تاریخ صد ساله اتوبوسرانی تهران مستند شد

به گزارش بولتن نیوز، نیما مهدیان کارگردان مستند «آن مرد با اتوبوس آمد» که در بخش بلند مسابقه ملی پانزدهمین جشنواره بین‌المللی سینماحقیقت حضور دارد، درباره این مستند گفت: موضوع «آن مرد با اتوبوس آمد» در لایه اول تاریخ صد ساله اتوبوسرانی تهران و در لایه‌های بعد رفتارشناسی مردم است. حدود ۱۰۰ سال از حضور اتوبوس در تهران می‌گذرد و ما می‌توانیم با بررسی آن برشی از جامعه را رصد کنیم، این پدیده در بزنگاه‌های تاریخی نیز نقش مهمی داشته که قابل تامل است.

او ادامه داد: پدیده اتوبوس در تاریخ معاصر ایران تاثیر بسیاری داشته است؛ وقتی که سوار اتوبوس می‌شویم تمام طبقات اجتماعی اعم از پزشک، مهندس، رفتگر، دزد، دست‌فروش، پیرمرد، کودک دبستانی و... را می‌توانیم مشاهده کنیم و از طریق اتفاقات آن، نبض جامعه را بگیریم پس در «آن مرد با اتوبوس آمد» از بحث مرور تاریخی عبور کردیم و به فیلمی تراژی- کمدی رسیدیم که جای این ژانر در سینمای مستند ما بسیار خالی‌ست.

کارگردان مستند «میراث ناپدری» درباره ساخت اثر در ژانر تراژی- کمدی تاکید کرد: ساخت اثر در ژانر تراژی- کمدی مخصوصا به تصویر کشیدن موضوعی جدی و چالش‌برانگیز بسیار سخت است. نخستین رسالت مستند تعلیم و ارتقای آگاهی است، اما توجه داشته باشیم که این قالب زیرمجموعه سینماست و اولاتر از همه عناصرُ، مخاطب باید سرگرم شود. پس ژانر‌های مختلف را در سینمای مستند از یاد نبریم.

مهدیان درباره ویژگی‌های ساختاری این فیلم مطرح کرد: ساختار «آن مرد با اتوبوس آمد» تلفیقی از تصاویر آرشیوی و نظر افراد مختلف به نمایندگی از طبقات اجتماعی خود است که از منظر آن‌ها به اتوبوس نگاه کرده‌ایم، هیچگونه مصاحبه‌ای در فیلم وجود ندارد و از روایت‌های مختلف استفاده کرده‌ایم. ازجمله ویژگی‌های دیگر این فیلم استفاده از گویش و نه لهجه تهرانی و نیزکلمات، مَتَل‌ها و واژه‌های قدیمی تهران است، نزدیک به ۲ ماه گفتار متن فیلم را با استفاده از گویش تهرانی نوشتم و مخاطب در فیلم ممکن است با واژه‌هایی روبه‌رو می‌شود که به طور دقیق معنای آن‌ها را نمی‌داند، اما متوجه منظور می‌شود.

این کارگردان درباره چالش‌های ساخت این مستند گفت: از همان ابتدای کار رفتار‌های حسیاسیت‌آمیزی از مبادی ذی‌ربط دریافت کردیم که کنجکاوی ما را برانگیخت، مدتی بعد متوجه شدیم که اتوبوسرانی در بزنگاه‌های سیاسی نقش داشته است و این نقش همچنان ادامه دارد. همچنین پژوهش درباره تاریخ اتوبوسرانی بسیار سخت بود چراکه این مساله بسیار مغفول مانده بود و به سختی می‌توان آن را یافت. پژوهش آن به گواه اسنادی که در مزکز سینمای مستند و تجربی هم موجود هستُ، قریب به دوسال و نیم بطول انجامید که مهم‌ترین دلیل آن عدم ثبت متمرکز اسناد و نیز تناقض گویی مصاحبه شوندگان در رده‌های بالای مدیریتی در مواجه با برخی وقایع مهم تاریخی بود.

کارگردان مستند «خانه سرخ» درباره انتخاب نام این مستند تصریح کرد: مردی که در نام فیلم ذکر شده است، اشاره به شخص خاصی ندارد بلکه درباره یک جریان فکری، فرهنگ سیاسی و... است. این فیلم تنها یک لایه ندارد و نگاه و نقدی مدیریتی هم دارد.

او درباره دیده شدن فیلمش در جشنواره سینماحقیقت تصریح کرد: صرف نظر از بحث پژوهش گسترده و تدوین این اثر، برای من بخش مخاطبان جشنواره سینماحقیقت تقریبا جذاب‌ترین بخش این جشنواره است؛ اینکه تعدادی از مردم فیلم من را ببینند و صدای خنده آن‌ها و در کل ابراز احساسات ایشان را در سالن سینما بشنوم از اهمیت بالایی برخوردار است، از طرف دیگر اینکه فیلم توسط تعدادی از پیشکسوتان و همکارانم در حوزه سینمای مستند نیز دیده شود، بسیار بااهمیت است.

مهدیان در پایان درباره جشنواره سینماحقیقت گفت: اگر بخواهیم بگوییم که سینمای مستند ایران هویت دارد باید به جشنواره سینماحقیقت اشاره کرد و تاثیر آن بر ارتقای سینمای مستند ایران و منطقه را بررسی کنیم. این جشنواره شناسنامه بین‌المللی سینمای مستند ایران است.