هزینه تغییر و چاپ مجدد اسکناس چقدر برای کشور تمام می شود؟

گروه اقتصادی: برنامه حذف صفر از پول ملی بیش از یک دهه است که مطرح شده؛ کارشناسان بسیاری دولت را نسبت به اجرای آن ترغیب کردند تا سرانجام در لایحه اصلاح قانون پولی و بانکی تغییر واحد پول گنجانده شد. البته توصیه کارشناسان حذف سه صفر از پول ملی بوده است. موضوعی که حالا باید منتظر تصمیم مجلس دراین رابطه بود. عبور نقدینگی از 1300 هزار میلیارد تومان رقمی است که به لحاظ حسابداری وقت و هزینه بسیاری از سیستم حسابداری دولت و بانکها می گیرد. حذف صفر ها اگرچه ثابت نشده که موجب کاهش تورم می شود، اما به لحاظ حسابداری این طرح می تواند کار بودجه ریزی و عملیات حسابداری در بانکها را آسان تر کند.

به گزارش بولتن نیوز، از سویی حذف صفرها در مبادلات پولی مردم هم موثر است. هرچند مردم سالهاست که پیش از تصمیم دولت ریال را در مراودات کلامی خود حذف کرده اند، اما حالا با تغییر واحد پول اقتصاد ایران می تواند بندهای عددی سنگین را از پای درآور دو برای جهش آماده تر شود.

در برخي موارد سياست حذف صفر مي تواند در بلند مدت جلوي افزايش تورم را بگيرد ولي در برخي موارد نيز حذف صفر قادر به كاهش تورم نيست. آرژانتين و برزيل نمونه هاي بارزي از اين مساله در دهه 1980 و اوايل دهه 1990 به شمار مي روند.
گزارش ها نشان می دهد که طي پنجاه سال اخيرنوزده كشور يك بار اقدام به حذف صفر كرده اند و ده كشور نيز دو بار اين كار را انجام دادند. آرژانتين 4 بار، يوگسلاوي سابق 5 بار و برزيل 6 بار، بوليوي 2 بار، پرو 2 بار، اوكراين، لهستان، مكزيك و روسيه هر يك 3 بار و ايسلند، تركيه، كره و غنا نيز يك بار صفر پول ملي خود را حذف كرده اند. در سال هاي اخير از 14 مورد حذف، يک مورد يک صفر، 9 مورد شش صفر حذف و ميانگين آن حذف سه صفر از پول ملي بوده است.

هزینه های یک تصمیم

کارشناسان می گویند، تغییر واحد پولی اگر همراه با حذف صفرها باشد، تصمیمی است که باید یکباره انجام شود؛ زیرا هزینه سنگین چاپ اسکناس هم یکبار به بودجه عمومی دولت تحمیل می شود. اگر بنا باشد که واحد پولی ابتدا تغییر کند و مجددا صفرها حذف شود، این تصمیم هزینه بر خواهد بود.

از آنجا که چاپ هر قطعه اسکناس 120 تومان برای بانک مرکزی تمام می شود و با توجه به نزدیک به 40 هزار میلیارد تومان اسکناس درگردش هزینه ای که تغییر واحد پولی و حذف صفر از پول ملی بر اقتصاد ایران تحمیل می کند، رقمی در حدود 480 هزار میلیارد تومان خواهد بود. عددی که قطعا نمی تواند در کوتاه مدت آن را تامین کرد.

تجربه تغییر شکل اسکناس بعد از پیروزی انقلاب اسلامی در ایران، تجربه دوری نیست. از سال 58 که تصمیم به تغییر شکل اسکناس و از رده خارج کردن اسکناس های دوران پهلوی گرفته شد، نزدیک به 7 سال خروج اسکناس ها به طول انجامید؛ اما به نظر می رسد که خروج اسکناس ها از چرخه پولی کشور اینبار به دلیل مراودات الکترونیکی در بانکها سریعتر اتفاق بیفتد.

نکته دیگری که هزینه تغییر واحد پول و حذف صفرها ممکن است بر اقتصاد تحمیل کند، افزایش قیمت هاست. برخی کارشناسان معتقدند در شرایط تغییرات پولی دولت باید مراقب گروهی که ممکن است تلاش کنند تا در طول این فرآیند، قیمت کالای خود را افزایش داده و به این ترتیب برمبنای پول جدید کالاهای خود را با قیمت بالاتری ارزش گذاری کنند، باشد. عدم امکان نظارت بر بازارها در چنین شرایطی با توجه به پیچیدگی اجرای این تصمیم، باعث افزایش سطح عمومی قیمت ها می شود.