تمامی چوب های طبیعی از جمله روسی و ترموود و ترموود ASH که در فضای خارجی نصب و اجرا می شوند،نیازمند اجرای رنگ های گیاهی با کوالیتی ساخت بالا هستند تا در برابر عوامل مخرب زیست محیطی بتوانند از بافت های چوب محافظت نمایند. همچنین بعداز گذشت چندسال بطور مداوم نیازمند ترمیم و بازسازی رنگ چوب هستند تا فرایند محافظتی و پوششی با اجرای صحیح تمدید و ترمیم گردد. درصورتی که تمامی نکات ذکر شده و فرایند های اجرایی به صورت استاندارد و اصولی عملیاتی شوند،مدت زمان ماندگاری و پایداری چوب های طبیعی در فضای باز به میزان چشمگیری افزایش خواهد یافت. پیشنهاد کارشناسان ما استفاده از رنگ گیاهی آلمانی برند KEIM و OSMO برای چوب های طبیعی می باشد.
در دنیای امروز طراحی داخلی و نمای خارجی ساختمانها، چوب به عنوان یک عنصر طبیعی و زیباشناسانه جایگاه ویژهای پیدا کرده است. در این میان، استفاده از ترموود و چوب روسی به دلیل ویژگیهای منحصربهفرد، بیش از پیش مورد توجه معماران، طراحان و سازندگان قرار گرفته است. برای حفظ زیبایی، دوام و ماندگاری این مصالح طبیعی، انتخاب رنگ ترمووود و رنگ چوب ترمو متناسب با شرایط محیطی اهمیت زیادی دارد. همچنین، در صورت فرسودگی یا تغییر رنگ بر اثر تابش آفتاب یا رطوبت، شناخت روشهای ترمیم و بازسازی رنگ ترموود و رنگ چوب روسی میتواند در بازیابی جلوه طبیعی این چوبها نقش کلیدی ایفا کند.
چرا انتخاب رنگ مناسب برای ترموود و چوب روسی اهمیت زیادی دارد؟
ترموود (Thermowood) فرآیندیست که طی آن چوب با دمای بالا و بدون استفاده از مواد شیمیایی تیمار میشود تا مقاومت آن در برابر رطوبت، حشرات، کپک و قارچ افزایش یابد. این نوع چوب اغلب در نمای بیرونی ساختمانها، کفپوشهای فضای باز، آلاچیقها و دیوارههای سونا کاربرد دارد. از سوی دیگر، چوب روسی که معمولاً از درختان نرمچوبی مانند کاج سیبری تهیه میشود، به دلیل تراکم پایین، انعطافپذیری و قیمت مناسب، یکی از انتخابهای محبوب در پروژههای ساختمانی و دکوراسیون داخلی است.
با وجود کیفیت بالای ترموود و چوب روسی، هر دو نوع چوب در برابر شرایط محیطی مثل نور مستقیم خورشید، باران، گرد و غبار و آلودگی هوا به مرور زمان تغییر رنگ میدهند، رنگشان کمرنگ میشود یا سطحشان دچار پوسیدگی میگردد. به همین دلیل، انتخاب رنگ مناسب برای این چوبها خیلی مهم است، چون:
یک رنگ خوب برای ترموود باید این خصوصیات را داشته باشد:
1. مقاومت در برابر UV
اشعه فرابنفش خورشید عامل اصلی در کاهش شفافیت و تغییر رنگ چوب در فضای باز است.
2. نفوذپذیری بالا
رنگ باید به خوبی در الیاف چوب نفوذ کند تا یکپارچه شود و پوسته نشود.
3. حفاظت در برابر رطوبت و باران
رنگ باید یک لایهی محافظ ایجاد کند تا رطوبت به بافت داخلی چوب نفوذ نکند.
4. مقاومت در برابر قارچ، کپک و حشرات
برخی از رنگها خاصیت ضدباکتری و ضدقارچ دارند که برای محیطهای مرطوب بسیار مفید است.
5. پایداری رنگ در برابر شستوشو و عوامل فیزیکی
در نماهای خارجی که در معرض باران یا گرد و غبار هستند، رنگ نباید به سادگی از بین برود.
