امامی که زیارتش موجب نجات از غم می‌شود / نگاهی گذرا به زندگی امام حسن عسکری(ع)

گروه دین و اندیشه: استاد احمد عابدی نوشت: به سه امام نهم، دهم و امام يازدهم عليهم‌السلام، «ائمه‌ ابن‌الرضا» گفته می شود، اگر اين امامان را در نظر بگيريد، همانند یک ماه هستند که هر چه به پایان ماه نزدیک می شود کم کم کوچک می شود و به محاق می رود تا جایی که کاملاً غروب می کند و پنهان می گردد.

به گزارش بولتن نیوز ، ائمه‌ی ابن‌الرضا عليهم‌السلام اين‌طور بودند که خود امام رضا عليه‌السلام كاملاً در بين مردم و در جامعه حاضر بود؛ ولی امام جواد علیه السلام كمتر در ميان مردم بود. امام هادی علیه السلام خيلی كمتر در جامعه حضور داشت و امام حسن عسکری عليه‌السلام که بسيار بسيار كمتر و در حصر خلیفه قرار گرفت.

 یعنی مصلحت و خواست ائمه علیهم السلام این بود که مردم را عادت بدهند به اينكه در زمان غيبت و عدم حضور امام، چطور دين خودشان را بتوانند تكميل بكنند و احكام خدا را به ‌دست بياورند.

دوران مِحنت

زمان امام عسکری علیه السلام را «دوران محنت» می گویند. يعنی دوران «متوكل»، «معتز»، «مستعين» و «مستنصر» که همه از بنی عباس بودند و خود را خلیفه می دانستند و اتفاقاً از القابی استفاده می کردند که همان لقب‌های امام زمان عليه‌السلام است؛ چون اين‌ها خودشان ادعاي مهدويت داشتند.

يكی از سختی های خلفای عباسی که در زمان امام یازدهم يعنی از سال تقريباً 235 تا 260 هجری قمری انجام دادند، «دوران محنت» است.

 «محنت» به زبان فارسی امروزی، يعني دوران «تفتيش عقائد» و یا به تعبیر عرفی «زیر پاکشی».
به هر حال در آن زمان دادگاه تفتيش عقائد درست كردند. به همین جهت آن دوران، سخت‌ترين زمان برای شيعه بوده است.

حتی زمان امام حسين عليه‌السلام نیز شيعه اين‌قدر در فشار نبود كه زمان امام عسکری (عليه‌السلام) در فشار بود.

 ماجرا به این صورت بود که در زمان امام عسکری عليه‌السلام افرادي در کوچه و خيابان می چرخیدند، به هر کسی برخورد می کردند، مصاحبه می‌كردند، سؤالهایی می پرسیدند که به نحوی بازجویی بود. یعنی سؤالها را به گونه ای می پرسیدند تا طرف مقابل حرفی بزند که بر ضد خودش تمام شود. سؤال يك چيز بود، اما هدف چيز ديگری بود. این را زيرپا كشي گویند. ...
به همین گونه هزاران هزار نفر را ... كشتند. اين را مي‌گويند دوران محنت.

 امام حسن عسکری عليه‌السلام در چنین دوره ای بوده است و لذا سخنان آن حضرت را با توجه به این شرايط باید معنا و تفسیر کرد که مراد امام از این فرمایش چیست.

پای درس امام حسن عسکری(ع)

امام عسکری عليه‌السلام حدیثی از رسول خدا نقل فرمودند:

«مَنْ تَتَبَّعَ‏ عَوْرَاتِ الْمُؤْمِنِينَ تَتَبَّعَ اللَّهُ عَوْرَاتِهِ وَ مَنْ تَتَبَّعَ اللَّهُ عَوْرَاتِهِ فَضَحَهُ‏ فِي‏ جَوْفِ‏ بَيْتِهِ؛

«اگر كسی دنبال عيب مردم باشد، خدا هم دنبال عيب خود اوست. و او را رسوا می‌كند، حتی در خانه خودش.»
به گونه ای كه چنین کسی در خانه خودش و کنار زن و بچه‌اش خجالت بكشد و نتواند زندگی كند. خدا در خانه خودش او را رسوا می‌كند.

هر كه دنبال اين باشد كه فلانی چه اشتباهی كرده؟ فلانی نمره امتحاناتش چند شد؟ در امتحانات مردود شد يا نشد؟ فلانی به نامحرم نگاه كرد يا نكرد؟ هر كس دنبال اين چيزها باشد، خدا هم دنبال عيب خود او خواهد بود و او را در خانه‌اش هم که باشد رسوا مي‌كند.

اين مسائل را امام عسکری عليه‌السلام برای اين می‌فرمود كه بابا! در خيابان كاری به مردم نداشته باشيد! ما وظيفه داريم جلو گناهان علنی را بگيريم. اما از طرفی هم هميشه وظيفه داريم كه كارهای مردم را حمل بر صحت كنيم.

اين از غرر كلمات امام عسکری است که می فرمود: «ضَعْ‏ أَمْرَ أَخِيكَ‏ عَلَى أَحْسَنِه‏»؛ هر كاری از هر كس ديدی آن را بر بهترين وجهش حمل و توجیه کن.

مثلاً اگر می‌بينم يك آقايی لبش دارد تكان می‌خورد، آیا بگويم دارد به من فحش می‌دهد، يا بگويم دارد صلوات مي‌فرستد؟ این فرمایش امام می فرماید ببین بهترین کار کدام است؟ بگو او هم همان گونه است.

حتی اگر كسی را كه يك روز از صبح تا شب هم با او بوديد و نمازش را نخواند، نگوييد فلانی بی‌نماز است بلکه حمل بر احسن بكنيد و بگوييد شايد حواسش نبوده، شايد غفلت و فراموش كرده است.