روایت سرنوشت آرزو‌های دختران کم توان ذهنی در «دختران آرزو»

به گزارش بولتن نیوز، محمد عبداللهی سازنده فیلم مستند «دختران آرزو»  گفت: من تحصیلات آکادمیکی در حوزه سینما ندارم. در انجمن سینمای جوان و حوزه هنری دوره های مستند سازی را با استاد مهرداد اسکویی گذراندم و تحت نظارت او فیلم ساختم. چند سالی است مدرس انجمن سینماگران جوان در خراسان جنوبی هستم و ۱۲ سال است به طور حرفه ای کار مستند انجام می دهم در حال حاضر تهیه کننده تلویزیون هستم.

وی افزود: تولیدات من در تمام زمینه های مستند از جمله آداب و رسوم، طبیعت و عشایری بوده است و آثار تولیدی بالایی دارم. تنها ۱۵۰ قسمت درباره روستا‌ها کار کردم. در موضوعات مختلفی چون مرزها، کارآفرینی و عشایر کار‌های متعددی انجام دادم. این کار‌ها برای مرکز صدا و سیمای خراسان جنوبی، شبکه چهار و شبکه مستند بوده است. در ۳۰ جشنواره داخلی شرکت کردم. مستند «ساربان» را که برای شبکه مستند ساختم نزدیک به ۱۰ حضور بین المللی داشته و جایزه بین المللی از جشنواره هند را به خود اختصاص داده و در جشنواره روسیه هم اکران شده است.

این فیلمساز درباره وجه تسمیه فیلم «دختران آرزو» توضیح داد: دختران آرزو حول موضوع یک مرکز نگهداری دختران کم توان ذهنی با نام «گل‌های فردوس» است که در شهر فردوس در خراسان جنوبی واقع است. در ابتدا این مرکز پیشنهاد کرد تا در فیلمی مستند به معرفی و مشکلات این مرکز بپردازیم. پس از ورود به این مرکز آن را سوژه خوبی برای یک مستند اجتماعی دیدم. در حین پژوهش اولیه متوجه شدیم آرزو‌ها و رویا‌های این دختران برایشان بسیار مهم است. اما رسیدن به این آرزو‌ها برای آن‌ها بسیار سخت است؛ بنابراین اسم فیلم را «دختران آرزو» گذاشتیم.

عبداللهی با اشاره به ناتوانی خانواده این دختران از نگهداری آنان درباره آرزو‌های آنان اظهار کرد: اکثر آنان آرزو دارند نزد خانواده هایشان برگردند. در حالی که این آرزوی محالی است، چون اکثر والدین این دختران، آن‌ها را به دلیل شرایط خاص شان رها کرده اند و هیچ نام ونشانی از والدین آن‌ها وجود ندارد.

وی همچنین افزود: در فیلم به این موضوع اشاره می‌شود که این دختران چگونه چنین سرنوشتی یافتند و آرزو‌هایشان چیست.

وی در پاسخ به پرسشی درباره مدت زمان ساخت این فیلم گفت: ساخت فیلم از سال ۱۳۹۵ تا ۹۶ طول کشید و در سال ۱۳۹۷ با تدوین دوباره به صورت یک مستند کوتاه درآمد که به آسیب شناسی آسیب های اجتماعی می پرداخت.

کارگردان «دختران آرزو» با تأکید بر اینکه بسیاری از آسیب های این مرکز به خانواده و جامعه مرتبط بود، گفت: در بررسی ها متوجه شدیم مشکل ناشناخته و نادری وجود ندارد بلکه آسیب هایی چون ازدواج های فامیلی و برخی غفلت ها و مشکلات پیش و پس از ازدواج موجب این آسیب‌های جدی برای این دختران شده است. حتی در بخش نهایی فیلم هم می آید که خانواده‌ها و جامعه در صورت مراعات و کسب آگاهی می توانند از این آسیب ها جلوگیری کنند.

