کیفیت فدای عجله برای تحویل واحدهای مسکن مهرسرپل ذهاب شد

گروه اقتصادی: در حالی که زلزله روز دوشنبه در استان کرمانشاه وارد پنجمین روز خود شده، همچنان بحث ها درباره مقصران تخریب مجتمع 575 واحدی مسکن مهر سرپل ذهاب داغ است؛ کارشناسان معتقدند به دلیل آنکه این پروژه از طراحی تا اجرا با نظارت دولت انجام شده، مسئولیت بازسازی واحدهای تخریب شده هم بر عهده دولت است.

به گزارش بولتن نیوز، بیشترین تصاویر منتشر شده از زلزله روز دوشنبه، در رسانه ها مربوط به پروژه 575 واحدی مسکن مهر شهرستان سرپل ذهاب است. پروژه ای که بنا به گزارش های موجود پی ریزی اولیه آن در سال 89 انجام شد، اما عملیات احداث آن در اواخر سال 91 کلید خورده است. در واقع بیشترین زمان ساخت این واحدها در دوران وزارت عباس آخوندی وزیر راه و شهرسازی انجام گرفته است.

آخوندی که از همان روزهایی که به عنوان وزیر راه و شهرسازی از مجلس دهم رای اعتماد می گرفت، در بیان مخالفت صریح با این پروژه ها ابایی نداشت و دوبار بابت مسکن مهر استیضاح شد، این روزها سکوت پیشه کرده است. او بارها در محافل رسمی و غیر رسمی پروژه مسکن مهر را «مزخرف» و «شهربرانداز»، «پوپولیستی» و «فاجعه آمیز» خوانده بود، اما او هرگز نگفته بود که این طرح به لحاظ امنیت سازه ها مشکل دارد، زیرا بیش از نیمی از ساخت و ساز این مسکن ها در دوران مسئولیت او انجام شد و به نظر می رسد که او تعجیل می کرد که این طرح «فقط» به پایان برسد.

بررسی ها نشان می دهد که بیش از نیمی از ساختمان های مسکن مهر در پنج سال گذشته تکمیل و تحویل متقاضیان شده است. این موضوع را حامیان حسن روحانی بارها درتبلیغات ریاست جمهوری مطرح کردندکه کار تکمیل این پروژه ها توسط دولت یازدهم انجام گرفته است.

عباس آخوندی در دی ماه سال 95 درباره آخرین وضعیت واحدهای باقیمانده از پروژه مسکن مهر گفته بود: «تا آخرین لحظه از حق آنان دفاع خواهم کرد و به تعهدات دولت پایبند خواهم بود به همین دلیل اقدامات گسترده‌ای در این حوزه به انجام رسید و اعتقاد دارم به‌طور یقین تولید خدماتی که در حوزه مسکن مهر در این دولت رخ داد به مراتب بیشتر از دولت سابق بوده‌است.»

واقعیت این است که آخوندی در چهارسالی که به عنوان وزیر راه و شهرسازی مسئولیت تکمیل پروژه های مسکن مهر را مستقیما بر عهده داشته، هرگز درباره کیفیت این ساخت و سازها سخنی نگفته است. او تنها درباره جایابی این پروژه و هزینه ای که بر دوش دولت بابت تامین وام این واحدهای مسکونی گذاشته، انتقاد کرده بود. با این حال او تاکید می کرد که کار تکمیل این پروژه را به پایان خواهد رساند.

براساس اعلام وزارت راه و شهرسازی تمام پروژه های باقیمانده از مسکن مهر تا پایان سال جاری به پایان رسیده و پرونده ساخت و ساز مسکن مهر در سال 96 بسته خواهد شد. به گفته کارشناسان عجله عباس آخوندی و مجموعه وزارت راه و شهرسازی برای تکمیل این پروژه ها باعث شد تا کیفیت فدای کمیت و به حداقل رساندن زمان ساخت شود. موضوعی که سبب شد تا در پروژه مسکن مهر سرپل ذهاب بیشترین خسارت را در زلزله اخیر برجای بگذارد.