رنگهای مخصوص ترموود در بازار معمولاً در سه دسته کلی قرار میگیرند:
1. رنگ ترموود پایه روغن (Oil-Based)
رنگ ترموود پایه روغن از قدیمیترین و شناختهشدهترین انواع رنگهایی هستند که برای ترموود استفاده میشوند. این رنگها به دلیل خاصیت نفوذپذیری بالا به عمق چوب، توانایی ایجاد لایهای مقاوم و در عین حال طبیعی را دارند. یکی از مزایای مهم رنگهای روغنی این است که بافت و زیبایی طبیعی چوب را حفظ میکنند و از خشک شدن سطحی جلوگیری مینمایند. این ویژگی باعث میشود چوب پس از رنگآمیزی، همچنان حس و نمای طبیعی خود را داشته باشد و جلوهای لوکس و اصیل ایجاد شود.
از جمله برندهای مطرح جهانی در این زمینه میتوان به Osmo، Sikkens و Remmers اشاره کرد که محصولاتی با کیفیت بسیار بالا عرضه میکنند. این رنگها بهویژه برای پروژههای خارجی و محیطهایی که در معرض باران و نور خورشید هستند، توصیه میشوند. همچنین، رنگهای روغنی معمولاً ماندگاری بیشتری دارند و مقاومت بالایی در برابر ترک خوردگی و پوسته شدن ایجاد میکنند.
با این حال، رنگهای روغنی زمان بیشتری برای خشک شدن نیاز دارند و بوی مشخصی در زمان استفاده دارند که ممکن است در محیطهای داخلی ایجاد ناراحتی کند. به همین دلیل برای فضاهای داخلی استفاده از آنها با احتیاط توصیه میشود.
2. رنگ ترموود پایه آب (Water-Based)
رنگهای پایه آب نسل جدیدتری از رنگها هستند که در سالهای اخیر محبوبیت زیادی پیدا کردهاند. یکی از مهمترین ویژگیهای این رنگها، سرعت بالای خشک شدن آنها است که امکان اجرای سریعتر پروژهها را فراهم میکند. علاوه بر این، این رنگها دوستدار محیط زیست هستند و بوی کمتری نسبت به رنگهای روغنی دارند؛ بنابراین برای فضاهای داخلی و مکانهایی که تهویه کافی ندارند، گزینه بهتری محسوب میشوند.
رنگهای پایه آب به صورت لایهای نازک روی چوب قرار میگیرند و بافت چوب را تا حدی پوشش میدهند. این رنگها معمولاً شفافیت خوبی دارند و میتوانند جلوهای مدرن و تمیز به چوب ببخشند. اما یکی از معایب آنها ماندگاری کمتر نسبت به رنگهای روغنی است؛ به این معنی که ممکن است بعد از چند سال نیاز به ترمیم و بازسازی پیدا کنند.
در عین حال، رنگهای پایه آب به دلیل خاصیت تنفسپذیری، اجازه میدهند رطوبت چوب بهراحتی تبخیر شود و همین ویژگی به کاهش احتمال پوسیدگی و ترک خوردگی کمک میکند.
3. رنگ ترموود نیمه شفاف (Semi-Transparent)
رنگهای نیمه شفاف تلفیقی از مزایای رنگهای روغنی و پایه آب هستند و معمولاً برای پروژههایی استفاده میشوند که در آنها میخواهیم بافت و گرههای طبیعی چوب حفظ شود و همزمان چوب در برابر عوامل محیطی محافظت شود.
این رنگها به گونهای طراحی شدهاند که نه کاملاً مات و غیرشفاف باشند و نه کاملاً شفاف؛ بلکه اجازه میدهند زیبایی و ساختار طبیعی چوب به خوبی دیده شود و در عین حال یک لایه محافظتی روی چوب ایجاد میکنند. رنگهای نیمه شفاف معمولاً شامل رنگها و روغنهایی هستند که دارای پیگمنتهای ملایم رنگی میباشند و از رنگپریدگی چوب جلوگیری میکنند.
یکی از نکات مهم درباره رنگهای نیمه شفاف این است که به دلیل پوشش کمتر نسبت به رنگهای کاملاً مات، باید به صورت دورهای تجدید شوند تا بهترین حفاظت و زیبایی را حفظ کنند. این رنگها به خصوص برای ترموود که در معرض نور خورشید قرار دارد، بسیار مناسباند زیرا کمک میکنند چوب کمتر خشک و ترک بخورد.