عبداللهی درباره موانع موجود در فرآیند تولید این فیلم اظهار کرد: پیش از انجام کار خیلی از مسئولان موافق این کار نبودند. این انتقادی است که می‌توان در این باره کرد. در برخی موارد رسانه‌ها موجب شدند که بیشتر مسائل اجتماعی گفته نشود و حتی برای گفتن دیر شود. این کم کاری رسانه و فیلمسازان است که به برخی مسائل پرداخته نشده است. چنانچه دختران این مرکز اغلب بیشتر از ۱۵ سال دارند و نشان از غفلت و بی توجهی جامعه دارد؛ بنابراین باید فرهنگ گفت و گو و بیان کردن مسائل بازتر شود تا بتوان به راحتی آنها را طرح کرد چنانچه هنوز درباره ایدز نمی‌توان سخن گفت.

وی همچنین افزود: بزرگترین دغدغه من موضوعات اجتماعی است و بخش بزرگی از مسائل جامعه ما به این موضوعات برمی گردد؛ بنابراین اولویت و ضرورت جامعه ما مسائل اجتماعی است و باید به عنوان آسیب یا بیماری ابتدا این‌ها را حل کرد تا بعد به سراغ شرایط ایده آل رفت؛ بنابراین اگر قرار باشد طرحی برای فیلم بعدی ام بدهم در این باره است.

به گفته سازنده مستند دختران آرزو، این فیلم تاکنون در شبکه خراسان جنوبی نمایش داده شده، اما جشنواره شبکه مستند نخستین جشنواره ای است که این فیلم را نمایش می‌دهد.

عبداللهی همچنین درباره جشنواره فیلم مستند با اشاره به این که بار دومی است که در این جشنواره شرکت می‌کند، اظهار کرد: فیلم مستند «ساربان» که موفقیت‌های زیادی داشته در اولین دوره جشنواره عنوان بهترین فیلم از نگاه داوران را در بخش فیلم کوتاه به خود اختصاص داد. مدیران جشنواره قول دادند تا به حمایت از فیلمسازانی که عنوان بهترین فیلم را کسب می کنند بپردازند تا فیلم دیگری بسازند. این حمایت عملی شد و من با مشارکت خانه مستند درحال ساخت فیلم جدید اجتماعی حول موضوع پرستاری هستم که از بیماران شرایط خاص بدون هیچ چشمداشتی پرستاری می‌کند.

وی همچنین یادآور شد: این جشنواره، جشنواره خوبی است و حاشیه های کمی دارد. منظورم از حاشیه، هزینه‌های مالی است که سعی می‌کند با کمترین هزینه این جشنواره برگزار شود. اما با کمترین هزینه، بیشترین بازخورد‌ها را هم دارد. چون مانند سایر جشنواره‌ها فیلم در سالن نمایش داده نمی‌شود بلکه در شبکه تلویزیونی ملی یا حتی بین المللی نمایش داده می‌شود و بازخورد خوبی دارد.

عبداللهی با تأکید بر این که، ایده برگزاری این جشنواره، خیلی خوب و ارزشمند است، اما حمایت جشنواره از فیلمسازان را کم دانست و گفت: هزینه‌ای که برای فیلم‌ها در نظر گرفته شده خیلی کم است. اگر شبکه بخواهد این تعداد فیلم را تولید کند باید میلیاردی سرمایه گذاری کند در حالی که حالا یک یا دو میلیون هزینه ساخت فیلم می‌دهد. جا دارد حداقل یک سوم هزینه ساخت فیلم را تأمین کند. برای مثال فیلم خانه‌های آرزو هیچ نفع مالی برای من نداشت و حتی نتوانستم زحمت همکارانم را از لحاظ مالی جبران کنم. اما در کل این که رسانه حامی پخش فیلم مستند باشد و مخاطبان گسترده‌ای را برای فیلم مستند به همراه داشته باشد خوب است. هدف در کار مستند دیده شدن است و و قتی جامعه وسیعی کار را ببیند زحمت سازنده فیلم جبران می‌شود و فرهنگ سازی گسترده‌ای نیز صورت می‌گیرد که همین خودش دست مریزاد دارد.

«دختران آرزو» چهارشنبه ۱۹ تیر در قالب سومین جشنواره مستند ساعت ۱۹ از شبکه مستند سیما روی آنتن می‌رود و ساعت ۲۴ بامداد و ۱۱ صبح روز بعد بازپخش می‌شود.