داستان مدیریت در نیمی از صنعت خودرو

گروه خودرو - خسرو دلشاد*: امروزه بیش از نیم قرن از حیات سایپا می‌گذرد. شركتی كه در سال ۱۳۴۴ با سرمایه اولیه ۱۶۰ میلیون ریال با نام «شركت ایرانی تولید اتومبیل سیتروئن ایران» تأسیس و در تاریخ ۱۵ اسفند ماه ۱۳۴۵ به ثبت رسید.

به گزارش بولتن نیوز، تا پیش از پیروزی انقلاب این شركت توسط خانواده آیسه اداره می‌شد، چند سال ابتدایی پدر «آنتوان آیسه» یك لبنانی‌الاصل بود اداره شركت را در اختیار داشت و پس از او پسرانش آلفرد، چارلی و امیل تا زمان پیروزی انقلاب اسلامی در ۲۲ بهمن ۱۳۵۷، اداره شركت را به عهده گرفتند.

سایپا پس از انقلاب تا پایان خرداد 1363 هشت مدیر عامل به خود دید، این افراد به‌ترتیب عبارت بودند از: سیداحمد امام جمعه، محمدعلی رفاهیت، محمود صدرایی، عبدالغفار اشتیاق، محمدحسن كاتوزیان بلور فروش، سیدعلی اصغر میرشكرایی، سیدجواد آل احمد، محمدحسین زاهدی وفا.

تغییرات پی در پی مدیران عامل یكی از بحران‌های سال‌های نخست پس از انقلاب این شركت بود. تا آنكه در سال 1363 با انتصاب مهندس تورج منصور نهال سایپا شاهد جوانه زدن ساقه‌ها و رشد با ثباتی شد. تورج منصور، به عنوان اولین مدیرعامل سایپا از سال۶۰، كسی است كه رنو۵ را میهمان سایپا كرد منصور تا سال۶۷ در سایپا ماند و سپس جای خود را به منوچهر غروی داد. یكی از مهمترین تصمیمات در حوزه توسعه محصول در همین زمان اتخاذ گردید؛ «پراید» وارد سبد محصولات سایپا شد و اوضاع سایپا رو به بهبودی نهاد. ۶ سال مدیرعاملی برای غروی در سایپا با مدیرعاملی در ایران خودرو تداوم یافت و بهرام شریعت قائم مقام غروی كه نقش مهمی در تكمیل سبد محصولات سایپا داشت جایگزین منوچهر غروی شد.

در طول ۱۳سالی كه غروی و منصور مدیرعامل سایپا بودند این شركت نه شركت تامین كننده موتور داشت و نه قطعه. در زمان بهرام شریعت بود كه مگاموتور و سازه‌گستر برای سایپا ایجاد شدند و زیرساخت‌ها برای این شركت كامل شد. دست اندركاران صنعت خودرو از كارهای وی به عنوان اقداماتی اساسی یاد می‌كنند. در دوران مدیرعاملی شریعت، قانون خودرو به تصویب رسید و وی با تخفیف‌های گمركی كه از بابت این قانون نصیب سایپا شد، توانست مگاموتور را به عنوان موتورساز سایپا و سازه‌گستر را به عنوان قطعه‌ساز این شركت پایه‌گذاری كند.

با اتمام دوره شریعت نوبت به مدیری كارزماتیك در صنعت خودروساز رسید، مدیری كه داخلی‌سازی صنعت خودرو با نام او گره خورده است؛ این گونه بود كه سیف الله ابراهیمی پس از شریعت بر صندلی مدیرعاملی سایپا نشست و تا سال۸۰ در سایپا ماند و هم درصد ساخت داخل و تیراژ را در این شركت به نحوی قابل قبولی بالا برد و هم سرمایه‌گذاری چشم‌گیری در زمینه توسعه زیر ساخت‌های شركت انجام داد.

با رفتن ابراهیمی، احمد قلعه‌بانی سكان هدایت گروه خودروسازی سایپا را به عهده گرفت. مردی كه او را مدیری خوش شانس می‌دانند چرا كه جنجال جذف پیكان از سبد محصولات ایران خودرو دقیقا در زمان ایشان اتفاق افتاد و همین موضوع فرصت طلائی در اختیار رقیبش یعنی «پراید» قرار داد، این گونه بود كه پراید توانست رشدی سریع و چشمگیر را در تولید تجربه كند. رشد تولید و سودآوری بالای شركت سایپا در آن زمان مدیون اقدامات مدیریتی احمد قلعه بانی بود. او درحالی پس از انتخاب محمود احمدی نژاد به سمت ریاست جمهوری، رئیس هیات عامل سازمان گسترش شد كه سایپا را دومین خودروساز بزرگ خاورمیانه كرد و پس از ۵سال از ایدرو راهی شركت ملی نفت شد.

با رفتن قلعه‌بانی مدیر جوانی بر كرسی ریاست دومین شركت خودروساز خاورمیانه تكیه زد. مهرداد بذرپاش فردی بود كه اقداماتش در ستاد رایحه خوش خدمت و مدیرعاملی پارس خودرو كافی بود تا وی به این مقام برسد. نقطه عطف دوران مدیرعاملی وی را باید رونمایی از مینیاتور، خودرویی كه سایپایی ها آن را كاملا ایرانی می دانند، دانست هرچند با انتقاد مقام معظم رهبری از نامگذاری خودروها به نام های خارجی نام این خودرو در فراخوانی از سوی سایپا و در زمان مدیرعاملی پوستین دوز به تیبا (نام یك نوع آهو از شمال كشور) تغییر یافت. بذرپاش همچنین به خاطر پیشنهاد مشهورش یعنی ادغام ایران خودرو و سایپا نیز خاطره‌ای جالب را در صنعت خودرو از خود به جا گذاشت.