چوب روسی به دلیل بافت نرمتر و قابلیت جذب بالای رنگ، گزینهای ایدهآل برای رنگآمیزی داخلی و حتی خارجی (با حفاظت مناسب) است. ویژگیهای مورد انتظار از رنگ چوب روسی عبارتند از:
رنگهای شفاف یا روغنی بهترین انتخاب برای چوب روسی هستند تا در عین حفاظت، بافت طبیعی چوب نیز نمایان باقی بماند.
رنگآمیزی چوبهای ترموود و روسی نیازمند دقت و رعایت مراحل مشخصی است تا علاوه بر زیبایی، دوام و محافظت مناسبی نیز ایجاد شود. در ادامه به چهار مرحله اصلی این فرآیند به زبان ساده و قابل فهم میپردازیم.
1. آمادهسازی سطح
اولین و مهمترین مرحله برای داشتن رنگی یکنواخت و ماندگار، آمادهسازی درست سطح چوب است. در این مرحله باید چوب کاملاً تمیز و صاف شود تا رنگ بتواند بهتر به آن بچسبد و جلوه طبیعی چوب حفظ شود.
پاکسازی از گرد و غبار، چربی و آلودگیها:
قبل از رنگآمیزی، سطح چوب باید به طور کامل از هرگونه گرد و غبار، ذرات معلق، چربی یا روغن پاک شود. برای این کار میتوان از دستمال نرم یا برسهای مخصوص استفاده کرد. اگر چوب در فضای باز بوده و آلوده به گرد و خاک یا لکه شده است، شستشو با آب و شوینده ملایم توصیه میشود. توجه داشته باشید چوب باید کاملاً خشک شود قبل از اینکه مرحله بعدی آغاز شود.
سنبادهزنی ملایم برای حذف ناهمواریها:
پس از تمیز کردن، سطح چوب به کمک سنباده نرم یا متوسط صاف میشود. این کار به از بین بردن لکهها، خراشها و ناهمواریهای سطح کمک میکند و باعث میشود رنگ بهتر روی چوب بنشیند. سنبادهزنی باید با جهت الیاف چوب انجام شود تا آسیب وارد نشود.
بررسی وجود ترک یا شکاف و رفع آن با بتونه مخصوص چوب:
اگر در سطح چوب ترک، شکاف یا سوراخهایی وجود داشته باشد، باید قبل از رنگآمیزی با بتونه مخصوص چوب پر شود. این کار علاوه بر زیبایی، از نفوذ آب و رطوبت به داخل چوب جلوگیری میکند و عمر رنگ را طولانیتر میکند.
2. آستر چوب (Primer)
مرحله دوم استفاده از آستر یا پرایمر است. آستر لایهای است که قبل از رنگ اصلی روی چوب زده میشود و نقش پایه و آمادهسازی سطح را دارد.
استفاده از آستر سازگار با رنگ نهایی:
آستر باید متناسب با نوع رنگی که قرار است استفاده شود انتخاب شود. این لایه کمک میکند تا رنگ اصلی بهتر به چوب بچسبد و سطحی یکنواخت و صاف ایجاد شود.
کمک به چسبندگی بهتر رنگ و یکنواختی سطح:
استفاده از پرایمر باعث میشود رنگ روی سطح چوب به صورت یکدست و بدون لکه یا حباب خشک شود. همچنین آستر باعث افزایش دوام رنگ و مقاومت آن در برابر شرایط محیطی میشود.
3. اجرای رنگ اصلی
این مرحله، اجرای رنگ نهایی و اصلی است که ظاهر و زیبایی نهایی چوب را تعیین میکند.
استفاده از رنگ در جهت بافت چوب:
برای اینکه رنگ به طور طبیعی و زیبا روی چوب بنشیند، باید هنگام رنگآمیزی جهت حرکت قلممو یا غلتک همراستا با جهت الیاف چوب باشد. این کار باعث میشود رنگ به خوبی نفوذ کند و ظاهر چوب حفظ شود.
