پرواز ۶۵۵؛ از سکوت تلخ ۱۳۶۷ تا غرش پاسخ در ۱۴۰۴

گروه سیاسی : 12 تیرماه ۱۳۶۷. ۲۹۰ انسان، از جمله ۶۶ کودک معصوم، در آسمان آبی خلیج فارس، مسافر پروازی بودند که هرگز به مقصد نرسید. ناو جنگی «یواس‌اس وینسنس» آمریکا، با شلیک دو موشک، هواپیمای مسافربری ایران‌ایر را به تلی از آتش و آهن تبدیل کرد و پیکرهای بی‌جان سرنشینانش را به اعماق آب سپرد. آن روز، در اوج جنگی تحمیلی و انزوای سیاسی، دست‌های ایران برای گرفتن انتقام بسته بود. پاسخ ما، فریادی از سر مظلومیت در مجامع بین‌المللی بود که با پوزخند و اعطای مدال به فرمانده ناو جنایتکار، تحقیر شد. آن «سکوت تلخ» و تحمیلی، زخمی عمیق بر غرور ملتی کهن بود که برای ۳۷ سال، در حافظه تاریخی ما باقی ماند.

به گزارش بولتن نیوز، امروز، در سال ۱۴۰۴، تاریخ به شکلی هولناک اما متفاوت تکرار شده است. کمتر از دو هفته پیش، جهان شاهد خبری تکان‌دهنده بود: حمله نظامی مستقیم آمریکا به تأسیسات کلیدی هسته‌ای ایران. اقدامی که هدفش، تکرار همان الگوی قلدری و تحمیل اراده از طریق زور بود. دشمنان گمان می‌کردند ایرانِ ۱۴۰۴، همان ایرانِ ۱۳۶۷ است؛ غافل از آنکه زخم کهنه آن جنایت، به یک استراتژی بازدارنده و دکترین تهاجمی تبدیل شده است. این بار، برخلاف سکوت ۳۷ سال پیش، پاسخ ایران نه در راهروهای دادگاه‌های بین‌المللی، که در میدان نبرد و با زبانی از آتش و اقتدار داده شد.

دیروز: دست‌های بسته و درسی که با خون نوشته شد

برای فهمیدن عمق این تحول استراتژیک، باید به ایران ۳۷ سال پیش بازگشت. کشوری که هشت سال تمام، یک تنه در برابر ارتش تا بن دندان مسلح صدام حسین که از سوی شرق و غرب حمایت می‌شد، مقاومت کرده بود. توان نظامی کشور فرسوده و اقتصاد جنگ‌زده بود. در چنین شرایطی، تقابل مستقیم با ارتش ایالات متحده که برای حمایت از متحدش (عراق) در خلیج فارس حضور داشت، یک خودکشی نظامی محسوب می‌شد.

حمله به پرواز ۶۵۵، یک پیام روشن داشت: آمریکا سقف فشارهایش بر ایران را نامحدود می‌داند و ابایی از قربانی کردن جان غیرنظامیان برای رسیدن به اهداف سیاسی خود ندارد. آن جنایت، یک درس بزرگ و فراموش‌نشدنی به رهبران و استراتژیست‌های ایرانی داد: در جهان بی‌رحم سیاست، حق را باید با قدرت ستاند. اتکا به قوانین بین‌المللی بدون داشتن اهرم فشار، ساده‌لوحانه است. این درک تاریخی، سنگ بنای یک تحول بنیادین در رویکرد دفاعی-امنیتی ایران شد. ایران فهمید که برای بقا، باید آنقدر قوی شود که دیگر هیچ‌کس جرأت تکرار فاجعه‌ای مانند پرواز ۶۵۵ را به خود ندهد.

امروز: قرن دفاعی ایران و در هم شکستن تابوی تجاوز

سه دهه پس از آن فاجعه، ایران مسیری متفاوت را پیمود. به جای سرمایه‌گذاری صرف بر روی خرید تسلیحات خارجی، راهبرد «خودکفایی» و توسعه «توان نامتقارن» در دستور کار قرار گرفت. صنعت موشکی بالستیک و کروز، فناوری پهپادی پیشرفته، تقویت نیروی دریایی سپاه با استراتژی قایق‌های تندرو و موشک‌های ساحل به دریا، و توسعه پدافند هوایی بومی، همگی قطعات پازلی بودند که ایران را از یک قدرت دفاعی صرف، به یک قدرت «کنشگر» و تهاجمی تبدیل کردند.

سرنگونی پهپاد فوق پیشرفته «گلوبال هاوک» در سال ۱۳۹۸ و حمله موشکی به پایگاه آمریکایی «عین‌الاسد» پس از ترور سردار سلیمانی، هشدارهایی جدی و نمایش‌هایی از این توانمندی جدید بودند. ایران با این اقدامات نشان داد که دوران «بزن در رو» به پایان رسیده و هرگونه تعرضی، هزینه‌ای مستقیم و دردناک برای متجاوز خواهد داشت.

حمله ۱۰ روز پیش به تأسیسات هسته‌ای، آزمون نهایی این دکترین بود. آمریکا با این تصور که می‌تواند با یک ضربه جراحی‌شده، قلب برنامه راهبردی ایران را هدف قرار داده و کشور را به عقب‌نشینی وادار کند، دست به قماری بزرگ زد. اما پاسخ ایران، سریع، کوبنده و فراتر از محاسبات دشمن بود. این بار خبری از سکوت، شکایت یا انفعال نبود. نیروهای مسلح ایران، بر اساس دکترین «پاسخ پشیمان‌کننده»، در کمتر از چند ساعت، اهداف استراتژیک و حیاتی دشمن را در منطقه مورد هدف حملات دقیق موشکی و پهپادی قرار دادند. این پاسخ، تنها یک انتقام نظامی نبود؛ بلکه یک بیانیه راهبردی بود: دوران آسیب‌پذیری استراتژیک ایران به پایان رسیده است.

ایران نه تنها با حملات متقابل و دقیق به منافع و پایگاه‌های آمریکا در منطقه، هزینه‌ای مستقیم بر متجاوز تحمیل کرد، بلکه با شکستن تابوی حمله به خاک دشمن، معادله بازدارندگی را برای همیشه تغییر داد.

نتیجه‌گیری: از زخم وینسنس تا راهبرد پاسخ قاطع

۱۲ تیرماه، دیگر تنها سالروز یک تراژدی ملی نیست؛ بلکه نقطه عزیمت یک تحول تاریخی است. یاد قربانیان بی‌گناه پرواز ۶۵۵، که روزی نماد مظلومیت ما بود، امروز به سوخت موتور محرکه اقتداری تبدیل شده که اجازه تکرار آن فجایع را نمی‌دهد.

پاسخ قاطع ایران به تجاوز اخیر آمریکا، نشان داد که درس‌های تلخ گذشته به خوبی آموخته شده‌اند. ایرانِ ۱۴۰۴، کشوری است که می‌داند برای حفظ صلح و امنیت، باید آماده جنگ بود. ایرانی که فهمیده است بهترین دفاع، ایجاد هراس در دل دشمن از هزینه تهاجم است.

یاد قربانیان پرواز ۶۵۵ امروز تنها یک خاطره تلخ نیست؛ بلکه سنگ بنای اقتداری است که تضمین می‌کند دیگر هرگز آسمان و خاک ایران، جولانگاه بی‌هزینه متجاوزان نخواهد بود. درسی که ۳۷ سال پیش با خون نوشته شد، امروز با آتش پاسخ داده می‌شود.