علی نیکزاد وزیر راه و شهرسازی دولت محمود احمدی نژاد در خرداد سال 92 گفته بود که از آغاز کار پروژه مسکن مهر در دولت نهم و دهم، ۴ میلیون و ۴۰۰ هزار واحد مسکن مهر کلید خورده که نیمی از آن در روستاها بوده و ۱ میلیون و ۵۰۰ هزار واحد تا خرداد ۹۲ تحویل داده شده است. براین اساس نزدیک به 3 میلیون واحد مسکونی در دولت یازدهم ساخته و تکمیل شده است. از همین رو مسئولیت حوادث مشابهی که برای ساختمان های مسکن مهر از این به بعد بیفتد، برعهده دولت یازدهم خواهد بود.

خانه هایی که بیمه نبودند

یکی از بیشترین نقدهایی که بعد از حادثه تخریب مسکن مهر سرپل ذهاب مطرح می شود، نداشتن بیمه واحدهای آپارتمانی است. به طوری که حالا 575 واحد مسکونی که در این حادثه آسیب های 90 تا 100 درصدی دیده اند، باید علاوه بر پرداخت اقساط وام مسکن که برعهده آنهاست، باید هزینه ای هم بابت بازسازی این واحدها بپردازند. این در حالی است که مسکن مهر مربوط به ضعیف ترین طبقات اجتماعی به لحاظ درآمدی است و دولت پیشین با هدف خانه دار کردن، اقشار آسیب پذیر این پروژه را تعریف کرد.

با وجودی که بانک مسکن اعلام کرده که اقساط وام های مسکن این واحدها به مدت دو سال استمهال خواهد شد، اما به نظر می رسد، این خطر در کمین 4 میلیون واحدهای مسکن مهردیگر در سراسر کشور هم هست.

کارشناسان می گویند، باید بررسی سازه ها برای جلوگیری از آسیب های مشابه به سرعت در دستور کار قرار بگیرد. مرحله بعد برای حفاظت از ساختمان های مسکن مهر، بیمه کردن آنهاست. موضوعی که باید طراحان این پروژه آن را در دستور کار قرار می دادند، هرچند این مسئولیت از دولت یازدهم هم سلب نمی شود، زیرا بیشترین میزان تکمیل این ساختمان ها در این دولت صورت گرفته است.

چه کسی مسئول خسارت هاست؟

مسکن مهر یک پروژه ملی است. پروژه ای که دولت مسئولیت آن را برعهده داشته است. هرچند دولت نهم و دهم پایه ریز این طرح بوده اند، اما با توجه به اینکه این پروژه در مجلس شورای اسلامی به تصویب رسیده و قانونی شده است، مسئولیت خسارت های احتمالی بر عهده سازنده است. این مسئولیت هم اکنون برعهده دولت است.

شاید برای خیلی ها این سئوال پیش آمده باشد که حالا چه کسی خسارت این واحدهای تخریب شده در زلزله را می پردازند؟ حتما اولین پاسخ هم تقصیر و مسئولیت را متوجه پیمانکاران می کند، این در حالی است که به عنوان مثال پروژه 757 واحدی سرپل ذهاب که تولسط تعاونی مسکن مشاغل آزاد ساخته شده، این تعاونی از سوی دولت انتخاب شده است، به همین دلیل دولت به عنوان ناظر بر این پروژه سهم بالایی دارد.

مسئولیت ضعف در اجرا متوجه هم دولت است و هم سازنده. مالک مسکن مهر باید از دولت به عنوان طراح این پروژه ها، ناظر بر ساخت و ساز و البته امضاکننده نهایی تحویل این واحدها، خسارت مسکن خود را مطالبه کند. درست به این دلیل که بریدن روبان و احتساب آمار ساخت 4 میلیون واحد مسکونی مسکن مهر از سوی «دولت» در تبلیغات، جز افتخارات دولت حساب می شود.