باید این زخم چركین را مداوا كرد
گفتگو با دکتر احمدی پیرامون شورای عالی انقلاب فرهنگی
بولتن نیوز: پایگاه اطلاع رسانی دفتر حفظ و نشر آثار رهبر انقلاب گفتگویی با حجت الاسلام و المسلمین دکتر احمد احمدی پیرامون شورای عالی انقلاب فرهنگی ترتیب داده است. نظر به اهمیت این موضوع متن کامل این گفتگو را در اختیار خوانندگان محترم قرار می دهیم:
رهبر معظم انقلاب در دیدارهای اعضای شورای عالی انقلاب فرهنگی با ایشان، سه مطالبه‌ی مهم را مطرح كرده‌اند؛ تدوین نقشه‌ی مهندسی فرهنگی، تدوین و طراحی نقشه‌ی جامع علمی كشور و نیز نوسازی نظام آموزشی كشور. این مهندسی فرهنگی مد نظر ایشان، باید دارای چه ویژگی‌هایی باشد؟
به هر حال ما یك كشور اسلامی و ایرانی هستیم. درواقع یك فرهنگ غنی از لحاظ اعتقادی و اخلاقی با آن فرهنگ قبلی ما برخورد كرده است و آنچه نارسایی در آن بوده، خودبه‌خود حذف شده است. سابقه‌ی فرهنگ و تمدن اسلامی و نهضت علمی كه در آن زمان ایجاد شد، چنان بود كه مسلمانان در بیشتر علوم رایج سرآمد بودند. الان هم باید همان‌طور باشیم.
فرهنگ غرب از چهار قرن پیش شروع به نفوذ كرده و به بسیاری از كشورها حمله كرده است. آثار مخرب خودش را هم به‌ویژه در دوران پهلوی به‌جا گذاشته است و هم‌اكنون هم بقایای آن پابرجا است. در دوران پهلوی یك‌باره غرب و تفكر آن بر كل نهاد‌های حساس كشور مسلط شد. دانشگاه‌ها و مراكز آموزشی ما را نیز به‌شدت تحت تأثیر قرار داد.
پس از انقلاب هم كه هشت سال درگیر جنگ بودیم. نیروهای متفكری را هم از دست دادیم كه شهید مطهری از آن جمله بودند. بعد از پیروزی انقلاب یك مقاومت مختصری در برابر موج غربی شدن صورت گرفت كه البته در برابر آنچه كه در دوران پهلوی حاكم شده بود، ناچیز بود و نتوانست تغییر و تحول جدی ایجاد كند. در دوره‌ی اصلاحات نیز شدت این انحراف و كج‌روی بیشتر شد.
در مجموع، تصریح بقایای آن فرهنگ مثل یك زخم چركینی است كه روی آن پوشیده است و آزار می‌دهد و باید مداوا شود. به نظر می‌رسد كه برای حل این معضل باید حركت یك‌پارچه‌ای را آغاز كرد. به همین دلیل دغدغه‌ی طراحی چنین نقشه‌ای مطرح است. البته صرف طراحی كافی نیست، بلكه عقبه‌ی آن نیز باید یك اراده‌ی عملی قوی وجود داشته باشد تا آن طرح به مرحله‌ی تحقق برسد.
جمع دانشمندی كه سالها روی زبان و اندیشه‌ی غرب كار كرده‌اند و در مبانی و معارف اسلامی نیز تخصص كامل دارند، باید سالها كار كنند تا به یك تولید اساسی در حوزه‌ی كتاب‌ها و مدل‌های آموزشی و فرهنگی برسند. البته مسئله‌ی استاد هم بسیار مهم است. شما هرقدر كتاب خوب هم تهیه كنید، ولی اگر استاد معتقد نداشته باشید، آن كتاب را تدریس نمی‌كنند. پس طراحی و تدوین نقشه‌ی مهندسی فرهنگی در كنار یك اجرای قوی و محكم مؤثر خواهد بود.
اوایل دهه‌ی هفتاد یك طرح برای رفع موانع فرهنگی در شورا مطرح و تصویب شد. طرح به وزارت ارشاد ارائه شد. دو، سه سال طول كشید تا این‌كه هیچ اثری از آن ندیدیم. بعد هم گزارش دادند كه در یكی از استان‌های كشور خودكشی و خودسوزی افزایش یافته است. به سراغ آقای وزیر وقت ارشاد رفتیم و گفتیم طرح چه شد؟ گفتند داریم برایش آیین‌نامه می‌نویسیم. وقتی به سراغ گروهی رفتیم كه آیین‌نامه می‌نوشتند، متوجه شدیم متأسفانه تعداد اندكی باسواد را آورده‌اند و هرچه را كه ما آن‌جا نوشته بودیم، دوباره داشتند تعریف می‌كردند. ما گفتیم آخر این چه وضعی است؟ ولی صدایمان به جایی نرسید.