اجرای یک یا دو لایه با فاصله زمانی مشخص:
برای رسیدن به پوشش بهتر و ماندگاری بیشتر، معمولاً توصیه میشود رنگ را در دو لایه اجرا کنید. بین هر لایه باید زمان کافی برای خشک شدن داده شود. این فاصله زمانی به نوع رنگ، شرایط محیطی و دمای هوا بستگی دارد، اما معمولاً بین ۴ تا ۸ ساعت است.
4. پوشش نهایی (Top Coat یا لاک محافظ)
مرحله آخر، استفاده از پوشش محافظ است که نقش مهمی در افزایش مقاومت چوب و زیبایی نهایی دارد.
افزایش مقاومت در برابر رطوبت و UV:
پوشش نهایی باعث میشود چوب در برابر نفوذ آب، رطوبت و همچنین اشعه مضر UV خورشید محافظت شود. این ویژگیها مانع تغییر رنگ، ترک خوردگی و پوسیدگی میشوند.
افزایش درخشندگی و دوام رنگ:
لاک یا پوشش محافظ به رنگ جلوهای براق یا مات (بسته به انتخاب) میدهد و از پوسته شدن رنگ جلوگیری میکند. همچنین باعث میشود رنگ برای مدت طولانیتر تازه و جذاب باقی بماند.
نکات تکمیلی برای رنگآمیزی موفق ترموود و چوب روسی
قبل از شروع کار، حتماً شرایط آب و هوایی را بررسی کنید؛ رنگآمیزی در روزهای بارانی یا بسیار مرطوب توصیه نمیشود.
از ابزار مناسب (قلممو، غلتک یا پیستوله) استفاده کنید تا نتیجه نهایی صاف و بدون لکه شود.
پس از اتمام کار، ابزارهای رنگآمیزی را سریعاً تمیز کنید تا قابل استفاده مجدد باشند.
نگهداری دورهای و ترمیم به موقع رنگ، باعث حفظ زیبایی و دوام چوب میشود.
با گذشت زمان، حتی بهترین رنگها نیز ممکن است نیاز به بازسازی و ترمیم داشته باشند. برای ترمیم و بازسازی رنگ ترموود باید طبق مراحل زیر پیش رفت:
1. تشخیص میزان آسیب
آیا رنگ تنها کمی رنگپریده شده یا ترک خورده و پوسته داده است؟
2. شستوشو و پاکسازی سطح
از شویندههای مخصوص چوب یا آب و برس نرم استفاده کنید تا لایهی آلودگی کاملاً پاک شود.
3. سنبادهزنی مجدد سطح آسیبدیده
با سنباده نرم، لایهی فرسوده را حذف کرده و سطح را یکدست کنید.
4. اجرای مجدد رنگ مطابق با نوع رنگ اولیه
استفاده از همان نوع رنگ برای هماهنگی و دوام بیشتر توصیه میشود.
5. اجرای پوشش نهایی (در صورت نیاز)
برای دستیابی به بهترین نتیجه در رنگآمیزی ترموود یا چوب روسی، استفاده از محصولات تخصصی برندهای معتبر اروپایی و آلمانی همراه با اجرای اصولی رنگآمیزی توسط تیمهای متخصص توصیه میشود. اگر پروژهای در فضای باز مانند نمای ویلا، تراس، یا سونا دارید، رنگهای روغنی نیمه شفاف ضد UV بهترین گزینه برای شما هستند.
جمعبندی
رنگآمیزی صحیح و انتخاب رنگ مناسب برای ترموود و چوب روسی نهتنها زیبایی فضا را افزایش میدهد، بلکه عمر چوب را در برابر عوامل طبیعی چند برابر میکند. یادگیری روشهای اصولی ترمیم رنگ ترموود هزینههای تعویض چوب را کاهش داده و به حفظ محیط زیست کمک میکند. اگر در حال طراحی یا نوسازی فضاهای چوبی هستید، انتخاب دقیق رنگ را جدی بگیرید؛ این سرمایهگذاری هوشمندانه، صرفهجویی در هزینهها و افزایش ارزش فضا را به همراه دارد.
شما می توانید مطالب و تصاویر خود را به آدرس زیر ارسال فرمایید.
bultannews@gmail.com