه و تحلیل دقیق رسانه‌هاست تا تشخیص دهند آیا این لبخند، نشانه احترام واقعی است یا تنها نقابی برای پنهان کردن حقیقتی دیگر.