فرصت تاریخی استفاده جوانان از حافظ

بولتن نیوز – سرویس فرهنگی : نیک نامی و ماندن و نفوذ در دل ها و جان ها از جمله صفاتی است که همواره قرین مردان و زنان بزرگ تاریخ بوده است، اما در میان این ماندن ها که در طول تاریخ کم نبوده است برخی از ماندگاری ها از ویژگی های خاص و عجیبی برخوردارند . حافظ از جمله مردانی است که در تاریخ مانده و نافذ و خوش نام و خاص هم مانده است . او اعجاز گونه از مرز های زمان و مکان عبور کرده است و در شرایط متفاوت ومتضاد ،در میان فقرا وثروتمندان ، عالمان و عامیان ، هنگام سختی وفراخی ،موسم رکود و انقلاب درخلوت و جلوت در سیاست و اجتماع ، برای غم و شادی مانده و غزل هایش الهام دهنده بوده وچه بسا تا ابد چنین برقرار بماند .

حافظ که قرآن را به چهارده روایت از بر دارد خود به تنظیم و سامان دیوانش نپرداخت و تازه بعد از 20 سال از مر گش به چنین کاری همت گماشتند. او بارها به دربار پادشاهان و امیران راه یافت و بارها مورد بی مهری و حتی غضب آنان قرار گرفت .حافظ دریکی از چالش برانگیز ترین و پر حادثه ترین زمان ها قرار داشت و شاید بر همین اساس بود که راه رندی در پیش گرفت و غزل خویش را از صراحت و سادگی و بی بطنی خارج ساخت .این خصوصیت غزل حافظ از قضا در میان جوانان امروز نفوذ یافته آنها رابسوی فاخرترین شعر و ادب پارسی فرا خوانده است ،در میان وجوه مختلفی که غزل حافظ دارد و در میان کسانی که جذب او می شوند توجه جوانان و حتی نوجوانان به شعر و غزل حافظ هم ناباورانه است و هم مغتنم .

ناباورانه است چون در هنگام خاصی که ما سپری می کنیم و بر اثر ندانم کاری هایی که بسیاری از بزرگترهای مسوول و غیر مسوول مرتکب شده اند میان آنان و هر چه رنگ گذشته و سنت داشته باشد فاصله انداخته است . امروزی ها که شاید سطحی تر شده باشند و شاید با اخلاق و رفتار گذشتگان از خود تفاوت بروز می دهند در شعر و غزل حافظ پیام هایی می بینندکه گویی برا همین امروز صادر شده اند .

در شعر حافظ کمتر نشانی از صدور احکام قاطع و لایتغیر برای موضوعات و مسایل گوناگون می یابیم واو کمتر لب به نصیحت می گشاید واز مردبادها و زنده بادها چندان خبری نیست .وی حتی از تغییر رای نظر خویش در مواردی ابا ندارد واز اینکه در جایی سخنی گفته باشد و در جای دیگر از آن عدول کرده باشد طفره نمی رود. گویی حافظ جامع اضداد است و با مخاطب خود سیر و سفری را آغاز می کند که درآن هر دم شرایط تغییر می کنند و دل و د ماغ آدمی هم نیاز متفاوت پیدا می کند .

 او در زمانی از کامروایی سخن به میان می آورد وبا کامروایان جهان همداستان می شود ،هم اوگاهی از بی وفایی دنیا شکوه و شکایت و دم غنیمت شمردن را گوشزدمی کند ، عشق و محبت در دیوان لسان الغیب مقام و مرتبتی فوقالعاده دارد و توجه به صفات انسانی واکرام انسانیت در غزل هایش موج می زند .همین پیام ها است که در ابتدای هزاره سوم حافظ را بیگانه با شرایط و ارزشهای زمانه نشان نمی دهد و استقبال اعجاب آور جوانان و نوجوانان را می توان در همین نکات مهم و برجسته قلمداد کرد. از این موضوع مهم و فرصت کم نظیر باید حداکثر استفاده را برد . اگر نمی خواهیم گذشته و هویت خویش رابه دست فراموشی بسپاریم ، اگربرای حفظ ارزش های جامعه تلاش می کنیم و اگر می خواهیم گذشته ،حال وآینده را پیوندی عمیق و استوار بدهیم با محوریت حافظ و حتی روشی که او بر گزیده است می توان به این مقصود رسید. گویی حافظ واقعا و نه با شعار وتبلیغات زبان جونان را می شناسد وبه درستی و نیکویی با آنها ارتباط برقرار می کند، سّر این ارتباط در عدم مطلق انگاری و دوری از تحجر و دگم اندیشی است . درزمان پر بلایی که ما بسر می بریم و در هنگامه ای که از هر سو هویت وایمان و فکر و اندیشه جوانانمان در معرض تهدید و خطراست باید از ارزشها و سرمایه های ملی و عظیم خود حداکثر استفاده را ببریم و حافظ درست از همین سرمایه های بی بدیل ایران و ایرانی است.

*محمد منصوری