برای این مهم باید یك گروه مشترك از حوزه و دانشگاه بنشینند و به این موضوع فرهنگی رسیدگی كنند. الان شورای انقلاب فرهنگی پانزده روز یك بار تشكیل می‌شود. این‌ها درد است. حتی برخی دوستان به علت مشغله زیاد نمی‌توانند به مسائل شورا بپردازند. مهندسی فرهنگی این‌گونه نمی‌شود. یك جمعی باید بنشینند و وقتی كه تبیین كردند، یك نظارتی هم داشته باشند.
چرا از لفظ مهندسی برای فرهنگ استفاده شده است؟
منظور این است كه یك برنامه‌هایی برای آن ریخته شود و عیوب شناخته شود. برنامه‌ی منسجمی كه شامل همه‌ی ابعاد باشد؛ از زبان و خلق و خو و آداب و رسوم مردم گرفته تا مسائل اقتصادی، سیاسی، تعلیم و تربیت و دانشگاه‌ها و مساجد. همه‌ی این‌ها را بنشینند رسیدگی كنند و ثمر بدهند. بنابراین مهندسی فرهنگی باید در یك چارچوب به‌هم‌پیوسته شكل بگیرد.
بر چه مبنایی رهبر انقلاب در مورد نوسازی نظام آموزشی و اصلاح ساختار آن در شورا تأكید ویژه داشتند؟
در دوران اصلاحات، برخی آقایان به سمت سكولاریزه كردن نظام آموزش عالی و آموزش و پرورش حركت كردند. درواقع متون كتاب‌ها و روش‌های آموزشی را برخی افراد سكولار تدوین می‌كردند كه در مجموعه داخل كرده بودند. در چهار سال دولت نهم نیز آموزش و پرورش به علت جابه‌جایی‌های زیادی كه در عرصه‌ی وزارت داشت، نتوانست آن‌طور كه باید، به سمت تحول و نوسازی حركت كند. عوض شدن رؤسای چنین مجموعه‌هایی نیز قطعاً آسیب‌هایی را به همراه خواهد داشت.
این دغدغه‌های رهبر معظم انقلاب در صورتی تحقق پیدا می‌كند كه یك مجموعه‌ی اجرایی قوی در حوزه‌ی فرهنگ و آموزش به نقشه‌های كلانی كه شورا تصویب می‌كند، عمل كنند. نوسازی و توسعه‌ی آموزشی و فرهنگی باید منطبق بر نقشه و در چارچوب مخصوص انجام گیرد. ضمن این‌كه مسئولان كشور باید سعی كنند تا سطح فكر، اندیشه و اهتمام خود را به رهبر انقلاب نزدیك كنند وگرنه دستیابی به این مقصود، بسیار سخت و دور از دسترس خواهد بود.
رهبر معظم انقلاب در دیدارهای اعضای شورای عالی انقلاب فرهنگی با ایشان، سه مطالبه‌ی مهم را مطرح كرده‌اند؛ تدوین نقشه‌ی مهندسی فرهنگی، تدوین و طراحی نقشه‌ی جامع علمی كشور و نیز نوسازی نظام آموزشی كشور. این مهندسی فرهنگی مد نظر ایشان، باید دارای چه ویژگی‌هایی باشد؟
به هر حال ما یك كشور اسلامی و ایرانی هستیم. درواقع یك فرهنگ غنی از لحاظ اعتقادی و اخلاقی با آن فرهنگ قبلی ما برخورد كرده است و آنچه نارسایی در آن بوده، خودبه‌خود حذف شده است. سابقه‌ی فرهنگ و تمدن اسلامی و نهضت علمی كه در آن زمان ایجاد شد، چنان بود كه مسلمانان در بیشتر علوم رایج سرآمد بودند. الان هم باید همان‌طور باشیم.
فرهنگ غرب از چهار قرن پیش شروع به نفوذ كرده و به بسیاری از كشورها حمله كرده است. آثار مخرب خودش را هم به‌ویژه در دوران پهلوی به‌جا گذاشته است و هم‌اكنون هم بقایای آن پابرجا است. در دوران پهلوی یك‌باره غرب و تفكر آن بر كل نهاد‌های حساس كشور مسلط شد. دانشگاه‌ها و مراكز آموزشی ما را نیز به‌شدت تحت تأثیر قرار داد.
پس از انقلاب هم كه هشت سال درگیر جنگ بودیم. نیروهای متفكری را هم از دست دادیم كه شهید مطهری از آن جمله بودند. بعد از پیروزی انقلاب یك مقاومت مختصری در برابر موج غربی شدن صورت گرفت كه البته در برابر آنچه كه در دوران پهلوی حاكم شده بود، ناچیز بود و نتوانست تغییر و تحول جدی ایجاد كند. در دوره‌ی اصلاحات نیز شدت این انحراف و كج‌روی بیشتر شد.