با رفتن بذرپاش، نعمت الله پوستین دوز آمد، مدیرعامل جدید سایپا از جمله مدیران همین شركت در دوره مدیریت احمد قلعه‌بانی بود. در زمان مدیرعاملی پوستین دوز اگرچه تیبا از خط تولید گذشت اما پیش فروش طولانی مدت آن حاشیه‌های فراوانی داشت. پوستین دوز را یكی از اطرافیان اسفندیار رحیم مشایی می‌دانستند كه به «حلقه انحراف» در ادبیات سیاسی كشور مشهور شدند. پوستین دوز سال۹۱ به صورت كاملا ناگهانی و پیش از شروع بحران در صنعت خودرو كشور راهی شركت ملی مس، پردرآمدترین شركت صنعتی كشور شد و جای خود را به سعید مدنی داد.

مدنی و بحران خودروسازی ورود سعید مدنی به صنعت خودرو در كسوت مدیرعاملی همزمان شد در این دوره شركت های خودروسازی بدترین سال حیات خود را سپری كرده‌اند به نوعی كه و تا آستانه ورشكستگی هم پیش رفتند. بسیاری از كاركنان سایپا، اخلاق‌مداری را یكی از ویژگی‌های شیوه مدیریت مهندس مدنی در سایپا می‌دانند.

در خردادماه سال 94 زمانی كه اوضاع مالی شركت سایپا چندان خوش نبود، فردی كه سوابق كار در حوزه مالی داشت به عنوان مدیرعامل گروه سایپا منصوب شد، مهدی جمالی مدیر عامل جدید سایپا سعی كرد با طرح‌های خود مشكل نقدینگی سایپا را بهبود داده و گشایشی در حوزه مالی سایپا ایجاد نماید. او با طرح موضوع ارزیابی مجدد دارایی‌ها توانست شرایط مالی شركتها را بهبود بخشد و شركتها را از مشمولیت ماده 141 قانون تجارت نجات دهد. جمالی پس از دو سال و پنج ماه شركت سایپا را ترك كرد و جای خود را به محسن جهرودی داد.

شاید به جرات بتوان گفت كه پس از قلعه‌بانی؛ جهرودی صنعتگرترین مدیرعامل گروه سایپا باشد. او فردی برآمد از صنعت قطعه‌سازی و خودروسازی كشور است، در چندماهی كه از حضورش می‌گذرد توانسته از تجاربش در اداره سازمان‌های صنعتی به خوبی بهره‌ ببرد. روند رو به رشد افزایش تولید، تمركز بر توسعه محصول و تاكید بر بهینه‌گی در امور مالی از اقدامات چشمگیر وی در سایپا است.

با توجه به اینكه مهندس جهرودی هنوز سكاندار گروه خودروسازی سایپا است؛ یكی از بهترین روش‌ها برای ارزیابی عملكرد وی سخنانی است كه نمایندگان محترم مجلس شورای اسلامی در مورد كارنامه عملكردی ایشان داشته‌اند كه در زیر به تعدادی از این موارد اشاره می‌شود:

• نماینده مردم نیشابور در مجلس شورای اسلامی: هاجر چنارانی در بازدید از غرفه گروه سایپا در هجدهمین نمایشگاه بین‌المللی خودرو در استان خراسان رضوی گفت: «سایپا همه را به آینده صنعت خودرو امیدوار كرد»
• عضو كمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی: رمضانعلی سبحانی‌فر در بازدید از غرفه گروه خودروسازی سایپا در هجدهمین نمایشگاه بین‌المللی خودرو، قطعات و صنایع وابسته استان خراسان رضوی گفت: «محصولات جدید سایپا تحریم‌ها را بی‌اثر می‌كنند»
• نماینده مردم فریمان و سرخس در مجلس: سیداحسان قاضی‌زاده هاشمی در بازدید از غرفه سایپا در نمایشگاه خودروی مشهد گفت: «سایپا افق دید مناسبی نسبت به آینده دارد»
• نماینده مردم مردم فیروزآباد، فراشبند، قیر و كارزین در مجلس: كوروش كرم پور در بازدید از غرفه سایپا در نمایشگاه خودرو شیراز گفت: «عرضه محصول جدید گروه سایپا، سهم بازار این خودروساز را افزایش خواهد داد»
• عضو كمیسون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی: دكتر محمد حسین فرهنگی نماینده محترم مردم تبریز، اسكو و آذرشهر در مجلس شورای اسلامی گفت: «توجه خاص سایپا به فعالیت های تولید قطعات توسط قطعه‌سازان داخلی بر روی پلتفرم های جدید سایپا بسیار ارزشمند و قابل قدردانی است»
• نماینده مردم صومعه سرا در مجلس: سید كاظم دلخوش گفت: «سایپا بحران های داخلی را خوب مدیریت كرده است

 بررسی نظرات ارائه شده بیانگر نگاه مثبت نمایندگان مردم از عملكرد مناسب مهندس جهرودی مدیرعامل گروه خودروسازی سایپا است. به نظر می‌رسد در این ایام كه اتحاد و دلگرمی باید چاشنی امید و تدبیر باشد، نگاه‌های كارشناسی و دلگرم كننده نمایندگان می‌تواند بنگاه‌های صنعتی را دلگرم‌تر نسبت به عبور از شرایط بحرانی نماید.

*كارشناس خودرو

انتهای پیام/#