در مجموع، تصریح بقایای آن فرهنگ مثل یك زخم چركینی است كه روی آن پوشیده است و آزار می‌دهد و باید مداوا شود. به نظر می‌رسد كه برای حل این معضل باید حركت یك‌پارچه‌ای را آغاز كرد. به همین دلیل دغدغه‌ی طراحی چنین نقشه‌ای مطرح است. البته صرف طراحی كافی نیست، بلكه عقبه‌ی آن نیز باید یك اراده‌ی عملی قوی وجود داشته باشد تا آن طرح به مرحله‌ی تحقق برسد.
جمع دانشمندی كه سالها روی زبان و اندیشه‌ی غرب كار كرده‌اند و در مبانی و معارف اسلامی نیز تخصص كامل دارند، باید سالها كار كنند تا به یك تولید اساسی در حوزه‌ی كتاب‌ها و مدل‌های آموزشی و فرهنگی برسند. البته مسئله‌ی استاد هم بسیار مهم است. شما هرقدر كتاب خوب هم تهیه كنید، ولی اگر استاد معتقد نداشته باشید، آن كتاب را تدریس نمی‌كنند. پس طراحی و تدوین نقشه‌ی مهندسی فرهنگی در كنار یك اجرای قوی و محكم مؤثر خواهد بود.
اوایل دهه‌ی هفتاد یك طرح برای رفع موانع فرهنگی در شورا مطرح و تصویب شد. طرح به وزارت ارشاد ارائه شد. دو، سه سال طول كشید تا این‌كه هیچ اثری از آن ندیدیم. بعد هم گزارش دادند كه در یكی از استان‌های كشور خودكشی و خودسوزی افزایش یافته است. به سراغ آقای وزیر وقت ارشاد رفتیم و گفتیم طرح چه شد؟ گفتند داریم برایش آیین‌نامه می‌نویسیم. وقتی به سراغ گروهی رفتیم كه آیین‌نامه می‌نوشتند، متوجه شدیم متأسفانه تعداد اندكی باسواد را آورده‌اند و هرچه را كه ما آن‌جا نوشته بودیم، دوباره داشتند تعریف می‌كردند. ما گفتیم آخر این چه وضعی است؟ ولی صدایمان به جایی نرسید.
برای این مهم باید یك گروه مشترك از حوزه و دانشگاه بنشینند و به این موضوع فرهنگی رسیدگی كنند. الان شورای انقلاب فرهنگی پانزده روز یك بار تشكیل می‌شود. این‌ها درد است. حتی برخی دوستان به علت مشغله زیاد نمی‌توانند به مسائل شورا بپردازند. مهندسی فرهنگی این‌گونه نمی‌شود. یك جمعی باید بنشینند و وقتی كه تبیین كردند، یك نظارتی هم داشته باشند.
چرا از لفظ مهندسی برای فرهنگ استفاده شده است؟
منظور این است كه یك برنامه‌هایی برای آن ریخته شود و عیوب شناخته شود. برنامه‌ی منسجمی كه شامل همه‌ی ابعاد باشد؛ از زبان و خلق و خو و آداب و رسوم مردم گرفته تا مسائل اقتصادی، سیاسی، تعلیم و تربیت و دانشگاه‌ها و مساجد. همه‌ی این‌ها را بنشینند رسیدگی كنند و ثمر بدهند. بنابراین مهندسی فرهنگی باید در یك چارچوب به‌هم‌پیوسته شكل بگیرد.
بر چه مبنایی رهبر انقلاب در مورد نوسازی نظام آموزشی و اصلاح ساختار آن در شورا تأكید ویژه داشتند؟
در دوران اصلاحات، برخی آقایان به سمت سكولاریزه كردن نظام آموزش عالی و آموزش و پرورش حركت كردند. درواقع متون كتاب‌ها و روش‌های آموزشی را برخی افراد سكولار تدوین می‌كردند كه در مجموعه داخل كرده بودند. در چهار سال دولت نهم نیز آموزش و پرورش به علت جابه‌جایی‌های زیادی كه در عرصه‌ی وزارت داشت، نتوانست آن‌طور كه باید، به سمت تحول و نوسازی حركت كند. عوض شدن رؤسای چنین مجموعه‌هایی نیز قطعاً آسیب‌هایی را به همراه خواهد داشت.
این دغدغه‌های رهبر معظم انقلاب در صورتی تحقق پیدا می‌كند كه یك مجموعه‌ی اجرایی قوی در حوزه‌ی فرهنگ و آموزش به نقشه‌های كلانی كه شورا تصویب می‌كند، عمل كنند. نوسازی و توسعه‌ی آموزشی و فرهنگی باید منطبق بر نقشه و در چارچوب مخصوص انجام گیرد. ضمن این‌كه مسئولان كشور باید سعی كنند تا سطح فكر، اندیشه و اهتمام خود را به رهبر انقلاب نزدیك كنند وگرنه دستیابی به این مقصود، بسیار سخت و دور از دسترس خواهد بود.
شما می توانید مطالب و تصاویر خود را به آدرس زیر ارسال فرمایید.
bultannews@gmail.com
معمولاً اینطور آدمها خیلی صبور و متفکر هستن...